Thuế hộ kinh doanh là nghĩa vụ tài chính bắt buộc mà các cá nhân, nhóm cá nhân, hoặc hộ gia đình thực hiện sản xuất, kinh doanh phải nộp cho Nhà nước. Việc nắm rõ các loại thuế, cách tính và kê khai là vô cùng quan trọng để đảm bảo hoạt động kinh doanh hợp pháp, tránh các rủi ro về thuế và thực hiện đúng nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn cập nhật thuế hộ kinh doanh chi tiết nhất. Tìm hiểu cùng JobsGO ngay!

1. Thuế Hộ Kinh Doanh Là Gì?

Thuế hộ kinh doanh - image 1

Hiểu rõ thuế hộ kinh doanh là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững

Hộ kinh doanh cá thể là một hình thức kinh doanh hợp pháp, được pháp luật Việt Nam công nhận, do một cá nhân hoặc hộ gia đình đứng tên và quản lý bằng vốn tự có. Đây là mô hình được nhiều người lựa chọn khi bắt đầu kinh doanh nhỏ lẻ hoặc muốn tăng thêm thu nhập bên cạnh công việc chính.

Thuế hộ kinh doanh là thuật ngữ dùng để chỉ các khoản thuế mà hộ kinh doanh phải nộp cho Nhà nước. Tùy vào quy mô và doanh thu, hộ kinh doanh có thể nộp thuế theo hình thức thuế khoán hoặc thuế kê khai. Việc hiểu rõ các quy định về cách tính thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ, mức thuế suất theo ngành nghề, cũng như các ngưỡng doanh thu chịu thuế là điều cần thiết để đảm bảo hoạt động đúng pháp luật và hiệu quả.

Bên cạnh đó, người kinh doanh cần nắm được quy trình kê khai và nộp thuế hộ kinh doanh. Chủ động tra cứu các thông tin thuế định kỳ và cập nhật văn bản pháp lý liên quan. Những thắc mắc phổ biến như thuế hộ kinh doanh bao nhiêu phần trăm, thuế khoán áp dụng cho ngành nào, hay cách tra cứu thuế hộ kinh doanh đều cần được giải đáp rõ ràng trước khi chính thức vận hành mô hình kinh doanh cá thể.

2. Ngưỡng Doanh Thu Không Phải Nộp Thuế GTGT, TNCN

Để hỗ trợ các cá nhân và hộ kinh doanh nhỏ lẻ, pháp luật hiện hành đã quy định ngưỡng doanh thu tối thiểu để xác định đối tượng được miễn thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Cụ thể:

  • Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC đang có hiệu lực, hộ kinh doanh có doanh thu từ mọi nguồn dưới 100 triệu đồng/năm (trung bình dưới 8,33 triệu đồng/tháng) sẽ được miễn nộp cả thuế GTGT và thuế TNCN.
  • Ngưỡng này áp dụng với doanh thu thực tế chứ không phải doanh thu trên hóa đơn, và được tính theo từng địa điểm kinh doanh riêng biệt, không cộng dồn nhiều hộ nếu đăng ký riêng biệt.

Tuy nhiên, theo dự kiến tại Nghị quyết 198/2025/QH15 (chưa có hiệu lực tính đến tháng 6/2025), từ ngày 01/01/2026, hệ thống quản lý thuế sẽ có sự thay đổi lớn. Các ngưỡng miễn thuế và quy định về phương pháp tính thuế sẽ được điều chỉnh để phù hợp với lộ trình bỏ thuế khoán và chuyển sang phương pháp kê khai. Đồng thời, ngưỡng miễn thuế có thể được thay đổi linh hoạt theo từng ngành nghề hoặc khu vực đặc thù, với hướng dẫn cụ thể được ban hành kèm theo trong các văn bản dưới luật.

Việc hiểu rõ ngưỡng doanh thu này sẽ giúp các hộ kinh doanh biết được khi nào cần kê khai thuế và khi nào được miễn giảm, từ đó sắp xếp kế hoạch tài chính hợp lý và tránh những phiền phức khi làm thủ tục nộp thuế.

3. Các Loại Thuế Hộ Kinh Doanh Thường Phải Nộp

Thuế hộ kinh doanh - image 2

Các loại thuế hộ kinh doanh thường phải nộp cho nhà nước

Tùy theo ngành nghề, quy mô và phương pháp kê khai, hộ kinh doanh sẽ phải nộp thuế hộ kinh doanh theo một số khoản cơ bản dưới đây:

3.1. Lệ Phí Môn Bài

  • Đây là khoản lệ phí nộp theo năm, tính dựa trên doanh thu bình quân năm trước liền kề. Mức thu hiện hành dao động từ 300.000 đồng đến 1.000.000 đồng/năm.
  • Hộ kinh doanh mới thành lập có thể được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu nếu đáp ứng điều kiện.
  • Theo dự kiến tại Nghị quyết 198/2025/QH15, lệ phí này sẽ được bãi bỏ hoàn toàn từ ngày 01/01/2026.

3.2. Thuế Giá Trị Gia Tăng (GTGT)

  • Áp dụng khi doanh thu từ hoạt động kinh doanh vượt ngưỡng miễn thuế (100 triệu đồng/năm).
  • Tính theo tỷ lệ phần trăm doanh thu, tùy vào từng ngành nghề. Việc hiểu rõ thuế hộ kinh doanh bao nhiêu phần trăm là rất cần thiết để xác định đúng số thuế phải nộp. Ví dụ:
  • Bán hàng hóa: 1% GTGT
  • Dịch vụ ăn uống: 3% GTGT

3.3. Thuế Thu Nhập Cá Nhân (TNCN)

  • Được xác định bằng tỷ lệ phần trăm doanh thu, tính tương tự như GTGT. Ví dụ:
  • Bán hàng hóa: 0,5% TNCN
  • Dịch vụ ăn uống: 1,5% TNCN
  • Đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ, việc nắm được cách tính thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ theo từng ngành sẽ giúp chủ động trong việc lập kế hoạch tài chính và kê khai đúng hạn.
  • Một số ngành nghề có thể phải nộp thêm các loại thuế như:
  • Thuế bảo vệ môi trường: xăng dầu, túi nilon.
  • Thuế tài nguyên: khai thác cát, đá, nước khoáng.
  • Thuế tiêu thụ đặc biệt: rượu, bia, thuốc lá nếu sản xuất ở quy mô nhất định.

4. Thay Đổi Quan Trọng Về Chế Độ Thuế Khoán Từ 2025–2026

Trong bối cảnh chính sách thuế ngày càng minh bạch và hiện đại, hộ kinh doanh thuế khoán sẽ phải đối mặt với những thay đổi lớn trong thời gian tới. Các mốc thời gian quan trọng dưới đây sẽ đánh dấu bước chuyển mình trong cách nộp thuế hộ kinh doanh, hướng đến phương pháp kê khai sát thực tế hơn.

Trước ngày 01/06/2025: Hộ kinh doanh vẫn đang được áp dụng chế độ thuế khoán phổ biến. Tuy nhiên, theo dự thảo nghị định về quản lý thuế hộ kinh doanh do Bộ Tài chính đang xây dựng trong năm 2025 (dự kiến mang số hiệu 70/2025/NĐ-CP), nếu thu nhập năm vượt 1 tỷ đồng, hộ kinh doanh sẽ không còn được áp dụng khoán, mà phải chuyển sang phương pháp kê khai theo kỳ.

Mức thuế hộ kinh doanh từ 1/6/2025 theo đó sẽ không còn tính theo tỷ lệ khoán cố định, mà sẽ được xác định dựa trên doanh thu thực tế, sổ sách và hồ sơ kê khai đầy đủ. Đây là thay đổi đáng chú ý trong thuế hộ kinh doanh 2025, giúp tăng tính minh bạch và công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế. Hộ kinh doanh cần chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ, sổ sách và kết nối với cơ quan thuế để đáp ứng đúng yêu cầu.

Từ ngày 01/01/2026: Theo dự thảo Nghị quyết về cải cách chính sách thuế đang được Quốc hội xem xét (dự kiến là Nghị quyết 198/2025/QH15), chế độ thuế khoán và lệ phí môn bài sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn. Từ thời điểm này, tất cả hộ kinh doanh – bao gồm cả các hộ có quy mô nhỏ lẻ sẽ chuyển sang kê khai thuế định kỳ hoặc theo từng lần phát sinh, tương tự như doanh nghiệp. Điều này đồng nghĩa với việc mọi hộ kinh doanh cần nắm rõ quy định mới để tránh bị xử phạt hoặc gián đoạn hoạt động.

Các thay đổi lớn về chế độ hệ kinh doanh được tóm tắt trong bảng sau:

Đặc điểm
Trước ngày 01/01/2026 (hoặc trước 01/06/2025)
Từ ngày 01/01/2026 (hoặc từ 01/06/2025)
Chế độ thuế khoán
  • Áp dụng rộng rãi cho hộ kinh doanh
  • chuyển sang kê khai nếu thuế hộ kinh doanh trên 1 tỷ
  • Bãi bỏ hoàn toàn đối với hộ kinh doanh
  • Chuyển sang kê khai hoặc tính thuế từng lần phát sinh
Lệ phí môn bài
Tính dựa trên doanh thu bình quân năm (miễn nếu < 100 triệu VNĐ/năm)
Bãi bỏ hoàn toàn đối với hộ kinh doanh
Phương pháp tính thuế
Khoán (nếu đủ điều kiện) hoặc kê khai
Kê khai theo kỳ (hộ kinh doanh) hoặc kê khai/tính từng lần phát sinh (cá nhân kinh doanh)

5. Hướng Dẫn Cách Tính Các Loại Thuế Cho Hộ Kinh Doanh

Để hỗ trợ các hộ kinh doanh thực hiện đúng nghĩa vụ thuế và có kế hoạch tài chính phù hợp, dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách tính lệ phí môn bài, GTGT và TNCN theo quy định hiện hành.

5.1. Cách Tính Lệ Phí Môn Bài (Áp Dụng Đến Trước 01/01/2026)

Lệ phí môn bài áp dụng cho hộ kinh doanh được xác định dựa trên doanh thu bình quân năm. Dưới đây là bảng tra cứu mức lệ phí cụ thể:

Trường hợp (Doanh thu bình quân năm)
Mức lệ phí môn bài
Trên 500 triệu VNĐ
Mức cao nhất theo quy định
Từ 300 đến 500 triệu VNĐ
Lệ phí trung bình
Từ 100 đến 300 triệu VNĐ
Lệ phí thấp
Dưới 100 triệu VNĐ
Miễn lệ phí

Một số trường hợp được miễn lệ phí môn bài:

  • Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm.
  • Hộ hoạt động không thường xuyên, không cố định, hoặc thuộc một số ngành nghề đặc thù như sản xuất muối, khai thác thủy sản.
  • Hộ kinh doanh mới thành lập trong năm đầu tiên (được miễn lệ phí môn bài năm đầu tiên).

Lưu ý: Từ năm 2026, lệ phí môn bài dự kiến sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn đối với hộ kinh doanh theo định hướng tại dự thảo Nghị quyết 198/2025/QH15.

  • Ví dụ minh họa 1: Một hộ kinh doanh có doanh thu bình quân năm là 350 triệu VNĐ sẽ phải nộp lệ phí môn bài theo mức lệ phí trung bình, tương ứng với bảng quy định hiện hành.
  • Ví dụ minh họa 2: Nếu một hộ kinh doanh có doanh thu chỉ đạt 90 triệu VNĐ/năm, hộ này sẽ được miễn hoàn toàn lệ phí môn bài theo quy định hiện hành áp dụng đến trước 01/01/2026.

5.2. Cách Tính Thuế GTGT Và Thuế TNCN

Hai loại thuế quan trọng nhất mà hộ kinh doanh thường phải nộp là thuế GTGT và thuế TNCN. Cả hai được tính theo công thức sau:

Số thuế phải nộp = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ thuế
  • Doanh thu tính thuế là tổng các khoản tiền từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, hoa hồng, thưởng, phụ thu và các khoản khác được quy định là thu nhập chịu thuế.
  • Tỷ lệ thuế được xác định theo ngành nghề kinh doanh, dựa trên quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC.

Ví dụ minh họa: Một hộ kinh doanh có doanh thu tính thuế là 500 triệu đồng/năm, với tỷ lệ thuế GTGT là 10% và thuế TNCN là 5% (áp dụng cho dịch vụ).

  • Thuế GTGT phải nộp = 500 triệu × 10% = 50 triệu đồng
  • Thuế TNCN phải nộp = 500 triệu × 5% = 25 triệu đồng

Để biết tỷ lệ thuế áp dụng cho từng ngành cụ thể, hộ kinh doanh nên tra cứu thuế hộ kinh doanh trực tiếp tại cơ quan thuế hoặc qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

6. Thời Hạn Nộp Thuế Đối Với Hộ Kinh Doanh

Thời hạn nộp thuế là một nội dung quan trọng trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính của hộ kinh doanh cá thể, đồng thời phản ánh mức độ tuân thủ pháp luật về thuế của chủ thể kinh doanh. Tùy thuộc vào phương pháp kê khai áp dụng, thời hạn nộp thuế được xác định như sau:

6.1. Phương Pháp Kê Khai Theo Kỳ (Hàng Quý)

Hộ kinh doanh phải nộp hồ sơ khai thuế và tiền nộp thuế chậm nhất vào ngày cuối cùng của kỳ, thường là ngày cuối cùng của tháng cuối cùng của quý.

Ví dụ, nếu quý kết thúc vào tháng 3, hạn nộp hồ sơ và tiền thuế là cuối tháng 3.

6.2. Phương Pháp Nộp Theo Từng Lần Phát Sinh

Trong trường hợp áp dụng phương pháp này, hộ kinh doanh phải hoàn tất việc nộp thuế trong vòng 10 ngày kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế. Điều này thường áp dụng cho cá nhân kinh doanh, giúp đảm bảo việc nộp thuế được thực hiện nhanh chóng và chính xác mỗi khi có giao dịch phát sinh.

Bên cạnh đó, các trường hợp nộp bổ sung hồ sơ khi phát hiện sai sót hoặc bổ sung thông tin cần thiết cũng cần phải tuân thủ thời hạn quy định của cơ quan thuế. Việc tuân thủ đúng thời hạn nộp thuế không chỉ giúp tránh phát sinh phạt mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng. Việc nộp hồ sơ khai thuế và tiền thuế đúng hạn là nghĩa vụ quan trọng giúp hộ kinh doanh duy trì sự tuân thủ pháp luật, tránh những rủi ro về chậm nộp hoặc bị xử phạt hành chính. Vì vậy việc thiết lập một quy trình theo dõi và quản lý thời hạn nộp thuế chặt chẽ sẽ đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra suôn sẻ và bền vững.

7. Lời Khuyên Cho Hộ Kinh Doanh Trong Giai Đoạn Chuyển Đổi

Thuế hộ kinh doanh - image 3

Chủ động thích nghi với thay đổi thuế giúp hộ kinh doanh vững vàng và phát triển

Trong bối cảnh pháp luật thuế ngày càng được cập nhật, các hộ kinh doanh cần phải chủ động chuẩn bị và thích nghi với sự thay đổi để đảm bảo hoạt động kinh doanh luôn diễn ra suôn sẻ. Hãy luôn cập nhật văn bản pháp luật mới nhất, theo dõi các nghị định, thông tư và hướng dẫn từ cơ quan thuế để nắm bắt kịp thời các thay đổi trong quy định. Khi chuyển từ chế độ thuế khoán sang phương pháp kê khai, bạn cần đánh giá kỹ năng quản lý hóa đơn và chứng từ để lựa chọn hệ thống phù hợp.

Để việc kê khai và quyết toán thuế được thuận lợi, cá nhân/doanh nghiệp cần đảm bảo rằng tất cả thông tin về hóa đơn, chứng từ liên quan được lưu trữ cẩn thận, có hệ thống. Đặc biệt, đối với các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ trở lên (từ 01/06/2025), việc sử dụng hóa đơn điện tử, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế sẽ giúp quản lý thuế minh bạch và hiệu quả hơn.

Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình hiểu và áp dụng chính xác các quy định thuế mới, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi phức tạp, đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia thuế hoặc kế toán có kinh nghiệm. Họ có thể đưa ra những phương án tối ưu, giúp bạn giải quyết các vướng mắc và đảm bảo tuân thủ pháp luật một cách hiệu quả nhất.

Việc hiểu rõ nghĩa vụ thuế hộ kinh doanh là rất quan trọng để duy trì hoạt động kinh doanh minh bạch và hiệu quả. Những thay đổi từ 2025-2026, bao gồm chuyển đổi từ chế độ thuế khoán sang kê khai và bãi bỏ lệ phí môn bài, đòi hỏi mỗi hộ kinh doanh phải nhanh chóng cập nhật và điều chỉnh. Hãy kiểm tra lại tình hình kinh doanh của bạn theo các quy định mới để chuẩn bị cho sự thay đổi, và đừng quên khám phá thêm các nguồn lực hỗ trợ kinh doanh trên JobsGO.

Câu hỏi thường gặp

1. Hộ Kinh Doanh Có Bắt Buộc Dùng Hóa Đơn Điện Tử Không?

Hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai hoặc có giao dịch với tổ chức, doanh nghiệp phải sử dụng hóa đơn điện tử. Hộ khoán không bắt buộc, trừ khi người mua yêu cầu.

2. Khi Tạm Ngừng Kinh Doanh Có Phải Nộp Thuế Không?

Nếu hộ kinh doanh thông báo tạm ngừng đúng quy định, sẽ không phải nộp thuế và lệ phí môn bài trong thời gian ngừng. Nếu không thông báo, vẫn bị tính thuế như đang hoạt động.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)