Chọn nghề theo sở thích hay xu hướng? Đây hẳn là do dự của khá nhiều bạn khi đứng trước bước ngoặt chọn trường đại học. Chúng ta không ai mong muốn phải hối hận vì đã chọn nghề này, chọn ngành kia. Chính vì thế, hãy tìm hiểu thật kỹ để lựa chọn ban đầu của mình là phù hợp.
Chọn nghề theo sở thích hay xu hướng?
Rất nhiều gia đình hướng nghiệp cho con theo ngành nghề nhất định. Đó có thể là vì tính ổn định hoặc theo xu hướng của xã hội. Tuy nhiên, một số bạn lại không thực sự yêu thích và vui vẻ với sự “sắp xếp” từ cha mẹ. Điều này dẫn đến nhiều kết quả không tốt trong quá trình học tập cũng như tìm việc.
Do đó, chính các bạn học sinh phải là người làm chủ được bản thân, hiểu được bản thân để đưa ra lựa chọn. Việc đón nhận sự giúp đỡ, lời khuyên từ mọi người không có nghĩa là bạn quên đi đam mê thực sự của mình. Vậy chúng ta nên chọn nghề theo sở thích hay xu hướng?
“Hãy theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn”, đây là câu nói truyền cảm hứng quen thuộc chúng ta đều từng được nghe. Không sai, đam mê chính là động lực để bạn vững bước trên con đường mình chọn. Có đam mê, giữ được đam mê, tin vào đam mê sẽ giúp con người vượt qua khó khăn.
Có phải bạn luôn có hứng học những môn mình thích hơn là những môn học bắt buộc? Khái niệm “làm điều mình thích theo cách mình yêu” thì luôn rất “thơ”, tạo niềm vui, sự hứng thú. Tuy nhiên, bạn tuyệt đối không thể lạm dụng chúng.
Có nên chọn nghề theo sở thích?
Thực tế có rất nhiều bạn đam mê theo cảm hứng. Sự yêu thích với một điều gì đó dễ dàng bị tác động bởi yếu tố bên ngoài, đặc biệt là trước sự phát triển của mạng xã hội, sự xuất hiện của những thần tượng, Idol, người nổi tiếng,… Qua quá trình tiếp cận, những điều này sẽ quyết định phần nào tới lựa chọn nghề nghiệp bản thân.
Các bạn học sinh không nên dễ dàng xác định đam mê của mình. Bạn có thể đang bị ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố bên ngoài. Hơn nữa đam mê là không đủ, liệu bạn có năng lực để thực hiện và theo đuổi đến cùng?
Chúng ta không phủ nhận tầm quan trọng của việc xác định bản thân yêu thích điều gì. Tuy nhiên hãy khôn ngoan, tỉnh táo nhìn nhận xem sự yêu thích của mình có hợp lý hay không. Do đó, bạn cần nghiêm túc đánh giá năng lực bản thân, nhu cầu của xã hội trước khi quyết định.
Xu hướng xã hội ảnh hưởng như thế nào đến quyết định lựa chọn nghề nghiệp?
Bạn có thể vô cùng đam mê, vô cùng xông pha vì một công việc nào đó. Tuy nhiên xã hội lại thực sự không có nhu cầu về ngành nghề này. Vậy bạn có sẵn sàng trở thành một “nghệ sĩ nghèo” hay không?
Chọn nghề theo xu hướng, nên hay không?
Hiện nay, chúng ta nhận thấy được sự phát triển vượt bậc của công nghệ, toàn cầu hóa. Có thể kể đến một số ngành nghề “hot”như:
Công nghệ thông tin, tự động hóa
Kỹ thuật xây dựng ứng dụng công nghệ hiện đại
Các ngành liên quan đến công nghệ sinh học
Tài chính/ đầu tư
Marketing
Khối ngành quản trị
…
Nhưng có một vấn đề xảy ra đối với ngành mang tính “thời thượng” đó là sự quá tải nhân lực. Khi các bạn ồ ạt chạy theo những khối ngành “hot”, sau khi ra trường có thể xảy ra dư thừa. Điều này dẫn đến nhiều bạn thất nghiệp hoặc phải làm trái ngành trái nghề.
Lựa chọn nghề nghiệp cần lưu ý những vấn đề gì?
Kết hợp giữa sở thích và xu hướng
Đây là lúc các bạn học sinh cần thực sự nghiêm túc suy nghĩ về bản thân và xã hội. Bạn cần cân bằng được hai yếu tố này để đưa ra lựa chọn cuối cùng. Hãy sẵn sàng một tờ giấy, chiếc bút để liệt kê ra vài điều sau:
Lựa chọn nghề nghiệp cần lưu ý những vấn đề gì?
Bạn yêu thích những ngành nghề, lĩnh vực nào?
Bạn cảm thấy mình có năng lực trong môn học nào?
Đâu là những ngành nghề đang có xu hướng phát triển?
Nếu chuyên ngành bạn đam mê đang có tiềm năng phát triển tốt thì xin chúc mừng, bạn hãy tiếp tục con đường của mình.
Nếu lĩnh vực bạn yêu thích không nằm trong “list” xu hướng? Đừng lo, luôn có cách giải quyết để hài hòa. Hãy tìm hiểu sâu hơn một chút về các mảng nhỏ hoặc liên quan đến đam mê của bạn. Từng ngóc ngách trong đó sẽ là con ngõ dẫn đến lời giải. Ví dụ như bạn đam mê vẽ tranh, đam mê bút chì và giấy nhưng không chắc có thể sống tốt với nghề. Vậy tại sao không thử nghĩ đến ngành thiết kế đồ họa, kiến trúc,…?
Một điều quan trọng khác là đừng quên tham khảo ý kiến của các bậc tiền bối: thầy cô, cha mẹ, anh chị, người trong nghề,… Có rất nhiều Group chuyên môn trên các trang mạng xã hội mà bạn nên cân nhắc xin lời khuyên.
Nắm rõ thuyết con nhím trong định hướng nghề nghiệp
Nắm rõ thuyết con nhím trong định hướng nghề nghiệp
Biểu đồ thuyết con nhím có lẽ không quá xa lạ với nhiều người. Năm 2001, thuyết con nhím đã được biết đến nhiều hơn nhờ xuất hiện trong cuốn “Từ tốt đến vĩ đại”. Tác giả Jim Collins đã hoàn thiện hơn biểu đồ này để mọi người dễ dàng ứng dụng.
Thuyết cũng nhắc đến ba yếu tố quan trọng tronghướng nghiệp: thứ bạn thích, thứ bạn giỏi và thứ xã hội cần. Sự giao thoa của mỗi yếu tố đều mang lại kết quả khác nhau. Chỉ khi chúng ta hoàn toàn kết hợp được cả ba thì đó mới là nghề nghiệp lý tưởng.
Hy vọng bài viết đã giúp các bạn học sinh có lời giải cho câu hỏi “chọn nghề theo sở thích hay xu hướng?”. Quyết định hiện tại của bạn sẽ ảnh hưởng không chỉ 4, 5 năm đại học mà còn tìm việc sau này. Hãy nghiêm túc, thành thật với chính mình và mọi người để có được lựa chọn phù hợp nhất. Chúc các bạn luôn đam mê, tin tưởng và yêu những gì mình làm!
Hồng Nguyễn
