Bạn sẽ bất ngờ khi Jenkins vẫn là nền tảng được giới lập trình và DevOps sử dụng phổ biến nhất dù hàng loạt công cụ mới như GitLab CI, GitHub Actions, CircleCI hay ArgoCD liên tục xuất hiện. Cùng JobsGO tìm hiểu Jenkins là gì, lý do vì sao nó trở thành lựa chọn hàng đầu trong quy trình CI/CD và cách Jenkins giúp tự động hóa phát triển phần mềm hiệu quả hơn.

1. Jenkins là gì?

Jenkins là công cụ mã nguồn mở hỗ trợ tích hợp liên tục (CI – Continuous Integration), giúp tự động hóa các bước trong quy trình phát triển phần mềm. Công cụ này thu thập, hợp nhất mã nguồn từ nhiều lập trình viên, sau đó thực hiện các kiểm thử như kiểm thử đơn vị hoặc kiểm thử tích hợp. Nhờ vậy, nhóm phát triển có thể phát hiện lỗi sớm, rút ngắn thời gian xử lý và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Jenkins là gì - image 1

Jenkin là gì? Đây là công cụ mã nguồn mở giúp tự động hóa quy trình phát triển và kiểm thử phần mềm

2. Nguồn gốc và quá trình phát triển của Jenkins

Vào năm 2004, Kohsuke Kawaguchi, một lập trình viên Java làm việc tại Sun Microsystems, cảm thấy thất vọng khi mã nguồn của mình thường xuyên gặp lỗi build sau khi được đẩy lên hệ thống. Để khắc phục, ông đã tạo ra một máy chủ tự động hóa giúp kiểm tra và xác minh mã nguồn trước khi triển khai, được đặt tên là Hudson. Dự án nhanh chóng nhận được sự yêu thích từ cộng đồng và lan rộng ra ngoài Sun Microsystems (công ty công nghệ máy tính nổi tiếng của Mỹ) như một công cụ mã nguồn mở hữu ích.

Đến năm 2011, sau khi Oracle mua lại Sun Microsystems, sự bất đồng giữa Oracle và cộng đồng mã nguồn mở đã dẫn đến việc phân tách Hudson thành Jenkins. Cả hai dự án vẫn tiếp tục phát triển, nhưng Jenkins nhanh chóng vượt trội và trở thành nền tảng CI/CD phổ biến nhất. Năm 2014, Kawaguchi đảm nhận vai trò Giám đốc Công nghệ (CTO) tại CloudBees, công ty chuyên phát triển các giải pháp thương mại dựa trên Jenkins.

3. Mục đích sử dụng Jenkins

Jenkins là công cụ được nhiều nhóm phát triển lựa chọn để hỗ trợ tự động hóa quy trình làm việc. Dưới đây là các mục đích chính khi sử dụng Jenkins:

3.1. Triển khai CD/CI

Khi phát triển tính năng mới hay chỉnh sửa tính năng cũ trong phần mềm, bạn chắc hẳn đã quen thuộc với các trường hợp kiểm thử (Test Case), được sử dụng để kiểm tra phần mềm trước khi mã nguồn được đưa vào sử dụng thực tế.

Theo kinh nghiệm cá nhân, trước khi mã nguồn của bạn được triển khai, nó sẽ phải trải qua các giai đoạn kiểm tra sau. Giả sử bạn đang chỉnh sửa một API có sẵn:

  • Giai đoạn 1 – Kiểm tra tự động của lập trình viên: Lập trình viên sẽ tự kiểm tra trên máy tính cá nhân của mình trước khi đẩy những thay đổi này lên kho mã nguồn (GitHub, Bitbucket, GitLab, …), giai đoạn này gọi là kiểm thử đơn vị.
  • Giai đoạn 2 – Tích hợp liên tục và triển khai liên tục: Sau khi mã nguồn được đẩy lên Git, bạn tạo một yêu cầu hợp nhất (Pull Request) để kết hợp vào nhánh chính trong kho mã nguồn. Trước đó, các kỹ sư Devops đã thiết lập các tác vụ kiểm thử yêu cầu này, được thực hiện thông qua công cụ Jenkins, cụ thể như sau:
  • Tích hợp liên tục: Jenkins sẽ lấy mã nguồn mới nhất của bạn và thực hiện xây dựng lại, kết quả có thể là một tệp hình ảnh Docker. Sau đó, các công việc kiểm tra cú pháp sẽ được thực hiện để đảm bảo bạn tuân thủ các quy định như đặt tên biến. Tiếp theo, các kiểm thử đơn vị do Tester viết sẽ được thực thi, cuối cùng là kiểm thử tích hợp. Nếu bất kỳ bước nào thất bại, yêu cầu hợp nhất sẽ không được phép kết hợp vào nhánh chính.
  • Triển khai liên tục: Trong trường hợp đơn giản, Jenkins sẽ thay thế hình ảnh Docker trên kho Docker, sau đó hệ thống sẽ tự động tải phiên bản mới nhất về và khởi động lại dịch vụ.
Jenkins là gì - image 2

Quy trình CI/CD giúp tự động kiểm thử, build và triển khai ứng dụng nhanh chóng, đồng bộ

3.2. Tự động hóa tác vụ với Pipeline

Khi nhắc đến Pipeline, bạn có thể tưởng tượng đây là một chuỗi các bước được thực hiện theo thứ tự, trong đó mỗi bước có thể bao gồm nhiều tác vụ nhỏ và có thể thay đổi tùy theo kết quả của bước trước. Jenkins Pipeline thường được sử dụng trong quy trình CI/CD, nhưng ngoài ra, nó còn được áp dụng trong các tác vụ tự động hóa khác, đặc biệt trong lĩnh vực xử lý dữ liệu hoặc quy trình trích xuất – biến đổi – tải dữ liệu.

Ví dụ, bạn có thể sử dụng Jenkins Pipeline để tự động xử lý dữ liệu theo chu kỳ hoặc tự động cập nhật nội dung như sau:

Trường hợp 1 – Cập nhật danh sách Top 10 phim được xem nhiều nhất trong tuần:

  • Bước 1: Tổng hợp lượt xem cho từng bộ phim từ hệ thống dữ liệu.
  • Bước 2: Áp dụng thuật toán xác định các bộ phim có xu hướng nổi bật.
  • Bước 3: Lọc ra những bộ phim người dùng đã xem để cá nhân hóa danh sách gợi ý.
  • Bước 4: Ghi kết quả cuối cùng vào cơ sở dữ liệu hoặc kho dữ liệu.

Trường hợp 2 – Tự động trích xuất dữ liệu Google Analytics hàng ngày:

  • Bước 1: Xác định danh sách cần lấy dữ liệu từ GA4.
  • Bước 2: Gọi API tương ứng để lấy dữ liệu cho từng trường.
  • Bước 3: Nếu phản hồi thành công, cập nhật kết quả vào cơ sở dữ liệu; nếu thất bại, Jenkins sẽ tự động thử lại tối đa 3 lần để đảm bảo độ tin cậy.
  • Bước 4: Khi pipeline hoàn tất, hệ thống gửi thông báo qua Telegram; nếu có lỗi, gửi cảnh báo và tự động đặt lại lịch sau 30 phút.

4. Vì sao Jenkins được ưa chuộng?

Jenkins tiếp tục giữ vị trí hàng đầu trong danh sách các công cụ CI/CD được sử dụng nhiều nhất năm 2024, nhờ khả năng linh hoạt, cộng đồng mạnh mẽ và hệ sinh thái mở rộng dễ tùy chỉnh. Dưới đây là những lý do khiến Jenkins trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều kỹ sư phần mềm và nhóm DevOps trên toàn thế giới.

4.1. Mã nguồn mở và dễ triển khai

Là một dự án mã nguồn mở, Jenkins hoàn toàn miễn phí sử dụng, giúp các cá nhân hoặc tổ chức dễ dàng bắt đầu mà không bị ràng buộc về chi phí bản quyền. Jenkins được phát triển bằng Java, vì vậy có thể chạy trên hầu hết mọi nền tảng từ Windows, Linux đến macOS. Việc cài đặt cũng rất đơn giản, đặc biệt khi sử dụng Docker.

docker pull jenkins/jenkins
docker run -p 8080:8080 -p 50000:50000 -v /your/home:/var/jenkins_home jenkins/jenkins

Chỉ với vài lệnh cơ bản, bạn đã có thể khởi chạy Jenkins và bắt đầu cấu hình pipeline của riêng mình.

Jenkins là gì - image 3

Jenkins là mã nguồn mở, miễn phí và chạy được trên nhiều hệ điều hành như Windows, Linux, macOS

4.2. Cộng đồng hỗ trợ lớn mạnh

Là một công cụ mã nguồn mở đã có mặt lâu năm trong hệ sinh thái DevOps, Jenkins sở hữu một mạng lưới phát triển mạnh mẽ. Mạng lưới này liên tục cập nhật plugin, tài liệu hướng dẫn và hỗ trợ giải quyết sự cố nhanh chóng, giúp người dùng mới dễ dàng học hỏi và triển khai mà không gặp phải trở ngại lớn.

4.3. Hệ thống Plugin phong phú

Một trong những điểm nổi bật giúp Jenkins khác biệt là hệ sinh thái plugin phong phú, với hơn 1.900 tiện ích được phát triển và duy trì bởi cộng đồng. Các tiện ích này tích hợp với các công cụ như Slack, Telegram, Docker, Kubernetes, GitHub và AWS. Nhờ đó, Jenkins có thể tùy chỉnh linh hoạt theo quy mô và nhu cầu riêng của từng tổ chức.

Jenkins là gì - image 4

Jenkins nổi bật với hệ thống hơn 1.900 plugin, cho phép tích hợp và tùy chỉnh theo nhu cầu doanh nghiệp

4.4. Kiến trúc phân tán mạnh mẽ

Jenkins hỗ trợ mô hình Kiến trúc Xây dựng Phân tán, còn được gọi là Master-Agent (hoặc Master-Slave). Với kiến trúc này, Jenkins có thể phân phối các tác vụ (xây dựng, kiểm thử, triển khai) sang nhiều nút khác nhau để tối ưu tài nguyên và giảm thời gian xử lý. Cách tiếp cận này giúp nâng cao khả năng mở rộng, hiệu suất và độ tin cậy của toàn bộ hệ thống CI/CD, đặc biệt trong môi trường doanh nghiệp có khối lượng công việc lớn.

Qua bài viết này, JobsGO hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn Jenkins là gì, cũng như lý do vì sao công cụ này vẫn được lựa chọn trong hầu hết dự án phát triển phần mềm hiện nay. Hãy tiếp tục theo dõi JobsGO để khám phá thêm nhiều bài viết hữu ích về các công cụ CI/CD khác nhé.

Câu hỏi thường gặp

1. Jenkins Pipeline là gì?

Pipeline là chuỗi các bước tự động hóa được định nghĩa bằng script giúp Jenkins thực hiện các giai đoạn CI/CD tuần tự.

2. Jenkinsfile là gì?

Là tệp cấu hình chứa các bước của pipeline, được lưu trong kho mã nguồn để Jenkins đọc và thực thi tự động.

3. Jenkins Cloud là gì?

Jenkins Cloud là bản Jenkins chạy trên nền tảng đám mây, giúp tự động hóa CI/CD linh hoạt.

4. Sự khác biệt giữa Jenkins và GitLab CI là gì?

Jenkins mã nguồn mở, dễ tùy chỉnh hơn, trong khi GitLab CI tích hợp sẵn trong hệ sinh thái GitLab và thân thiện hơn với người mới.

5. Cài đặt Jenkins có phức tạp không?

Không quá khó. Jenkins cung cấp giao diện cài đặt trực quan và hướng dẫn chi tiết cho từng hệ điều hành.

6. Jenkins có thể chạy trên đám mây không?

Có. Jenkins hỗ trợ triển khai trên các nền tảng cloud như AWS, Azure, Google Cloud hoặc các máy chủ riêng.

7. Cài đặt Jenkins trên Windows như thế nào?

Tải file cài đặt từ trang Jenkins.io, chạy trình cài, sau đó truy cập Jenkins qua trình duyệt.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)