Phúc lợi không chỉ là một khía cạnh quan trọng trong cuộc sống của người lao động, mà còn là yếu tố quyết định sự hài lòng và hiệu suất làm việc của họ trong môi trường doanh nghiệp. Vậy phúc lợi là gì? Nó bao gồm những gì? Quy định về phúc lợi trong doanh nghiệp như thế nào? Câu trả lời sẽ được JobsGO bật mí qua nội dung dưới đây.
Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), phúc lợi là một tập hợp các điều kiện vật chất, dịch vụ và các tiện nghi được cung cấp theo cam kết, nhằm tạo môi trường làm việc lành mạnh và tận dụng các lợi ích có sẵn để cải thiện sức khỏe, tinh thần, năng suất lao động cho nhân viên trong doanh nghiệp.
Phúc lợi là gì?
Trong lĩnh vực quản trị nhân sự, phúc lợi là một phần thù lao gián tiếp mà doanh nghiệp cung cấp cho nhân viên, nhằm hỗ trợ cuộc sống của họ. Thường thì phần này chiếm khoảng 30% tổng thu nhập tài chính của nhân viên. Khi mức lương cơ bản tăng, các tổ chức thường có xu hướng tăng cường các chế độ phúc lợi để thu hút và duy trì tài năng trong tổ chức.
Hiện nay, chế độ phúc lợi người lao động là một trong những quyền lợi được luật pháp bảo vệ. Chi phí cho các chế độ phúc lợi thường được doanh nghiệp chịu trách nhiệm thanh toán và một phần được trích từ thu nhập của người lao động. Các hoạt động phúc lợi phải tuân theo các quy định luật pháp và cũng có thể được cung cấp tự nguyện bởi doanh nghiệp.
2. Tầm Quan Trọng Của Phúc Lợi Trong Doanh Nghiệp
Phúc lợi trong môi trường doanh nghiệp có tầm quan trọng đặc biệt với cả doanh nghiệp và nhân viên. Cụ thể như sau:
2.1 Đối Với Doanh Nghiệp
Giảm chi phí tuyển dụng: Ngoài lương, phúc lợi là yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của người lao động xem xét việc làm. Chính sách phúc lợi tốt có thể giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài, giảm chi phí và thời gian đầu tư vào quá trình tuyển dụng.
Tăng hiệu suất làm việc: Phúc lợi tốt giúp cải thiện sức khỏe và tinh thần của nhân viên, giảm tỷ lệ vắng mặt và làm việc không hiệu quả. Điều này thúc đẩy hiệu suất làm việc và tăng sự hài lòng của nhân viên trong công việc.
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp: Phúc lợi cũng thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp, tạo sự tin tưởng và trung thành. Điều này cải thiện mối quan hệ trong tổ chức, tạo nên một văn hóa tích cực và thúc đẩy các giá trị cốt lõi của tổ chức.
Tạo sự tin cậy và phù hợp với pháp luật: Các chế độ phúc lợi phải tuân theo các quy định pháp luật, giúp doanh nghiệp duy trì độ tin cậy và tuân thủ các quy định luật lao động. Như vậy có thể giảm nguy cơ bị kiện tụng hoặc xử lý hình phạt do vi phạm luật lao động.
2.2 Đối Với Người Lao Động
Tầm quan trọng của phúc lợi trong doanh nghiệp
Bảo vệ cho người lao động và gia đình: Bằng cách cung cấp các chế độ phúc lợi, doanh nghiệp đảm bảo rằng nhân viên và gia đình họ được bảo vệ khỏi những tình huống khẩn cấp. Điều này tạo sự an tâm và làm tăng năng suất lao động, cũng như sự cam kết, gắn bó với tổ chức.
Tăng thu nhập bổ sung: Chính sách phúc lợi cung cấp cơ hội cho nhân viên nhận các khoản tiền trực tiếp hoặc gián tiếp, bên cạnh mức lương cơ bản. Điều này giúp nâng cao mức sống và tài chính cá nhân của họ.
Tăng sức khỏe tinh thần: Chính sách phúc lợi giúp củng cố tinh thần làm việc tích cực và giảm căng thẳng trong công việc, tạo nên môi trường làm việc năng động, vui vẻ.
Cải thiện sức khỏe thể chất: Nhân viên được chăm sóc y tế kịp thời và có chế độ bảo hiểm thích hợp giúp giảm nguy cơ vắng mặt, từ đó tập trung vào công việc nhiều hơn.
3. Các Loại Phúc Lợi Trong Doanh Nghiệp
Ngày nay, trong môi trường doanh nghiệp, phúc lợi có thể chia thành 2 loại chính: phúc lợi bắt buộc và phúc lợi tự nguyện. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về các loại phúc lợi này nhé.
3.1 Phúc Lợi Bắt Buộc
Phúc lợi bắt buộc là những loại phúc lợi tối thiểu mà các tổ chức phải cung cấp theo yêu cầu của pháp luật. Theo Bộ Luật lao động và Luật bảo hiểm xã hội, chế độ phúc lợi bắt buộc bao gồm 5 loại bảo hiểm xã hội sau:
Trợ cấp ốm đau: Bảo vệ nhân viên trong trường hợp họ mắc bệnh và không thể làm việc, cung cấp một phần thu nhập thay thế.
Tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp: Đảm bảo rằng nhân viên được bảo vệ, nếu bị thương trong môi trường làm việc sẽ nhận được bảo hiểm để hỗ trợ việc phục hồi và trả lương khi vắng mặt.
Chế độ thai sản: Cung cấp hỗ trợ tài chính cho phụ nữ mang thai và nghỉ thai sản, bảo vệ quyền lợi của họ trong quá trình này.
Chế độ hưu trí: Bảo vệ tài chính sau khi nhân viên về hưu, đảm bảo họ có nguồn thu nhập ổn định để duy trì cuộc sống sau khi ngừng làm việc.
Tử tuất: Đảm bảo rằng người thân của nhân viên sẽ nhận được bảo hiểm khi nhân viên qua đời, giúp họ vượt qua khó khăn tài chính trong thời kỳ khó khăn này.
Ngoài các loại phúc lợi bắt buộc, nhiều doanh nghiệp còn thể hiện sự quan tâm đến nhân viên thông qua các phúc lợi tự nguyện. Chế độ phúc lợi tự nguyện là các loại phúc lợi mà doanh nghiệp cung cấp dựa trên khả năng tài chính và chính sách linh hoạt do lãnh đạo thay đổi theo thời gian. Phổ biến nhất trong phúc lợi tự nguyện là mua bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm nhân thọ cho nhân viên cùng gia đình của họ.
Có nhiều phúc lợi tự nguyện mà doanh nghiệp có thể thực hiện, bao gồm:
Chế độ thưởng hấp dẫn: Cung cấp khoản thưởng hoặc phần thưởng dựa trên hiệu suất làm việc, thành tích đặc biệt để động viên và công nhận sự cố gắng của nhân viên.
Chế độ tiền lương hấp dẫn: Đảm bảo mức lương cơ bản, các khoản trợ cấp có tính hấp dẫn để thu hút và giữ chân nhân viên.
Tăng lương hàng năm: Thực hiện chính sách tăng lương định kỳ để thể hiện sự đánh giá cao và động viên nhân viên.
Bên cạnh các phúc lợi truyền thống, nhiều doanh nghiệp cũng có thể tạo ra những phúc lợi độc đáo dựa trên nhu cầu và đặc điểm của nhân viên. Ví dụ như hỗ trợ chi phí di chuyển, chi phí ăn uống hàng ngày, các gói tập thể dục, chăm sóc sức khỏe và làm đẹp hoặc các hoạt động giải trí như du lịch công ty, chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất,…
4. Quy Định Về Phúc Lợi Trong Doanh Nghiệp
Theo quy định của Khoản 4, Điều 3 Thông tư 25/2018/TT-BTC được sửa đổi và bổ sung từ Thông tư 78/2014/TT-BTC và Thông tư số 96/2015/TT-BTC, các chi phí có tính chất phúc lợi bao gồm:
Quy định về phúc lợi trong doanh nghiệp
Chi phí hỗ trợ bổ sung kiến thức chuyên môn tạo cơ sở đào tạo: Đây là các khoản chi phí được hỗ trợ để giúp nhân viên nâng cao kiến thức và kỹ năng chuyên môn liên quan đến công việc.
Chi phí đám hiếu/hỷ của bản thân và gia đình người lao động: Đây là các khoản chi phí liên quan đến các sự kiện đám hiếu hoặc hỷ của người lao động và gia đình họ.
Chi phí nghỉ mát và hỗ trợ điều trị bệnh: Bao gồm các chi phí liên quan đến việc nghỉ mát và các khoản hỗ trợ điều trị bệnh cho nhân viên.
Chi phí hỗ trợ gia đình của người lao động bị ảnh hưởng bởi tai nạn lao động hay thiên tai: Bao gồm các khoản hỗ trợ giúp gia đình của nhân viên khi họ chịu tác động từ tai nạn lao động hoặc thiên tai.
Chi phí khen thưởng con của người lao động có thành tích tốt trong học tập: Đây là các khoản chi phí để khen thưởng, động viên con cái của nhân viên đối với việc học tập và đạt được thành tích tốt.
Chi phí bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tai nạn: Bao gồm các chi phí liên quan đến việc mua bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm tai nạn cho nhân viên.
Chi phí hỗ trợ cho người lao động ngày lễ, tết: Cung cấp hỗ trợ cho nhân viên trong các ngày lễ, tết để đảm bảo cuộc sống và tinh thần làm việc tích cực.
5. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Tới Việc Cung Cấp Phúc Lợi Công Ty
Việc cung cấp phúc lợi trong các công ty chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như:
5.1 Quy Định Pháp Luật
Pháp luật về lao động và an sinh xã hội ở mỗi quốc gia đều quy định những quyền lợi tối thiểu mà người lao động phải được hưởng. Các quy định này bao gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, nghỉ phép cùng các chế độ phúc lợi bắt buộc khác. Công ty cần tuân thủ những quy định pháp luật này để đảm bảo quyền lợi cho nhân viên và tránh các rủi ro pháp lý.
5.2 Quy Mô, Ngành Nghề Của Doanh Nghiệp
Quy mô và ngành nghề của doanh nghiệp cũng ảnh hưởng lớn đến khả năng cung cấp phúc lợi. Các doanh nghiệp lớn, hoạt động trong các ngành có lợi nhuận cao thường có khả năng cung cấp các chế phúc lợi tốt hơn so với các doanh nghiệp nhỏ hoặc hoạt động trong ngành có biên lợi nhuận thấp.
5.3 Kết Quả Kinh Doanh Thực Tế
Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách phúc lợi cho nhân viên. Khi doanh nghiệp có lợi nhuận tốt, họ có thể dành nhiều nguồn lực hơn để cải thiện các chế độ phúc lợi. Ngược lại, khi doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính, việc cắt giảm phúc lợi là một biện pháp thường được xem xét.
5.4 Công Đoàn Cơ Sở Hoạt Động Tích Cực
Công đoàn cơ sở là tổ chức đại diện cho người lao động, có vai trò bảo vệ quyền lợi và thúc đẩy các chế độ phúc lợi cho nhân viên. Công đoàn hoạt động tích cực có thể đề xuất với doanh nghiệp để cải thiện các phúc lợi, đảm bảo người lao động được hưởng các chế độ tốt hơn.
6. Các Xu Hướng Phúc Lợi Nhân Viên Hấp Dẫn Nhất Hiện Nay
Dưới đây là các xu hướng phúc lợi nhân viên hấp dẫn nhất hiện nay mà nhiều doanh nghiệp đang áp dụng để thu hút và giữ chân nhân tài:
6.1 Hỗ Trợ Cho Nhân Viên Làm Việc Từ Xa
Với sự phát triển của công nghệ, nhiều doanh nghiệp đã chuyển sang hình thức làm việc từ xa hoặc kết hợp giữa làm việc tại văn phòng và làm việc từ xa. Phúc lợi này giúp nhân viên có thể làm việc linh hoạt hơn, tiết kiệm thời gian di chuyển, đồng thời cân bằng tốt hơn giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
6.2 Cung Cấp Các Chương Trình Chăm Sóc Sức Khỏe Cho Người Lao Động
Các chương trình chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nhân viên đang trở thành một phần quan trọng trong chế độ phúc lợi của nhiều công ty. Các chương trình này có thể bao gồm bảo hiểm y tế, khám sức khỏe định kỳ, dịch vụ tư vấn tâm lý và các hoạt động thể thao như phòng gym, yoga hoặc chạy bộ.
6.3 Xóa Bỏ Các Quy Định Về Trang Phục Nếu Cần Thiết
Nhiều công ty đang dần loại bỏ các quy định nghiêm ngặt về trang phục công sở, cho phép nhân viên ăn mặc thoải mái và phù hợp với phong cách cá nhân, miễn là giữ được sự chuyên nghiệp.
Cung cấp bữa ăn trưa tại văn phòng hoặc hỗ trợ chi phí ăn trưa cho nhân viên là một xu hướng phúc lợi ngày càng phổ biến. Nhiều công ty thiết kế không gian ăn uống tiện nghi hoặc ký hợp đồng với nhà cung cấp dịch vụ để đảm bảo nhân viên có bữa ăn chất lượng ngay tại nơi làm việc.
Trong bối cảnh đầy sự cạnh tranh và thu hút nhân tài, việc cung cấp phúc lợi đa dạng và hấp dẫn là một chiến lược quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. JobsGO hy vọng rằng những thông tin trên đây sẽ hữu ích với tất cả các bạn đọc đang quan tâm đến chủ đề này và hiểu rõ “phúc lợi là gì?”.
Câu hỏi thường gặp
1. Phân Biệt Giữa Phúc Lợi Và Quyền Lợi
Phúc lợi là các chế độ, hỗ trợ bổ sung mà doanh nghiệp cung cấp cho nhân viên ngoài lương cơ bản, như bảo hiểm y tế hay ngày nghỉ phép. Quyền lợi là những quyền được bảo vệ theo quy định pháp luật mà nhân viên có quyền yêu cầu như lương, giờ làm việc và điều kiện lao động.
2. Doanh Nghiệp Có Phải Cung Cấp Phúc Lợi Cho Tất Cả Nhân Viên Không?
Theo quy định pháp luật, doanh nghiệp phải cung cấp các phúc lợi bắt buộc cho tất cả nhân viên đủ điều kiện. Tuy nhiên, các phúc lợi không bắt buộc có thể được điều chỉnh dựa trên thâm niên, vị trí công việc hoặc chính sách nội bộ của doanh nghiệp.
3. Làm Thế Nào Để Biết Được Các Phúc Lợi Mình Được Hưởng?
Nhân viên có thể tham khảo thông tin từ hợp đồng lao động, sổ tay nhân viên hoặc liên hệ với bộ phận nhân sự để biết chi tiết về các phúc lợi mà mình được hưởng. Doanh nghiệp cũng thường tổ chức các buổi giới thiệu hoặc cung cấp thông tin định kỳ về phúc lợi.
4. Công Ty Có Thể Điều Chỉnh Phúc Lợi Như Thế Nào?
Công ty có thể điều chỉnh các phúc lợi không bắt buộc dựa trên tình hình kinh doanh, xu hướng thị trường lao động và phản hồi từ nhân viên. Tuy nhiên, các thay đổi về phúc lợi cần được thông báo rõ ràng, hợp lý, đảm bảo không vi phạm quyền lợi của nhân viên.
5. Phúc Lợi Có Ảnh Hưởng Đến Thuế Thu Nhập Cá Nhân Không?
Một số phúc lợi có thể được miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN), nhưng cũng có những phúc lợi phải chịu thuế. Các khoản phúc lợi như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội thường được miễn thuế, trong khi các phúc lợi khác như thưởng bằng tiền mặt có thể phải chịu thuế.
Hồng Nguyễn
