Ngành công nghệ chế biến thủy sản đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của nhiều quốc gia, đặc biệt là những nước có đường bờ biển dài và nguồn lợi thủy sản phong phú. Với sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật, ngành này đã và đang trải qua những bước tiến đáng kể, góp phần nâng cao giá trị, chất lượng sản phẩm, đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước cũng như quốc tế. Vậy ngành công nghệ chế biến thuỷ sản là gì? Cơ hội việc làm ra sao? Cùng JobsGO tìm hiểu ngay sau đây.
Ngành Công nghệ chế biến thủy sản là một lĩnh vực chuyên môn quan trọng trong nền kinh tế, tập trung vào việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp thủy sản. Đây là ngành học nghiên cứu về các quy trình, công nghệ trong việc chế biến, bảo quản và nâng cao giá trị của các sản phẩm thủy sản.
Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Là Gì?
2. Mục Tiêu Đào Tạo Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản
Ngành Công nghệ chế biến thuỷ sản hướng đến đào tạo ra đội ngũ cán bộ kỹ thuật có trình độ đại học, đáp ứng được nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho các cơ quan trong lĩnh vực thủy sản hoặc có khả năng tự khởi nghiệp, sản xuất và dịch vụ trong ngành chế biến thủy sản. Mục tiêu cụ thể về kiến thức, kỹ năng và thái độ của ngành như sau:
Về kiến thức: Sinh viên nắm vững được các nguyên lý cơ bản của khoa học tự nhiên như hóa học, sinh học, vi sinh vật học ứng dụng trong lĩnh vực thủy sản. Chương trình cũng đào tạo về các quy trình công nghệ hiện đại trong chế biến và bảo quản thủy sản, bao gồm cả kiến thức về an toàn thực phẩm, quản lý chất lượng, các tiêu chuẩn quốc tế trong ngành. Ngoài ra, chương trình cũng chú trọng đến việc cung cấp kiến thức về quản lý sản xuất, marketing sản phẩm thủy sản và các xu hướng phát triển mới nhất của ngành trên thế giới.
Về kỹ năng: Về kỹ năng chuyên môn, sinh viên được đào tạo để thành thạo trong việc vận hành các thiết bị, máy móc hiện đại trong dây chuyền chế biến thủy sản, có khả năng phân tích, đánh giá chất lượng sản phẩm, thiết kế và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Họ cũng được rèn luyện kỹ năng nghiên cứu khoa học, phát triển sản phẩm mới và ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất. Bên cạnh đó, chương trình chú trọng phát triển các kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề. Đặc biệt, sinh viên được đào tạo để có khả năng thích ứng nhanh với môi trường làm việc đa dạng và luôn thay đổi của ngành công nghiệp thủy sản.
Về thái độ: Chương trình đào tạo hướng đến việc xây dựng ý thức trách nhiệm cao đối với công việc, sự tận tâm và nghiêm túc trong lao động. Sinh viên được giáo dục để có thái độ cầu thị, luôn học hỏi, cập nhật kiến thức mới, đồng thời có tinh thần sáng tạo và đổi mới trong công việc. Đặc biệt, chương trình nhấn mạnh việc hình thành ý thức về an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trong ngành thủy sản. Sinh viên được khuyến khích phát triển tư duy độc lập, tinh thần khởi nghiệp và khả năng thích ứng với những thay đổi nhanh chóng của ngành công nghiệp.
3. Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Học Những Gì?
Khi theo đuổi ngành Công nghệ chế biến thuỷ sản, sinh viên sẽ được trang bị những kiến thức, kỹ năng từ cơ bản đến chuyên sâu để có thể nắm bắt và ứng dụng tốt nhất những gì được học vào đời sống.
Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Học Những Gì?
Kiến thức cơ sở ngành: Sinh viên được học về sinh lý học thủy sinh vật, sinh thái học thủy vực, vi sinh vật học thủy sản, dinh dưỡng học thủy sản, hóa sinh học, di truyền học ứng dụng trong thủy sản. Ngoài ra, sinh viên còn được trang bị kiến thức về công nghệ sinh học thủy sản, các môn học về quản lý chất lượng nước, kỹ thuật nuôi trồng thủy sản cơ bản. Những kiến thức cơ sở ngành tạo nền tảng cho việc sinh viên học các môn chuyên sâu sau này.
Kiến thức chuyên ngành: Các môn học chuyên ngành bao gồm: kỹ thuật nuôi trồng các loài thủy sản có giá trị kinh tế cao (như tôm, cá tra, cá rô phi), công nghệ chế biến và bảo quản thủy sản, quản lý dịch bệnh trong nuôi trồng thủy sản. Sinh viên cũng được học về quy hoạch và thiết kế cơ sở nuôi trồng thủy sản, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất giống, nuôi thương phẩm. Các kiến thức về an toàn thực phẩm, quản lý chất lượng sản phẩm thủy sản, marketing và thương mại thủy sản cũng được đề cập, giúp sinh viên có cái nhìn toàn diện về chuỗi giá trị ngành thủy sản.
Kỹ năng chuyên môn: Sinh viên được đào tạo để thành thạo các kỹ năng chuyên môn cần thiết trong ngành công nghệ thủy sản. Các kỹ năng này bao gồm: kỹ thuật phân tích chất lượng nước, môi trường nuôi trồng thủy sản, kỹ năng chẩn đoán, điều trị bệnh cho động vật thủy sản, kỹ thuật sản xuất giống và nuôi thương phẩm các loài thủy sản chủ lực. Sinh viên cũng được rèn luyện kỹ năng vận hành các thiết bị, hệ thống nuôi trồng thủy sản hiện đại, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý trại giống và ao nuôi, phân tích, đánh giá chất lượng sản phẩm thủy sản, thiết kế quy trình sản xuất, chế biến thủy sản,…
Thực hành: Sinh viên được tham gia các đợt thực tập tại các trại giống, trại nuôi thương phẩm, nhà máy chế biến thủy sản. Trong quá trình này, họ được học cách vận hành thực tế các hệ thống nuôi trồng, quy trình sản xuất giống, các dây chuyền chế biến thủy sản. Sinh viên cũng được tham gia vào các dự án nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới như thức ăn thủy sản, chế phẩm sinh học, hay các sản phẩm giá trị gia tăng từ phụ phẩm thủy sản.
4. Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Thi Khối Gì?
Ngành Công nghệ chế biến thuỷ sản tuyển sinh những tổ hợp dưới đây:
A00 (Toán, Vật lý, Hoá)
A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh)
B00 (Toán, Hoá, Sinh học)
D01 (Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh)
D07 (Toán, Hóa, Tiếng Anh)
D08 (Toán, Sinh học, Tiếng Anh)
5. Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Học Trường Nào? Điểm Chuẩn Bao Nhiêu?
Hiện nay, có 4 trường Đại học tại Việt Nam xét tuyển ngành Công nghệ chế biến thuỷ sản. Dưới đây là bảng điểm chuẩn gần nhất mà bạn có thể tham khảo:
Trường Đại học
Điểm chuẩn năm 2023
Đại học Cần Thơ
21,25
Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP HCM
16
Đại học Nông Lâm TP HCM
16
Đại học Nha Trang
16
6. Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Có Được Ưa Chuộng?
Ngành công nghệ chế biến thủy sản đang ngày càng được ưa chuộng và phát triển mạnh mẽ, đặc biệt tại các quốc gia có đường bờ biển dài như Việt Nam. Lý do chính cho sự phát triển này là nhu cầu ngày càng tăng về các sản phẩm thủy sản chất lượng cao trên thị trường toàn cầu.Với xu hướng tiêu dùng thực phẩm lành mạnh ngày càng phổ biến cùng với sự phát triển của thương mại điện tử và logistic quốc tế, ngành này có cơ hội tiếp cận thị trường toàn cầu một cách dễ dàng hơn.
Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ và kỹ thuật chế biến đã mở ra nhiều cơ hội mới cho ngành công nghệ chế biến thuỷ sản. Các phương pháp bảo quản tiên tiến giúp kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm, trong khi các kỹ thuật chế biến hiện đại cho phép tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng và giá trị gia tăng cao. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng mà còn tạo ra lợi nhuận đáng kể cho các doanh nghiệp trong ngành.
Hiện nay, chưa có nhiều trường Đại học đào tạo, đẩy mạnh ngành công nghệ chế biến thuỷ sản, tuy nhiên, với những tiêu chí nêu trên, ngành học này sẽ phát triển và được đầu tư trong thời gian tới.
7. Tố Chất Cần Có Để Theo Đuổi Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản
Để có thể theo đuổi ngành công nghệ chế biến thuỷ sản, sinh viên cần có những tố chất quan trọng như tư duy logic, sự khéo léo, tỉ mỉ,…
Tố Chất Cần Có Để Theo Đuổi Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản
7.1 Tư Duy Logic
Ngành công nghệ chế biến thủy sản đòi hỏi khả năng phân tích vấn đề và đưa ra giải pháp hiệu quả. Sinh viên cần có khả năng tư duy logic để hiểu và áp dụng các quy trình công nghệ phức tạp. Tố chất này giúp họ có thể đánh giá các phương pháp chế biến khác nhau, tối ưu hóa quy trình sản xuất và đưa ra các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề phát sinh trong quá trình làm việc. Ví dụ, khi đối mặt với một vấn đề về chất lượng sản phẩm, tư duy logic sẽ giúp sinh viên có khả năng phân tích nguyên nhân gốc rễ và đề xuất các biện pháp khắc phục hiệu quả.
7.2 Cẩn Thận, Tỉ Mỉ
Trong ngành công nghệ chế biến thủy sản, sự cẩn thận và tỉ mỉ là những tố chất không thể thiếu. Sinh viên cần có khả năng chú ý đến từng chi tiết nhỏ trong quá trình chế biến, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Sự cẩn thận, tỉ mỉ giúp họ kiểm soát chất lượng sản phẩm một cách hiệu quả, giảm thiểu rủi ro về an toàn thực phẩm và duy trì uy tín của doanh nghiệp.
7.3 Am Hiểu Về Khoa Học
Sinh viên cần có nền tảng kiến thức tốt về các môn khoa học cơ bản như hóa học, sinh học và vi sinh vật học. Những kiến thức này giúp họ hiểu rõ về bản chất của thủy sản, các biến đổi xảy ra trong quá trình chế biến và bảo quản. Ví dụ, kiến thức về hóa học giúp sinh viên hiểu được các phản ứng xảy ra trong quá trình chế biến, từ đó có thể kiểm soát và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Kiến thức về sinh học, vi sinh vật học giúp sinh viên nắm vững các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và độ an toàn của sản phẩm thủy sản.
7.4 Khéo Léo, Nhanh Nhạy
Khéo léo và nhanh nhạy là những yếu tố quan trọng để thành công trong ngành công nghệ chế biến thủy sản. Sinh viên khéo léo sẽ có thể nhanh chóng thích nghi với các kỹ thuật chế biến phức tạp, giảm thiểu lãng phí nguyên liệu và tăng hiệu suất sản xuất. Bên cạnh đó, sự nhanh nhạy giúp sinh viên dễ dàng nắm bắt xu hướng mới trong ngành như ứng dụng công nghệ tự động hóa hay các phương pháp bảo quản tiên tiến.
8. Học Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Ra Làm Gì?
Việt Nam là quốc gia có đường bờ biển dài và hệ thống sông ngòi dày đặc. Đây là yếu tố mấu chốt mở ra vô vàn cơ hội nghề nghiệp cho ngành công nghệ chế biến thuỷ sản phát triển. Sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể làm việc tại các nhà máy chế biến, công ty xuất khẩu thủy sản, cơ quan kiểm định, trường đại học hoặc viện nghiên cứu trên khắp cả nước, đặc biệt là tại các tỉnh thành có ngành thủy sản phát triển như Cần Thơ, Khánh Hòa, hay Bà Rịa – Vũng Tàu,…
Học Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Ra Làm Gì?
8.1 Kỹ Sư Điều Hành Sản Xuất
Kỹ sư điều hành sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý quy trình sản xuất tại các nhà máy chế biến thủy sản. Họ chịu trách nhiệm lập kế hoạch, tổ chức và giám sát hoạt động sản xuất hàng ngày, đảm bảo hiệu quả, chất lượng sản phẩm. Mức lương khởi điểm của kỹ sư điều hành sản xuất có thể dao động từ 10-15 triệu đồng/tháng.
8.2 Kỹ Sư Giám Sát Chất Lượng
Kỹ sư giám sát chất lượng tập trung vào việc đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và chất lượng quốc tế. Công việc ở vị trí này bao gồm kiểm tra quy trình sản xuất, lấy mẫu và phân tích sản phẩm. Mức lương trong ngành thường từ 8-12 triệu đồng/tháng cho người mới vào nghề. Nếu có kinh nghiệm, kỹ năng chuyên sâu và được đề bạt, bạn sẽ có cơ hội thăng tiến lên vị trí Trưởng phòng Quản lý chất lượng hoặc chuyển sang lĩnh vực tư vấn về an toàn thực phẩm.
8.3 Nhân Viên Phân Tích Chất Lượng
Cử nhân ngành này cũng có thể làm việc ở vị trí nhân viên phân tích chất lượng tại các phòng thí nghiệm của nhà máy hoặc các cơ quan kiểm định độc lập. Nhiệm vụ của họ là thực hiện các xét nghiệm vi sinh, hóa học để đánh giá chất lượng nguyên liệu và sản phẩm. Mức lương khởi điểm trong ngành khoảng 7-10 triệu đồng/tháng.
8.4 Khởi Nghiệp, Kinh Doanh
Tự tổ chức sản xuất và kinh doanh chế biến thủy sản cũng là một lựa chọn đầy tiềm năng. Tuy nhiên, lĩnh vực khởi nghiệp luôn đòi hỏi vốn đầu tư, kiến thức toàn diện về quy trình sản xuất, quản lý chất lượng và thị trường. Thu nhập có thể rất cao nếu doanh nghiệp phát triển tốt, nhưng khởi nghiệp, kinh doanh cũng sẽ luôn đi kèm với nhiều rủi ro.
8.5 Giảng Dạy, Nghiên Cứu
Giảng dạy và nghiên cứu trong ngành công nghệ chế biến thủy sản cũng là một lĩnh vực rất tiềm năng. Các giảng viên đại học có thể kiếm được từ 10-20 triệu đồng/tháng, trong khi các nhà nghiên cứu tại các viện nghiên cứu có thể có mức lương cao hơn tùy theo kinh nghiệm và đóng góp khoa học.
Tóm lại, ngành công nghệ chế biến thủy sản không chỉ là một lĩnh vực kinh tế quan trọng mà còn là một ngành công nghiệp đầy tiềm năng và thách thức. Với những nỗ lực không ngừng, ngành công nghệ chế biến thủy sản hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển, đóng góp đáng kể vào sự tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu. Trả lời cho câu hỏi “Ngành công nghệ chế biến thuỷ sản là gì? Học những gì? Ra trường làm gì?” sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện nhất về ngành để lựa chọn cho mình hướng đi phù hợp trong tương lai.
Câu hỏi thường gặp
1. Triển Vọng Việc Làm Ngành Công Nghệ Chế Biến Thủy Sản Như Thế Nào?
Ngành công nghệ chế biến thủy sản là ngành có triển vọng việc làm rất tốt tại Việt Nam. Nhu cầu nhân lực trong ngành này đang tăng cao do sự phát triển của ngành thủy sản và xu hướng xuất khẩu ngày càng tăng.
2. Học Phí Ngành Công Nghệ Chế Biến Thuỷ Sản Là Bao Nhiêu?
Tuỳ vào trường và hệ đào tạo sẽ có mức học phí khác nhau, mức trung bình rơi vào khoảng 13 – 22 triệu đồng/năm.
Thúy Quỳnh
