Thủ Tục Làm Bảo Hiểm Thất Nghiệp & 4 Điều Kiện Hưởng BHTN

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng biến động, bảo hiểm thất nghiệp trở thành điểm tựa tài chính quan trọng cho người lao động khi mất việc. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ thủ tục làm bảo hiểm thất nghiệp đúng và đầy đủ. Việc hiểu rõ quy trình, hồ sơ cần chuẩn bị và thời gian giải quyết sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, tránh rủi ro mất quyền lợi. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết và cập nhật những thông tin cần biết để bạn dễ dàng thực hiện thủ tục này một cách nhanh chóng và chính xác.

1. Bảo Hiểm Thất Nghiệp Là Gì? 

Tìm hiểu về bảo hiểm thất nghiệp để hỗ trợ bạn trong quá trình tìm việc

Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là chế độ an sinh xã hội được quy định trong Khoản 4 Điều 3 Luật Việc làm 2013 nhằm hỗ trợ tài chính cho người lao động khi mất việc. Theo Điều 42 Luật Việc làm 2013, các chế độ của BHTN bao gồm:

• Trợ cấp thất nghiệp
• Chế độ đào tạo, tái hòa nhập việc làm
• Các hỗ trợ khác liên quan đến tìm kiếm việc làm

Điểm cần lưu ý là trợ cấp thất nghiệp chỉ là một trong những chế độ của BHTN. Trong khi BHTN bao gồm nhiều hình thức hỗ trợ, trợ cấp thất nghiệp chỉ nhằm mục đích cung cấp một khoản thu nhập tạm thời cho người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động. Điều này có nghĩa là người lao động cần hiểu rõ mức độ hỗ trợ sẽ nhận được và điều kiện cụ thể áp dụng cho từng trường hợp.

2. Điều Kiện Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp

Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động cần đáp ứng các điều kiện được quy định rõ trong Điều 49 Luật Việc làm 2013 cùng các văn bản hướng dẫn. Dưới đây là các điều kiện chính, đi kèm với các trường hợp ngoại lệ:

2.1. Chấm Dứt Hợp Đồng Lao Động Hoặc Hợp Đồng Làm Việc

Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc cần phải tuân theo quy định của pháp luật. Trong một số trường hợp, chẳng hạn như người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng một cách trái pháp luật hoặc người lao động đang hưởng lương hưu/trợ cấp mất sức lao động, sẽ không được hưởng trợ cấp. Quy định rõ ràng này nhằm đảm bảo rằng lợi ích từ chế độ BHTN chỉ được cấp cho những người lao động hợp pháp bị mất việc.

2.2. Đã Đóng Bảo Hiểm Thất Nghiệp Đủ Thời Gian

Các mốc thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp được quy định theo từng loại hợp đồng lao động như sau:

Việc tính thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp càng được thực hiện chặt chẽ theo Khoản 1 Điều 49 Luật Việc làm 2013 giúp người lao động đảm bảo được quyền lợi khi không còn công việc ổn định.

2.3. Đã Nộp Hồ Sơ Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp

Theo Khoản 1 Điều 46 Luật Việc làm 2013, hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp cần được nộp tại trung tâm dịch vụ việc làm nơi người lao động muốn nhận trợ cấp. Thời hạn nộp hồ sơ là trong vòng 03 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc. Hồ sơ cần được chuẩn bị đầy đủ và chính xác để đảm bảo quá trình xác nhận và giải quyết nhanh chóng.

2.4. Chưa Tìm Được Việc Làm Sau 15 Ngày Nộp Hồ Sơ

• Một điều kiện quan trọng khác là: sau 15 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ, nếu người lao động vẫn chưa tìm được việc làm mới, họ sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Các trường hợp không được xem là đã tìm được việc làm bao gồm:
• Người lao động đang thực hiện nghĩa vụ quân sự hoặc công an.
• Người lao động đã đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên.
• Người lao động đang bị tạm giam hoặc đang chấp hành án phạt tù.
• Trường hợp người lao động ra nước ngoài để định cư hoặc đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài.
• Người lao động đã tử vong.

Những quy định trên nhằm đảm bảo rằng trợ cấp chỉ dành cho người lao động thực sự đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc mới.

3. Hồ Sơ Đề Nghị Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp

Lãnh bảo hiểm thất nghiệp cần giấy tờ gì?

Làm bảo hiểm thất nghiệp cần giấy tờ gì? Để bắt đầu quá trình hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ theo quy định của pháp luật. Dưới đây là danh sách các giấy tờ cần có theo Điều 16 Nghị định 28/2015/NĐ-CP (sửa đổi bổ sung bởi Khoản 6 Điều 1 Nghị định 61/2020/NĐ-CP):

• Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp: Đơn được làm theo mẫu của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội; cần điền đầy đủ và chính xác thông tin, sau đó nộp kèm các giấy tờ khác.
• Giấy tờ xác nhận chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc: Bao gồm hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc hết hạn, quyết định thôi việc, sa thải, hoặc thông báo/thỏa thuận chấm dứt hợp đồng.
• Sổ bảo hiểm xã hội: Đây là giấy tờ chứng nhận quyền lợi bảo hiểm của người lao động, cần có thông tin cập nhật và được chốt sổ.
• Giấy tờ tùy thân: CCCD cần nộp bản sao và mang bản gốc để đối chiếu.
• Ảnh chân dung (nếu có yêu cầu): Thông thường là 2 ảnh kích thước 3×4, đảm bảo hình ảnh rõ nét và phù hợp với chứng từ khác.

4. Nộp Hồ Sơ Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp Ở Đâu?

Theo Khoản 1, Điều 17 Nghị định 28/2015/NĐ-CP, hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp cần được nộp tại trung tâm dịch vụ việc làm nơi người lao động mong muốn nhận trợ cấp, không nhất thiết phải là nơi làm việc cũ. Thời hạn nộp hồ sơ là trong vòng 03 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.

Việc lựa chọn địa điểm nộp hồ sơ đúng nơi giải quyết sẽ giúp quá trình xử lý diễn ra thuận lợi, nhanh chóng và đảm bảo rằng tất cả các giấy tờ được kiểm tra đầy đủ. Người lao động nên kiểm tra trước địa chỉ và các kênh liên hệ của trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương để không bỏ lỡ bất kỳ thông tin quan trọng nào từ cơ quan chức năng.

5. Quy Trình Thủ Tục Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp Chi Tiết

Cách nhận bảo hiểm thất nghiệp bao gồm nhiều bước khác nhau

Quy trình chế độ trợ cấp thất nghiệp bao gồm nhiều bước, được thực hiện qua các hình thức nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước hỗ trợ người lao động nhận trợ cấp:

5.1. Nộp Hồ Sơ Trực Tiếp Tại Trung Tâm Dịch Vụ Việc Làm

Khi nộp hồ sơ trực tiếp, người lao động cần thực hiện theo 4 bước sau:

5.1.1. Bước 1: Nộp Hồ Sơ

• Người lao động cần nộp hồ sơ tại Trung tâm Dịch vụ việc làm nơi họ mong muốn nhận trợ cấp.
• Thời hạn nộp hồ sơ: Trong vòng 03 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.
• Hồ sơ nộp phải gồm 01 bộ đầy đủ các giấy tờ đã liệt kê ở mục 3.

5.1.2. Bước 2: Chờ Giải Quyết Hồ Sơ Và Xác Nhận Tình Trạng Tìm Việc

• Sau khi nộp hồ sơ, Trung tâm Dịch vụ việc làm sẽ tiến hành xác minh và giải quyết hồ sơ.
• Thời gian xử lý: Trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ, người lao động cần xác nhận tình trạng tìm việc nếu chưa tìm được việc làm.
• Trong vòng 20 ngày làm việc kể từ khi nộp hồ sơ, trung tâm sẽ ra quyết định duyệt chi trả trợ cấp, đi kèm với sổ BHXH đã được xác nhận. Nếu hồ sơ không hợp lệ, người lao động sẽ nhận được thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do từ chối hưởng chế độ.

5.1.3. Bước 3: Nhận Tiền Chi Trả Trợ Cấp Thất Nghiệp

• Sau khi hồ sơ được duyệt, tiền trợ cấp thất nghiệp sẽ được chi trả theo lịch trình. Tháng đầu tiên, khoản chi trả sẽ được chuyển trong vòng 5 ngày làm việc từ ngày có quyết định duyệt chi trả.
• Các tháng tiếp theo, trợ cấp sẽ được chuyển hàng tháng trong vòng 12 ngày kể từ ngày hưởng trợ cấp của tháng đó.
• Người lao động cần đảm bảo không nhận được quyết định tạm dừng hoặc chấm dứt hưởng trợ cấp để tiếp tục nhận tiền đầy đủ.

5.1.4. Bước 4: Thông Báo Tình Trạng Tìm Việc Hàng Tháng

• Theo quy định của Khoản 1, Điều 19 Nghị định 28/2015/NĐ-CP, người lao động có nghĩa vụ thông báo tình trạng tìm việc hàng tháng tại Trung tâm Dịch vụ việc làm.
• Nội dung thông báo phải bao gồm tình trạng tìm việc làm của người lao động; nếu không, trợ cấp của tháng đó có thể bị cắt.
• Trong quá trình này, người lao động có thể chủ động sử dụng các kênh tìm việc hiệu quả như JobsGo để hỗ trợ quá trình tìm kiếm.

5.2. Nộp Hồ Sơ Online Qua Cổng Dịch Vụ Công Quốc Gia

Để thuận tiện cho người lao động, hiện nay có hình thức nộp hồ sơ online thông qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia, giúp quá trình thực hiện thủ tục trở nên nhanh chóng và tiện lợi hơn. Quy trình nộp hồ sơ online gồm các bước sau:

5.2.1. Bước 1: Truy Cập Cổng Dịch Vụ Công Quốc Gia

Người lao động truy cập vào Cổng Dịch vụ công Quốc gia tại địa chỉ: https://dichvucong.gov.vn. Đây là nền tảng trực tuyến chính thức giúp người dân thực hiện các thủ tục hành chính mà không cần đến trực tiếp cơ quan chức năng.

Giao diện trang web Cổng Dịch vụ công Quốc gia

5.2.2. Bước 2: Đăng Nhập Hệ Thống

Tại góc trên bên phải giao diện trang chủ, chọn mục “Đăng nhập” và chọn một trong hai hình thức sau:

• Tài khoản VNeID: Đây là tài khoản định danh điện tử do Bộ Công An cấp, được tích hợp từ ứng dụng VNeID. Người lao động sử dụng mã QR hoặc mã định danh và mật khẩu để đăng nhập.
• Tài khoản Cổng Dịch vụ công Quốc gia: Nếu đã có tài khoản đăng ký trước đó, chỉ cần nhập thông tin tài khoản cá nhân là có thể đăng nhập. Trường hợp chưa có tài khoản, người lao động cần tạo tài khoản mới trước khi thực hiện bước tiếp theo.

Chọn phương thức đăng nhập

5.2.3. Bước 3: Tìm Kiếm Dịch Vụ “Giải Quyết Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp”

Sau khi đăng nhập thành công, người lao động thực hiện tìm kiếm dịch vụ bằng cách chọn mục “Tìm kiếm nâng cao”, sau đó nhập từ khóa liên quan, ví dụ: “Trợ cấp thất nghiệp”. Hệ thống sẽ trả kết quả: “Giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp”.

Nhập từ khóa tìm kiếm

5.2.4. Bước 4: Điền Thông Tin Và Tải Lên Hồ Sơ

Người lao động cần điền đầy đủ, chính xác các trường thông tin được yêu cầu trên giao diện điện tử, bao gồm thông tin cá nhân, thông tin về quá trình làm việc, thời gian đóng bảo hiểm, v.v. Sau đó, bạn hãy đính kèm các chứng từ điện tử theo yêu cầu. Tất cả tệp tin tải lên cần rõ nét, đúng định dạng theo yêu cầu của hệ thống.

Nhập thông tin

5.2.5. Bước 5: Hoàn Tất Và Gửi Hồ Sơ Online

Sau khi hoàn thành các thông tin và tải đủ tài liệu, người lao động kiểm tra lại toàn bộ nội dung, sau đó nhấn nút “Gửi hồ sơ” để hoàn tất quá trình nộp hồ sơ online.

Hoàn tất hồ sơ online

6. Cách Tính Mức Hưởng Và Thời Gian Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp

Về cách tính bảo hiểm thất nghiệp, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính dựa trên mức lương bình quân của 06 tháng liền kề trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc. Công thức tính cụ thể như sau:

Tuy nhiên, mức hưởng trợ cấp cũng có giới hạn trần, phụ thuộc vào loại hình cơ quan hoặc doanh nghiệp của người lao động:

• Đối với cơ quan nhà nước hoặc đơn vị hành chính: Mức hưởng không được vượt quá 05 lần mức lương cơ sở.
• Đối với doanh nghiệp tư nhân: Mức hưởng không được vượt quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng.

Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng dựa vào số tháng đóng BHTN:

• Người lao động đóng bảo hiểm từ đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng sẽ được hưởng trong 03 tháng.
• Với mỗi 12 tháng đóng bảo hiểm thêm, người lao động sẽ được hưởng thêm 01 tháng trợ cấp, tối đa không quá 12 tháng.

Để tìm hiểu rõ hơn về quy định thời gian hưởng bảo hiểm thất nghiệp tối đa bao nhiêu tháng, bạn có thể tham khảo bài viết chi tiết.

Ngoài ra, nhiều nơi hiện đã cung cấp công cụ tính BHTN online giúp người lao động dễ dàng tính toán và dự báo mức hưởng cũng như thời gian hưởng trợ cấp dựa theo dữ liệu thực tế của mình.

Ví dụ, với mức lương bình quân 7 triệu đồng/tháng, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ là 4.2 triệu đồng/tháng (7,000,000 x 60%), tuy nhiên con số này phải đảm bảo không vượt quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định năm 2025.

7. Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp

Dưới đây là một số lưu ý khi hưởng trợ cấp thất nghiệp:

• Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ: Người lao động cần chủ động kiểm tra và chuẩn bị hồ sơ (bao gồm đơn đề nghị, giấy xác nhận chấm dứt hợp đồng, sổ BHXH và giấy tờ tùy thân) được cập nhật chính xác.
• Thông báo tình trạng tìm việc hàng tháng: Việc thông báo đúng hạn là bắt buộc; nếu không thực hiện đúng, trợ cấp của tháng đó có thể bị cắt.
• Tuân thủ quy định pháp luật: Các trường hợp vi phạm như tự ý chấm dứt hợp đồng trái pháp luật, đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp mất sức sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
• Cập nhật thông tin cá nhân: Đảm bảo cập nhật địa chỉ, số điện thoại, email với Trung tâm Dịch vụ việc làm để nhận thông báo kịp thời.
• Tận dụng các kênh tìm việc: Trong thời gian hưởng trợ cấp, người lao động nên chủ động tìm kiếm công việc mới qua các kênh uy tín như JobsGO để đảm bảo quá trình chuyển đổi công việc hiệu quả.
• Theo dõi thông báo từ trung tâm: Luôn cập nhật thời hạn và thông báo từ Trung tâm Dịch vụ việc làm địa phương để tránh những phiền toái không đáng có.

Khi nắm vững những lưu ý trên, người lao động không chỉ đảm bảo quyền lợi của mình mà còn tăng cường khả năng tiếp cận các cơ hội việc làm mới một cách hiệu quả.

8. Phân Biệt Bảo Hiểm Thất Nghiệp Với Trợ Cấp Thất Nghiệp

Dưới đây là bảng so sánh giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa bảo hiểm thất nghiệp và trợ cấp thất nghiệp, 2 khái niệm dễ gây nhầm lẫn nhưng lại có bản chất, điều kiện và mục đích hoàn toàn khác nhau trong hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam. Nếu bạn còn băn khoăn về các loại hình bảo hiểm khác, hãy tìm hiểu thêm về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp có gì khác biệt.

Việc tuân thủ đúng quy trình thủ tục làm bảo hiểm thất nghiệp là bước quan trọng giúp người lao động nhận trợ cấp đúng hạn, duy trì cuộc sống ổn định trong thời gian tìm kiếm việc làm mới. Nắm rõ các điều kiện, hồ sơ và quy trình sẽ giúp bạn tránh những sai sót có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của mình. Hãy luôn cập nhật thông tin và chủ động sử dụng các kênh tìm việc uy tín như JobsGO để mở ra nhiều cơ hội việc làm tốt hơn.

Câu hỏi thường gặp

1. Có Được Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp Nếu Tự Ý Nghỉ Việc Không?

Nếu nghỉ việc trái pháp luật, người lao động không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

2. Nếu Không Đến Thông Báo Tìm Việc Hàng Tháng Có Bị Cắt Trợ Cấp?

Có, nếu không báo cáo đúng hạn, trợ cấp của tháng đó có thể bị cắt.

3. Tìm Được Việc Mới Khi Đang Hưởng Trợ Cấp Có Phải Thông Báo Không?

Có, người lao động cần thông báo ngay cho Trung tâm Dịch vụ việc làm khi có thay đổi về việc làm, dù đã tìm được công việc mới để cập nhật hồ sơ.

4. Cách Hưởng Bảo Hiểm Thất Nghiệp Cần Làm Thủ Tục Mỗi Tháng Không?

Không cần. Sau khi được duyệt hồ sơ, bạn chỉ cần thông báo tình trạng việc làm mỗi tháng 1 lần, không cần nộp lại hồ sơ.

5. Cách Lấy Bảo Hiểm Thất Nghiệp Sau Khi Nghỉ Việc Có Điều Kiện Gì ?

Bạn cần nộp hồ sơ trong thời hạn 3 tháng sau khi nghỉ việc và chưa có việc làm. Khi hồ sơ được duyệt, bạn sẽ nhận tiền trợ cấp qua tài khoản hằng tháng.

6. Cách Làm Bảo Hiểm Thất Nghiệp Như Thế Nào?

Người lao động cần chuẩn bị hồ sơ: đơn đề nghị, quyết định nghỉ việc, sổ BHXH và CCCD, nộp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong vòng 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng.

7. Hướng Dẫn Làm Bảo Hiểm Thất Nghiệp Lần Đầu Cần Những Bước Gì?

Quá trình làm BHTN gồm 4 bước gồm: chuẩn bị hồ sơ, nộp hồ sơ tại trung tâm dịch vụ việc làm, chờ phản hồi và nhận tiền trợ cấp qua tài khoản ngân hàng.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)