Nếu bạn đam mê với việc theo dõi thu nhập và chi phí doanh nghiệp đồng thời giữ nhiều trách nhiệm và quyền hạn thì kế toán quản trị chính là một công việc phù hợp. Nhưng yêu cầu của kế toán quản trị là gì? Mức lương ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.
Mục lục
1. Kế Toán Quản Trị Là Gì?
Kế toán quản trị hay còn được gọi là kế toán quản lý, là một lĩnh vực chuyên môn của kế toán. Chức năng chính của kế toán quản trị là tập hợp, xử lý và phân tích dữ liệu để cung cấp thông tin theo yêu cầu cụ thể của ban quản lý. Mục tiêu cốt lõi của nó là đảm bảo các nhà quản lý có được thông tin chính xác và kịp thời, từ đó đưa ra những quyết định sáng suốt trong việc điều hành doanh nghiệp.
Phạm vi thông tin mà kế toán quản trị cung cấp không chỉ giới hạn ở các số liệu tài chính mà còn bao gồm cả thông tin phi tài chính. Sự đa dạng này cho phép đáp ứng nhu cầu thông tin của nhiều đối tượng khác nhau trong doanh nghiệp, từ cấp quản lý cao nhất đến các bộ phận chức năng.
Bằng cách cung cấp một bức tranh toàn diện về tình hình hoạt động của doanh nghiệp, kế toán quản trị tạo điều kiện cho việc đưa ra các quyết định chiến lược và tác nghiệp một cách hiệu quả, góp phần vào sự phát triển bền vững của tổ chức.
Xem thêm: Ngành kế toán gồm những mảng nào? Hướng nghiệp ngành kế toán
2. Đặc Điểm Của Kế Toán Quản Trị
Kế toán quản trị phân tích và giải thích các yếu tố ảnh hưởng đến sự tăng trưởng hoặc suy giảm của doanh nghiệp. Quá trình này bao gồm việc so sánh kết quả kinh doanh giữa các kỳ kế toán đồng thời đánh giá tác động của các nhân tố khác nhau đến lợi nhuận. Qua đó, kế toán quản trị sẽ hỗ trợ các chủ doanh nghiệp trong việc hoạch định chiến lược và xây dựng kế hoạch cho tương lai.
Khác với kế toán tài chính, kế toán quản trị không bị ràng buộc bởi các quy định cứng nhắc về cách thức trình bày thông tin. Thay vào đó, nó tập trung vào việc cung cấp thông tin theo cách linh hoạt nhất, phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng doanh nghiệp và đáp ứng yêu cầu của các nhà quản lý. Sự linh hoạt đó cho phép kế toán quản trị tạo ra các báo cáo và phân tích được tùy chỉnh, giúp tối ưu hóa quá trình ra quyết định trong doanh nghiệp.
Vai trò chính của kế toán quản trị là cung cấp thông tin hữu ích để hỗ trợ quá trình ra quyết định của chủ doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là kế toán quản trị không đưa ra các quyết định cụ thể hoặc chịu trách nhiệm thực hiện chúng. Thay vào đó, nó đóng vai trò như một nguồn thông tin đáng tin cậy, đưa ra các đề xuất và phân tích để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Trách nhiệm cuối cùng trong việc đưa ra và thực hiện các quyết định vẫn thuộc về các nhà quản lý và chủ doanh nghiệp.
3. So Sánh Kế Toán Quản Trị Với Kế Toán Tài Chính
Hiện nay, khá nhiều người nhầm lẫn giữa kế toán quản trị và kế toán tài chính. Thực tế, 2 loại này cũng có điểm tương đồng, song vẫn có những khác biệt nhất định. Hãy cùng JobsGO phân tích để chỉ ra điểm giống – khác nhau giữa 2 loại kế toán.
3.1 Giống Nhau
Kế toán tài chính và kế toán quản trị có nhiều điểm tương đồng, chủ yếu do cả hai đều dựa vào nguồn dữ liệu chung từ hệ thống kế toán cơ bản của doanh nghiệp. Hệ thống bao gồm các quy trình, nhân lực và công nghệ để tổng hợp và lưu trữ thông tin tài chính của doanh nghiệp. Trong đó, hệ thống kế toán chi phí (cost accounting) đóng vai trò quan trọng, cung cấp thông tin chi phí cho cả hai hệ thống kế toán trên.
Ví dụ, dữ liệu về giá thành sản phẩm không chỉ giúp chủ doanh nghiệp ra quyết định về giá bán (mục đích của kế toán quản trị) mà còn được dùng để xác định giá trị hàng tồn kho trên bảng cân đối kế toán (mục đích của kế toán tài chính).
Xem thêm: Bookkeeping là gì?
3.2 Khác Nhau
| Tiêu chí so sánh | Kế toán quản trị | Kế toán tài chính |
| Đối tượng sử dụng thông tin | Người bên trong doanh nghiệp (chủ doanh nghiệp và các bộ phận quản lý). | Người bên ngoài doanh nghiệp: Nhà đầu tư, chủ nợ, ngân hàng, chính phủ. |
| Đặc điểm thông tin | Người bên ngoài doanh nghiệp: Nhà đầu tư, chủ nợ, ngân hàng, chính phủ. | Khách quan, tin cậy, có tính chất lịch sử. |
| Cơ sở lập và công bố thông tin | Theo nhu cầu quản lý của doanh nghiệp. | Tuân thủ theo chuẩn mực, chế độ kế toán và các quy định khác. |
| Tính kịp thời của thông tin | Cung cấp theo định kỳ hoặc theo yêu cầu của quản lý doanh nghiệp. | Cung cấp theo các kỳ kế toán (tháng, quý, năm). |
| Phạm vi thông tin | Thông tin báo cáo theo các cấp đề ra quyết định. | Thông tin báo cáo cho toàn bộ doanh nghiệp. |
| Khuôn mẫu trình bày | Theo quy định của chế độ và chuẩn mực kế toán (Các báo cáo tài chính). | Tùy theo mục đích cung cấp thông tin và yêu cầu quản lý. |
Xem thêm: Kế toán công trình là gì?
4. Vai Trò Của Kế Toán Quản Trị Trong Doanh Nghiệp
Hiện nay, kế toán quản trị là vị trí không thể thiếu trong phòng kế toán của các doanh nghiệp bởi những vai trò sau:
4.1 Lập Kế Hoạch
Thông qua việc thu thập, phân tích và diễn giải thông tin tài chính, kế toán quản trị cung cấp cơ sở dữ liệu đáng tin cậy để ban lãnh đạo đưa ra quyết định chiến lược. Họ tham gia vào quá trình xây dựng ngân sách, dự báo tài chính và đề xuất các phương án tối ưu hóa chi phí. Bằng cách đánh giá hiệu quả hoạt động của từng bộ phận và dự án, kế toán quản trị giúp doanh nghiệp xác định được những lĩnh vực cần cải thiện và cơ hội phát triển mới.
Ngoài ra, họ còn hỗ trợ trong việc thiết lập các chỉ tiêu đo lường hiệu suất, góp phần định hướng hoạt động của tổ chức theo mục tiêu đã đề ra. Vai trò lập kế hoạch này không chỉ giúp doanh nghiệp ứng phó hiệu quả với thách thức hiện tại mà còn chuẩn bị sẵn sàng cho những biến động trong tương lai.
Xem thêm: Hạch toán là gì?
4.2 Kế Toán Quản Lý
Chuyên viên kế toán quản trị đóng vai trò then chốt trong việc hoạch định và triển khai hệ thống quản lý tài chính và chi phí của doanh nghiệp. Họ vừa chịu trách nhiệm thiết kế khung làm việc cho các hoạt động này, mà còn đảm nhận việc soạn thảo các báo cáo quan trọng phục vụ quá trình ra quyết định của ban lãnh đạo.
Ngoài ra, những chuyên gia này còn tích cực tham gia vào các quy trình quản lý, góp phần định hình chiến lược và đảm bảo sự vận hành hiệu quả của tổ chức. Với những đóng góp đa dạng và quan trọng, kế toán quản trị trở thành một mắt xích không thể thiếu trong cơ cấu quản lý của công ty.
Xem thêm: Kế toán công là gì?
4.3 Phát Triển Hệ Thống Thông Tin Tài Chính
Trong doanh nghiệp, kế toán quản trị là người thiết lập và phát triển hệ thống thông tin tài chính. Bên cạnh việc tổng hợp và phân tích dữ liệu, họ còn phải truyền đạt các báo cáo tài chính đến các cấp quản lý một cách hiệu quả.
Thông qua hoạt động này, kế toán quản trị tạo điều kiện cho đội ngũ lãnh đạo nắm bắt chính xác tình hình tài chính, từ đó đưa ra những quyết sách phù hợp và kịp thời cho hoạt động kinh doanh.
Xem thêm: Kế toán tổng hợp là gì?
4.4 Duy Trì Cấu Trúc Vốn Tối Ưu Cho Doanh Nghiệp
Bên cạnh việc phát triển hệ thống thông tin tài chính, kế toán quản trị còn tham gia vào quá trình hoạch định chiến lược vốn của doanh nghiệp. Họ hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc xác định cơ cấu vốn tối ưu, cân đối giữa nợ và vốn cổ phần để đảm bảo sự ổn định tài chính và tăng trưởng bền vững.
Không dừng lại ở đó, kế toán quản trị cũng đề xuất những phương án huy động vốn hiệu quả nhằm tối ưu hóa chi phí vốn và tăng cường năng lực tài chính của công ty.
Xem thêm: Kế toán doanh nghiệp là gì?
4.5 Kiểm Soát Tài Chính
Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong quá trình giám sát tài chính của doanh nghiệp. Họ không chỉ thực hiện việc kiểm soát và phân tích chi tiết các tài khoản, mà còn chịu trách nhiệm soạn thảo các báo cáo quan trọng liên quan đến chi phí chuẩn và ngân sách.
Ngoài ra, họ còn đảm nhận nhiệm vụ phân tích dòng tiền, quản lý quỹ và đảm bảo tính thanh khoản cho doanh nghiệp. Công việc của họ bao gồm việc đánh giá hiệu quả của các hoạt động tài chính, góp phần tối ưu hóa quản lý tài chính và hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc ra quyết định chiến lược.
Xem thêm: Cùng JobsGO học cách phân biệt kế toán tài chính và kế toán quản trị
5. Kỹ Năng Cần Có Của Kế Toán Quản Trị
Để có thể trở thành kế toán quản trị làm việc trong các doanh nghiệp, các bạn sẽ cần đảm bảo rất nhiều tiêu chí. Tùy từng đơn vị mà yêu cầu đặt ra sẽ có sự khác nhau. Và bên cạnh bằng cấp, trình độ chuyên môn hay kinh nghiệm, các bạn sẽ bắt buộc phải có các kỹ năng sau:
5.1 Kỹ Năng Chuyên Môn
Một kế toán quản trị cần có các kỹ năng chuyên môn riêng, đặc thù đó là:
- Khả năng phân tích báo cáo tài chính.
- Biết lập kế hoạch, kiểm soát tài chính.
- Kỹ năng kế toán, quản trị chi phí.
- Kỹ năng lập và phân tích báo cáo quản trị.
- Kỹ năng tài chính, quản trị nguồn ngân sách, quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ.
- Có các kỹ năng về thuế, hệ thống thông tin kế toán.
5.2 Kỹ Năng Con Người
Kỹ năng con người ở đây có thể hiểu là năng lực mở rộng vòng tròn ảnh hưởng của mình lên người khác. Nó gồm các kỹ năng cụ thể như:
- Khả năng thương lượng, đàm phán.
- Kỹ năng đưa ra quyết định, giải quyết các vấn đề nhanh chóng.
- Kỹ năng thuyết trình, xây dựng các mối quan hệ tốt.
- Kỹ năng làm việc nhóm.
5.3 Kỹ Năng Kinh Doanh
Hiện nay, các nhà kế toán quản trị chuyên nghiệp còn cần trau dồi thêm kỹ năng về kinh doanh. Bởi họ sẽ làm việc chung với bộ phận này, dự đoán các xu hướng kinh doanh và đưa ra các chiến lược phân bổ tài chính phù hợp. Chính vì vậy, nếu muốn theo đuổi nghề này, một số kỹ năng cần có như:
- Có khả năng lập kế hoạch chiến lược, kiểm soát quá trình thực hiện.
- Phân tích, đánh giá môi trường vĩ mô, tác động của chúng lên doanh nghiệp.
- Kỹ năng quản trị hệ thống và hoạt động.
- Kỹ năng quản lý các mối quan hệ, quản lý dự án, hiểu môi trường luật pháp.
5.4 Kỹ Năng Tổ Chức
Trong kế toán quản trị, việc xử lý và quản lý một lượng lớn dữ liệu tài chính đòi hỏi kỹ năng tổ chức cao độ. Các chuyên gia trong lĩnh vực này cần phải thành thạo trong việc sắp xếp, phân loại và lưu trữ thông tin một cách có hệ thống. Điều này không chỉ đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của dữ liệu, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy cập nhanh chóng khi cần thiết. Khả năng tổ chức hiệu quả này giúp tối ưu hóa quá trình xử lý thông tin, từ đó nâng cao hiệu suất công việc và chất lượng của các báo cáo tài chính.
5.4 Khả Năng Lãnh Đạo
Khả năng lãnh đạo sẽ giúp kế toán quản trị giao tiếp, tương tác và hướng dẫn các phòng ban trong doanh nghiệp về những thông tin tài chính. Kỹ năng lãnh đạo cũng giúp họ có động lực, xây dựng nên một môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự phát triển của các thành viên trong nhóm.
Ngoài ra, trong vai trò kế toán quản trị, họ còn tham gia vào quyết định chiến lược kinh doanh và đóng góp ý kiến từ khía cạnh tài chính. Khả năng lãnh đạo giúp thể hiện ý kiến một cách rõ ràng hơn.
5.5 Tư Duy Phân Tích
Tư duy phân tích giúp cho kế toán quản trị xem xét, phân tích dữ liệu để đưa ra những thông tin quan trọng, hỗ trợ cho các quyết định kinh doanh. Với một tư duy phân tích giỏi, kế toán quản trị nhanh chóng nhận ra xu hướng, mối liên hệ và sự tương quan giữa các yếu tố trong một hệ thống kế toán.
6. Thu Nhập Của Kế Toán Quản Trị
Mức lương kế toán quản trị tại Việt Nam có sự chênh lệch đáng kể tùy theo kinh nghiệm và vị trí công tác. Thông thường, kế toán quản trị mới ra trường có thể nhận mức lương khởi điểm từ 8 – 12 triệu đồng/tháng. Đối với những người có 3 – 5 năm kinh nghiệm, mức lương trung bình dao động từ 15 – 25 triệu đồng/tháng. Các chuyên gia cao cấp với hơn 10 năm kinh nghiệm có thể nhận được từ 35 – 50 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn ở các tập đoàn lớn hoặc công ty đa quốc gia.
Tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, mức lương thường cao hơn 10 – 20% so với các tỉnh thành khác. Ngoài lương cơ bản, nhiều doanh nghiệp còn cung cấp các khoản thưởng hiệu suất, có thể chiếm từ 10% – 20% tổng thu nhập hàng năm.
7. Cơ Hội Nghề Nghiệp Kế Toán Quản Trị
Kế toán quản trị mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp đa dạng và hấp dẫn. Các chuyên gia trong ngành này có thể phát triển sự nghiệp từ vị trí kế toán quản trị cấp trung đến các chức vụ cao cấp như giám đốc tài chính (CFO). Ngoài ra, họ có thể tham gia vào các vai trò tư vấn, phân tích tài chính hoặc quản lý dự án.
Với sự phát triển của công nghệ, kế toán quản trị ngày càng có cơ hội làm việc trong lĩnh vực phân tích dữ liệu lớn và hệ thống thông tin quản lý. Nhiều người chọn con đường trở thành chuyên gia độc lập, cung cấp dịch vụ tư vấn cho nhiều doanh nghiệp. Khả năng thích ứng với công nghệ mới và hiểu biết sâu rộng về hoạt động kinh doanh giúp các chuyên gia kế toán quản trị luôn có vị trí quan trọng trong môi trường kinh doanh hiện đại.
Trên đây, JobsGO đã cùng bạn đọc đi tìm hiểu khái niệm kế toán quản trị là gì cũng như vai trò, tố chất của ngành nghề này. Có thể nói, kế toán quản trị đã và đang đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp hiện nay.
Câu hỏi thường gặp
1. Kế Toán Quản Trị Cung Cấp Thông Tin Gì?
Kế toán quản trị cung cấp nhiều loại thông tin quan trọng cho việc ra quyết định và quản lý doanh nghiệp.
- Cung cấp dữ liệu chi tiết về chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm và dịch vụ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và định giá hiệu quả.
- Cung cấp các báo cáo phân tích lợi nhuận theo từng bộ phận, sản phẩm hoặc khách hàng, hỗ trợ việc đánh giá hiệu suất và đưa ra quyết định chiến lược. Cung cấp thông tin về ngân sách và dự báo tài chính , giúp lập kế hoạch và kiểm soát tài chính.
- Cung cấp các chỉ số hiệu suất quan trọng (KPIs) và phân tích biến động, giúp quản lý nhanh chóng nắm bắt tình hình hoạt động và đưa ra điều chỉnh kịp thời.
2. Kế Toán Quản Trị Thi Khối Nào?
Hiện nay, một số khối thi cho ngành kế toán quản trị như:
- A00: Toán, Lý, Hóa.
- A01: Toán, Lý, Anh.
- D0: Toán, Văn, Anh.
- D07: Toán, Hóa, Anh.
- …
(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)