Các thiết bị điện tử đã và đang trở thành một phương tiện không thể thiếu đối với cuộc sống của con người. Từ học tập, lao động cho tới đời sống hàng ngày, mọi người đều sử dụng điện thoại một cách thường xuyên. Sự lệ thuộc vào thiết bị điện tử ngày một tăng lên và Nomophobia (hội chứng sợ không có điện thoại) ra đời. Vậy Nomophobia là gì? Cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau.
Trong thời đại công nghệ số ngày nay, điện thoại thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá mức vào thiết bị này cũng đã dẫn đến một hiện tượng rối loạn tâm lý mới – Nomophobia hay còn gọi là hội chứng sợ hãi khi không có điện thoại.
Những người mắc phải tình trạng này sẽ luôn trong trạng thái lo lắng, bất an khi không được sử dụng hoặc nhìn thấy chiếc điện thoại của mình. Nỗi sợ hãi này biểu hiện rõ rệt nhất khi điện thoại hết pin, bị mất hoặc nằm ngoài vùng phủ sóng.
Nomophobia Là Gì?
Mặc dù cảm giác lo lắng, bất an khi mất điện thoại hay không thể sử dụng là điều hợp lý vì những mối quan tâm về dữ liệu cá nhân và thông tin riêng tư. Tuy nhiên, với Nomophobia, nỗi sợ hãi này không chỉ tạm thời mà kéo dài dai dẳng, khiến người mắc phải luôn trong trạng thái cảnh giác và bất an liên tục.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng hội chứng này đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở giới trẻ – những người dễ bị ảnh hưởng bởi lối sống lệ thuộc vào công nghệ số.
Như đã giải thích ở trên, Nomophobia là một chứng rối loạn tâm lý, do đó cần xác định chính xác được những nguyên nhân gây ra hội chứng này:
2.1. Nỗi Sợ Bị Cô Lập
Hiện nay, điện thoại thông minh đã trở thành phương tiện không thể thiếu để duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội. Nhiều người dành một lượng thời gian đáng kể để kết bạn, giao lưu và mở rộng mạng lưới qua các nền tảng trực tuyến.
Vì vậy, việc không có điện thoại sẽ khiến họ cảm thấy bị cô lập, mất đi kênh kết nối với thế giới bên ngoài. Sự lo lắng về việc bị lãng quên, bỏ lỡ những cơ hội giao tiếp và gắn kết trở thành nỗi ám ảnh thường trực đối với những người mắc chứng Nomophobia. Họ cảm thấy khó có thể duy trì các mối quan hệ một cách hiệu quả mà không có sự hỗ trợ của thiết bị di động.
2.2. Phụ Thuộc Vào Công Nghệ
Điện thoại thông minh không chỉ đóng vai trò là một phương tiện liên lạc đơn thuần. Các tính năng hiện đại và tiện ích ngày càng phong phú đã biến thiết bị di động có khả năng phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau trong cuộc sống hàng ngày của con người như giải trí, học tập và làm việc.
Sự tiện lợi và hữu ích của điện thoại thông minh đã khiến nhiều người dần dà phụ thuộc vào nó một cách quá mức. Họ cảm thấy bất an, mất đi sự an tâm ngay khi không có thiết bị di động bên cạnh.
Các nghiên cứu cho thấy, một trong những nguyên nhân dẫn đến hội chứng Nomophobia có thể bắt nguồn từ những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ liên quan đến việc không sử dụng được điện thoại. Cụ thể, những người từng gặp phải tình huống nguy hiểm, rủi ro khi điện thoại hết pin, mất sóng hay không mang theo điện thoại có khả năng cao mắc phải chứng rối loạn tâm lý này.
Những sự cố đáng tiếc đó để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm trí, khiến họ luôn trong trạng thái lo âu, bất an khi thiếu vắng thiết bị di động. Nỗi sợ hãi quá mức này lại tiếp tục được khắc sâu mỗi khi họ trải qua những tình huống tương tự.
Nguyên Nhân Dẫn Đến Hội Chứng Nomophobia
3. Dấu Hiệu Nhận Biết Hội Chứng Nomophobia
Hội chứng Nomophobia có biểu hiện như thế nào? Liệu rằng bạn có phải là một người nghiện điện thoại hay không? Cùng kiểm tra xem mình có bao nhiêu dấu hiệu ngay nhé.
3.1. Thường Xuyên Kiểm Tra Thông Báo Điện Thoại
Một trong những biểu hiện điển hình của Nomophobia là thói quen liên tục kiểm tra điện thoại để xem có thông báo mới hay không, ngay cả khi không có lý do cụ thể. Những người mắc chứng rối loạn này thường cảm thấy bồn chồn, lo lắng nếu quá lâu mà không được nhìn vào màn hình điện thoại.
Họ liên tục mở máy ra kiểm tra, dù trong thực tế có thể không có cuộc gọi hay tin nhắn nào cần phải đáp lại ngay lập tức. Hành vi này không chỉ phản ánh mức độ phụ thuộc quá đà vào thiết bị di động mà còn cho thấy tâm lý luôn lo sợ bị bỏ lỡ bất cứ thông tin gì trong khoảng thời gian rất ngắn.
3.2. Lo Lắng, Bất An Nếu Điện Thoại Biến Mất
Khi chiếc điện thoại bỗng nhiên biến mất hoặc không tìm thấy ở gần bên người, những người mắc chứng Nomophobia sẽ trải qua cảm giác hoang mang, lo lắng và bất an nghiêm trọng. Nỗi sợ hãi mất đi kết nối với thế giới bên ngoài cùng với việc không thể kiểm tra thông tin, cập nhật diễn ra liên tục trong tâm trí họ.
Sự bất an này không chỉ đơn thuần là mối lo về việc mất một vật dụng có giá trị mà còn là nỗi ám ảnh khó có thể kiểm soát khi phải đối mặt với tình huống không có điện thoại bên cạnh. Nhiều người thậm chí có thể trải qua các triệu chứng hỗn loạn như đổ mồ hôi, tim đập nhanh khi không tìm thấy điện thoại.
3.3. Hạn Chế Các Mối Quan Hệ Xã Hội
Thay vì dành thời gian giao lưu, tương tác với mọi người xung quanh, những người thuộc hội chứng Nomophobia lại chọn cách hạn chế các mối quan hệ xã hội và chỉ tập trung vào thế giới ảo trên màn hình điện thoại. Điều này có thể gây ra cảm giác cô đơn, thiếu kết nối với thực tại, và làm suy giảm các kỹ năng giao tiếp cần thiết cho cuộc sống hàng ngày.
3.4. Kết Quả Học Tập Hoặc Hiệu Suất Công Việc Giảm Sút
Hiện nay, rất nhiều người, đặc biệt là những người trẻ tuổi dường như bị ám ảnh bởi việc sử dụng điện thoại thông minh. Họ luôn cảm thấy cần phải kiểm tra tin nhắn, thông báo và nội dung trực tuyến liên tục ngay cả khi đang làm việc hay học tập.
Sự sao nhãng và thiếu tập trung như vậy có thể dẫn đến kết quả học tập hoặc hiệu suất công việc giảm sút đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân mà còn có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với môi trường học đường hoặc nơi làm việc.
Dấu Hiệu Nhận Biết Hội Chứng Nomophobia
3.5. Dễ Dàng Bị Phân Tâm Bởi Email Và Các Ứng Dụng
Trong thời đại công nghệ hiện nay, sự xuất hiện của email và các ứng dụng thông minh đã trở thành một thách thức lớn trong việc duy trì sự tập trung. Những thông báo liên tục từ các nền tảng kỹ thuật số này dễ dàng khiến chúng ta bị phân tâm, làm gián đoạn dòng suy nghĩ và quá trình làm việc. Để đảm bảo hiệu quả và năng suất, chúng ta cần có kỷ luật và kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng những công cụ này, tránh bị cuốn vào vòng xoáy của sự phân tâm không đáng có.
Đứng trước thực trạng số lượng điện thoại thông minh trên toàn cầu không ngừng tăng cao qua các năm và theo dự kiến tới năm 2025, con số này sẽ lên tới 7,33 tỷ chiếc. Thì làm cách nào để đối phó với Nomophobia? Dưới đây là một số cách điều trị bao gồm:
4.1. Đối Mặt Với Sự Thật
Thay vì bị chi phối bởi nỗi lo sợ mất đi thiết bị di động, bạn nên thử thách bản thân bằng cách tạm thời tách rời với điện thoại. Việc này sẽ giúp chúng ta vượt qua tâm lý lệ thuộc vào thiết bị và loại bỏ sự bất an khi phải tách biệt với nó.
Khi đã kiểm soát được cảm xúc tiêu cực này, bạn có thể sử dụng điện thoại một cách lành mạnh hơn, biết cách điều chỉnh thói quen để tận hưởng những lợi ích của công nghệ mà không bị lệ thuộc hay bị chi phối.
4.2. Giảm Tần Suất Sử Dụng Điện Thoại
Việc sử dụng điện thoại quá nhiều có thể ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng cuộc sống. Do đó, hãy đặt ra mục tiêu giảm dần thời gian dùng điện thoại một cách hiệu quả. Nếu hiện tại bạn đang dùng điện thoại trung bình 5 giờ/tuần, hãy cố gắng giảm xuống còn 4 giờ 30 phút trong tuần tới và tiếp tục giảm xuống 4 giờ cho tuần kế tiếp.
Thời gian bạn tiết kiệm được có thể dùng để làm những việc lành mạnh và bổ ích hơn như học tập, ngắm cảnh thiên nhiên hay tham gia các hoạt động thú vị khác.
4.3. Cất Điện Thoại Ở Một Nơi Đủ Xa Khi Đi Ngủ
Sự lệ thuộc quá mức vào thiết bị di động có thể gây ra những tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là giấc ngủ. Thói quen thức dậy giữa đêm để kiểm tra điện thoại hay sử dụng điện thoại ngay trước khi đi ngủ là dấu hiệu của tình trạng nghiện điện thoại.
Để khắc phục vấn đề này, bạn nên tạo khoảng cách giữa bản thân và thiết bị bằng cách đặt điện thoại cách xa chỗ nằm. Điều này sẽ giúp bạn tránh thói quen kiểm tra thông báo vào ban đêm và đảm bảo một giấc ngủ ngon.
Ngoài ra, việc ngưng sử dụng điện thoại trong khoảng 30-60 phút trước khi đi ngủ cũng là một thói quen tốt giúp cơ thể thư giãn và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Cách Để Điều Trị Hội Chứng Nomophobia
4.4. Gia Tăng Tương Tác Trực Tiếp
Sự hiện diện ngày càng lớn của công nghệ số đã khiến con người dần xa rời những khoảnh khắc giao tiếp trực tiếp, gần gũi. Thay vì chỉ kết nối qua mạng xã hội ảo, tại sao bạn không dành thời gian gặp gỡ trực tiếp bạn bè tại những không gian thân thiện như quán cà phê, cùng nhau trò chuyện và chia sẻ những câu chuyện cuộc sống.
Sau một tuần làm việc căng thẳng với máy tính và điện thoại, cuối tuần hãy để bản thân thư giãn bằng cách đi dạo ngoài trời, đọc những quyển sách hay hay tham gia các hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh.
Việc gia tăng các tương tác xã hội trực tiếp sẽ giúp bạn giảm bớt sự lệ thuộc vào thiết bị điện tử, nuôi dưỡng tâm hồn và xây dựng các mối liên hệ con người ấm áp, chân thực hơn.
4.5. Tập Trung Vào Thực Tại
Đắm chìm vào từng giây phút hiện tại, để tâm trí tập trung hoàn toàn vào công việc đang làm là cách thực hành tư duy chánh niệm. Điều này đồng nghĩa với việc tạm gác sang một bên mọi sự xao lãng từ các thiết bị điện tử như điện thoại.
Chẳng hạn, khi thưởng thức một bữa cơm, hãy dành trọn tâm trí để cảm nhận hương vị thay vì để sự xuất hiện của điện thoại làm gián đoạn khoảnh khắc yên bình đó.
Để giảm thiểu sự ràng buộc với thiết bị di động và tái tạo cân bằng trong cuộc sống, chúng ta có thể áp dụng một số biện pháp hiệu quả. Trước hết, hãy tắt các thông báo vào những lúc nghỉ ngơi, làm việc hay thư giãn, giúp tránh sự xao nhãng không đáng có.
Tiếp theo, hãy khôi phục vai trò của những vật dụng truyền thống thay vì hoàn toàn lệ thuộc vào điện thoại. Chẳng hạn, thay vì ghi chú trên điện thoại, một cuốn sổ tay nhỏ gọn sẽ giúp bạn tập trung hơn.
Cuối cùng, đặt ra giới hạn thời gian sử dụng điện thoại mỗi ngày là cách để kiểm soát việc lạm dụng công nghệ giúp dành thời gian cho những hoạt động ý nghĩa hơn trong cuộc sống.
Trên đây JobsGo đã chia sẻ về khái niệm Nomophobia là gì cũng như cách phòng tránh hội chứng này. Mong rằng sau khi tham khảo bài viết của chúng tôi, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về hội chứng này cũng như có sự chuẩn bị cho bản thân để phòng tránh “nghiện” điện thoại.
Câu hỏi thường gặp
1. Môi Trường Làm Việc Có Thể Ảnh Hưởng Tới Nomophobia Không?
Có. Nếu môi trường làm việc với áp lực công việc cao, chính sách hạn chế điện thoại không phù hợp, văn hóa sử dụng điện thoại quá mức và không có ranh giới rõ ràng đều có thể làm gia tăng nguy cơ nomophobia ở người lao động.
2. Những Người Làm Việc Trong Lĩnh Vực Công Nghệ Có Nguy Cơ Mắc Nomophobia Cao Hơn Không?
Có, những người làm việc trong lĩnh vực công nghệ có nguy cơ mắc phải nomophobia cao hơn so với các ngành nghề khác. Nguyên nhân là do tiếp xúc thường xuyên với công nghệ, sử dụng điện thoại làm công cụ làm việc, áp lực công việc,...
Quỳnh Nguyễn
