Hiện nay, việc nắm bắt chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp là yếu tố then chốt để đưa ra quyết định đúng đắn và đảm bảo sự phát triển bền vững. Trong số các công cụ tài chính quan trọng, báo cáo PNL loại công cụ tối ưu, giúp các nhà quản lý và nhà đầu tư định hướng trong biển thông tin tài chính phức tạp. Vậy, PNL là gì? Phương pháp tạo báo cáo P&L là gì? Cùng JobsGO tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.
PNL là gì hay profit and loss là gì? PNL được tạo nên từ các chữ cái đầu trong cụm tiếng Anh đầy đủ là Profit and Loss. Hiểu theo nghĩa tiếng Việt đơn giản là lãi và lỗ, nó chính là báo cáo kết quả của mục tiêu kinh doanh.
Đây là một loại báo cáo tình chính mà doanh nghiệp nào cũng có. Thông qua PNL, nhà quản lý có thể nhìn nhận tổng quát nhất về chi phí, doanh thu, lợi nhuận của mình trong quá trình hoạt động.
Ngoài ra, PNL còn cung cấp các thông tin cho các nhà đầu tư, các bên có liên quan. Từ đó họ có thể nắm được cách vận hành và đánh giá được khả năng sinh lợi của doanh nghiệp trong tương lai.
PNL Là Gì?
Công thức tính PNL là gì? Cụ thể như sau:
PNL = Tổng doanh thu – Tổng chi phí (tính cả thuế)
Nếu PNL âm thì đó là lợi nhuận ròng hay hiểu đơn giản là doanh nghiệp đang thua lỗ.
Nếu PNL dương thì doanh nghiệp đang có lãi từ hoạt động kinh doanh của mình.
Vai trò của PNL là gì? PNL có vị trí vô cùng quan trọng trong kinh doanh đối với cả nhà đầu tư và doanh nghiệp. Cụ thể như sau:
Vai Trò Của PNL Trong Hoạt Động Kinh Doanh
2.1 Đối Với Nhà Đầu Tư
Báo cáo PNL đóng vai trò then chốt đối với nhà đầu tư trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động và tiềm năng tài chính của một doanh nghiệp. Thông qua PNL, nhà đầu tư có thể nắm bắt được khả năng sinh lời, xu hướng tăng trưởng doanh thu và kiểm soát chi phí của công ty.
Báo cáo này cung cấp cái nhìn tổng quan về sức khỏe tài chính, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt. Ngoài ra, PNL còn cho phép so sánh hiệu suất giữa các công ty trong cùng ngành, từ đó xác định được doanh nghiệp nào có lợi thế cạnh tranh và tiềm năng tăng trưởng vượt trội.
2.2 Đối Với Doanh Nghiệp
Vai trò trong doanh nghiệp của P & L là gì? Đối với doanh nghiệp, báo cáo PNL là công cụ quản lý tài chính không thể thiếu. Nó giúp ban lãnh đạo theo dõi hiệu quả hoạt động kinh doanh, xác định các nguồn doanh thu chính và các khoản chi phí lớn. Thông qua việc phân tích PNL, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định chiến lược về định giá sản phẩm, cắt giảm chi phí không cần thiết và tối ưu hóa cơ cấu doanh thu.
PNL cũng là cơ sở để doanh nghiệp lập kế hoạch ngân sách, dự báo tài chính và đặt ra các mục tiêu tăng trưởng trong tương lai. Đặc biệt, trong quá trình gọi vốn hoặc vay ngân hàng, báo cáo lãi lỗ là tài liệu quan trọng thể hiện năng lực tài chính và khả năng sinh lời của doanh nghiệp, góp phần tăng cường niềm tin từ các nhà đầu tư và đối tác tài chính.
3. Đặc Điểm Của PNL Trong Đầu Tư Kinh Doanh
Trong đầu tư thì đặc điểm của PNL là gì? Báo cáo P & L sẽ quyết định đến nhiều yếu tố trong kinh doanh như lợi nhuận ròng, khả năng quản lý tài chính của doanh nghiệp, xu hướng chi phí, doanh thu hay hiệu quả phân bổ ngân sách, nguồn lực.
Đặc Điểm Của PNL Trong Đầu Tư Kinh Doanh
3.1 Hiển Thị Đầy Đủ Thông Tin Lợi Nhuận Ròng
Báo cáo PNL có đặc điểm nổi bật là cung cấp một bức tranh toàn diện về lợi nhuận ròng của doanh nghiệp. Nó không chỉ thể hiện con số cuối cùng mà còn chi tiết hóa quá trình tạo ra lợi nhuận đó. Báo cáo bao gồm tất cả các khoản doanh thu, chi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp và các khoản khấu trừ khác. Điều này giúp nhà đầu tư và quản lý doanh nghiệp hiểu rõ nguồn gốc của lợi nhuận, từ đó đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động kinh doanh và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.
3.2 Thể Hiện Khả Năng Quản Lý Tài Chính Của Doanh Nghiệp
Báo cáo PNL là một chỉ báo quan trọng về năng lực quản lý tài chính của ban lãnh đạo. Thông qua việc phân tích các khoản mục trong báo cáo, có thể đánh giá được hiệu quả trong việc kiểm soát chi phí, tối ưu hóa doanh thu và duy trì biên lợi nhuận. Một báo cáo PNL tốt phản ánh khả năng của doanh nghiệp trong việc điều chỉnh chiến lược kinh doanh để đối phó với các thách thức thị trường, đồng thời tận dụng các cơ hội để tăng trưởng.
3.3 Cho Phép Kiểm Tra Xu Hướng Doanh Thu, Chi Phí
Đặc điểm quan trọng khác của báo cáo PNL là khả năng theo dõi xu hướng doanh thu và chi phí theo thời gian. Bằng cách so sánh các báo cáo PNL qua các kỳ, nhà đầu tư và quản lý có thể nhận diện được các mô hình tăng trưởng hoặc suy giảm trong hoạt động kinh doanh. Điều này giúp dự đoán xu hướng tương lai, đồng thời phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn như sự sụt giảm trong doanh thu hoặc sự gia tăng không kiểm soát của chi phí.
3.4 Hỗ Trợ Phân Bổ Ngân Sách, Nguồn Lực Cho Dự Án
Báo cáo PNL là công cụ hữu ích trong việc lập kế hoạch và phân bổ nguồn lực. Thông qua việc phân tích chi tiết các khoản mục doanh thu và chi phí, doanh nghiệp có thể xác định được những lĩnh vực đang hoạt động hiệu quả và những lĩnh vực cần được đầu tư thêm. Điều này giúp ban lãnh đạo đưa ra quyết định sáng suốt về việc phân bổ ngân sách cho các dự án, bộ phận hoặc sản phẩm cụ thể, đảm bảo sử dụng hiệu quả nhất nguồn lực tài chính của công ty.
Bạn đã hiểu P and L là gì? Vậy, PNL có những thành phần nào? Cùng tìm hiểu chi tiết qua chia sẻ dưới đây:
4.1 Các Thành Phần Cơ Bản Của PNL
PNL sẽ bao gồm các thành phần cơ bản như sau:
Doanh thu: PNL sẽ phản ánh chi tiết về doanh thu trong một kỳ kế toán hoặc doanh thu thuần. Doanh thu được tính bằng công thức:
Doanh thu = Doanh thu từ hoạt động kinh doanh chính + Doanh thu phi hoạt động + Thu nhập từ việc bán tài sản kinh doanh dài hạn
Lợi nhuận gộp: Đây là doanh thu thuần chưa bao gồm chi phí bán hàng của doanh nghiệp. Nó còn được gọi là tỷ suất lợi nhuận gộp hoặc thu nhập gộp.
Chi phí hoạt động: Nó sẽ bao gồm chi phí chung, chi phí quản lý, chi phí bán hàng, các chi phí liên quan đến quá trình vận hành doanh nghiệp trong thời gian nhất định. Chi phí hoạt động sẽ có chi phí thuê, tiền lương, khấu hao và tiền điện nước, chi phí phát sinh.
Giá vốn hàng bán: Chính là giá thành bán ra của sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp kinh doanh.
Lợi nhuận ròng: Lợi nhuận ròng của doanh nghiệp được tính bằng công thức sau:
Lợi nhuận ròng = Tổng lợi nhuận – Tổng chi phí
Thu nhập hoạt động: Nó là khoản thu nhập trước thuế, lãi vay, khấu hao và uy quyền. Công thức tính thu nhập hoạt động như sau:
Thu nhập hoạt động = Lợi nhuận gộp + Chi phí hoạt động
4.2 Các Yếu Tố Khác Liên Quan Đến PNL
Các yếu tố liên quan đến báo cáo P & L là gì? Ngoài các thành phần cơ bản của PNL được chia sẻ ở trên, nó còn có các nhân tố khác như: Chi phí lãi vay, thuế thu nhập, thu nhập và thu nhập trên từng cổ phiếu. Cụ thể như sau:
Chi phí lãi vay: Nó là số tiền lãi mà doanh nghiệp phải trả cho các khoản vay của mình.
Thuế thu nhập: Nó là khoản chi phí được tình trước khi tính thu nhập ròng, sẽ không tính đến thuế tài sản.
Thu nhập: Các khoản tiền sinh ra từ gửi ngân hàng hoặc lãi suất của các khoản đầu tư.
Thu nhập trên từng cổ phiếu (EPS): Thu nhập này chính là số tiền mà các cổ động của doanh nghiệp sẽ nhận được cho từng cổ phiếu mà họ sở hữu. Nó sẽ được tích dựa vào thu nhập ròng trong kỳ. Công thức tính như sau:
EPS = Tổng thu nhập ròng/Số cổ phiếu đang lưu hành hiện tại của doanh nghiệp
5. Phương Pháp Tạo Báo Cáo Hoạt Động PNL
Tạo báo cáo hoạt động PNL như thế nào? Để hoàn thiện loại báo cáo này, bạn sẽ sử dụng phương pháp nào? Có 2 phương pháp sau:
Phương Pháp Tạo Báo Cáo Hoạt Động PNL
5.1 Phương Pháp Tạo Báo Cáo Hoạt Động PNL 1 Bước
Đây phương pháp phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ hoặc các ngành kinh doanh nhỏ lẻ. Mục tiêu của báo cáo hoạt động PNL là ác định doanh thu ròng, công thức tính như sau:
PNL 1 bước sẽ chỉ có một tổng phụ cho toàn bộ mục hàng doanh thu, mục chi phí. Báo cáo cuối cùng sẽ là phần lỗ ròng và phần lãi của hoạt động kinh doanh. Nhược điểm lớn nhất của phương pháp tạo PNL 1 bước là phân tích tài chính không chi tiết cho từng bộ phận, thường tính tỷ suất lợi nhuận gộp.
5.2 Phương Pháp Tạo Báo Cáo Hoạt Động PNL Nhiều Bước
Phương pháp này phù hợp cho hầu hết các doanh nghiệp hiện nay và nó chủ yếu dựa trên hàng tồn kho. Tạo báo cáo hoạt động PNL theo cách này giúp doanh nghiệp tác biệt được doanh thu hoạt động và chi phí hoạt động với các doanh thu và chi phí khác trong quá trình vận hành.
Phương pháp tạo PNL nhiều bước cụ thể như sau:
Bước 1: Tính lợi nhuận gộp
Bước 2: Tính thu nhập hoạt động
Bước 3: Tính thu nhập ròng
Để thực hiện tính toán dễ dàng hơn trong từng bước, doanh nghiệp có thể sử dụng các phần mềm kế toán chuyên dụng. Thông qua đó, doanh nghiệp không chỉ có kết quả mà còn tạo được báo cáo tài chính nhanh chóng, chuẩn xác cho hoạt động kinh doanh của mình.
Có bao giờ bạn nhầm lẫn giữa hai khái niệm báo cáo PNL là gì và báo cáo thu nhập là gì? Báo cáo PNL và báo cáo thu nhập (Income Statement) thường được sử dụng để chỉ cùng một loại báo cáo tài chính. Tuy nhiên, có một số điểm cần lưu ý để phân biệt hai báo cáo này trong một số trường hợp cụ thể:
Yếu tố
Báo cáo PNL
Báo cáo thu nhập
Phạm vi sử dụng
Thuật ngữ này thường được sử dụng phổ biến hơn trong môi trường kinh doanh và đầu tư. Nó thường được áp dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các công ty tư nhân.
Thuật ngữ này thường được sử dụng trong các báo cáo tài chính chính thức, đặc biệt là đối với các công ty đại chúng và trong các tài liệu kế toán chuyên nghiệp.
Mức độ chi tiết
Có thể ít chi tiết hơn, tập trung vào các khoản mục chính như doanh thu, chi phí và lợi nhuận.
Thường chi tiết hơn, bao gồm các khoản mục phụ và phân loại chi tiết hơn về các nguồn thu nhập và chi phí.
Hình thức
Có thể được trình bày dưới dạng đơn giản hơn, phù hợp cho mục đích quản lý nội bộ.
Thường tuân theo các chuẩn mực kế toán nghiêm ngặt hơn trong cách trình bày, đặc biệt là đối với các công ty đại chúng.
Mục đích
Thường được sử dụng cho mục đích quản lý nội bộ và ra quyết định kinh doanh.
Thường được sử dụng cho mục đích báo cáo tài chính chính thức, tuân thủ quy định và cung cấp thông tin cho các bên liên quan bên ngoài.
Theo JobsGO để có thể tối ưu hóa giá trị của báo cáo PNL, các nhà quản lý và nhà đầu tư cần phải phân tích nó trong bối cảnh rộng, kết hợp với các chỉ số tài chính khác và xu hướng thị trường. Hiểu được PNL là gì sẽ giúp cá nhân và doanh nghiệp nắm vững những nguyên tắc, phương pháp để tạo báo cáo hoạt động PNL hiệu quả. Từ đó, góp phần phân tích sâu và đưa ra cái nhìn toàn diện về tình hình công ty, tập đoàn.
Câu hỏi thường gặp
1. PNL Lũy Kế Là Gì?
PNL lũy kế (Cumulative Profit and Loss) là tổng hợp kết quả kinh doanh của một doanh nghiệp từ đầu năm tài chính đến thời điểm báo cáo. Nó cho thấy tổng doanh thu, chi phí và lợi nhuận tích lũy trong một khoảng thời gian dài hơn, thường là từ đầu năm đến hiện tại.
2. Làm Thế Nào Để Đọc Và Hiểu Báo Cáo PNL Một Cách Hiệu Quả?
Để hiểu báo cáo PNL hiệu quả, bạn hãy bắt đầu từ doanh thu, sau đó xem xét các khoản chi phí chính và cuối cùng là lợi nhuận ròng. Chú ý đến các tỷ lệ quan trọng như biên lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận ròng, đồng thời so sánh các con số với kỳ trước và với các đối thủ trong ngành.
Hồng Nguyễn
