UI, UX là một lĩnh vực khá mới tại Việt Nam và đang ngày càng thu hút được sự quan tâm từ rất nhiều người trẻ nhờ cơ hội việc làm rộng lớn và mức lương hấp dẫn. Vậy UI, UX là gì? Quy trình thiết kế UI, UX như thế nào? Cùng JobsGO tìm hiểu nhé!
UI là gì? UI (User Interface) là khái niệm đề cập đến việc thiết kế giao diện người dùng của một trang web hoặc ứng dụng. Giao diện người dùng (UI) là nơi người dùng giao tiếp với hệ thống, bao gồm các phần tử giao diện như nút, menu, hình ảnh, văn bản, form và các thành phần khác. UI có thể tác động trực tiếp đến trải nghiệm người dùng của một trang web hoặc ứng dụng nhờ giao diện đẹp, thân thiện và dễ sử dụng. UI giúp người dùng dễ dàng tìm thông tin cần thiết và thao tác với hệ thống.
UI, UX Là Gì?
1.2. UX Là Gì?
UX là gì? UX (User Experience) là khái niệm đề cập đến việc tạo ra trải nghiệm người dùng tốt nhất khi sử dụng một trang web hoặc ứng dụng. Điều này bao gồm việc sắp xếp các phần tử giao diện và tạo ra các chuyển động trực quan hợp lý. Nhờ UX, trang web sẽ được tối ưu hóa để cung cấp trải nghiệm tốt nhất cho người dùng, giúp họ dễ dàng tìm thấy thông tin cần thiết và thao tác với hệ thống một cách dễ dàng.
Ví dụ, trang web có menu dễ sử dụng, các nút mua hàng dễ click, và bộ lọc tìm kiếm hiệu quả giúp người dùng tìm sản phẩm họ cần một cách nhanh chóng. Ngoài ra, trang web cũng có thể có các chuyển động trực quan hợp lý giúp người dùng dễ dàng di chuyển giữa các trang. Website cũng có thể có một hệ thống thông báo giúp người dùng biết trạng thái của đơn hàng của họ. Những điều này góp phần tạo ra trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
UX có thể tác động trực tiếp đến sự thành công của một trang web hoặc ứng dụng bằng cách tăng tỷ lệ chuyển đổi và giữ người dùng trên trang.
2. Sự Khác Biệt Giữa UI, UX Là Gì?
Sự khác biệt giữa UI, UX là gì? UX (User Experience) là một khái niệm mô tả trải nghiệm người dùng của một sản phẩm hoặc dịch vụ, trong khi UI (User Interface) là khái niệm mô tả giao diện người dùng của một sản phẩm hoặc dịch vụ. Mặc dù có sự tương quan giữa hai khái niệm, nhưng chúng có mục đích và cách hoạt động khác nhau.
UI, UX Khác Nhau Về Mục Đích Và Quy Trình Thực Hiện
Tiêu chí
UI
UX
Mục đích
UI hướng tới mục đích tạo ra một giao diện đẹp, dễ sử dụng. giúp người dùng dễ dàng tìm thông tin và thao tác với hệ thống.
UX nhằm mục đích tạo ra trải nghiệm người dùng tốt, tăng tỷ lệ chuyển đổi và giữa chân người dùng.
Các bước thiết kế
UI bao gồm các bước thiết kế giao diện, thiết kế style guide, thiết kế các phần tử giao diện, test và đánh giá giao diện.
UX bao gồm các bước: phân tích người dùng, thiết kế wireframe, thiết kế prototype, test và đánh giá trải nghiệm người dùng.
Thiết kế UX, UI thường được biết đến trong lĩnh vực thiết kế website, app mobile; tuy nhiên, chúng cũng có thể được ứng dụng trong các lĩnh vực khác.
Thiết kế web và mobile: UX, UI là một phần quan trọng trong thiết kế web và ứng dụng. Chúng có thể tác động trực tiếp đến sự thành công của một trang web hoặc ứng dụng bằng cách tăng tỷ lệ chuyển đổi và giữ người dùng trên trang.
Thiết kế sản phẩm: UX, UI cũng được áp dụng trong thiết kế sản phẩm, bao gồm các sản phẩm điện tử, điện máy và đồ gia dụng,… giúp tạo ra sản phẩm dễ sử dụng và thân thiện với người dùng.
Thiết kế nội thất, kiến trúc: UX, UI có thể được ứng dụng trong thiết kế nội thất, kiến trúc. Chẳng hạn như thiết kế không gian văn phòng, nhà hàng, khách sạn và các không gian công cộng, giúp tạo ra không gian đẹp và thân thiện với người dùng.
Thiết kế trò chơi: Khi ứng dụng UX, UI trong thiết kế trò chơi, chúng ta sẽ có những trò chơi dễ chơi và hấp dẫn.
UX, UI Không Chỉ Được Ứng Dụng Trong Lĩnh Vực Thiết Kế Web, App Mà Còn Được Ứng Dụng Trong Nhiều Lĩnh Vực Khác
4. UI, UX Cái Nào Quan Trọng Hơn?
UI Design (User Interface) và UX Design (User Experience) là hai khía cạnh quan trọng trong thiết kế website và ứng dụng điện thoại.
Nếu chỉ quan tâm đến UI mà không quan tâm đến UX thì bạn có thể tạo ra một trang web/ứng dụng với trải nghiệm người dùng không tốt. Người dùng có thể cảm thấy khó khăn khi sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ. Điều này có thể khiến họ rời khỏi website/ứng dụng; làm giảm tỷ lệ chuyển đổi.
Ngược lại, nếu chỉ quan tâm đến UX mà không quan tâm đến UI, thì bạn sẽ không thể tạo ra được một trang web/ứng dụng với giao diện người dùng đẹp, đồng bộ. Giao diện đẹp giúp tăng mức độ nhận diện thương hiệu, tạo ấn tượng sâu đậm trong trí nhớ của khách hàng.
Vì vậy, có thể nói rằng, UX và UI đều quan trọng. UX, UI cần đi cùng nhau để tạo nên một trang web/ứng dụng đẹp, dễ sử dụng với trải nghiệm người dùng tốt.
5. Quy Trình Thiết Kế UI, UX
Quy trình thiết kế UI, UX là một quá trình phức tạp, bao gồm nhiều bước nhằm tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ với trải nghiệm người dùng tốt nhất có thể. Các bước thiết kế UI, UX bao gồm:
5.1. Nghiên Cứu Và Thu Thập Thông Tin (Research & Discovery)
Xác định mục tiêu: Hiểu rõ mục tiêu kinh doanh của dự án, đối tượng người dùng và các yêu cầu cơ bản.
Phân tích đối thủ cạnh tranh: Đánh giá các sản phẩm tương tự để hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và tìm kiếm cơ hội cải thiện.
Phỏng vấn người dùng: Thực hiện phỏng vấn hoặc khảo sát người dùng để hiểu rõ nhu cầu, mong muốn, thói quen của họ.
5.2. Phác Thảo Và Lên Ý Tưởng (Ideation & Conceptualization)
User personas: Tạo ra các nhân vật đại diện cho nhóm người dùng khác nhau, với mục tiêu, hành vi đặc trưng.
User journey mapping: Lập bản đồ hành trình người dùng để xác định các điểm chạm quan trọng.
Sketching: Phác thảo các ý tưởng sơ bộ cho giao diện, trải nghiệm người dùng.
5.3. Tạo Khung Sườn (Wireframing)
Wireframe: Thiết kế các khung sườn (wireframe) là các bản vẽ thô thể hiện cấu trúc cơ bản của giao diện mà không cần chi tiết đồ họa.
User flow: Xác định luồng người dùng giữa các màn hình, chức năng của sản phẩm.
Đặc biệt, trong giai đoạn này, việc thiết kế quảng cáo có thể hỗ trợ việc xây dựng các yếu tố hình ảnh trực quan để thu hút người dùng ngay từ lần tiếp xúc đầu tiên.
5.4. Thiết Kế Giao Diện (Ui Design)
Visual design: Thiết kế giao diện chi tiết, bao gồm màu sắc, font chữ, biểu tượng và các yếu tố đồ họa khác.
Prototyping: Tạo nguyên mẫu (prototype) có thể tương tác để mô phỏng trải nghiệm thực tế của sản phẩm.
Ngoài ra, trong lĩnh vực thiết kế, nếu bạn muốn biết 3D animator là gì, thì đó là một chuyên gia tạo ra các hình ảnh và hoạt ảnh ba chiều, mang lại sự sống động cho các sản phẩm kỹ thuật số.
5.5. Kiểm Thử Và Phản Hồi (Testing & Feedback)
Usability testing: Thử nghiệm nguyên mẫu với người dùng thực tế để đánh giá khả năng sử dụng và hiệu quả.
Iteration: Dựa trên phản hồi từ người dùng, tiến hành điều chỉnh, cải thiện thiết kế.
5.6. Triển Khai Và Bàn Giao (Implementation & Handoff)
Handoff: Chuyển giao thiết kế cho đội ngũ phát triển (developers) kèm theo tài liệu hướng dẫn chi tiết.
Collaboration: Phối hợp chặt chẽ với các lập trình viên để đảm bảo sản phẩm cuối cùng đúng với thiết kế.
5.7. Theo Dõi Và Cải Tiến (Monitoring & Optimization)
Post-launch analysis: Theo dõi hiệu suất sản phẩm sau khi ra mắt, thu thập dữ liệu, phản hồi từ người dùng.
Continuous improvement: Dựa trên các dữ liệu thu thập được, tiếp tục tối ưu hóa và cập nhật sản phẩm.
6. Công Việc Của UI, UX Designer Là Gì?
6.1. UI Designer Làm Gì?
Hiện nay, rất nhiều các công ty, doanh nghiệp cần tuyển dụng Designer nói chung và UI Designer nói riêng. Trong đó, các công việc chính mà UI Designer cần đảm nhiệm bao gồm:
Phân tích người dùng: Với UI, các nhà thiết kế cần tiến hành phân tích nhu cầu, mục tiêu và hành vi của người dùng.
Thiết kế style guide: Style guide là một tài liệu chứa các quy tắc và hướng dẫn về thiết kế và sử dụng các thành phần giao diện trong một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể. Nó thường bao gồm các thông tin về màu sắc, font, layout, và các kiểu dáng khác của giao diện, cũng như hướng dẫn về sử dụng các thành phần đó trong các trường hợp khác nhau. Style guide giúp đảm bảo rằng giao diện được thiết kế đồng nhất và dễ sử dụng. Nó cũng giúp cho việc quản lý và bảo trì sản phẩm.
Thiết kế giao diện: Sau khi hoàn thiện style guide, nhà thiết kế sẽ bắt đầu thiết kế giao diện cho từng trang hoặc các chức năng của hệ thống. Các nhiệm vụ bao gồm: lựa chọn layout, sắp xếp các phần tử, thiết kế các nút, các biểu tượng và các thành phần khác của giao diện.
Test với người dùng: Một nhóm người dùng sẽ được mời sử dụng giao diện mới và đưa ra đánh giá giúp các nhà thiết kế biết được thiếu sót và các vấn đề còn tồn đọng.
Sửa chữa và hoàn thiện: Dựa trên kết quả test và đánh giá, nhà thiết kế sẽ tiến hành sửa chữa và hoàn thiện giao diện để tạo ra một giao diện người dùng đẹp và dễ sử dụng.
Đánh giá và kiểm tra lại: Tiếp đến, nhà thiết kế sẽ tiến hành đánh giá và kiểm tra lại giao diện để đảm bảo rằng nó được hoàn thiện và sẵn sàng để đưa ra cho nhiều người sử dụng.
UI Designer Làm Những Công Việc Gì?
6.2. UX Designer Làm Gì?
Các công việc chính mà UX Designer cần đảm nhiệm bao gồm:
Phân tích người dùng: Tương tự như UI, nhà thiết kế UX cũng cần phân tích người dùng để tìm hiểu về nhu cầu, mục tiêu và hành vi của đối phương;
Thiết kế wireframe: Việc thiết kế wireframe giúp xác định cách sắp xếp các phần tử trên trang và cách người dùng sẽ tương tác với hệ thống. Wireframe là một loại thiết kế giao diện đơn giản, thường được vẽ bằng tay hoặc sử dụng các công cụ thiết kế wireframe trực tuyến. Wireframe chỉ mô tả cấu trúc của giao diện và không có thông tin về màu sắc hoặc hình ảnh.
Thiết kế prototype: Prototype là một bản mẫu hoặc một bản thử nghiệm của một sản phẩm hoặc dịch vụ. Nó được dùng để thử nghiệm và đánh giá trải nghiệm người dùng. Prototype có thể là một bản giao diện tĩnh hoặc một bản giao diện động, gồm các chức năng và tương tác của hệ thống được mô phỏng. Prototype giúp nhà thiết kế có thể đánh giá trải nghiệm người dùng và tìm ra những vấn đề cần được sửa chữa trước khi ra mắt sản phẩm hoặc dịch vụ.
Test với người dùng: Trong bước này, một nhóm người dùng sẽ được mời trải nghiệm sản phẩm và đưa ra đánh giá. Qua đây, nhà thiết kế sẽ nhận biết được những vấn đề đang tồn tại và đưa ra giải pháp nhằm giải quyết vấn đề.
Sửa chữa và hoàn thiện: Dựa trên kết quả test và đánh giá, nhóm thiết kế sẽ tiến hành sửa chữa và hoàn thiện giao diện để tạo ra trải nghiệm người dùng tốt.
Đánh giá và kiểm tra lại: Sau khi sửa chữa, hệ thống cần được tiến hành đánh giá lại để đảm bảo rằng hệ thống đã được hoàn thiện và sẵn sàng để sử dụng.
Bảo trì và cập nhật: Sau khi hệ thống được tung ra thị trường, UX designer sẽ tiếp tục theo dõi, bảo trì và cập nhật hệ thống để đảm bảo tính năng và trải nghiệm người dùng được cải thiện liên tục.
UX Designer Làm Những Công Việc Gì?
7. Học Thiết Kế UX, UI Ở Đâu?
UI, UX Designer là nghề tương đối mới tại Việt Nam, vì vậy bạn sẽ không tìm được các chương trình đào tạo chuyên về UX, UI ở các trường Đại học chính quy. Để theo đuổi nghề này, bạn có thể đăng ký, tham gia các khóa học UX, UI ngắn hạn tại các đơn vị như:
FPT Arena
ColorMe
Green Academy
MindX
Design Lab
Get Design
Trường đào tạo tin học, lập trình và mỹ thuật đa phương tiện FEDU
8. Mức Lương UI, UX Designer Là Bao Nhiêu?
UI, UX Designer được trả lương ở mức khá tốt. Theo số liệu thống kê từ JobsGO, mức lương trung bình của nhân viên thiết kế UI, UX 1 – 4 năm kinh nghiệm là 20.2 triệu đồng, khoảng lương phổ biến từ 14 – 28 triệu đồng.
Mức Lương Của UI, UX Designer
Đây là mức thu nhập khá cao khi so sánh với mức lương của lao động chung tại Việt Nam. Tuy nhiên, chi phí bạn cần chi trả để theo học ngành này cũng không hề rẻ.
9. Kỹ Năng Cần Thiết Của Một UI, UX Designer
Một UX/UI Designer cần có các kỹ năng sau:
9.1. Kỹ Năng Chuyên Môn Cần Thiết Của Một UI, UX Designer
9.1.1. Kỹ Năng Nghiên Cứu UX
Kỹ năng nghiên cứu UX là nền tảng quan trọng cho mọi dự án thiết kế. Việc hiểu rõ người dùng, bao gồm nhu cầu, mong muốn, hành vi của họ giúp bạn tạo nên các thiết kế sản phẩm phù hợp, hữu ích. Thực hiện các phương pháp nghiên cứu như phỏng vấn, khảo sát, focus groups, quan sát hành vi là cách hiệu quả để thu thập thông tin cần thiết.
9.1.2. Kỹ Năng Viết UX (UX Writing)
UX Writing là kỹ năng quan trọng để đảm bảo người dùng hiểu rõ cách sử dụng sản phẩm thông qua các văn bản hướng dẫn, nhãn, thông điệp trên giao diện. Không giống như các loại văn bản khác, UX Writing tập trung vào việc đơn giản hóa ngôn ngữ và truyền tải thông tin một cách rõ ràng, ngắn gọn. Mục tiêu là giúp người dùng hoàn thành các tác vụ mà không gặp phải khó khăn hay bối rối. Sử dụng ngôn ngữ trực quan, dễ hiểu không chỉ nâng cao trải nghiệm người dùng mà còn thúc đẩy họ thực hiện các hành động mong muốn một cách tự nhiên hơn.
9.1.3. Kỹ Năng Truyền Thông Thị Giác
Kỹ năng truyền thông thị giác đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông điệp của sản phẩm đến người dùng thông qua các yếu tố hình ảnh. Màu sắc, hình ảnh, biểu tượng, typography là những công cụ mạnh mẽ giúp nhà thiết kế tạo ra các giao diện hấp dẫn, dễ sử dụng. Một UI, UX Designer giỏi cần hiểu cách kết hợp các yếu tố thị giác để tạo ra sự cân bằng, hài hòa và người xem dễ dàng tiếp nhận. Kỹ năng này không chỉ giúp sản phẩm trở nên trực quan, thẩm mỹ hơn, mà còn giúp người dùng tương tác với sản phẩm một cách hiệu quả.
9.1.4. Kỹ Năng Thiết Kế Giao Diện
Thiết kế giao diện (UI Design) là quá trình tạo ra các yếu tố mà người dùng sẽ tương tác trực tiếp trên màn hình, bao gồm các nút, biểu tượng, bảng điều khiển, các yếu tố tương tác khác. Một UI, UX Designer cần có kỹ năng tạo ra giao diện đẹp mắt, trực quan, thân thiện với người dùng. Điều này đòi hỏi sự thành thạo trong việc sử dụng các công cụ thiết kế như Sketch, Figma, Adobe XD cùng với sự hiểu biết về các nguyên tắc thiết kế như màu sắc, lưới, typography.
9.1.5. Kỹ Năng Phân Tích Xử Lý Dữ Liệu
Kỹ năng phân tích xử lý dữ liệu là yếu tố không thể thiếu để hiểu rõ hơn về hành vi người dùng và hiệu quả của các thiết kế. Bằng cách sử dụng các công cụ phân tích như Google Analytics, Heatmaps, A/B testing, UI, UX Designer có thể thu thập thông tin chi tiết về cách người dùng tương tác với sản phẩm. Những dữ liệu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về điểm mạnh, điểm yếu của thiết kế, từ đó đưa ra các điều chỉnh cần thiết để tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.
9.2. Phẩm Chất Và Kỹ Năng Mềm Quan Cần Thiết Với UI, UX Designer
9.2.1. Khả Năng Giao Tiếp Tốt
Khả năng giao tiếp tốt là kỹ năng mềm quan trọng giúp một UI, UX Designer truyền đạt hiệu quả ý tưởng thiết kế của mình tới các bên liên quan, bao gồm khách hàng, đồng nghiệp, nhóm phát triển. Một nhà thiết kế cần có khả năng thuyết trình rõ ràng, viết lách mạch lạc, đồng thời lắng nghe phản hồi từ người dùng cũng như từ đội ngũ làm việc chung. Giao tiếp hiệu quả không chỉ giúp dự án tiến hành suôn sẻ mà còn đảm bảo rằng tất cả mọi người đều đồng thuận, hiểu rõ về mục tiêu cuối cùng của sản phẩm.
9.2.2. Tư Duy Sáng Tạo
Tư duy sáng tạo là khả năng giúp một UI, UX Designer vượt qua các thách thức, đưa ra những giải pháp thiết kế mới mẻ, độc đáo. Trong môi trường thiết kế luôn thay đổi, khả năng suy nghĩ đổi mới và khám phá các ý tưởng sáng tạo là yếu tố then chốt để tạo ra những sản phẩm đột phá. Một UI, UX Designer sáng tạo sẽ không ngừng thử nghiệm với các ý tưởng mới, tìm cách tiếp cận mới để giải quyết các vấn đề phức tạp, luôn hướng tới việc cải thiện trải nghiệm người dùng.
9.2.3. Sự Linh Hoạt
Sự linh hoạt trong lĩnh vực UI, UX Design là cực kỳ quan trọng bởi yêu cầu của khách hàng về dự án có thể thay đổi bất ngờ. Một UI, UX Designer linh hoạt sẽ sẵn sàng điều chỉnh thiết kế của mình dựa trên phản hồi và dữ liệu mới, cũng như sẵn sàng thử nghiệm các ý tưởng khác nhau để tìm ra giải pháp tốt nhất. Khả năng thích nghi nhanh chóng với các thay đổi không chỉ giúp dự án tiến triển thuận lợi mà còn đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng đáp ứng được mọi yêu cầu, kỳ vọng của người dùng.
9.2.4. Thông Thạo Ngoại Ngữ
Khi thế giới ngày càng hội nhập, thông thạo ngoại ngữ ngày càng trở nên cần thiết, giúp UI, UX Designer giao tiếp, làm việc hiệu quả trong môi trường đa ngôn ngữ, đa văn hóa. Việc thông thạo ngoại ngữ sẽ giúp nhà thiết kế đọc, hiểu các tài liệu quốc tế, đồng thời hỗ trợ họ giao tiếp với các khách hàng, đồng nghiệp đến từ các quốc gia khác nhau. Điều này mở rộng cơ hội làm việc toàn cầu, giúp UI, UX Designer nắm bắt được các xu hướng thiết kế mới nhất từ khắp nơi trên thế giới.
Bạn đã hiểu UI, UX là gì chưa? Bạn có muốn trở thành một UI, UX Designer không? Nếu câu trả lời là có, hãy click vào link sau để tìm hiểu Nhà tuyển dụng đang thực sự mong muốn ứng viên UI, UX Designer có những kiến thức, kỹ năng gì để từ đó học tập, trau dồi bản thân nhé. JobsGO tin rằng, bằng cách này, bạn sẽ trở thành một nhân sự xuất sắc trong ngành UI, UX và dễ dàng đạt được công việc mà mình yêu thích.
Câu hỏi thường gặp
1. Học UI, UX Liên Quan Đến Ngành Gì?
Học UI, UX liên quan đến các ngành như thiết kế đồ họa, công nghệ thông tin, tiếp thị số…
2. Designer Có Cần Học UI, UX Không?
Các designer nên học UI, UX để nâng cao giá trị cá nhân và tạo ra sản phẩm tốt hơn.
3. Làm Thế Nào Để Bắt Đầu Học UI, UX?
Bạn có thể bắt đầu bằng cách nghiên cứu cơ bản về thiết kế, tham gia các khóa học online, thực hành qua các dự án nhỏ.
4. Công Cụ Nào Phổ Biến Trong Thiết Kế UI, UX?
Các công cụ phổ biến bao gồm Adobe XD, Sketch, Figma, InVision.
5. UX Có Chỉ Áp Dụng Cho Sản Phẩm Kỹ Thuật Số Không?
Không, UX có thể áp dụng cho bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ nào mà người dùng tương tác, không chỉ giới hạn ở kỹ thuật số.
Trang Bùi
