Thuật ngữ EQ (Emotional Intelligence) lần đầu tiên được đặt ra bởi các nhà tâm lý học vào cuối thế kỉ 20. EQ đề cập đến khả năng nhận biết, thấu hiểu và suy luận bằng cảm xúc của một người. Cùng JobsGO khám phá kỹ hơn “Chỉ số EQ là gì?” cũng như cách nâng cao chỉ số EQ trong bài viết này nhé!
Chỉ số EQ là gì? EQ hay trí tuệ cảm xúc được định nghĩa là khả năng nhận biết và thấu hiểu cảm xúc của chính mình cũng như mọi người xung quanh. Khả năng này cũng bao gồm việc sử dụng sự nhận biết cảm xúc này để đưa ra quyết định, xử lý vấn đề và giao tiếp hiệu quả với người khác.
Theo hai nhà nghiên cứu về tâm lý học, EQ được chia ra làm 4 cấp độ khác nhau:
Nhận thức cảm xúc
Lý luận bằng cảm xúc
Thấu hiểu cảm xúc
Quản lý cảm xúc
Chỉ số EQ là gì?
Trước đây, cảm xúc và trí thông minh thường được coi là tách biệt nhau. Tuy nhiên, trong những thập kỷ gần đây, các nhà nghiên cứu tâm lý học ngày càng quan tâm đến nhận thức và ảnh hưởng của trí tuệ cảm xúc. Lĩnh vực này khám việc các cảm xúc và tâm trạng như hạnh phúc, tức giận, sợ hãi và buồn bã ảnh hưởng như thế nào đến cách mọi người hành xử và đưa ra quyết định.
2. Tại sao chỉ số EQ – trí tuệ cảm xúc lại quan trọng?
Trí tuệ cảm xúc được đánh giá là một kỹ năng quan trọng giúp bạn phát triển khả năng giao tiếp, xử lý vấn đề, cũng như xây dựng và duy trì các mối quan hệ. EQ cao sẽ hỗ trợ việc thực hiện các công việc được suôn sẻ, thuận lợi, đem lại hiệu quả cao hơn.
Hiện nay, có rất nhiều công ty, doanh nghiệp sử dụng các bài test EQ trong quá trình tuyển chọn nhân sự. Có thể thấy, điều này giúp doanh nghiệp có thể đánh giá đúng khả năng của từng người và đưa ra những phương án thích hợp để phát huy tối đa năng lực của họ.
Khả năng nhận thức hiểu đơn giản là sự hiểu biết về chính bản thân mình. Việc nắm rõ những cảm xúc tồn tại trong cơ thể là cách giúp bạn có thể kiểm soát và xây dựng cảm xúc cá nhân một cách dễ dàng. Ngoài ra, khả năng nhận thức còn thể hiện thông qua cách bạn hiểu về sở thích của mình.
3.2 Khả năng điều chỉnh cảm xúc
Từ sự thấu hiểu cảm xúc cá nhân, bạn cần phải biết cách điều chỉnh nó. Hay nói cách khác, bạn cần biết phát huy cảm xúc tích cực và kiềm chế những cảm xúc tiêu cực của bản thân. Đây chính là tiêu chí để đánh giá khả năng tự điều chỉnh của bạn.
3.3 Khả năng xây dựng động lực thúc đẩy
Khả năng xây dựng động lực thúc đẩy cũng là yếu tố quan trọng tạo nên chỉ số EQ. Yếu tố này được thể hiện qua việc xác định mục tiêu rõ ràng và cố gắng, nỗ lực hết mình để thực hiện nó.
3.4 Khả năng đồng cảm
Đồng cảm chính là khả năng hiểu được cảm xúc của người khác, thấu hiểu những khó khăn, vất vả hay niềm vui sướng hạnh phúc của những người bên cạnh. Người có EQ cao thì khả năng đồng cảm càng tốt hay nói cách khác, họ biết lắng nghe, thấu hiểu những cảm xúc của mọi người.
3.5 Một số kĩ năng xã hội khác
Ngoài các yếu tố kể trên, các kỹ năng xã hội cũng là một yếu tố quan trọng của chỉ số EQ. Kỹ năng này bao gồm: sự nhạy bén, khả năng ngoại giao, tố chất lãnh đạo, khả năng teamwork… Người sở hữu các yếu tố này thì chứng tỏ EQ của họ cao và họ dễ gặt hái được nhiều thành công trong công việc, cuộc sống.
4. Biểu hiện của chỉ số EQ cao – thấp
Tham khảo ngay những biểu hiện của chỉ số EQ thấp, cao để hiểu rõ hơn nhé!
4.1 Biểu hiện của chỉ số EQ thấp
Chỉ số EQ thấp nổi bật với những đặc điểm là:
Dễ cáu giận, la hét
Người sở hữu chỉ số EQ thấp thường khó kiểm soát cảm xúc của mình nên họ rất dễ cáu giận và hay la hét. Họ luôn thực hiện hành vi theo ý muốn của bản thân mà không để tâm tới mọi người xung quanh,
Ích kỷ
Ích kỷ cũng là biểu hiện thường thấy ở người có chỉ số EQ thấp bởi khó thiếu khả năng nhận diện, thấu hiểu và đồng cảm với cảm xúc của người khác. Chính vì thế, họ thường xuyên có hành vi, cử chỉ, lời nói… gây tổn thương cho người khác.
Luôn gay gắt trước những lời phê bình
Người có EQ thấp còn được thể hiện qua cách họ phản ứng với những lời phê bình, góp ý từ người khác. Thay vì lắng nghe, tiếp thu ý kiến để cải thiện và tiến bộ bản thân, họ lại không thể chấp nhận những lời phê bình của người khác, thậm chí thể hiện những cảm xúc và hành động cực kỳ tiêu cực.
4.2 Biểu hiện của chỉ số EQ cao
Người có EQ cao được biết đến là người có khả năng nhận diện, kiểm soát cảm xúc của bản thân một cách tích cực. Điều này giúp cho đời sống của họ luôn duy trì được sự lạc quan, ít bị áp lực từ xung quanh.
Với đặc trưng biết thấu hiểu và đồng cảm, người có chỉ số EQ cao rất phù hợp với các công việc xã hội, chẳng hạn như giáo dục, nhà tâm lý học… Bởi lẽ, sự kiên trì, nhẫn nại của người có EQ cao có thể những định hướng rõ ràng, cụ thể để giúp đỡ người khác.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng thấy, những người có chỉ số trí tuệ cảm xúc ở mức khá trở lên thường sống giàu tình cảm, luôn yêu thương, biết đồng cảm, giúp đỡ những người xung quanh. Vậy nên, không ngạc nhiên khi họ rất được mọi người nể trọng, yêu mến.
5. Làm thế nào để nâng cao EQ?
Làm thế nào để nâng cao EQ?
Đừng quá lo lắng khi bạn không có trí tuệ cảm xúc cao một cách tự nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng trí tuệ cảm xúc có thể được cải thiện nếu bạn luyện tập và thực hành thường xuyên. Điều này có thể đặc biệt hữu ích trong công việc của bạn, nơi các mối quan hệ và các quyết định kinh doanh thường dựa vào sự thấu hiểu giữa các cá nhân, làm việc nhóm và giao tiếp hiệu quả.
5.1 Nâng cao khả năng tự nhận thức bản thân
Một trong những bước đầu tiên để sử dụng các kỹ năng trí tuệ cảm xúc ở nơi làm việc là thực hành nhận biết cảm xúc của chính bạn. Tự nhận thức ở đây có nghĩa là bạn cần thấu hiểu cảm xúc của bản thân trước khi có thể hiểu người khác. Đây là một trong những thành phần nền tảng của một người có EQ cao.
Chú ý đến cảm giác của bạn: Những điều bạn đang cảm thấy có tác động đến quyết định bạn đưa ra hay cách bạn tương tác với người khác không? Khi suy nghĩ về những câu hỏi này, bạn có thể nhận thấy rằng bạn nhận thức rõ hơn nhiều về cảm xúc của chính mình và cách chúng ảnh hưởng đến cách bạn ứng xử.
Quan sát cách phản ứng của bản thân: Khi giao tiếp với người khác, bạn có thường cảm thấy bản thân mất kiên nhẫn hay dễ nổi nóng không? Việc nhận ra điểm yếu cho phép bạn tìm cách giải quyết chúng.
Hãy nhớ rằng cảm xúc là thoáng qua: Đồng nghiệp có thể khiến bạn khó chịu hoặc sếp có thể giao cho bạn một nhiệm vụ khó khăn để hoàn thành. Trước khi bạn phản ứng lại một cách tiêu cực, hãy nhớ rằng những điều này chỉ là tạm thời. Đưa ra quyết định một cách hấp tấp dựa trên cảm xúc nhất thời có thể gây bất lợi cho mục tiêu và thành công lâu dài của bạn.
5.2 Thực hành việc tự điều chỉnh
Thực hành việc tự điều chỉnh
Khả năng tự điều chỉnh hành vi là một phần quan trọng của trí tuệ cảm xúc. Nhận thức được cảm xúc của bạn là bước đầu tiên, nhưng bạn cũng cần phải có khả năng điều khiển cảm xúc của mình.
Những người có khả năng tự điều chỉnh tốt có khả năng thích ứng tốt với các tình huống bất ngờ. Họ không phản ứng bộc phát mà cân nhắc những cách thích hợp để thể hiện cảm xúc của mình.
Để cải thiện kỹ năng tự điều chỉnh của bạn ở nơi làm việc, bạn có thể:
Tìm cách giải phóng căng thẳng: Có những sở thích ngoài công việc sẽ giúp bạn giải phóng bản thân khỏi những căng thẳng. Tập thể dục cũng là một phương pháp lành mạnh để giải phóng căng thẳng bạn có thể sử dụng
Giữ bình tĩnh: Hãy hiểu rằng sẽ có những thứ không nằm trong tầm kiểm soát của bạn. Vậy nên, bạn cần tìm cách hữu ích để phản ứng mà không đổ thêm dầu vào lửa.
Hãy cân nhắc trước khi phản ứng: Cảm xúc có thể khiến bạn khó kiềm chế trong lúc nóng nảy. Bạn có thể đưa ra một lựa chọn bình tĩnh hơn, hợp lý hơn nếu cho mình thời gian để cân nhắc cách ứng xử hợp lý.
Nghiên cứu về tâm lý cảm xúc cho thấy những người có chỉ số EQ cao cũng có kỹ năng xã hội rất tốt. Vì họ rất giỏi trong việc nhận biết cảm xúc của người khác, họ có khả năng phản ứng phù hợp với những tình huống khác nhau. Các kỹ năng xã hội cũng được đánh giá cao ở nơi làm việc vì chúng dẫn đến sự hiệu quả trong giao tiếp.
Nhân viên và quản lý có kỹ năng xã hội tốt có thể xây dựng mối quan hệ với đồng nghiệp và truyền đạt ý tưởng của họ một cách hiệu quả. Những người có kỹ năng xã hội tốt không chỉ là những nhân sự tuyệt vời trong đội nhóm mà họ còn có thể đảm nhận vai trò lãnh đạo khi cần thiết. Bạn có thể nâng cao kỹ năng cải xã hội của mình bằng cách:
Lắng nghe những gì người khác nói. Điều này không có nghĩa là chỉ nghe người khác nói một cách thụ động. Lắng nghe chủ động bao gồm việc thể hiện sự chú ý, đặt câu hỏi và đưa ra những phản hồi hữu ích cho người nói.
Chú ý đến ngôn ngữ cơ thể. Những tín hiệu mà mọi người gửi qua ngôn ngữ cơ thể của họ có thể truyền tải rất nhiều điều về những gì họ thực sự nghĩ.
Rèn luyện kỹ năng thuyết phục của bạn. Biết thuyết phục các thành viên trong nhóm và người quản lý lắng nghe ý kiến của bạn có thể giúp bạn thể hiện bản thân và thăng tiến sự nghiệp.
5.4 Trở nên đồng cảm hơn
Trở nên đồng cảm hơn
Những người thông minh về cảm xúc rất giỏi trong việc đặt mình vào vị trí của người khác và hiểu được cảm giác của họ. Sự đồng cảm không chỉ là nhận biết cảm giác của người khác. Nó cũng liên quan đến cách bạn phản ứng với những cảm xúc này.
Cân nhắc mọi thứ từ góc nhìn của người khác đôi khi có thể là một thử thách, đặc biệt là nếu bạn không đồng tính với người kia. Nhưng thay vì để những bất đồng tích tụ thành những xung đột lớn, hãy dành thời gian nhìn nhận tình hình từ góc độ của người khác. Đồng cảm sẽ là bước đầu tiên để tìm ra điểm chung giữa hai ý kiến trái chiều.
EQ hay còn gọi là trí tuệ cảm xúc đóng một vai trò quan trọng không chỉ đối với hạnh phúc mà còn đối với sự thành công của bạn trong công việc. Với những gợi ý ở trên, JobsGO hy vọng bạn đã hiểu rõ “Chỉ số EQ là gì?” cũng như cách để nâng cao trí tuệ cảm xúc để giúp bản thân gặt hái được nhiều thành công trong sự nghiệp.
