Thời kỳ bùng nổ kinh doanh thương mại điện tử đã nhanh chóng để lại chỗ đứng cho marketplace. Đây được xem là mô hình kinh doanh dẫn đầu thời cuộc, nơi bất cứ ai cũng có thể thành người bán hàng. Vậy, marketplace là gì? Có nên kinh doanh theo hình thức này? Hãy cùng JobsGO tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Marketplace là một thuật ngữ khá quen thuộc trong giới kinh doanh. Song không phải ai cũng hiểu chính xác bản chất “marketplace là gì?”.
Từ điển Oxford có nhắc đến khái niệm marketplace theo đúng nghĩa đen “marketplace definition: an open space where a market is or was formerly held in a town”. Câu này dịch sang tiếng Việt có nghĩa như sau: Marketplace là một không gian mua bán mở như chợ hoặc một tổ chức mua bán nhỏ tại thị trấn.
Tại Việt Nam, thuật ngữ marketplace không đơn thuần chỉ là chợ. Đây được coi là mô hình thương mại điện tử trung gian, nơi kết nối và diễn ra hoạt động mua bán dưới nền tảng internet.
Marketplace Là Gì?
Về bản chất, marketplace cũng có tính chất tương tự như một khu chợ truyền thống. Người bán cũng cần có một không gian phù hợp để trưng bày các sản phẩm và xúc tiến bằng các hoạt động quảng cáo, PR, mua bán,…
Marketplace thường cung cấp các công cụ để liệt kê sản phẩm, quản lý đơn hàng, xử lý thanh toán, giúp đơn giản hóa quá trình giao dịch cho cả hai bên. Mô hình này có thể áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác nhau, từ bán lẻ hàng tiêu dùng đến dịch vụ chuyên nghiệp và đã trở nên phổ biến trong thời đại số hóa ngày nay.
Để phân loại marketplace, người ta thường dựa vào 2 tiêu chí là đối tượng và danh mục sản phẩm:
2.1 Phân Loại Marketplace Theo Đối Tượng
C2C Marketplace
Mô hình C2C (Consumer-to-Consumer) marketplace là nền tảng kết nối trực tiếp giữa người tiêu dùng với nhau. Trong mô hình này, cá nhân hoặc hộ kinh doanh nhỏ có thể đăng bán sản phẩm của mình cho những người tiêu dùng khác. Đây là một cách hiệu quả để tận dụng những món đồ không còn nhu cầu sử dụng hoặc để các hộ kinh doanh nhỏ tiếp cận khách hàng mà không cần đầu tư vào cửa hàng vật lý.
Ví dụ điển hình của mô hình này bao gồm các trang web như eBay hoặc các nhóm mua bán trên Facebook.
B2C Marketplace
B2C (Business-to-Consumer) marketplace là mô hình kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng cuối. Trong loại marketplace này, các công ty, nhà sản xuất hoặc nhà phân phối chính hãng bán sản phẩm trực tiếp cho khách hàng thông qua nền tảng trực tuyến. Mô hình B2C giúp doanh nghiệp mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng, trong khi người tiêu dùng có thể tiếp cận nhiều lựa chọn sản phẩm chính hãng từ nhiều thương hiệu khác nhau. Amazon là một ví dụ nổi bật cho loại marketplace này.
Marketplace theo chiều dọc tập trung vào một loại sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể, nhưng cung cấp từ nhiều nhà bán hàng khác nhau. Điều này cho phép người mua so sánh các sản phẩm tương tự từ nhiều nguồn, giúp họ tìm được lựa chọn tốt nhất.
Ví dụ, một marketplace chuyên về sách sẽ chỉ bán sách, nhưng từ nhiều nhà xuất bản và tác giả khác nhau. Loại marketplace này thường thu hút những khách hàng có nhu cầu cụ thể và mong muốn có nhiều lựa chọn trong một lĩnh vực nhất định.
Marketplace Theo Chiều Ngang
Marketplace theo chiều ngang cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ trong cùng một lĩnh vực hoặc ngành hàng rộng hơn. Mô hình này đa dạng hơn so với marketplace theo chiều dọc, nhưng vẫn giữ được sự tập trung vào một phạm vi nhất định.
Chẳng hạn, một marketplace về đồ gia dụng có thể bán từ nồi chảo, đến thiết bị nhà bếp, đồ trang trí nội thất,… Loại marketplace này phù hợp với khách hàng muốn mua sắm nhiều mặt hàng liên quan đến một lĩnh vực cụ thể.
Marketplace Hỗn Hợp
Marketplace hỗn hợp là mô hình toàn diện nhất, cung cấp đa dạng các ngành hàng từ nhiều nhà cung cấp khác nhau. Đây là loại phổ biến nhất trong các marketplace lớn, nơi người tiêu dùng có thể tìm thấy hầu hết mọi thứ họ cần. Mô hình này mang lại sự thuận tiện cao cho người mua, vì họ có thể mua sắm nhiều loại sản phẩm khác nhau trên cùng một nền tảng.
Tuy nhiên, việc quản lý và duy trì chất lượng trong một marketplace đa dạng như vậy cũng đặt ra nhiều thách thức cho người vận hành.
Marketplace Có Những Loại Hình Nào?
3. Marketplace Có Thể Hoạt Động Trên Những Nền Tảng Nào?
Marketplace là một mô hình kinh doanh linh hoạt, có thể được áp dụng trên nhiều nền tảng khác nhau. Sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội đã mở rộng khả năng tiếp cận của marketplace, cho phép nó hoạt động trên các kênh đa dạng. Chẳng hạn như:
3.1 Sàn Thương Mại Điện Tử
Sàn thương mại điện tử là nơi phổ biến nhất để triển khai mô hình marketplace. Đây là những nền tảng trực tuyến được xây dựng chuyên biệt cho mục đích mua bán, với các tính năng đầy đủ như quản lý sản phẩm, xử lý đơn hàng, và hệ thống thanh toán an toàn. Các sàn này thường có giao diện thân thiện với người dùng, công cụ tìm kiếm nâng cao, và hệ thống đánh giá để xây dựng niềm tin giữa người mua và người bán.
Amazon, eBay hay Shopee, Tiki,… đều là những sàn thương mại điện tử lớn áp dụng mô hình marketplace thành công.
3.2 Facebook
Facebook với hơn 2 tỷ người dùng hàng tháng đã trở thành một nền tảng marketplace quan trọng. Facebook marketplace cho phép người dùng đăng bán, tìm kiếm và mua sản phẩm trong cộng đồng địa phương hoặc rộng hơn.
Ưu điểm của Facebook là khả năng tiếp cận lượng người dùng lớn và tính năng tích hợp với mạng xã hội, cho phép người bán dễ dàng quảng bá sản phẩm trong nhóm hoặc trang cá nhân. Tuy nhiên, so với các sàn thương mại điện tử chuyên dụng, Facebook có ít tính năng hỗ trợ giao dịch hơn.
3.3 Zalo
Tại Việt Nam, Zalo đã phát triển thành một nền tảng marketplace đáng chú ý với Zalo Shop. Ứng dụng nhắn tin phổ biến này cho phép doanh nghiệp và cá nhân tạo cửa hàng trực tuyến, kết nối trực tiếp với khách hàng thông qua tin nhắn. Zalo Shop tận dụng được mạng lưới người dùng rộng lớn của Zalo, cung cấp trải nghiệm mua sắm tích hợp ngay trong ứng dụng chat quen thuộc. Điều này tạo ra một môi trường giao dịch thân thiện và thuận tiện cho người dùng Việt Nam.
3.4 Instagram
Mặc dù ban đầu Instagram là nền tảng chia sẻ hình ảnh, song nó đã phát triển thành một kênh marketplace, đặc biệt cho các sản phẩm thời trang, mỹ phẩm và lifestyle. Với tính năng Instagram Shopping, thương hiệu và cá nhân có thể gắn thẻ sản phẩm trực tiếp trong ảnh, video, tạo ra trải nghiệm mua sắm trực quan.
Instagram cũng cung cấp công cụ để doanh nghiệp tạo danh mục sản phẩm, thậm chí hoàn tất giao dịch ngay trên ứng dụng. Điểm mạnh của Instagram là khả năng kết hợp giữa nội dung hấp dẫn về mặt hình ảnh với chức năng mua sắm, tạo ra một hình thức marketplace độc đáo và hiệu quả.
4. Ưu – Nhược Điểm Khi Bán Hàng Trên Marketplace?
Ưu – Nhược Điểm Khi Bán Hàng Trên Marketplace?
Marketplace có thể được coi là mô hình kinh doanh hấp dẫn hàng đầu hiện nay. Vậy thực tế đây có phải kênh bán hàng đem lại hiệu quả tối ưu cho bạn? Hãy cân nhắc tới một số ưu – nhược điểm dưới đây:
4.1 Ưu Điểm
Tiếp Cận Khách Hàng
Một trong những lợi thế của việc bán hàng trên marketplace là khả năng tiếp cận một lượng lớn khách hàng tiềm năng. Các nền tảng marketplace thường có sẵn một cộng đồng người dùng đông đảo, giúp người bán không cần phải tốn nhiều công sức và chi phí để thu hút khách hàng mới.
Thông qua các công cụ tìm kiếm và gợi ý sản phẩm của marketplace, hàng hóa của người bán có cơ hội xuất hiện trước mắt những khách hàng đang tìm kiếm sản phẩm tương tự. Điều này đặc biệt có lợi cho các doanh nghiệp nhỏ hoặc mới thành lập, giúp họ có thể cạnh tranh với các thương hiệu lớn hơn trên cùng một sân chơi.
Tiết Kiệm Chi Phí
Bán hàng trên marketplace giúp người bán tiết kiệm đáng kể chi phí so với việc tự xây dựng và vận hành một cửa hàng trực tuyến độc lập. Các chi phí như phát triển website, bảo mật, xử lý thanh toán và quảng cáo ban đầu đều được giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn.
Marketplace cung cấp sẵn hạ tầng kỹ thuật, hệ thống quản lý đơn hàng, thậm chí cả dịch vụ hỗ trợ khách hàng. Người bán chỉ cần tập trung vào việc cung cấp sản phẩm tốt và dịch vụ khách hàng chất lượng.
Xây Dựng Niềm Tin Với Khách Hàng
Marketplace thường có sẵn hệ thống đánh giá và nhận xét, cho phép khách hàng chia sẻ trải nghiệm mua sắm của họ. Điều này tạo cơ hội cho người bán xây dựng uy tín và niềm tin với khách hàng thông qua việc cung cấp sản phẩm chất lượng, dịch vụ tốt. Các đánh giá tích cực có thể nhanh chóng nâng cao vị thế của người bán trên nền tảng, giúp thu hút thêm khách hàng mới.
Ngoài ra, nhiều marketplace có chính sách bảo vệ người mua, tạo ra một môi trường an toàn cho giao dịch, từ đó tăng cường niềm tin của khách hàng đối với cả nền tảng và người bán. Việc này giúp người bán mới dễ dàng thiết lập sự hiện diện trên thị trường và xây dựng cơ sở khách hàng trung thành.
Bán hàng trên marketplace đồng nghĩa với việc phải đối mặt với mức độ cạnh tranh rất cao. Trên các nền tảng lớn, hàng nghìn người bán cùng cung cấp sản phẩm tương tự, dẫn đến áp lực giảm giá để thu hút khách hàng. Điều này có thể ảnh hưởng đến biên lợi nhuận của người bán, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ hoặc mới tham gia.
Hơn nữa, việc nổi bật giữa hàng loạt sản phẩm cùng loại đòi hỏi người bán phải liên tục cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ khách hàng, chiến lược marketing, gây áp lực không nhỏ về thời gian và nguồn lực.
Mất Phí Hoa Hồng
Hiện nay, hầu hết mô hình marketplace trên các sàn thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada,… đều thu một khoản phí nhất định (phí duy trì, phí bán dựa trên doanh thu,…). Nó làm giảm lợi nhuận của người bán, đặc biệt là khi họ đã phải cạnh tranh về giá.
Phí hoa hồng có thể dao động từ vài phần trăm đến hơn 10% giá bán, tùy thuộc vào nền tảng và danh mục sản phẩm. Đối với các mặt hàng có biên lợi nhuận thấp, khoản phí này có thể tạo ra thách thức trong việc duy trì lợi nhuận. Người bán cần tính toán kỹ lưỡng cấu trúc giá và chi phí để đảm bảo kinh doanh vẫn có lãi sau khi trừ đi các khoản phí này.
Kiểm Soát Dữ Liệu Khó Khăn
Khi bán hàng trên marketplace, người bán thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát và sở hữu dữ liệu khách hàng. Hầu hết các thông tin giao dịch và liên lạc với khách hàng đều được quản lý bởi nền tảng marketplace, hạn chế khả năng của người bán trong việc xây dựng mối quan hệ trực tiếp với khách hàng ngoài nền tảng. Điều này có thể gây khó khăn trong việc thực hiện các chiến lược tiếp thị và chăm sóc khách hàng dài hạn.
Người bán cũng có ít quyền kiểm soát đối với việc hiển thị sản phẩm của mình trên nền tảng, phụ thuộc vào thuật toán và chính sách của marketplace. Việc thiếu quyền kiểm soát này có thể ảnh hưởng đến khả năng xây dựng thương hiệu độc lập và tạo lòng trung thành của khách hàng đối với doanh nghiệp của người bán.
5. Làm Sao Để Triển Khai Marketplace Hiệu Quả?
Làm Sao Để Triển Khai Marketplace Hiệu Quả?
Để triển khai marketplace một cách hiệu quả, người bán cần có chiến lược toàn diện và lâu dài. Việc này không chỉ đơn thuần là đăng bán sản phẩm, mà còn liên quan đến nhiều khía cạnh khác của kinh doanh trực tuyến. Dưới đây là phân tích chi tiết về các yếu tố quan trọng để triển khai marketplace hiệu quả:
5.1 Xây Dựng Gian Hàng Hấp Dẫn
Gian hàng trên marketplace là điểm tiếp xúc đầu tiên giữa người bán và khách hàng tiềm năng. Vì vậy, việc xây dựng một gian hàng hấp dẫn và chuyên nghiệp là rất quan trọng.
Người bán cần tối ưu hóa mô tả sản phẩm với từ khóa phù hợp, sử dụng hình ảnh chất lượng cao và tổ chức danh mục sản phẩm một cách logic. Hãy chú trọng đến việc cung cấp thông tin chi tiết và chính xác về sản phẩm, bao gồm kích thước, chất liệu và hướng dẫn sử dụng. Một gian hàng được tổ chức tốt không chỉ thu hút khách hàng mà còn giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi và giảm tỷ lệ trả hàng.
5.2 Tạo Dựng Uy Tín
Uy tín là yếu tố then chốt để thành công trên marketplace. Để xây dựng uy tín, người bán cần đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ khách hàng xuất sắc, độ tin cậy trong giao dịch. Điều này bao gồm việc xử lý đơn hàng nhanh chóng, đóng gói cẩn thận và phản hồi kịp thời các thắc mắc của khách hàng.
Người bán nên khuyến khích khách hàng để lại đánh giá tích cực và xử lý các phản hồi tiêu cực một cách chuyên nghiệp. Việc duy trì một tỷ lệ hài lòng cao sẽ giúp tăng xếp hạng trên marketplace và thu hút nhiều khách hàng mới.
5.3 Chú Trọng Quảng Bá – Tạo Sức Mạnh Cạnh Tranh
Trong môi trường cạnh tranh cao của marketplace, việc quảng bá hiệu quả là không thể thiếu. Người bán cần tận dụng các công cụ marketing mà nền tảng cung cấp, như quảng cáo có trả phí, chương trình khuyến mãi và tối ưu hóa từ khóa.
Ngoài ra, việc kết hợp các kênh marketing bên ngoài như mạng xã hội, email marketing, content marketing cũng rất quan trọng để tạo sự khác biệt và thu hút khách hàng. Xây dựng một chiến lược quảng bá đa kênh sẽ giúp tăng nhận diện thương hiệu và tạo lợi thế cạnh tranh trên marketplace.
5.4 Xây Dựng Định Hướng Phát Triển Bền Vững
Để đảm bảo sự thành công lâu dài trên marketplace, người bán cần có một định hướng phát triển bền vững. Đó là việc không ngừng cải thiện chất lượng sản phẩm, mở rộng danh mục hàng hóa một cách chiến lược, thích ứng với xu hướng thị trường.
Người bán cần phải đầu tư vào việc phân tích dữ liệu bán hàng để hiểu rõ hơn về hành vi khách hàng và xu hướng thị trường. Việc xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng thông qua các chương trình khách hàng thân thiết và dịch vụ sau bán hàng xuất sắc cũng là yếu tố quan trọng.
Cuối cùng, việc đa dạng hóa kênh bán hàng, không phụ thuộc hoàn toàn vào một marketplace duy nhất sẽ giúp đảm bảo sự ổn định và tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
Marketplace là gì? Đây chắc chắn sẽ là “cây hái ra tiền” nếu bạn thực sự hiểu và biết cách vận dụng nó. Trong trường hợp bạn chưa có đủ kiến thức, khả năng tài chính để tự kinh doanh trên marketplace, hãy thử ứng tuyển và trở thành nhân viên kinh doanh sàn thương mại điện tử của các đơn vị, doanh nghiệp khác nhé. Sau quãng thời gian làm việc ở vị trí nhân viên, chắc chắn, bạn sẽ có cho mình những kinh nghiệm quý giá để tự phát triển sự nghiệp của bản thân.
Câu hỏi thường gặp
1. Marketplace Khác Gì Với Cửa Hàng Trực Tuyến Thông Thường?
Marketplace là nền tảng cho phép nhiều người bán cung cấp sản phẩm, trong khi cửa hàng trực tuyến thường chỉ có một người bán. Marketplace cung cấp hạ tầng kỹ thuật và công cụ cho người bán, giúp tiếp cận nhiều khách hàng hơn.
2. Làm Thế Nào Để Chọn Marketplace Phù Hợp?
Bạn hãy cân nhắc loại sản phẩm mình bán, đối tượng khách hàng mục tiêu và chi phí liên quan. Đồng thời hãy nghiên cứu các marketplace phổ biến trong ngành của bạn và đánh giá chính sách, phí, công cụ hỗ trợ.
3. Có Cần Giấy Phép Kinh Doanh Để Bán Hàng Trên Marketplace Không?
Yêu cầu về giấy phép kinh doanh thường phụ thuộc vào quy định của từng quốc gia và chính sách của marketplace. Một số nền tảng cho phép cá nhân bán hàng mà không cần giấy phép, nhưng đối với kinh doanh quy mô lớn, giấy phép thường là bắt buộc.
4. Marketplace Có An Toàn Cho Người Mua Không?
Hầu hết các marketplace lớn đều có chính sách bảo vệ người mua, hệ thống đánh giá người bán và quy trình xử lý tranh chấp. Tuy nhiên, người mua nên cẩn thận, đọc kỹ thông tin sản phẩm và lịch sử đánh giá của người bán trước khi mua hàng.
Hồng Nguyễn
