Kỹ Thuật Phần Mềm Là Gì? Học Ra Làm Nghề Gì? Lương Bao Nhiêu?

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra một bước nhảy vọt trong sự phát triển của khoa học và công nghệ, dẫn đến nhu cầu cao về nguồn nhân lực trong lĩnh vực này. Đặc biệt, ngành kỹ thuật phần mềm đang trở thành tâm điểm thu hút sự chú ý của nhiều bạn trẻ đam mê công nghệ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn những thắc mắc kỹ thuật phần mềm là gì? Học kỹ thuật phần mềm làm nghề gì? Nếu bạn cũng đang có những câu hỏi tương tự và muốn tìm hiểu sâu hơn về ngành kỹ thuật phần mềm, bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết nhất về ngành học này.

1. Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Là Gì?

Ngành kỹ thuật phần mềm là chuyên ngành nghiên cứu chuyên sâu về quy trình, cách thức hoạt động và kiểm thử chương trình máy tính với mục tiêu đáp ứng toàn bộ yêu cầu người dùng. Thành quả của quy trình là tạo ra những sản phẩm “đậm chất” công nghệ thông tin như phần mềm, chương trình, ứng dụng,…

Nếu đã từng tiếp xúc với máy tính, bạn hẳn không còn xa lạ với những cái tên như Microsoft Word, Exel, Google Chrome, Power Point,… Điểm chung của chúng là đều được tạo nên trên nền tảng kiến thức kỹ thuật phần mềm. Không chỉ phần mềm, học kỹ thuật phần mềm còn giúp bạn có cơ hội trở thành chuyên viên thiết kế kế game, xây dựng website,…

2. Mục Tiêu Đào Tạo Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm

Chương trình học ngành kỹ thuật phần mềm hướng đến mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao với đầy đủ kiến thức, kỹ năng cần thiết trong làm nghề. Ngành học đảm bảo chất lượng sinh viên đầu sẽ nắm bắt được lượng kiến thức và phát triển những kỹ năng sau đây:

• Trang bị kiến thức về bảo mật và chất lượng phần mềm: Sinh viên sẽ được học về các nguyên tắc kỹ thuật đảm bảo chất lượng phần mềm, bao gồm kiểm thử, đánh giá hiệu năng và bảo mật. Mục tiêu là giúp sinh viên có khả năng phát triển các sản phẩm phần mềm an toàn, đáng tin cậy, có khả năng chống lại các mối đe dọa bảo mật.
• Nâng cao hiểu biết về quy trình phát triển phần mềm: Sinh viên sẽ được học về các phương pháp luận và quy trình phát triển phần mềm hiện đại. Mục tiêu là giúp sinh viên hiểu rõ các giai đoạn trong vòng đời phát triển phần mềm, từ thu thập yêu cầu, phân tích thiết kế, lập trình, kiểm thử đến triển khai và bảo trì. Điều này giúp sinh viên có khả năng làm việc hiệu quả trong các dự án phần mềm thực tế.
• Phát triển kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề: Chương trình đào tạo tập trung vào việc phát triển tư duy logic cũng như khả năng giải quyết vấn đề của sinh viên. Thông qua các bài tập, dự án, tình huống thực tế, sinh viên sẽ rèn luyện khả năng phân tích yêu cầu, xác định vấn đề, từ đó, đề xuất giải pháp phù hợp. Mục tiêu là đào tạo ra những kỹ sư phần mềm có khả năng tư duy sáng tạo và giải quyết các thách thức phức tạp trong lĩnh vực công nghệ.
• Trang bị kỹ năng lập trình và phát triển phần mềm: Chương trình đào tạo chú trọng vào việc rèn luyện kỹ năng lập trình thông qua việc thực hành với nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau. Sinh viên sẽ học cách thiết kế, xây dựng, phát triển khai các ứng dụng phần mềm đa dạng, từ ứng dụng desktop đến web và mobile. Mục tiêu là giúp sinh viên có khả năng phát triển phần mềm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của người dùng và doanh nghiệp.
• Cung cấp nền tảng về khoa học máy tính: Sinh viên sẽ được trang bị kiến thức cơ bản và chuyên sâu về khoa học máy tính, bao gồm cấu trúc dữ liệu, giải thuật, kiến trúc máy tính, hệ điều hành. Những kiến thức này tạo nền tảng vững chắc để sinh viên có thể hiểu sâu về cách thức hoạt động của máy tính và phần mềm, từ đó có khả năng phát triển các giải pháp phần mềm hiệu quả, tối ưu nhất.

3. Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Học Những Gì?

Ngành kỹ thuật phần mềm trang bị cho người học kiến thức liên quan đến quy trình phát triển phần mềm một cách bài bản, chuyên sâu. Nội dung học đi từ cơ bản đến nâng cao bao gồm quy trình phát triển phần mềm và vận dụng công cụ phần mềm hỗ trợ ứng dụng khác. Tất cả gói gọn trong những nội dung dưới đây:

• Lập trình và phát triển phần mềm: Đây là kỹ năng cốt lõi của ngành. Sinh viên sẽ học các ngôn ngữ lập trình phổ biến như Java, C++, Python, cùng với các framework và công cụ phát triển hiện đại. Họ sẽ được đào tạo về cách thiết kế, viết mã, kiểm thử, bảo trì phần mềm. Kỹ năng này giúp sinh viên có thể tạo ra các ứng dụng, hệ thống phần mềm đáp ứng nhu cầu của người dùng và doanh nghiệp.
• Cơ sở dữ liệu và quản lý thông tin: Sinh viên sẽ học cách thiết kế, xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu. Họ sẽ làm quen với các hệ quản trị cơ sở dữ liệu như MySQL, Oracle, MongoDB và học cách tối ưu hóa truy vấn dữ liệu. Kỹ năng này rất quan trọng trong việc xây dựng các ứng dụng có khả năng lưu trữ và xử lý dữ liệu hiệu quả.
• Phân tích và thiết kế hệ thống: Chương trình đào tạo sẽ trang bị cho sinh viên phương pháp phân tích yêu cầu của khách hàng, thiết kế kiến trúc hệ thống và mô hình hóa quy trình kinh doanh. Kỹ năng này giúp sinh viên có thể chuyển đổi các yêu cầu thực tế thành các giải pháp kỹ thuật khả thi.
• Bảo mật thông tin: Trong thời đại số hóa, bảo mật thông tin là một kỹ năng không thể thiếu. Sinh viên sẽ học về các nguyên tắc bảo mật, kỹ thuật mã hóa và cách phòng chống các cuộc tấn công mạng. Kỹ năng này giúp họ xây dựng các hệ thống phần mềm an toàn và đáng tin cậy.
• Phát triển web và ứng dụng di động: Với sự phát triển của internet và thiết bị di động, kỹ năng phát triển web, ứng dụng di động trở nên rất quan trọng. Sinh viên sẽ học cách tạo ra các trang web động, ứng dụng web và ứng dụng di động cho các nền tảng khác nhau.
• Quản lý dự án phần mềm: Chương trình đào tạo cũng cung cấp kiến thức về quản lý dự án, bao gồm lập kế hoạch, ước tính thời gian, nguồn lực, theo dõi tiến độ và quản lý rủi ro. Kỹ năng này giúp sinh viên có thể làm việc hiệu quả trong các dự án phần mềm quy mô lớn.
• Trí tuệ nhân tạo và học máy: Với xu hướng hiện nay, nhiều chương trình đào tạo đã bổ sung các môn học về trí tuệ nhân tạo và học máy. Sinh viên sẽ học cách xây dựng các mô hình học máy, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và phát triển các hệ thống thông minh.

4. Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Thi Khối Nào?

Hiện nay ngành kỹ thuật phần mềm tuyển sinh đa dạng các khối khác nhau. Đây cũng là cơ hội cho nhiều bạn muốn học ngành này. Hãy lựa chọn tổ hợp môn mà mình tự tin nhất và đăng ký tuyển sinh.

• Khối A00 (Toán, Vật lý, Hóa)
• Khối A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh)
• Khối C01 (Văn, Toán, Vật lý)
• Khối C14 (Toán, Ngữ văn, Giáo dục công dân)
• Khối D01 (Văn, Toán, Tiếng Anh)
• Khối D03 (Toán, Ngữ văn, Tiếng Pháp)
• Khối D07 (Toán, Hóa, Tiếng Anh)
• Khối D10 (Toán, Tiếng Anh và Địa lý)
• Khối D90 (Toán, Anh, Khoa học Tự nhiên)

5. Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Học Trường Nào? Điểm Chuẩn Bao Nhiêu?

Hiện nay, tại Việt Nam có nhiều trường Đại học đào tạo ngành Kỹ thuật phần mềm. Dưới đây là bảng điểm chuẩn mới nhất bạn có thể tham khảo:

6. Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Có Được Ưa Chuộng?

Không chỉ đáp ứng xu hướng phát triển của thời đại, ngành kỹ thuật phần mềm còn thu hút sự quan tâm đặc biệt từ thế hệ trẻ bởi tính năng động, sáng tạo và tiềm năng phát triển không giới hạn. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và số hóa ngày càng mạnh mẽ, ngành kỹ thuật phần mềm đang đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai công nghệ của thế giới. Sự phát triển nhanh chóng của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật và điện toán đám mây đã tạo ra nhu cầu ngày càng tăng đối với các chuyên gia trong lĩnh vực này.

Đồng thời, với sự bùng nổ của các startup (công ty khởi nghiệp) công nghệ và quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp truyền thống, ngành này đang mở ra vô số cơ hội việc làm hấp dẫn, từ các vị trí lập trình viên, kỹ sư phần mềm cho đến quản lý dự án công nghệ. Vì thế, đây là một trong những ngành học rất được ưa chuộng trong những năm gần đây và hứa hẹn sẽ còn tiếp tục bùng nổ trong tương lai.

7. Tố Chất Cần Có Để Theo Đuổi Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm

Ngành kỹ thuật phần mềm là ngành học đặc thù yêu cầu bạn cần có tư duy và những yêu cầu khác để có thể học tập, làm việc tốt. Dưới đây là một số tố chất bạn cần có để có thể theo đuổi ngành kỹ thuật phần mềm:

7.1 Khả Năng Tư Duy Logic Và Phân Tích

Tư duy logic và phân tích là nền tảng của lập trình, thiết kế phần mềm giúp bạn chia nhỏ các vấn đề phức tạp thành các thành phần nhỏ hơn, dễ quản lý hơn. Kỹ năng này cũng hỗ trợ trong việc tìm ra giải pháp hiệu quả cho các thách thức kỹ thuật, đồng thời giúp tối ưu hóa mã nguồn và cải thiện hiệu suất của phần mềm.

Người có tư duy logic sẽ dễ dàng đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu, tối ưu hóa hiệu suất và đánh giá các giải pháp kỹ thuật một cách khách quan. Kỹ năng này không chỉ quan trọng trong việc viết mã, mà còn trong thiết kế hệ thống, debug (gỡ lỗi) và cải tiến quy trình phát triển phần mềm.

7.2 Khả Năng Đọc Hiểu Tiếng Anh

Tiếng Anh là ngôn ngữ chính trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Khả năng đọc hiểu tiếng Anh tốt giúp bạn tiếp cận được nhiều tài liệu, hướng dẫn kỹ thuật và nghiên cứu mới nhất. Kỹ năng này cũng hỗ trợ bạn đọc hiểu mã nguồn, tài liệu API và các thông báo lỗi, giúp quá trình học tập và giải quyết vấn đề trở nên hiệu quả. Hơn nữa, khả năng đọc hiểu tiếng Anh tốt mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn hơn trong môi trường làm việc toàn cầu của ngành công nghệ thông tin.

7.3 Nắm Chắc Kiến Thức Toán Và Khoa Học Máy Tính

Kiến thức vững về toán học và khoa học máy tính là nền tảng cho việc hiểu, áp dụng các thuật toán phức tạp, cấu trúc dữ liệu, các nguyên lý cơ bản của khoa học máy tính. Toán học cung cấp các công cụ cho tư duy logic, giải quyết vấn đề, tối ưu hóa thuật toán. Kiến thức về khoa học máy tính giúp bạn hiểu sâu về cấu trúc dữ liệu, thuật toán, và nguyên lý hoạt động của máy tính. Sự kết hợp này cho phép bạn thiết kế các giải pháp hiệu quả, đặc biệt trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, học máy và xử lý dữ liệu lớn. Khả năng này cũng hỗ trợ bạn phân tích độ phức tạp của thuật toán, tối ưu hóa hiệu suất hệ thống, giải quyết các vấn đề kỹ thuật phức tạp.

7.4 Khả Năng Nắm Bắt Và Thích Ứng Với Công Nghệ Mới

Lĩnh vực công nghệ thông tin đang trên đà phát triển nhanh chóng với các công nghệ và framework (khung phần mềm) mới liên tục xuất hiện. Khả năng nắm bắt nhanh và thích ứng với những thay đổi này giúp bạn luôn cập nhật xu hướng mới nhất, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động, đóng góp hiệu quả vào các dự án mà bạn thực hiện.

Với khả năng nắm bắt và thích ứng trong thời đại số hoá, bạn sẽ có thể đưa ra các giải pháp sáng tạo, hiệu quả hơn, giúp họ duy trì tính cạnh tranh trong thị trường lao động, tối ưu hóa quy trình làm việc, nâng cao chất lượng phần mềm mà bạn tạo ra.

7.5 Sự Đam Mê Với Ngành Học

Niềm yêu thích dành cho ngành kỹ thuật phần mềm thể hiện qua sự hứng thú, nhiệt huyết với việc tạo ra các giải pháp công nghệ. Đây là động lực thúc đẩy bạn không ngừng học hỏi, khám phá, đổi mới, dành nhiều thời gian và công sức để nghiên cứu, thử nghiệm các công nghệ hiện đại hoặc tự học ngoài giờ làm việc chính thức.

Sự đam mê giúp bạn vượt qua những thách thức, khó khăn trong quá trình học tập và làm việc. Khi đối mặt với các vấn đề phức tạp hoặc dự án đòi hỏi nhiều thời gian, đam mê sẽ là nguồn năng lượng giúp bạn duy trì sự kiên trì và tập trung, thúc đẩy sự sáng tạo, khuyến khích việc tìm kiếm các giải pháp mới, độc đáo cho các vấn đề kỹ thuật.

8. Học Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Ra Làm Gì?

Với lợi thế nắm bắt từng bước đi của khoa học – công nghệ tiên tiến trên thế giới, ngành kỹ thuật phần mềm mở ra vô vàn cơ hội nghề nghiệp đáng mong ước cho bạn khi có bằng kỹ sư ngành này và các kỹ năng chuyên môn. Dưới đây, JobsGO sẽ giải đáp những câu hỏi mà nhiều người vẫn đặt nghi vấn khi lựa chọn ngành học này: Học kỹ sư phần mềm ra làm gì?

8.1 Kỹ Sư Phân Tích Yêu Cầu (BA – Business Analyst)

Kỹ sư phân tích yêu cầu (BA – Business Analyst) là một vị trí quan trọng trong ngành kỹ thuật phần mềm, đóng vai trò cầu nối giữa khách hàng và đội ngũ phát triển. Nhiệm vụ chính của BA bao gồm thu thập, phân tích, tài liệu hóa yêu cầu của khách hàng, chuyển đổi chúng thành đặc tả kỹ thuật cho đội phát triển. Mức lương của BA thường dao động từ 15 đến 30 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào kinh nghiệm và quy mô công ty.

Đây là ngành nghề hấp dẫn bởi BA có cơ hội giao tiếp và mở rộng quan hệ với nhiều đối tác, từ khách hàng đến đội ngũ kỹ thuật, cũng như khả năng ảnh hưởng đến hướng phát triển của sản phẩm. BA có thể làm việc trong các công ty phần mềm, tập đoàn công nghệ, ngân hàng, hay các tổ chức có nhu cầu phát triển hệ thống IT. Để thành công trong vai trò này, BA cần có kỹ năng giao tiếp xuất sắc, tư duy phân tích sắc bén, khả năng viết tài liệu kỹ thuật rõ ràng, hiểu biết về quy trình kinh doanh và kiến thức cơ bản về công nghệ phần mềm.

8.2 Kiến Trúc Sư Phần Mềm (SA – Software Architect)

Đây là một vị trí cao cấp trong ngành kỹ thuật phần mềm, đòi hỏi kinh nghiệm sâu rộng và tầm nhìn chiến lược. Nhiệm vụ chính của SA bao gồm thiết kế cấu trúc tổng thể của hệ thống phần mềm, đưa ra quyết định về công nghệ, framework (khung phần mềm) sử dụng, đảm bảo tính nhất quán và khả năng mở rộng của hệ thống.

Mức lương của SA thường dao động từ 30 đến 60 triệu đồng mỗi tháng, thậm chí có thể cao hơn đối với những chuyên gia có nhiều kinh nghiệm.

SA thường làm việc trong các công ty công nghệ lớn, tập đoàn phần mềm quốc tế hoặc các startup đang phát triển sản phẩm phức tạp. Để thành công trong vai trò này, SA cần có kiến thức sâu rộng về công nghệ, khả năng tư duy hệ thống, kỹ năng giải quyết vấn đề phức tạp, khả năng giao tiếp và thuyết phục xuất sắc, cùng với khả năng dự đoán xu hướng công nghệ trong tương lai.

8.3 Lập Trình Viên (Developer)

Sau khi tốt nghiệp, kỹ sư kỹ thuật phần mềm cũng có thể trở thành một lập trình viên. Vị trí này đóng vai trò quan trọng trong việc biến ý tưởng thành sản phẩm thực tế. Nhiệm vụ chính của một lập trình viên bao gồm viết mã nguồn, phát triển và bảo trì phần mềm, sửa lỗi, tối ưu hóa hiệu suất của ứng dụng.

Mức lương của lập trình viên khá đa dạng, thường dao động từ 10 đến 40 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào kinh nghiệm, kỹ năng chuyên môn và quy mô công ty.

Lập trình viên có thể làm việc trong nhiều môi trường khác nhau, từ các công ty phần mềm, startup công nghệ đến các tập đoàn lớn có bộ phận IT.

8.4 Kỹ Sư Kiểm Thử Phần Mềm (Tester)

Kỹ sư kiểm thử phần mềm (Tester) là người đảm bảo chất lượng sản phẩm phần mềm trước khi đến tay người dùng cuối. Nhiệm vụ chính của Tester bao gồm thiết kế và thực hiện các kịch bản kiểm thử, phát hiện, báo cáo lỗi, đánh giá tính năng, hiệu suất của phần mềm.

Tester có thể làm việc trong các công ty phát triển phần mềm, công ty outsourcing, hoặc bộ phận IT của các tổ chức lớn. Để thành công trong nghề này, Tester cần có tư duy phân tích sắc bén, kiến thức vững về quy trình kiểm thử, khả năng tìm lỗi tốt, kỹ năng viết báo cáo rõ ràng và hiểu biết cơ bản về lập trình.

>>>Đọc thêm: Tội phạm mạng là gì?

8.5 Kỹ Sư Cầu Nối (BrSE – Bridge System Engineer)

Một vị trí khác cũng hấp dẫn không kém chính là kỹ sư cầu nối, hay còn được gọi tắt là BrSE. Nhiệm vụ chính của BrSE là làm cầu nối giao tiếp giữa khách hàng nước ngoài và đội ngũ phát triển nội địa, đảm bảo thông tin kỹ thuật, yêu cầu dự án được truyền đạt chính xác. Mức lương của BrSE thường dao động từ 20 đến 50 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào kinh nghiệm và kỹ năng ngôn ngữ.

Vị trí này đặc biệt thu hút được nhiều bạn trẻ bởi cơ hội làm việc trong môi trường đa văn hóa, phát triển kỹ năng quản lý dự án và tiếp xúc với công nghệ tiên tiến từ các công ty quốc tế. BrSE thường làm việc tại các công ty, trung tâm phát triển phần mềm của các tập đoàn đa quốc gia hoặc các startup (công ty khởi nghiệp) có khách hàng nước ngoài.

8.6 Nhân Viên Nghiên Cứu Và Phát Triển (R&D)

Bên cạnh đó, kỹ sư kỹ thuật phần mềm cũng có thể làm trong lĩnh vực nghiên cứu & phát triển (R&D). Nhân viên R&D là người thực hiện nghiên cứu các công nghệ mới, phát triển thuật toán và giải pháp sáng tạo, thử nghiệm ý tưởng mới, tạo ra các bản mẫu đầu tiên cho sản phẩm tương lai.

Mức lương trong lĩnh vực này thường dao động từ 20 đến 60 triệu đồng mỗi tháng, có thể cao hơn đối với các chuyên gia hàng đầu. Nghề này hấp dẫn bởi cơ hội làm việc với công nghệ tiên tiến, khả năng tạo ra những đột phá trong ngành và môi trường làm việc thường xuyên thách thức trí tuệ.

Các kỹ sư R&D thường làm việc trong các phòng thí nghiệm nghiên cứu của các tập đoàn công nghệ lớn, trung tâm nghiên cứu của các trường đại học, hoặc các startup (công ty khởi nghiệp) công nghệ đang phát triển sản phẩm đột phá.

>>>Đoc thêm: Trinh sát kỹ thuật là gì?

Tóm lại, ngành Kỹ thuật phần mềm mang đến rất nhiều cơ hội việc làm ở đa dạng các vị trí và mức lương vô cùng hấp dẫn. Hiểu được những khía cạnh của ngành học này sẽ giúp bạn không còn phải băn khoăn ngành Kỹ thuật phần mềm là gì hay Kỹ thuật phần mềm làm gì? Với sự phát triển không ngừng nghỉ của khoa học – công nghệ trên thế giới, ngành kỹ thuật phần mềm hứa hẹn nhiều hơn nữa những cơ hội phát triển vượt bậc trong tương lai, điều này yêu cầu nguồn nhân lực được đào tạo ra phải thực sự chất lượng và nắm bắt tốt những hướng đi mới của công nghệ cao.

Câu hỏi thường gặp

1. Mức Lương Của Kỹ Sư Phần Mềm Là Bao Nhiêu?

Tùy vào năng lực, kinh nghiệm của mỗi người, mức lương của kỹ sư phần mềm tại Việt Nam có thể dao động từ 8 đến khoảng 25 triệu đồng/tháng. Đối với cấp quản lý hoặc trưởng nhóm, con số này có thể lên đến 50 triệu đồng/tháng.

2. Học Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Có Cần Giỏi Toán Không?

Mặc dù toán học là một phần quan trọng, nhưng bạn không nhất thiết phải có học lực xuất sắc đối với môn toán. Thay vào đó, bạn cần có khả năng tư duy logic và giải quyết vấn đề.

3. Có Cần Biết Lập Trình Trước Khi Học Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm Không?

Không bắt buộc, nhưng có kiến thức cơ bản về lập trình sẽ giúp bạn dễ dàng tiếp cận hơn trong những năm đầu. Nhiều trường đại học khi đào tạo ngành kỹ thuật phần mềm sẽ dạy lập trình từ cơ bản.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)

Chia sẻ bài viết này trên: