ESOP Là Gì? Cần Điều Kiện & Thủ Tục Gì Để Phát Hành Cổ Phiếu ESOP?

Đánh giá post

ESOP là một loại cổ phiếu được phát hành chủ yếu trong những doanh nghiệp lớn với mức giá ưu đãi cùng nhiều chính sách đặc biệt. Vậy ESOP là gì? Việc mua ESOP đem lại lại ích như thế nào? Cùng JobsGo đi tìm hiểu chi tiết về loại cổ phiếu này ngay nhé!

1. ESOP Là Gì?

ESOP khi viết đầy đủ trong tiếng Anh là Employee Stock Ownership Plan. Nó được hiểu là cổ phiếu mà một công ty tự phát hành để dành riêng cho nhân viên lâu năm, người có thành tích cao trong công việc, có cống hiến cho công ty. Thông thường loại cổ phiếu này khi phát hành sẽ luôn có kèm theo giá ưu đãi và một số điều kiện nhất định.

ESOP là gì?
ESOP là gì?

2. ESOP Mang Lại Lợi Ích Gì?

Khi phát hành cổ phiếu ESOP nhiều người nghĩ nó sẽ thiên về lợi ích cho nhân viên. Thế nhưng song song với đó thì doanh nghiệp cũng nhận được lợi ích nhất định. Cụ thể ra sao bạn hãy cùng JobsGO tìm hiểu tiếp trong nội dung này nhé.

Lợi ích mà ESOP đem lại
Lợi ích mà ESOP đem lại

2.1. Với Nhân Viên 

Việc công ty phát hành cổ phiếu cũng được xem như là phần thưởng dành cho nhân viên chủ lực, đảm nhiệm chức vụ quan trọng. Một khi quyền lợi của nhân viên được gắn liền với thành công của doanh nghiệp thì sẽ tạo ra nguồn động lực to lớn khiến cho nhân viên nỗ lực nhiều hơn nữa.

Khi doanh nghiệp trao phần thưởng là cổ phiếu thì nhân viên cũng tránh được việc nộp thuế thu nhập cá nhân. Thay vào đó họ chỉ cần nộp 0.1% thuế khi bán cổ phiếu tại sàn chứng khoán cùng khoản phí giao dịch.

2.2. Với Doanh Nghiệp 

ESOP có vai trò giúp doanh nghiệp giữ chân được nhân tài, người nắm giữ vị trí chủ chốt. Nhân viên sẽ vì công ty mà cố gắng, nỗ lực hơn, từ đó tạo ra nhiều thành quả lớn.

Phát hành ESOP dùng để làm phần thưởng, doanh nghiệp không cần bỏ tiền mặt. Từ đó, khi số lượng tiền mặt tăng lên còn giúp họ tăng vốn điều lệ khá tốt.

Xem thêm: Cổ phiếu Penny là gì?

3. Điều Kiện & Thủ Tục Để Phát Hành Cổ Phiếu ESOP Là Gì?

3.1. Điều Kiện Phát Hành Cổ Phiếu ESOP

Để được phát hành ESOP, doanh nghiệp phải tuân thủ các điều kiện như sau:

  • Doanh nghiệp phải là công ty cổ phần.
  • Doanh nghiệp phải lên kế hoạch phát hành cổ phiếu từ trước, duyệt hội đồng cổ đông và được đồng ý. Tổng số cổ phần phát hành không vượt ngưỡng 5% số cổ phần đang có.
  • Hội đồng quản trị của công ty sẽ phải đưa ra tiêu chuẩn, danh sách ứng cử viên, xác định được giá bán cổ phiếu, xác định số cổ phiếu cho mỗi người và thời gian thực hiện.
  • Doanh nghiệp cần đủ nguồn vốn, điều này sẽ căn cứ vào báo cáo tài chính mới nhất.
  • Nếu công ty đại chúng là công ty mẹ phát hành cổ phiếu ESOP thì nguồn vốn được căn cứ vào báo cáo tài chính của công ty mẹ. Đối với nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, vốn thực hiện không vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất được kiểm toán.
  • Nếu nguồn vốn nhỏ hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Đồng thời nó cũng cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính của công ty mẹ thì công ty chỉ được dùng lợi nhuận sau thuế sau khi đã chuyển lợi nhuận từ công ty con về công ty mẹ.
  • Nếu doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ESOP thì tổng các nguồn vốn không được nhỏ hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng thêm.

3.2. Thủ Tục Phát Hành Cổ Phiếu ESOP

Không những phải đáp ứng đủ quy định về điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP mà những doanh nghiệp lớn hiện nay còn phải trải qua đầy đủ các bước của thủ tục phát hành. Theo điều 69 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, thủ tục phát hành cổ phiếu ESOP quy định như sau:

  • Tổ chức phát hành buộc phải gửi tài liệu báo cáo phát hành cổ phiếu theo quy định tại Điều 61, Điều 63 và Điều 65 Nghị định này tới cho Ủy ban Chứng Khoán Nhà nước.
  • Trong vòng 7 ngày làm việc tính từ ngày nhận được tài liệu báo cáo phát hành đầy đủ và hợp lệ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cần thông báo bằng văn bản cho các tổ chức phát hành. Đồng thời Ủy ban Chứng Khoán nhà nước sẽ đăng tải công khai ở trang thông tin điện tử của mình về việc nhận được đầy đủ tài liệu báo cáo phát hành của các tổ chức phát hành này. Trong trường hợp từ chối thì cơ quan này cần trả lời bằng văn bản và nêu lý do.
  • Trong vòng 7 ngày làm việc kể từ ngày Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có thông báo về việc nhận được đầy đủ tài liệu báo cáo phát hành, tổ chức phát hành buộc phải công bố Bản thông báo phát hành tại trang thông tin điện tử của mình, Sở giao dịch chứng khoán. Đặc biệt, việc công bố thông tin này phải được tiến hành ít nhất 7 ngày làm việc trước ngày kết thúc đợt phát hành.
  • Ngày kết thúc đợt phát hành không được vượt quá 45 ngày tính từ này Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông báo chính thức về việc đã nhận được đầy đủ tài liệu báo cáo.
  • Trong quá trình phát hành cổ phiếu để trả cổ tức hay phát hành cổ phiếu với mục đích tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu, trường hợp phát sinh cổ phiếu lẻ, công ty được quyền mua lại cổ phiếu lẻ này làm cổ phiếu quỹ theo phương án đã được Đại hội đồng cổ đông thông qua hay ủy quyền cho Hội đồng quản trị thông qua. Số cổ phiếu này sẽ xử lý theo quy định ở khoản 7 Điều 36 Luật Chứng khoán và những quy định có liên quan.
  • Trong vòng 15 ngày kể từ khi kết thúc đợt phát hành, tổ chức phát hành buộc phải gửi bản Báo cáo kết quả đợt phát hành này cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đồng thời công thông thông tin công khai trên trang thông tin điện tử của mình, Sở giao dịch chứng khoán về kết quả của đợt phát hành. Với những trường hợp phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn dành cho người lao động, tài liệu báo cáo kết quả phát hành sẽ gửi cho Ủy ban Chứng Khoán Nhà nước kèm theo đó:
  • Danh sách số người lao động tham gia chương trình, trong đó nêu chi tiết về số lượng cổ phiếu của từng người lao động đã nộp tiền mua hoặc đã phân phân (đối với những trường hợp phát hành cổ phiếu thưởng dành cho người lao động);
  • Văn bản xác nhận của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng ở nước ngoài nơi mở tài khoản phong tỏa về số tiền thu được từ đợt phát hành, ngoại trừ trường hợp phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động.
  • Trong vòng 3 ngày làm việc tính từ ngày nhận được tài liệu báo cáo kết quả đợt phát hành đầy đủ và hợp lệ thì Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cần thông báo bằng văn bản về việc nhận được bản báo cáo kết quả của đợt phát hành cho tổ chức phát hành. Đồng thời cơ quan này phải gửi cho Sở giao dịch chứng khoán, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam. Không chỉ vậy, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đăng tải lên trang thông tin điện tử của mình về việc nhận được kết quả của đợt phát hành.
  • Sau khi có thông báo nhận được kết quả đợt phát hành của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tổ chức phát hành được quyền yêu cầu chấm dứt phong tỏa số tiền thu được từ đợt phát hành đối với trường hợp phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động, ngoại trừ trường hợp phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động.

4. Những Rủi Ro Có Thể Gặp Khi Phát Hành Cổ Phiếu ESOP

Bên cạnh những lợi ích mà cổ phiếu ESOP đem lại thì nó cũng có rủi ro khiến nhà đầu tư phải suy nghĩ.

Những rủi ro có thể gặp khi phát hành cổ phiếu ESOP
Những rủi ro có thể gặp khi phát hành cổ phiếu ESOP

4.1. Cổ Phiếu Bị Pha Loãng 

Cổ phiếu bão hòa trong trường hợp công ty phát hành cổ phiếu mới và làm cho số người sở hữu doanh nghiệp của cổ đông hiện tại ít đi. Đặc biệt, thu nhập/cổ phiếu của cổ đông bị giảm.

Một doanh nghiệp dù phát hành ESOP lớn hay nhỏ thì đều có ảnh hưởng đến quyền lợi của cổ đông. Có khá nhiều trường hợp khi rò rỉ phát hành ESOP thì giá cổ phiếu của doanh nghiệp đã có xu hướng giảm sâu. Nó được xem là phản ứng của các cổ đông khi công ty phát hành ESOP.

4.2. Rủi Ro Trong Việc Quản Trị 

Nếu công ty phát hành ESOP không rõ ràng, công khai, minh bạch thì đây chính là dấu hiệu của lạm dụng quản trị. Có khá nhiều trường hợp lãnh đạo cấu kết với nhau để “móc túi” cổ đông phục vụ mục đích chia lợi nhuận hoặc tăng quyền sở hữu công ty. Điều này sẽ dẫn đến có cuộc xung đột giữa cổ đông hoặc lãnh đạo doanh nghiệp, từ đó làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và cách vận hành công ty.

Xem thêm: Stock là gì?

5. Việc Phát Hành ESOP Ảnh Hưởng Đến Nhà Đầu Tư Ra Sao?

Việc phát hành ESOP có thể mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, tuy nhiên, nó cũng có thể ảnh hưởng đến nhà đầu tư theo nhiều cách khác nhau. Dưới đây là một số phân tích về những ảnh hưởng này:

  • Pha loãng cổ phiếu: Khi phát hành ESOP, công ty sẽ tạo ra thêm cổ phiếu mới và trao cho nhân viên. Việc này dẫn đến việc tăng số lượng cổ phiếu lưu hành, dẫn đến việc pha loãng giá trị của mỗi cổ phiếu đang lưu hành. Điều này có nghĩa là mỗi cổ phiếu sẽ đại diện cho một phần nhỏ hơn trong tổng giá trị của công ty.
  • Giảm EPS (thu nhập trên mỗi cổ phiếu): EPS là một chỉ số quan trọng được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Khi giá trị cổ phiếu giảm do pha loãng, EPS cũng sẽ giảm theo. Điều này có thể khiến cho công ty trở nên kém hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư, vì điều này cho thấy lợi nhuận của công ty đang bị chia nhỏ cho nhiều cổ phiếu hơn.
  • Tác động tới giá cổ phiếu: Ảnh hưởng của ESOP đối với giá cổ phiếu có thể không rõ ràng ngay lập tức. Tuy nhiên, trong dài hạn, việc pha loãng cổ phiếu và giảm EPS có thể dẫn đến giảm giá cổ phiếu. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là giá cổ phiếu còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác, do đó không thể khẳng định chắc chắn rằng việc phát hành ESOP sẽ luôn dẫn đến giảm giá cổ phiếu.
  • Lợi ích tiềm năng: Mặc dù ESOP có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giá cổ phiếu của nhà đầu tư trong ngắn hạn, nhưng cũng có thể mang lại một số lợi ích tiềm năng trong dài hạn. Ví dụ, nếu ESOP giúp công ty thu hút và giữ chân những nhân viên tài năng, điều này có thể dẫn đến tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trong tương lai, từ đó thúc đẩy giá cổ phiếu.
  • Khuyến nghị cho nhà đầu tư: Khi đánh giá ảnh hưởng của ESOP đối với khoản đầu tư của mình, nhà đầu tư nên xem xét một số yếu tố như: số lượng cổ phiếu ESOP được phát hành, giá thực hiện của ESOP, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp,…

6. Nhà Đầu Tư Có Nên Mua Cổ Phiếu ESOP Không?

Trên thực tế để được phát hành ESOP thì doanh nghiệp cần đáp ứng toàn bộ các điều kiện trên. Nhân viên được mua trực tiếp số cổ phiếu này với giá ưu đãi. Trong trường hợp này nhà đầu tư sẽ băn khoăn không biết có nên mua ESOP hay không?

Tùy thuộc vào mỗi quy định của công ty mà ESOP sẽ được lưu hành dạng tự do trong vấn đề chuyển nhượng hoặc bị hạn chế. Nếu nhà đầu tư không phải nhân viên công ty thì không nên đầu tư vào ESOP. Vì thông thường loại cổ phiếu này sẽ được chuyển nhượng giữa các thành viên trong công ty chứ không phát hành ra ngoài.

Nhà Đầu Tư Có Nên Mua Cổ Phiếu ESOP Không?
Nhà Đầu Tư Có Nên Mua Cổ Phiếu ESOP Không?

Xem thêm: Chứng chỉ quỹ là gì?

7. Mẫu Báo Cáo Phát Hành Cổ Phiếu

Dưới đây là mẫu báo cáo phát hành cổ phiếu ESOP mà bạn đọc có thể tham khảo:

MẪU BÁO CÁO PHÁT HÀNH CỔ PHIẾU

TÊN CÔNG TY                                     CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Số:……./…                                                            Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

                                                                            Thành phố Hà Nội, ngày … tháng … năm …

BÁO CÁO PHÁT HÀNH CỔ PHIẾU THEO CHƯƠNG TRÌNH LỰA CHỌN

CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TRONG CÔNG TY

Kính gửi: Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

I. GIỚI THIỆU VỀ TỔ CHỨC PHÁT HÀNH

1.Tên tổ chức phát hành (đầy đủ):……………………………………………………..

2.Địa chỉ trụ sở chính:………………………………………………………………………

3. Điện thoại: ……………….. Fax:…………… Website:…………………………

4.Vốn điều lệ:…………………………………………………………………………..đồng.

5.Mã cổ phiếu (nếu có):……………………………………………………………………

6. Nơi mở tài khoản thanh toán:……………….. Số hiệu tài khoản:……………

7. Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mã số doanh nghiệp……. do Sở Kế hoạch và Đầu tư…… cấp lần đầu ngày…, cấp thay đổi lần thứ…ngày…(nếu thông tin thay đổi lần gần nhất).

-Ngành nghề kinh doanh chính:……….. Mã ngành:……………………………….

– Sản phẩm/dịch vụ chính:…………………………………………………………………

8. Giấy phép thành lập và hoạt động (nếu có theo quy định của pháp luật chuyên ngành):………………………………………………………………………………..

9. Tổ chức phát hành thuộc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện mà pháp luật chuyên ngành quy định phải có chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về việc phát hành:……………………………………………(có/không).

II. THÔNG TIN VỀ CỔ PHIẾU CỦA TỔ CHỨC PHÁT HÀNH

1. Cổ phiếu phổ thông

– Tổng số cổ phiếu đã phát hành: ………………………………..cổ phiếu.

– Tổng số cổ phiếu đang lưu hành:………………………………………….cổ phiếu.

– Tổng giá trị cổ phiếu đang lưu hành (tính theo mệnh giá hoặc giá thị trường tại thời điểm báo cáo (nếu có)): ………………………………………đồng.

– Đặc điểm (nêu rõ các đặc điểm hoặc các quyền kèm theo):……………………

– Tổng số cổ phiếu quỹ: ………………………………………….cổ phiếu.

– Đợt mua lại cổ phiếu gần nhất: …………………………………………..

+Số lượng cổ phiếu mua lại:…………………………………………………..cổ phiếu.

+Ngày kết thúc việc mua lại cổ phiếu:………………………………………………….

2. Cổ phiếu ưu đãi:

-Loại cổ phiếu ưu đãi: ………………………………………………………

– Tổng số cổ phiếu: ………………………………………………..cổ phiếu.

– Tổng giá trị cổ phiếu (tính theo mệnh giá hoặc giá thị trường tại thời điểm báo cáo (nếu có)):……………………………………………………………………đồng.

– Đặc điểm (nêu rõ các đặc điểm hoặc các quyền kèm theo): ………………

III. MỤC ĐÍCH PHÁT HÀNH:

IV. PHƯƠNG ÁN PHÁT HÀNH:

1. Tên cổ phiếu:……………………………………………………………………………….

2. Loại cổ phiếu: ………………………………………………………….

3. Mệnh giá cổ phiếu:……………………………………………………………………….

4. Số lượng cổ phiếu dự kiến phát hành:……………………………………cổ phiếu.

5. Giá phát hành:…………………………………………………………….đồng/cổ phiếu.

6. Tổng giá trị cổ phiếu phát hành theo mệnh giá: ………………….đồng.

7. Tỷ lệ phát hành (số lượng cổ phiếu dự kiến phát hành/ số lượng cổ phiếu đang lưu hành):…………………………………………………………………………….%.

8. Nguồn vốn (trong trường hợp phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động):………………………………………………………………………………………………

9. Hạn chế chuyển nhượng:………………………………………………………………..

10. Thời gian dự kiến phát hành:…………………………………………………………

11. Đợt phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong 12 tháng gần nhất (nếu có):

-Số lượng cổ phiếu phát hành: ………………………………….…cổ phiếu.

– Ngày kết thúc đợt phát hành:………………………………………………………………

V. CAM KẾT THỰC HIỆN ĐÚNG PHƯƠNG ÁN PHÁT HÀNH VÀ QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT

1.Chúng tôi xin đảm bảo rằng những thông tin trong tài liệu báo cáo này là đầy đủ và đúng sự thật, không phải là thông tin không chính xác hoặc thiếu có thể làm cho nhà đầu tư chịu thiệt hại.

2. Chúng tôi cam kết:

– Nghiên cứu đầy đủ và thực hiện nghiêm chỉnh các văn bản pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

– Lựa chọn ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mở tài khoản phong tỏa (nếu có) không phải người có liên quan của tổ chức phát hành.

– Chịu mọi hình thức xử lý nếu vi phạm các cam kết nêu trên.

VI. CÁC BÊN LIÊN QUAN:

1. Tổ chức tư vấn (nếu có):…………………………………………………………………

2. Tổ chức kiểm toán:…………………………………………………………………………

3. Bên liên quan khác (nếu có):…………………………………………………………..

VII. HỒ SƠ KÈM THEO

1. Quyết định của Đại hội đồng cổ đông thông qua phương án phát hành;

2. Quyết định của Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị thông qua tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia chương trình, nguyên tắc xác định giá bán và thời gian thực hiện;

3. Quyết định của Hội đồng quản trị thông qua việc triển khai phương án phát hành;

4. Báo cáo tài chính (nếu có);

5. Văn bản xác nhận của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài về việc mở tài khoản phong tỏa (nếu có):

6. Quyết định của Đại hội đồng cổ đông/Hội đồng quản trị thông qua phương án đảm bảo việc phát hành đáp ứng quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài (nếu có);

7………………………………

……., ngày ….. tháng …. năm 20…

TÊN TỔ CHỨC PHÁT HÀNH

 (Người đại diện theo pháp luật)

(Ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu)

Qua bài viết trên đây chắc hẳn bạn đọc đã nắm được khái niệm ESOP là gì cũng như lợi ích, rủi ro,… khi phát hành cổ phiếu này. Khi đó, doanh nghiệp cần có những chiến lược rõ ràng nhằm hạn chế tối đa tranh chấp về mặt pháp lý.

Câu hỏi thường gặp

1. Nếu Doanh Nghiệp Kinh Doanh Không Có Lãi Thì Có Được Phát Hành Cổ Phiếu ESOP Không?

Câu trả lời là có. Pháp luật không đưa ra quy định rằng chỉ khi doanh nghiệp có lãi thì mới được quyền phát hành cổ phiếu ESOP.

2. Tổ Chức Nước Ngoài Có Được Phép Phát Hành Cổ Phiếu ESOP Không?

Tổ chức được thành lập ở nước ngoài theo pháp luật của nước ngoài thì không được phép phát hành cổ phiếu ESOP theo pháp luật Việt Nam.

Tìm việc làm ngay!

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)

Chia sẻ bài viết này trên: