Phỏng vấn có lẽ không còn xa lạ với bất kỳ ai trong chúng ta. Đây là một quá trình bắt buộc trước khi đưa ra lựa chọn ứng viên của doanh nghiệp. Quen thuộc là vậy, nhưng bạn đã có cho mình khái niệm cụ thể về phỏng vấn là gì chưa? Nếu chưa có, hãy cùng JobsGO tìm hiểu ở bài viết sau.
Xem nhanh nội dung
1. Phỏng vấn là gì? Phỏng vấn tuyển dụng là gì?
Phỏng vấn là gì? Thế nào là phỏng vấn? Đó là quá trình hỏi và trả lời có chủ đích giữa hai hoặc nhiều đối tượng cùng lúc. Phỏng vấn thường được chia thành 2 dạng: Đặt câu hỏi thông tin liên quan đến người được phỏng vấn, đặt câu hỏi về lĩnh vực mà người được phỏng vấn là chuyên gia (họ có trách nhiệm trả lời câu hỏi đó).
Trong tuyển dụng, phỏng vấn là cuộc gặp chính thức giữa nhà tuyển dụng và ứng viên nhằm đánh giá chuyên môn, kinh nghiệm cũng như sự phù hợp của ứng viên với vị trí công việc. Mục đích là để cả hai bên xác định được liệu họ có muốn hợp tác cùng nhau hay không.
Phỏng vấn không những quan trọng với doanh nghiệp mà còn có ý nghĩa với ứng viên. Đây là cơ hội để họ thể hiện năng lực, kỹ năng, tạo điểm nổi bật hơn so với ứng viên khác và giành cơ hội việc làm tốt.
>>> Xem thêm: Phỏng vấn ngược là gì? Lợi ích khi áp dụng phỏng vấn ngược trong xin việc
Phỏng vấn xin việc là gì? Phỏng vấn để làm gì?
2. Các kiểu phỏng vấn tuyển dụng thường gặp
Trong quá trình tuyển dụng, nhà tuyển dụng có thể áp dụng nhiều hình thức phỏng vấn khác nhau tùy vào vị trí công việc và mục tiêu đánh giá. Phổ biến nhất là các kiểu sau:
- Phỏng vấn sàng lọc: Đây là vòng phỏng vấn sơ bộ (thường qua điện thoại hoặc video ngắn) nhằm xác định nhanh xem ứng viên có đáp ứng các tiêu chí cơ bản về kinh nghiệm, trình độ và mức lương mong muốn hay không.
- Phỏng vấn cấu trúc: Nhà tuyển dụng sử dụng một bộ câu hỏi cố định, hỏi tất cả các ứng viên theo cùng một thứ tự để đảm bảo tính công bằng và khách quan trong việc so sánh kết quả.
- Phỏng vấn hành vi/tình huống: Ứng viên được yêu cầu kể về kinh nghiệm thực tế trong quá khứ (hành vi) hoặc đưa ra cách xử lý các tình huống giả định (tình huống) để đánh giá kỹ năng giải quyết vấn đề.
- Phỏng vấn không cấu trúc: Đây là cuộc trò chuyện linh hoạt hơn, không theo kịch bản cố định, giúp nhà tuyển dụng tìm hiểu sâu hơn về tính cách, động lực và khả năng tư duy nhanh của ứng viên.
- Phỏng vấn hội đồng: Ứng viên sẽ đối diện với một nhóm phỏng vấn viên cùng lúc (thường là quản lý trực tiếp, nhân sự và chuyên gia), nhằm tiết kiệm thời gian và thu thập ý kiến đánh giá đa chiều.
- Phỏng vấn nhóm: Nhiều ứng viên tham gia vào một buổi phỏng vấn chung, thường được giao thảo luận hoặc thực hiện một nhiệm vụ tập thể để đánh giá khả năng làm việc nhóm và giao tiếp.
Các kiểu phỏng vấn tuyển dụng thường gặp
3. Quy trình phỏng vấn tuyển dụng
Để tìm ra ứng viên phù hợp nhất, doanh nghiệp cần xây dựng một quy trình phỏng vấn tuyển dụng khoa học và rõ ràng. Một quy trình bài bản không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn đảm bảo công bằng, minh bạch, đồng thời nâng cao trải nghiệm ứng viên. Cụ thể, quy trình này gồm các bước sau:
3.1. Lên kế hoạch phỏng vấn
Quy trình phỏng vấn tuyển dụng thực sự bắt đầu khi bạn xây dựng kế hoạch cho từng giai đoạn, thực hiện và giám sát từng bước để buổi phỏng vấn diễn ra tốt nhất.
- Đưa ra những kỳ vọng, yêu cầu về kinh nghiệm, trình độ, kỹ năng.
- Xây dựng bảng câu hỏi để đánh giá ứng viên ở nhiều khía cạnh khác nhau.
- Xác định cách chấm điểm cho từng câu trả lời của ứng viên.
Tương tác với ứng viên cũng rất quan trọng. Nhà tuyển dụng phải chủ động lập danh sách, gửi email, gọi điện mời tham gia phỏng vấn.
- Chào mừng ứng viên, tạo bầu không khí thoải mái.
- Giới thiệu thành phần tham dự phỏng vấn.
- Đưa ra câu hỏi, trả lời những thắc mắc của ứng viên.
- Giới thiệu về công ty, đưa ra các giá trị phúc lợi cho ứng viên.
- Chuẩn bị phỏng vấn
Bước tiếp theo bạn sẽ phải lên lịch phỏng vấn cụ thể, phối hợp cùng đồng nghiệp, làm báo cáo gửi lên cấp trên.
- Thông báo cho các bên liên quan về ngày, giờ ứng viên đến phỏng vấn.
- Gửi ứng viên thư mời phỏng vấn, cung cấp các thông tin quan trọng như: Thời gian, địa điểm, giấy tờ cần đem theo,…
- Chuẩn bị phòng để phỏng vấn.
- In các tài liệu cần thiết cho phỏng vấn. Khi sắp xếp và lên lịch phỏng vấn bạn nên chuẩn bị theo hướng có lợi cho ứng viên nhất để họ tự tin, thoải mái cả về thời gian lẫn tinh thần.
>>> Xem thêm: Phỏng vấn tốc độ là gì? Bí kíp để có buổi phỏng vấn tốc độ thành công
3.2. Quyết định người tham gia phỏng vấn
Một buổi phỏng vấn có hiệu quả nhất khi có sự tham gia đánh giá của các bên:
- Nhóm phỏng vấn: Nhân viên, nhân sự để kiểm tra tính cách, mức độ phù hợp với văn hoá công ty.
- Nhóm quản lý bộ phận: Trưởng nhóm, trưởng phòng, họ sẽ trực tiếp kiểm tra năng lực, triển vọng của ứng viên.
Thông thường một buổi phỏng vấn xin việc sẽ có từ 2-5 thành viên tham gia. Một số doanh nghiệp lớn tổ chức 2-3 vòng phỏng vấn, mỗi vòng sẽ là một bộ phận kiểm tra, đánh giá năng lực.
3.3. Lựa chọn kiểu, cấu trúc phỏng vấn
Có rất nhiều hình thức phỏng vấn khác nhau cho bạn lựa chọn như: Phỏng vấn qua điện thoại, phỏng vấn độc lập, phỏng vấn online, phỏng vấn trực tiếp. Bên cạnh đó bạn còn phải lựa chọn kiểu phỏng vấn như:
- Phỏng vấn cấu trúc có sẵn: Loại này thường sử dụng trong phỏng vấn nhóm, phỏng vấn online để đánh giá năng lực, mức độ phù hợp với môi trường làm việc trong công ty.
- Phỏng vấn bán cấu trúc: Thu thập các thông tin chung từ ứng viên, tìm hiểu tính cách của họ thông qua câu hỏi tình huống.
- Phỏng vấn phi cấu trúc: Thông thường kiểu này áp dụng phỏng vấn 1-1 để đặt ra câu hỏi hành vi, kiểm tra năng lực, thái độ của ứng viên.
Dựa vào nhu cầu, mong muốn của công ty mà nhà tuyển dụng lựa chọn hình thức phỏng vấn phù hợp và tuân thủ các quy tắc nhất định.
>>> Xem thêm: Kinh nghiệm phỏng vấn xin việc nên biết
Quy trình phỏng vấn tuyển dụng chuẩn
3.4. Thực hiện phỏng vấn
Cách bắt đầu buổi phỏng vấn
Ấn tượng ban đầu quả thật rất quan trọng. Nhưng rất nhiều nhà tuyển dụng mắc phải sai lầm đó là chỉ nhìn vào ấn tượng đó mà đánh giá cả một con người, bỏ qua nhiều tài năng khác. Vì thế mà khi bắt đầu phỏng vấn bạn cần chú ý một số vấn đề sau:
- Đặt câu hỏi đơn giản khi khởi đầu để giúp ứng viên thoải mái, tự tin thể hiện khả năng.
- Giải thích với ứng viên về quy trình làm việc.
Cách kết thúc phỏng vấn
Sau khi kết thúc các câu hỏi, nhà tuyển dụng hãy trao quyền chủ động cho ứng viên của mình bằng cách:
- Hỏi ứng viên xem có thắc mắc, câu hỏi nào hay không?
- Trao đổi thêm về vị trí tuyển dụng (công ty coi trọng vị trí này ra sao? Sẽ chủ động hỗ trợ nhân viên như thế nào? Kỳ vọng nhân sự mới điều gì?).
- Cho ứng viên biết khi nào sẽ có kết quả phỏng vấn? Cách thức thông báo kết quả phỏng vấn tuyển dụng là gì?
- Có thể trong lúc phỏng vấn bạn đưa ra các câu hỏi khó để kiểm tra năng lực ứng viên. Thế nhưng khi sắp kết thúc phỏng vấn, bạn hãy thả lỏng để ứng viên cảm nhận được sự thân thiện, hòa đồng của nhà tuyển dụng.
>>> Xem thêm: Phỏng vấn Stress interview và những áp lực của ứng viên
3.5. Đánh giá phỏng vấn
Đánh giá cũng là một bước quan trọng và bắt buộc trong quy trình phỏng vấn và trả lời phỏng vấn. Bạn có thể cân nhắc đánh giá 3 khía cạnh như sau:
- Đánh giá tổng thể: Đánh giá dựa trên những ấn tượng chung nhất về ứng viên. Đánh giá này chỉ đơn giản là xem ứng viên đạt hay không đạt.
- Đánh giá cơ bản: Đánh giá ứng viên theo từng tiêu chí bạn đã xác định từ trước. Ví dụ: Thang điểm từ 1 (kém) đến 5 (xuất sắc), nếu ứng viên đạt 5 điểm kỹ năng giao tiếp thì có nghĩa họ xứng đáng được nhận hơn người chỉ đạt 2 điểm.
- Đánh giá chi tiết: Thang đánh giá này sẽ chi tiết các đặc điểm chuyên sâu hơn của ứng viên. Ví dụ: Bạn đưa ra thang điểm đánh giá khả năng làm việc nhóm của ứng viên (từ 1 đến 5 điểm) bao gồm các yếu tố: Đóng góp của họ khi làm việc nhóm, nhiệm vụ, hiệu suất làm việc nhóm,…
>>> Xem thêm: Các bài phỏng vấn mẫu và cách trả lời cực hay
3.6. Gửi thư thông báo, thư cảm ơn
Thông thường khi kết thúc buổi phỏng vấn, nhà tuyển dụng sẽ tổng hợp kết quả và đưa ra lựa chọn ứng viên thích hợp nhất. Về phía doanh nghiệp, bạn cần phải cân nhắc thật kỹ, có thể người giỏi nhất chưa chắc đã phù hợp. Vì thế mà nhà tuyển dụng phải cẩn thận, xem xét, đánh giá toàn diện nhất.
Khi đã thống nhất và đưa ra lựa chọn, nhà tuyển dụng sẽ phải gửi thư mời nhận việc, thư cảm ơn đến ứng viên. Thư gửi phải đảm bảo chuyên nghiệp, lịch sự và đầy đủ thông tin, bên cạnh đó hãy cho ứng viên thời gian suy nghĩ và trả lời email.
Để giữ hình tượng, phong thái làm việc, nhà tuyển dụng cũng nên gửi email đến ứng viên bị loại, cảm ơn họ đã tham gia phỏng vấn và đưa ra lời hợp tác trong tương lai. Điều này giúp ứng viên cảm thấy được tôn trọng và giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh tích cực hơn.
Đó là những quy trình của một cuộc phỏng vấn chuẩn. Để có được ứng viên chất lượng nhất, nhà tuyển dụng buộc phải thực hiện và tuân thủ các bước.
>>> Xem thêm: Panel interview là gì?
4. Yêu cầu trong buổi phỏng vấn tuyển dụng
Trong một buổi phỏng vấn, cả nhà tuyển dụng và ứng viên đều có những yêu cầu, trách nhiệm riêng để đảm bảo quá trình diễn ra hiệu quả, chuyên nghiệp, mang lại kết quả tốt nhất.
4.1. Đối với nhà tuyển dụng
Nhà tuyển dụng cần chuẩn bị kỹ lưỡng và hành động chuyên nghiệp để đưa ra quyết định tuyển dụng chính xác, công bằng, đồng thời tạo ấn tượng tích cực về công ty:
- Chuẩn bị: Phải hiểu rõ yêu cầu công việc và hồ sơ ứng viên, tránh hỏi những thông tin đã có sẵn trong CV.
- Đảm bảo tính công bằng: Sử dụng các tiêu chí đánh giá và bộ câu hỏi thống nhất (nếu là phỏng vấn cấu trúc) cho mọi ứng viên để duy trì sự khách quan.
- Tôn trọng thời gian: Bắt đầu và kết thúc buổi phỏng vấn đúng giờ, hoặc báo trước nếu có sự chậm trễ.
- Thông tin minh bạch: Cung cấp thông tin chính xác, trung thực về công việc, văn hóa công ty và chế độ đãi ngộ.
- Tạo không khí thoải mái: Thiết lập một môi trường thân thiện, cởi mở để khuyến khích ứng viên chia sẻ kinh nghiệm và thể hiện bản thân tốt nhất.
Yêu cầu trong buổi phỏng vấn tuyển dụng
4.2. Đối với ứng viên
Ứng viên cần thể hiện sự chuyên nghiệp, chuẩn bị chu đáo và trung thực để tối đa hóa cơ hội được lựa chọn:
- Nghiên cứu kỹ lưỡng: Tìm hiểu sâu về công ty, vị trí ứng tuyển và văn hóa làm việc trước khi tham gia phỏng vấn.
- Đúng giờ và ngoại hình chuyên nghiệp: Đến sớm hơn giờ hẹn (5-10 phút) và ăn mặc lịch sự, phù hợp với ngành nghề của công ty.
- Trung thực và cụ thể: Trả lời các câu hỏi một cách thành thật, sử dụng ví dụ, số liệu cụ thể để minh họa kinh nghiệm, thành tích (sử dụng phương pháp STAR).
- Đặt câu hỏi thông minh: Chuẩn bị các câu hỏi liên quan đến công việc, mục tiêu đội nhóm hoặc kỳ vọng của công ty để thể hiện sự quan tâm nghiêm túc.
- Thể hiện thái độ tích cực: Giữ thái độ tự tin, nhiệt huyết và tôn trọng xuyên suốt buổi phỏng vấn.
Bài viết trên đây JobsGO đã giúp bạn tìm hiểu và trả lời cho câu hỏi “phỏng vấn là gì?”. Rất hy vọng nội dung này đã giúp ích nhiều cho bạn trong việc tìm kiếm thông tin.
Câu hỏi thường gặp
1. Những câu hỏi nào thường xuất hiện trong buổi phỏng vấn tuyển dụng?
Câu hỏi về kinh nghiệm, kỹ năng, điểm mạnh – điểm yếu và định hướng nghề nghiệp.
2. Có nên đàm phán lương trong buổi phỏng vấn không?
Có, nhưng nên để đến giai đoạn cuối hoặc khi nhà tuyển dụng gợi ý.
(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)
