Chiến lược kinh doanh là gì? Các chiến lược trong hoạt động kinh doanh cơ bản hiện nay gồm những gì? Các hình thức xây dựng chiến lược để phát triển kinh doanh như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp đến bạn thông tin bổ ích nhất.
Chiến lược kinh doanh trong tiếng Anh sử dụng thuật ngữ Business Strategy. Chiến lược kinh doanh là một kế hoạch dài hạn mà một tổ chức hoặc doanh nghiệp đề ra để đạt được mục tiêu kinh doanh, có ảnh hưởng đến sự phát triển và thành công của doanh nghiệp trong tương lai.
Chiến lược kinh doanh không chỉ đề cập đến những quyết định cụ thể về sản phẩm và dịch vụ, mà còn bao gồm cách thức tổ chức, quản lý nguồn lực, cách tiếp cận thị trường và khách hàng, cũng như cách thức cạnh tranh với đối thủ. Chiến lược kinh doanh thường bao gồm một tầm nhìn chiến lược, mục tiêu kinh doanh, phân tích môi trường, và cách thức thực hiện chiến lược đó.
Chiến lược kinh doanh này sẽ hoạt động như một khuôn khổ để quản lý các hoạt động. Nó giúp các bộ phận/ phòng ban trong doanh nghiệp phối hợp làm việc cùng nhau, đảm bảo tất cả các quyết định đều hỗ trợ định hướng chung của tổ chức. Đây là điều kiện để doanh nghiệp tăng cường lợi thế cạnh tranh trên thị trường, mang lại hiệu suất kinh doanh tối ưu nhất.
Chiến lược kinh doanh là gì?
Một chiến lược hiệu quả là doanh nghiệp biết cách tận dụng nguồn lực, phát huy thế mạnh của mình và tận dụng những cơ hội để phát triển. Nội dung chính là một bản kế hoạch theo trình tự nhất định. Nó thể hiện các phương pháp, cách thức để doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trong một khoảng thời gian dài.
Chiến lược cho hoạt động kinh doanh khác với chiến thuật kinh doanh, các bạn đừng nhầm lẫn hai khái niệm này với nhau nhé! Để hiểu rõ hơn, các bạn có thể đọc ví dụ như sau:
Một doanh nghiệp cung cấp sản phẩm máy tính, tuy nhiên chiến lược mà họ hướng đến là bán nhiều sản phẩm cho một khách hàng. Ngoài bán máy tính, doanh nghiệp sẽ tư vấn để bán thêm chuột máy tính, bộ vệ sinh, USB, bộ tản nhiệt, bàn phím,…
Chiến lược kinh doanh là một bản kế hoạch hành động chi tiết mà một doanh nghiệp thiết lập để đạt được mục tiêu kinh doanh của mình. Mỗi doanh nghiệp nếu muốn phát triển bền vững thì đều cần phải có chiến lược kinh doanh bởi:
Xác định mục tiêu và hướng đi: Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu cụ thể mà họ muốn đạt được và định rõ hướng đi để đạt được mục tiêu đó. Nó giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào những hoạt động quan trọng nhất để phát triển doanh nghiệp.
Định vị thương hiệu: Chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp xác định và định vị thương hiệu của mình trên thị trường. Nó giúp xác định điểm mạnh, điểm yếu và giá trị cốt lõi của thương hiệu, từ đó xây dựng một hình ảnh độc đáo và thu hút khách hàng.
Duy trì sự cạnh tranh: Trên thị trường cạnh tranh gay gắt ngày nay, chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp hiểu rõ về thị trường, đối thủ và khách hàng của mình. Nó giúp doanh nghiệp đánh giá và tận dụng cơ hội cũng như đối phó với các rủi ro và thách thức.
Tối ưu hóa hiệu suất và tài nguyên: Chiến lược kinh doanh còn hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu tài nguyên như nguồn lực, thời gian và vốn đầu tư. Doanh nghiệp có thể tập trung vào những lĩnh vực mang lại hiệu suất cao nhất và đạt được lợi nhuận tối đa.
Định hình hành động và quyết định: Chiến lược kinh doanh cung cấp một kế hoạch hành động cụ thể, từ đó hướng dẫn các quyết định và hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp. Thông qua đó, cán bộ và nhân viên cũng có thể hiểu rõ về mục tiêu và vai trò của mình trong việc đạt được mục tiêu đó.
Đo lường và đánh giá: Chiến lược kinh doanh cung cấp các chỉ số đo lường để đánh giá hiệu suất và tiến độ của doanh nghiệp. Nó giúp doanh nghiệp xác định những điểm mạnh và yếu, từ đó điều chỉnh chiến lược theo thời gian để đạt được hiệu suất tốt nhất.
3. Chiến Lược Kinh Doanh Gồm Những Gì?
Dưới đây là một số yếu tố của chiến lược kinh doanh:
3.1 Mục Tiêu Chiến Lược
Mục tiêu chiến lược là những mục tiêu dài hạn và quan trọng nhất mà doanh nghiệp muốn đạt được thông qua việc triển khai chiến lược kinh doanh. Mục tiêu chiến lược thường liên quan đến tăng trưởng doanh số, mở rộng thị trường, cải thiện hiệu suất hoạt động, tăng lợi nhuận, và/hoặc tạo ra giá trị cho cổ đông.
3.2 Phạm Vi Chiến Lược
Phạm vi chiến lược được biết đến là phạm vi hoạt động và ảnh hưởng của chiến lược kinh doanh. Phạm vi chiến lược có thể bao gồm các ngành công nghiệp, thị trường, địa lý hoặc mảng sản phẩm và dịch vụ cụ thể mà doanh nghiệp muốn tập trung và phát triển.
Chiến lược kinh doanh gồm những thành phần nào?
3.3 Giá Trị Khách Hàng
Giá trị khách hàng là lợi ích mà sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp mang lại cho khách hàng. Chiến lược kinh doanh cần tập trung vào việc xác định và cung cấp giá trị tốt nhất cho khách hàng mục tiêu, từ đó tạo ra sự hài lòng và trung thành của họ.
3.4 Hệ Thống Các Hoạt Động Chiến Lược
Một thành phần khác của chiến lược kinh doanh là hệ thống các hoạt động chiến lược. Đây là tổ hợp các hoạt động, quy trình mà doanh nghiệp thực hiện để đạt được mục tiêu chiến lược và cung cấp giá trị cho khách hàng. Hệ thống này bao gồm các hoạt động như nghiên cứu, phát triển, tiếp thị, sản xuất, phân phối và dịch vụ khách hàng.
3.5 Năng Lực Cốt Lõi
Năng lực cốt lõi là những năng lực, ưu điểm cốt lõi của doanh nghiệp làm nên sự thành công và sự khác biệt cho doanh nghiệp trên thị trường. Chiến lược kinh doanh cần tận dụng và phát triển các năng lực cốt lõi này để tạo ra lợi thế cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
4. Nguyên Tắc Quan Trọng Khi Xây Dựng Chiến Lược Kinh Doanh
Khi xây dựng chiến lược kinh doanh, có một số nguyên tắc quan trọng mà doanh nghiệp nên tuân theo để đảm bảo sự thành công và hiệu quả của chiến lược. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng:
4.1 Phù Hợp Với Mục Tiêu Và Giá Trị Của Doanh Nghiệp
Chiến lược kinh doanh cần phản ánh rõ ràng mục tiêu dài hạn và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Nó cần hướng tới việc đạt được mục tiêu kinh doanh và đồng thời phản ánh tầm nhìn và sứ mệnh của doanh nghiệp.
4.2 Tập Trung Vào Sự Khác Biệt
Chiến lược kinh doanh cần tập trung vào việc xác định, tận dụng các điểm mạnh, điểm khác biệt của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh. Điều này giúp doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh và thu hút sự chú ý từ khách hàng.
4.3 Thích Ứng Và Linh Hoạt
Chiến lược kinh doanh cần có khả năng thích ứng với thị trường không ngừng biến đổi và các điều kiện bên ngoài khác nhau. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng thay đổi chiến lược theo cách phù hợp với tình hình thị trường và nhu cầu của khách hàng.
4.4 Tính Cụ Thể Và Đo Lường Được
Chiến lược kinh doanh cần được xây dựng một cách cụ thể và có thể đo lường được, với các mục tiêu, chỉ số và tiêu chuẩn đánh giá rõ ràng. Điều này giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu suất của mình và điều chỉnh chiến lược theo cách phù hợp.
4.5 Tập Trung Vào Khách Hàng
Khách hàng luôn là trung tâm của mọi chiến lược kinh doanh. Doanh nghiệp cần hiểu rõ về nhu cầu, mong muốn và hành vi của khách hàng mục tiêu, và tạo ra các giải pháp và dịch vụ phù hợp để đáp ứng nhu cầu đó.
4.6 Liên Tục Cải Tiến
Chiến lược kinh doanh không phải là một bản kế hoạch cố định mà nó cần được đánh giá và cải tiến liên tục theo thời gian. Doanh nghiệp cần sẵn sàng thích nghi và điều chỉnh chiến lược dựa trên phản hồi từ thị trường và kết quả hoạt động kinh doanh.
5. Hướng Dẫn Cách Xây Dựng Chiến Lược Kinh Doanh Hiệu Quả
Cách xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả
Xây dựng một chiến lược kinh doanh hiệu quả đòi hỏi quá trình nghiên cứu và lập kế hoạch cẩn thận. Dưới đây là một hướng dẫn cơ bản về cách xây dựng chiến lược kinh doanh:
5.1 Xác Định Mục Tiêu
Doanh nghiệp cần đặt ra mục tiêu cụ thể, đo lường được, có khả năng đạt được, có ý nghĩa, và thời hạn cụ thể. Từ những mục tiêu lớn, doanh nghiệp chia nhỏ thành nhiều mục tiêu cụ thể để dễ dàng đạt được.
5.2 Nghiên Cứu, Phân Tích Thị Trường
Nghiên cứu, phân tích thị trường sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ về thị trường, khách hàng mục tiêu, đối thủ cạnh tranh. Đây là nền tảng để doanh nghiệp phát huy tối đa thế mạnh của mình, mang đến những trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng.
5.3 Lập Chiến Lược Bán Hàng
Xây dựng chiến lược bán hàng là bước mà doanh nghiệp định hướng sản xuaats, cho ra thị trường những sản phẩm phù hợp với xu hướng, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng. Doanh nghiệp cần lưu ý đến các yếu tố như chất lượng sản phẩm, giá thành, nhãn hiệu, bao bì,…
5.4 Đo Lường Và Tối Ưu Hóa
Quá trình đo lường hiệu quả của chiến lược sẽ giúp doanh nghiệp có thể đánh giá hiệu suất của việc thực hiện so với mục tiêu đã đề ra. Từ đó có những thay đổi phù hợp để tối ưu hoạt động kinh doanh của mình.
6. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Chiến Lược Kinh Doanh
Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng mà doanh nghiệp cần xem xét khi xây dựng chiến lược kinh doanh:
6.1 Môi Trường Kinh Doanh (Business Environment)
Môi trường kinh doanh bao gồm các yếu tố bên ngoài như kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, pháp lý và công nghệ. Môi trường này có thể ảnh hưởng đến nhu cầu của khách hàng, cạnh tranh, chiến lược tiếp thị và các quyết định kinh doanh khác.
6.2 Đối Thủ và Cạnh Tranh (Competitors And Competition)
Sự tồn tại và hoạt động của các đối thủ trong ngành cũng như mức độ cạnh tranh trên thị trường có thể ảnh hưởng đến việc lựa chọn chiến lược tiếp thị, giá cả và phân phối sản phẩm.
6.3 Khách Hàng (Customers)
Sự thay đổi trong nhu cầu, mong muốn và hành vi của khách hàng có thể yêu cầu điều chỉnh chiến lược sản phẩm, tiếp thị và dịch vụ.
6.4 Công Nghệ (Technology)
Công nghệ mới có thể tạo ra cơ hội mới hoặc làm thay đổi cách thức doanh nghiệp hoạt động. Doanh nghiệp cần theo kịp các tiến bộ công nghệ để duy trì sự cạnh tranh.
6.5 Chính Sách Pháp Lý (Legal Policies)
Các quy định và chính sách pháp lý có thể ảnh hưởng đến các quyết định về sản phẩm, dịch vụ, tiếp thị và cảnh báo rủi ro.
6.6 Tài Nguyên Nhân Lực (Human Resources)
Sự có mặt và khả năng của nhân viên có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hiện chiến lược kinh doanh. Sự đào tạo, phát triển và giữ chân nhân viên cũng là một yếu tố quan trọng.
6.7 Tài Chính (Financial)
Khả năng tài chính và nguồn lực có sẵn cũng ảnh hưởng đến khả năng thực hiện chiến lược kinh doanh. Điều này bao gồm cả vốn đầu tư, dòng tiền và khả năng tiếp cận nguồn vốn ngoại.
6.8 Mối Quan Hệ Công Ty (Company Relationships)
Mối quan hệ với đối tác, nhà cung cấp, đối tác liên kết và cộng đồng cũng có thể ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
7. Các Hình Thức Chiến Lược Hiệu Quả Cho Kinh Doanh
Các chiến lược hiệu quả cho kinh doanh
Hiện nay có 3 loại hình xây dựng chiến lược cho hoạt động kinh doanh cơ bản đó là: thông dụng, cạnh tranh và doanh nghiệp. Cụ thể như sau:
7.1 Hình Thức Chiến Lược Thông Dụng
Chiến lược này hướng đến việc đạt mục đích theo cách thức nào, chính vì thế mà nó quan trọng vấn đề mục đích và cách thức đạt được nó. Nó thể hiện mối quan hệ giữa kết quả kinh doanh và nguồn tài nguyên của doanh nghiệp phải sử dụng.
Chiến lược thông dụng là phân bổ và phát triển doanh nghiệp dựa vào tài nguyên có sẵn.
7.2 Hình Thức Chiến Lược Cạnh Tranh
Hình thức này là việc doanh nghiệp dùng thế mạnh, nguồn lực và nắm rõ về điểm yếu của mình đem ra so sánh với đối thủ. Từ đó đơn vị có thể đưa ra những chiến thuật “vượt mặt” đối thủ trên thị trường.
7.3 Hình Thức Chiến Lược Doanh Nghiệp
Chiến lược này liên quan đến vấn đề tầm nhìn mà tầm quan trọng đến từ phía người lãnh đạo. Nếu doanh nghiệp có tầm nhìn tốt về thị trường phát triển thì sản phẩm cung cấp cho khách hàng sẽ đạt hiệu quả cao và ngược lại.
8. Một Số Lưu Ý Khi Triển Khai Chiến Lược Kinh Doanh
Khi triển khai chiến lược kinh doanh, có một số lưu ý quan trọng mà doanh nghiệp cần xem xét để đảm bảo sự thành công và hiệu quả của chiến lược như:
8.1 Phân Phối Công Việc Rõ Ràng
Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng các nguồn lực và nhiệm vụ được phân phối công bằng và hợp lý giữa các bộ phận và nhóm làm việc. Mỗi người trong tổ chức cần hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc triển khai chiến lược kinh doanh.
8.2 Liên Kết Mục Tiêu Với Thực Tế
Mục tiêu kinh doanh cần phản ánh được thực tế và có khả năng đạt được. Tránh đặt ra những mục tiêu không thực tế hoặc quá cao cả, gây ra sự bất mãn và thiếu động lực cho đội ngũ nhân viên.
8.3 Theo Dõi và Đánh Giá Liên Tục
Doanh nghiệp cần thiết lập các chỉ số và mục tiêu đo lường để đánh giá hiệu suất và tiến độ triển khai chiến lược. Các chỉ số này cần được theo dõi định kỳ và điều chỉnh một cách phù hợp.
8.4 Lắng Nghe Phản Hồi
Lắng nghe và đánh giá phản hồi từ khách hàng, nhân viên và các bộ phận khác để hiểu rõ vấn đề và cải thiện chiến lược kinh doanh.
8.5 Điều Chỉnh Linh Hoạt
Chiến lược kinh doanh cần được điều chỉnh linh hoạt dựa trên các thay đổi trong môi trường kinh doanh và phản hồi từ thị trường.
8.6 Áp Dụng Khoa Học Công Nghệ Mới
Cuộc sống ngày nay bị ảnh hưởng nhiều bởi khoa học, công nghệ. Chính vì vậy, việc ứng dụng những khoa học công nghệ mới như phần mềm quản lý, công cụ bán hàng, App,… vào quá trình vận hành là rất cần thiết.
9. Ví Dụ Về Chiến Lược Kinh Doanh
Dưới đây là một số ví dụ về chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp nổi tiếng:
9.1 Chiến Lược Giá Thấp (Low-Cost Strategy):
Ví dụ: Walmart.
Chiến lược: Cung cấp các sản phẩm và dịch vụ với giá cả thấp hơn so với đối thủ, thông qua quy trình vận hành hiệu quả, quy mô lớn và quản lý chi phí chặt chẽ.
9.2 Chiến Lược Tích Hợp Ngược (Backward Integration Strategy):
Ví dụ: Apple.
Chiến lược: Sở hữu và kiểm soát các khâu cung ứng nguyên liệu và thành phần để giảm chi phí, tối ưu hóa chất lượng và đảm bảo tính khả dụng của sản phẩm.
9.3 Chiến Lược Tập Trung (Focused Strategy):
Ví dụ: Rolex.
Chiến lược: Tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể hoặc một nhóm khách hàng đặc biệt, cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao và sang trọng.
9.4 Chiến Lược Đa Dạng Hóa (Diversification Strategy):
Ví dụ: General Electric (GE).
Chiến lược: Mở rộng vào các ngành công nghiệp khác nhau, không chỉ tập trung vào một lĩnh vực cụ thể, để giảm thiểu rủi ro và tạo ra các nguồn thu nhập đa dạng.
9.5 Chiến Lược Tiếp Thị Sản Phẩm (Product Marketing Strategy):
Ví dụ: Coca-Cola.
Chiến lược: Tập trung vào việc xây dựng và quảng bá thương hiệu, tạo ra cam kết và tương tác với khách hàng thông qua quảng cáo sáng tạo và các chiến dịch tiếp thị.
9.6 Chiến Lược Mở Rộng Thị Trường (Market Expansion Strategy):
Ví dụ: Starbucks.
Chiến lược: Mở rộng vào các thị trường mới, kể cả quốc tế, thông qua việc mở rộng cửa hàng và phát triển sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu địa phương.
9.7 Chiến Lược Phân Phối (Distribution Strategy):
Ví dụ: Amazon.
Chiến lược: Xây dựng và vận hành một hệ thống phân phối đa kênh linh hoạt và hiệu quả, cung cấp sự thuận tiện và lựa chọn cho khách hàng.
9.8 Chiến Lược Kỹ Thuật Sản Xuất (Manufacturing Technology Strategy):
Ví dụ: Tesla.
Chiến lược: Sử dụng công nghệ sản xuất tiên tiến và tự động hóa để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm chi phí và tăng năng suất.
Tóm lại, chiến lược kinh doanh có vai trò cực kỳ quan trọng, nó quyết định để sự phát triển và tồn tại lâu dài của doanh nghiệp. Vì thế, mỗi doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược kinh doanh một cách bài bản, cẩn trọng, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Câu hỏi thường gặp
1. Làm Thế Nào Để Xây Dựng Một Chiến Lược Kinh Doanh Hiệu Quả?
Để xây dựng một chiến lược kinh doanh hiệu quả, doanh nghiệp cần phải thực hiện phân tích thị trường và đối thủ, xác định mục tiêu rõ ràng và phù hợp và lựa chọn các phương tiện và chiến lược thích hợp để đạt được mục tiêu đó.
2. Làm Thế Nào Để Đo Lường Hiệu Suất Của Chiến Lược Kinh Doanh?
Hiệu suất của chiến lược kinh doanh có thể được đo lường thông qua các chỉ số và mục tiêu đo lường như doanh số bán hàng, lợi nhuận, thị phần, hài lòng khách hàng và các chỉ số tài chính khác.
3. Làm Thế Nào Để Điều Chỉnh Chiến Lược Kinh Doanh Khi Cần Thiết?
Để điều chỉnh chiến lược kinh doanh khi cần thiết, doanh nghiệp cần phải liên tục theo dõi và đánh giá hiệu suất của mình, lắng nghe phản hồi từ khách hàng và thị trường, điều chỉnh chiến lược dựa trên thông tin mới nhất và mục tiêu kinh doanh.
4. Làm Thế Nào Để Phân Biệt Giữa Chiến Lược Kinh Doanh Và Kế Hoạch Kinh Doanh?
Chiến lược kinh doanh là một kế hoạch dài hạn để định hình và đạt được mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp, trong khi kế hoạch kinh doanh là một tài liệu chi tiết đề cập đến các hoạt động cụ thể và kế hoạch vận động để thực hiện chiến lược đó.
Hồng Nguyễn
