Đối với bất kỳ doanh nghiệp nào, hệ thống kế toán vững mạnh luôn đóng vai trò then chốt. Kế toán doanh nghiệp như một trụ cột tài chính, giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định và kiểm soát chặt chẽ tình hình kinh tế. Vậy thực chất Kế toán doanh nghiệp là gì? Kế toán doanh nghiệp là nghề gì? Cùng JobsGO tìm hiểu và giải đáp những thắc mắc xoay quanh vị trí này nhé!
Kế toán doanh nghiệp là một vị trí chuyên môn quan trọng trong hoạt động kinh doanh của mọi doanh nghiệp. Kế toán doanh nghiệp liên quan đến việc theo dõi và kiểm soát tất cả các giao dịch kinh tế phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thông qua công tác kế toán, doanh nghiệp có thể cung cấp thông tin tài chính chính xác, kịp thời giúp ban lãnh đạo đưa ra những quyết định kinh doanh phù hợp.
Kế Toán Doanh Nghiệp Là Gì?
Kế toán viên có nhiệm vụ theo dõi, ghi chép chi tiết các nghiệp vụ liên quan đến tiền mặt, hàng tồn kho, vốn, nợ phải trả, doanh thu, chi phí,… trên các sổ sách kế toán theo đúng nguyên tắc và chuẩn mực kế toán. Từ đó, họ lập báo cáo tài chính định kỳ phản ánh trung thực tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Họ cũng chịu trách nhiệm tính toán và kê khai các loại thuế theo quy định để đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ đúng nghĩa vụ với nhà nước.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, công tác kế toán doanh nghiệp bao gồm 3 thành phần chính là kế toán, giao dịch và hạch toán.
2.1. Kế Toán
Thành phần kế toán đảm nhiệm việc ghi chép, theo dõi và cung cấp thông tin về các hoạt động sản xuất, kinh doanh chính của doanh nghiệp. Trong đó có kế toán bán hàng để theo dõi doanh thu từ việc bán hàng hóa, dịch vụ. Kế toán nguyên vật liệu và sản phẩm quản lý tình hình nhập, xuất, tồn kho nguyên liệu, thành phẩm phục vụ sản xuất. Cuối cùng là kế toán chi phí và hạch toán giá thành để tính toán, hạch toán các loại chi phí phát sinh nhằm xác định giá thành sản phẩm, dịch vụ. Bên cạnh đó, kế toán tài sản cố định cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ghi nhận và quản lý tài sản lâu dài của doanh nghiệp, đảm bảo việc sử dụng và bảo trì tài sản một cách hiệu quả.
2.2. Giao Dịch
Thành phần giao dịch chịu trách nhiệm quản lý, giám sát và cung cấp dữ liệu về các giao dịch tài chính, tài sản của doanh nghiệp. Cụ thể là quản lý tiền mặt, tiền gửi ngân hàng; theo dõi tình hình tăng giảm tài sản cố định hữu hình, vô hình; kiểm soát các giao dịch ngoại tệ phát sinh trong kinh doanh.
Thành phần hạch toán có nhiệm vụ thống kê, theo dõi và ghi chép các khoản phải thu, phải trả với các đối tượng khác nhau. Hạch toán với đối tác gồm nhà cung cấp, khách hàng để quản lý công nợ. Hạch toán với người lao động về tiền lương, bảo hiểm xã hội. Theo dõi tình hình tạm ứng, quyết toán tạm ứng của nhân viên. Cuối cùng là hạch toán, kê khai các loại thuế với ngân sách nhà nước đúng quy định.
Các thành phần trên có mối liên hệ chặt chẽ, phối hợp nhịp nhàng để cung cấp đầy đủ thông tin kế toán, giúp ban lãnh đạo doanh nghiệp ra các quyết định kinh doanh kịp thời và hiệu quả.
Kế toán doanh nghiệp cần làm những gì? Kế toán doanh nghiệp sẽ đảm nhận những công việc chính đó là:
3.1. Tạo Và Duy Trì Hệ Thống Kế Toán Công Ty
Kế toán doanh nghiệp có nhiệm vụ thiết lập và vận hành hệ thống kế toán phù hợp với đặc điểm hoạt động cũng như quy mô của công ty. Họ phải xây dựng quy trình ghi chép, hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đảm bảo chính xác, kịp thời. Định kỳ lập các báo cáo tài chính theo đúng chuẩn mực và chính sách kế toán áp dụng trong doanh nghiệp. Ngoài ra, kế toán cũng phải cập nhật và duy trì hệ thống phần mềm kế toán hiệu quả để quản lý dữ liệu tốt hơn. Một trong những khái niệm quan trọng mà kế toán cần nắm vững là retained earnings là gì, giúp họ hiểu rõ cách thức các lợi nhuận giữ lại ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Tạo Và Duy Trì Hệ Thống Kế Toán Công Ty
3.2. Xử Lý Bảng Lương Cho Nhân Viên
Kế toán phải tính toán, lập bảng lương hàng tháng cho tất cả nhân viên trong công ty. Điều này đòi hỏi họ phải nắm rõ chính sách lương, thưởng, phụ cấp và các khoản khấu trừ của công ty. Sau đó, trích xuất dữ liệu chấm công, tính lương theo đúng quy định và chi trả kịp thời cho người lao động. Kế toán công nợ cũng có vai trò quan trọng trong việc theo dõi và quản lý các khoản thanh toán liên quan đến tiền lương, bảo hiểm và thuế. Đồng thời, họ cũng phải hạch toán các khoản bảo hiểm, thuế liên quan đến tiền lương để nộp cho cơ quan nhà nước.
3.3. Quản Lý Chi Phí Đặc Biệt
Ngoài việc theo dõi chi phí bán hàng và chi phí quản lý thông thường, kế toán còn phải chú trọng quản lý các chi phí đặc biệt có tính chu kỳ, giá trị lớn như chi phí dự án đầu tư mới, chi phí sửa chữa lớn tài sản cố định. Công việc này đòi hỏi kế toán phải có kiến thức chuyên môn cao, khả năng phân loại, hạch toán chính xác các khoản chi phí này vào đúng dự án, đối tượng chi phí để báo cáo tài chính không bị sai lệch.
3.4. Quản Lý Các Khoản Phải Trả
Kế toán phải theo dõi chi tiết tình hình các khoản nợ phải trả của công ty, bao gồm nợ nhà cung cấp, vay ngân hàng, thuế phải nộp,… Họ phải ghi nhận kịp thời, đầy đủ các khoản phải trả mới phát sinh cũng như cập nhật tình trạng thanh toán khi công ty chi trả nợ. Điều này giúp công ty luôn nắm bắt được tình hình nợ phải trả, tránh rủi ro nợ quá hạn, đồng thời kiểm soát được tình trạng thanh toán của doanh nghiệp.
3.5. Quản Lý Khoản Phải Thu
Kế toán doanh nghiệp phải kiểm soát chặt chẽ các khoản phải thu của công ty như phải thu khách hàng, ứng trước cho nhân viên, tạm ứng cho hoạt động kinh doanh. Họ thường xuyên đối chiếu với đối tác và làm việc với bộ phận kinh doanh, bán hàng để thu hồi công nợ kịp thời, tránh phát sinh nợ khó đòi. Quản lý tốt khoản phải thu giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn luân chuyển, đảm bảo dòng tiền hoạt động ổn định.
Quy trình làm việc của kế toán doanh nghiệp gồm có 6 bước:
4.1. Tổng Hợp Các Nghiệp Vụ Kinh Tế Phát Sinh
Bước đầu tiên trong quy trình làm việc của kế toán doanh nghiệp là tổng hợp toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Kế toán phải thu thập, kiểm tra tính hợp lệ của các chứng từ gốc như hóa đơn bán hàng, phiếu nhập xuất vật tư, lệnh chi tiền mặt,… để làm cơ sở cho việc ghi chép kế toán. Mục đích là đảm bảo tính đầy đủ, chính xác của số liệu về doanh thu, chi phí phát sinh trước khi hạch toán hoặc lập báo cáo.
4.2. Lập Các Chứng Từ Kế Toán Gốc
Căn cứ vào các chứng từ gốc đã thu thập được như hóa đơn, phiếu nhập xuất, ủy nhiệm chi,…kế toán sẽ kiểm tra lại một lần nữa và lập thành các chứng từ kế toán gốc theo mẫu quy định. Những chứng từ này là căn cứ pháp lý quan trọng, được sử dụng để hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào sổ kế toán. Đồng thời, chúng cũng là nguồn tài liệu gốc để xây dựng hồ sơ kế toán hoàn chỉnh của doanh nghiệp.
4.3. Ghi Sổ Kế Toán
Kế toán sẽ căn cứ vào các chứng từ kế toán gốc đã được kiểm tra, đối chiếu để tiến hành ghi chép, hạch toán các nghiệp vụ phát sinh vào các sổ kế toán tương ứng theo đúng nguyên tắc kế toán và quy định của pháp luật. Hiện nay, công việc ghi sổ kế toán đã được hỗ trợ rất nhiều bởi các phần mềm kế toán chuyên dụng, giúp nâng cao hiệu quả và tính chính xác của quy trình ghi chép số liệu.
Quy Trình Làm Việc Của Kế Toán Doanh Nghiệp
4.4. Thực Hiện Các Bút Toán Điều Chỉnh Và Kết Chuyển
Vào cuối kỳ kế toán, kế toán viên phải thực hiện các bút toán điều chỉnh cần thiết để xác định, đo lường chính xác doanh thu, chi phí đã phát sinh trong kỳ báo cáo. Đồng thời, họ cũng phải tiến hành các bút toán kết chuyển để chuẩn bị và kiểm tra dữ liệu trên các tài khoản sẵn sàng cho việc lập báo cáo tài chính. Đây là bước rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tính chính xác của các số liệu trình bày trong báo cáo.
4.5. Lập Bảng Cân Đối Số Phát Sinh
Sau khi thực hiện các bút toán điều chỉnh và kết chuyển, kế toán sẽ dựa vào số liệu trên các tài khoản để lập Bảng cân đối số phát sinh theo mẫu quy định. Cơ sở dồn tích là gì cũng là một khái niệm cần được hiểu rõ khi lập bảng cân đối này, bởi phương pháp kế toán dồn tích được áp dụng để ghi nhận doanh thu và chi phí vào đúng kỳ kế toán, bất kể thời điểm thực thu hoặc thực chi.
Bảng cân đối này là tài liệu vô cùng quan trọng, phản ánh tổng quát, chi tiết tình hình biến động của tài sản, nguồn vốn cũng như doanh thu, chi phí phát sinh của doanh nghiệp trong suốt kỳ kế toán vừa qua.
4.6. Lập Báo Cáo Tài Chính Và Quyết Toán Thuế
Dựa trên Bảng cân đối số phát sinh và các số liệu đã được kiểm tra, điều chỉnh ở các bước trước, kế toán sẽ tiến hành lập tờ khai thuế và quyết toán các loại thuế phải nộp theo quy định của cơ quan Thuế. Bên cạnh đó, kế toán cũng phải lập đầy đủ bộ Báo cáo tài chính bao gồm Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh báo cáo tài chính theo mẫu chuẩn mực kế toán, văn bản hướng dẫn của cơ quan quản lý nhà nước.
5. Yêu Cầu Kiến Thức, Kỹ Năng Đối Với Kế Toán Doanh Nghiệp
Vậy Kế toán doanh nghiệp cần học những gì? Để trở thành kế toán doanh nghiệp, bạn sẽ cần đảm bảo được những yêu cầu về kiến thức, kỹ năng cơ bản như sau:
Kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ kế toán tốt: đây là một nghề luôn đòi hỏi sự chính xác cao, có nguyên tắc và được quy định bởi pháp luật. Vậy nên một người làm kế toán chắc chắn sẽ cần nắm vững các kiến thức chuyên môn để quá trình làm việc không xảy ra sai sót.
Có tinh thần học hỏi, chủ động cập nhật thông tin, quy định mới của pháp luật: lĩnh vực kế toán có liên quan đến pháp luật nên việc thường xuyên tìm hiểu, trau dồi, tiếp thu những thông tư, nghị định mới là điều bắt buộc.
Khả năng tư duy logic, phân tích tốt: tính chất công việc của kế toán doanh nghiệp gắn liền với các con số, dữ liệu. Do đó, khả năng phân tích và tư duy tốt sẽ giúp cho quá trình làm việc được chính xác, hiệu quả.
Trình độ ngoại ngữ, tin học văn phòng cao: đây là kỹ năng cơ bản mà kế toán doanh nghiệp cần có. Bởi công việc chủ yếu sẽ thực hiện trên các công cụ, phần mềm máy tính như excel, powerpoint, word,… hay trong kế toán sẽ có nhiều thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành. Chính vì vậy mà các bạn phải thường xuyên rèn luyện, trau dồi tốt 2 kỹ năng này.
Kỹ năng giao tiếp tốt: kế toán sẽ phải làm việc, báo cáo, thuyết trình với ban lãnh đạo khá nhiều nên kỹ năng giao tiếp sẽ rất quan trọng. Ngoài ra, nó còn là yếu tố giúp cải thiện mối quan hệ trong công ty.
Trung thực, cẩn thận, có trách nhiệm: người kế toán luôn phải đảm bảo đức tính trung thực, làm việc tỉ mỉ, cẩn thận, đặc biệt là với các con số, dữ liệu tài chính, kinh doanh, đảm bảo công việc được hoàn thành tốt nhất.
6. Cơ Hội Việc Làm Của Kế Toán Doanh Nghiệp
Tính đến năm 2024, số lượng doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam ước tính khoảng 900.000 doanh nghiệp. Điều này cho thấy nhu cầu tuyển dụng nhân sự kế toán là rất lớn và đa dạng về quy mô, lĩnh vực.
Kế toán tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa: Phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ cần 1-2 nhân viên kế toán để ghi chép, theo dõi các nghiệp vụ kế toán cơ bản. Đây là cơ hội để sinh viên mới ra trường hoặc kế toán non kinh nghiệm được thực hành và tích lũy kiến thức.
Kế toán tại các công ty lớn, tập đoàn: Các công ty lớn, tập đoàn có quy mô hoạt động rộng thường có nhu cầu tuyển dụng kế toán chuyên trách cho từng lĩnh vực như kế toán tài chính, kế toán quản trị, kế toán thuế, kế toán hành chính sự nghiệp,… Đòi hỏi kế toán phải có chuyên môn sâu về lĩnh vực được giao.
Kế toán tại các công ty kiểm toán, kế toán dịch vụ: Các công ty cung cấp dịch vụ kiểm toán, kế toán thuê ngoài luôn cần tuyển dụng kế toán giỏi, có kiến thức chuyên sâu để tư vấn, soát xét cho các khách hàng doanh nghiệp. Đây là môi trường làm việc năng động, đòi hỏi kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm.
Kế toán tư vấn, giảng dạy: Kế toán cũng có thể trở thành chuyên gia tư vấn kế toán, đào tạo cấp chứng chỉ nghiệp vụ nếu có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm phong phú.
Mở văn phòng kế toán: Sau nhiều năm kinh nghiệm, kế toán có thể mở văn phòng kế toán tư nhân để cung cấp các dịch vụ kế toán, kiểm toán cho các đối tượng khách hàng khác nhau.
Ngoài cơ hội làm việc phong phú, thu nhập của kế toán cũng đang có xu hướng tăng nhờ nhu cầu nhân lực ngày càng cao. Mức lương trung bình dao động từ 8-25 triệu/tháng tùy năng lực và kinh nghiệm.
Tóm lại, ngành kế toán là một lĩnh vực đầy triển vọng với nhiều cơ hội việc làm đa dạng, phù hợp với nhiều đối tượng lao động khác nhau tại Việt Nam hiện nay.
Bài viết trên đây JobsGO đã tổng hợp đến bạn đọc thông tin chi tiết nhất về Kế toán doanh nghiệp là gì? cũng như các vấn đề xoay quanh vị trí này. Nếu bạn yêu thích nghề liên quan đến các con số, tính toán thì việc làm kế toán chính là một sự lựa chọn phù hợp đấy nhé.
Câu hỏi thường gặp
1. Học Kế Toán Doanh Nghiệp Ở Đâu?
Hiện nay, có rất nhiều trường đào tạo ngành kế toán với chuyên ngành kế toán doanh nghiệp. Các bạn có thể tham khảo một số cái tên nổi bật dưới đây: Đại học Tài chính – Marketing; Đại học Kinh tế TP.HCM; Học viện Ngân hàng; Học viện Tài chính; Đại học Thương mại; Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội; v.v…
2. Học Kế Toán Doanh Nghiệp Có Khó Không?
Thực tế, bất kể ngành nào cũng sẽ có những khó khăn nhất định, đặc biệt là giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu bạn vượt qua được những điều đó thì mọi thứ sẽ trở nên rất dễ dàng. Học kế toán doanh nghiệp cũng vậy.
Khi bắt đầu tiếp xúc với ngành này, chắc chắn các bạn sẽ có nhiều điều bỡ ngỡ, xa lạ với những kiến thức, con số, dữ liệu,… Thế nhưng, chỉ cần bạn có niềm đam mê với ngành, học tốt các môn về tự nhiên, tính toán, có khả năng tư duy tốt kết hợp với sự cố gắng, nỗ lực thì đây sẽ không phải là ngành quá khó.
3. Sự Khác Nhau Giữa Kế Toán Doanh Nghiệp Và Kế Toán Công Là Gì?
Trong ngành kế toán chung sẽ có kế toán doanh nghiệp và kế toán công. Nhiều người lầm tưởng đây là 2 chuyên ngành giống nhau, tuy nhiên sự thật lại không phải vậy. Kế toán công có đối tượng theo dõi, phản ánh là tình hình hoạt động của các đơn vị, cơ quan, tổ chức xã hội mà không hướng đến doanh thu, lợi nhuận. Kế toán doanh nghiệp có đối tượng theo dõi là tình hình hoạt động của doanh nghiệp và hướng đến doanh thu, các chi phí phát sinh, lợi nhuận.
4. Phương Pháp Hạch Toán Của Kế Toán Doanh Nghiệp Là Gì?
Phương pháp hạch toán của kế toán doanh nghiệp là ghi chép sổ sách kế toán theo phương pháp Kế toán Nợ - Có (Double Entry Bookkeeping), ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng cách ghi có và ghi nợ các tài khoản liên quan.
5. Kế Toán Thuế Là Gì? Kế Toán Thuế Làm Những Gì?
Kế toán thuế là lĩnh vực kế toán chuyên trách về công tác quản lý, tính toán và kê khai các loại thuế phải nộp cho doanh nghiệp.
Kế toán thuế có nhiệm vụ chính là:
Tính toán, lập tờ khai các loại thuế phải nộp như thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN,...
Theo dõi, quản lý việc nộp thuế đúng hạn.
Tư vấn chính sách thuế, lập kế hoạch thuế cho doanh nghiệp.
6. Kế Toán Là Gì? Kế Toán Làm Những Gì?
Kế toán là nghề nghiệp liên quan đến việc ghi chép, phân loại, tổng hợp và báo cáo các giao dịch tài chính của một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Những công việc chính của kế toán bao gồm:
Ghi chép chi tiết các giao dịch kinh tế, tài chính phát sinh.
Lập và kiểm tra các báo cáo tài chính như bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh.
Lập ngân sách, phân tích tài chính và tư vấn cho ban lãnh đạo.
Đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực, nguyên tắc và luật pháp về kế toán.
Quản lý hệ thống sổ sách kế toán.
Chuẩn bị các tài liệu khai thuế.
Kế toán đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin tài chính chính xác, giúp các nhà quản lý ra quyết định đúng đắn.
7. Chính Sách Kế Toán Là Gì?
Chính sách kế toán là tập hợp các nguyên tắc, chuẩn mực và phương pháp kế toán được doanh nghiệp lựa chọn và áp dụng một cách nhất quán để lập và trình bày Báo cáo tài chính.
Bảo Danh
