Nhân viên hải quan là gì? Bản mô tả công việc chi tiết nhất

Nếu bạn đang quan tâm đến lĩnh vực logistics, chắc hẳn sẽ nghe đến vị trí nhân viên hải quan. Vậy nhân viên hải quan làm gì, thu nhập thế nào và cơ hội nghề nghiệp ra sao? Hãy cùng JobsGO khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Nhân viên hải quan là gì?

Cán bộ hải quan là người phụ trách kiểm tra, giám sát hoạt động xuất nhập khẩu, thực hiện các thủ tục hành chính liên quan để hàng hóa được thông quan đúng quy định pháp luật.

Họ làm việc tại các cửa khẩu, sân bay quốc tế hoặc cơ quan hải quan, đảm bảo quá trình vận chuyển hàng hóa qua biên giới diễn ra nhanh chóng, minh bạch, đúng quy trình.

>>> Xem thêm: Các vị trí trong ngành xuất nhập khẩu

Nhân viên hải quan là ai?

2. Nhiệm vụ của nhân viên hải quan

Nhân viên hải quan đảm nhận nhiệm vụ kiểm soát, giám sát hoạt động xuất nhập khẩu, giúp quá trình thông quan diễn ra đúng quy định và hạn chế rủi ro vi phạm.

Các công việc cụ thể gồm:

• Kiểm tra tính hợp lệ của chứng từ, hồ sơ và thủ tục xuất nhập khẩu.
• Phân loại hàng hóa theo quy định pháp luật để xác định mức thuế và hình thức kiểm tra phù hợp.
• Thực hiện các thủ tục liên quan đến khai báo, hoàn thuế, xử lý hóa đơn hoặc hồ sơ bổ sung.
• Phối hợp với nhân viên hiện trường trong quá trình thông quan, đảm bảo hàng hóa được xử lý đúng quy trình.
• Cung cấp thông tin, hướng dẫn khách hàng nắm rõ quy định hải quan.
• Giám sát quá trình khai báo, vận chuyển, lưu kho nhằm bảo đảm hàng hóa tuân thủ đúng quy trình.
• Phát hiện, ngăn chặn hành vi buôn lậu hoặc vận chuyển trái phép qua biên giới.
• Cập nhật thường xuyên quy định mới về hải quan, thuế và pháp luật liên quan đến xuất nhập khẩu.

>>> Xem thêm: Điểm danh các vị trí việc làm lương cao trong ngành logistics

Nhân viên hải quan kiểm soát xuất nhập khẩu, bảo đảm thông quan đúng quy định

3. Các yêu cầu để trở thành nhân viên hải quan

Để làm nhân viên hải quan, ứng viên cần đáp ứng cả về kiến thức chuyên ngành lẫn kỹ năng thực tế. Cụ thể:

3.1 Trình độ học vấn

Các công ty thường tìm kiếm ứng viên tốt nghiệp các ngành liên quan đến Kinh tế, Logistics, Ngoại thương, Thương mại quốc tế hoặc Quản trị chuỗi cung ứng. Đây là nhóm ngành giúp người học hiểu rõ về chính sách xuất nhập khẩu, quy định hải quan và quy trình xử lý chứng từ.

Doanh nghiệp ưu tiên ứng viên học Kinh tế, Logistics, Ngoại thương hoặc Thương mại quốc tế

3.2 Kiến thức chuyên ngành

• Hiểu rõ quy trình thông quan, các bước khai báo hàng hóa xuất nhập khẩu.
• Nắm vững cách sử dụng mã HS, tính thuế và xử lý các yêu cầu phát sinh trong quá trình kiểm tra chứng từ.
• Sử dụng thành thạo phần mềm khai báo điện tử như VNACCS/VCIS, Ecus hoặc hệ thống nội bộ của doanh nghiệp.
• Có kiến thức về kiểm dịch, an toàn hàng hóa và quy định vận chuyển quốc tế.
• Biết cách làm việc với cơ quan chức năng khi có khiếu nại hoặc yêu cầu điều chỉnh hồ sơ.

3.3 Kỹ năng nghề nghiệp

• Giao tiếp rõ ràng, có khả năng phối hợp hiệu quả với cơ quan hải quan, đối tác và khách hàng.
• Tư duy logic, xử lý tình huống nhanh, đặc biệt trong những trường hợp hồ sơ có sai lệch.
• Sử dụng ngoại ngữ thành thạo, nhất là tiếng Anh chuyên ngành để đọc hiểu hợp đồng và chứng từ quốc tế.
• Quản lý thời gian khoa học, chủ động sắp xếp công việc nhằm đảm bảo tiến độ thông quan.
• Giữ tinh thần ổn định khi xử lý khối lượng công việc lớn hoặc trong thời điểm cao điểm xuất nhập khẩu.

Những tiêu chí này giúp doanh nghiệp đánh giá được năng lực tổng thể của ứng viên, đồng thời đảm bảo quá trình khai báo hải quan được thực hiện chính xác, nhanh chóng và đúng quy định.

Kỹ năng giao tiếp, tư duy logic và ngoại ngữ giúp nhân viên hải quan làm việc hiệu quả

4. Nhân viên hải quan gồm những vị trí nào?

Các vị trí công việc trong ngành hải quan tại Việt Nam tương đối đa dạng. Theo đó, bạn có thể căn cứ vào thế mạnh bản thân để có thể có lựa chọn phù hợp như:

4.1 Nhân viên khai báo hải quan

Nhân viên khai báo hải quan là người chịu trách nhiệm thực hiện các thủ tục liên quan đến quá trình thông quan hàng hóa, bao gồm chuẩn bị hồ sơ, nộp tờ khai và giám sát việc kiểm tra tại cửa khẩu. Trong một số trường hợp được doanh nghiệp ủy quyền, họ còn đảm nhiệm việc theo dõi tiến độ, xử lý vấn đề phát sinh trong quá trình xuất nhập khẩu.

Để đảm bảo công việc diễn ra chính xác và đúng quy định, nhân viên khai báo hải quan cần am hiểu quy trình nghiệp vụ, nắm vững quy định pháp luật cùng kỹ năng xử lý chứng từ, hóa đơn xuất nhập khẩu.

Nhân viên khai báo hải quan phụ trách hồ sơ, tờ khai và giám sát quá trình thông quan hàng hóa

>>> Xem thêm: Tuyển dụng nhân viên xuất nhập khẩu

4.2 Nhân viên thủ tục hải quan

Nhân viên thủ tục hải quan là người phụ trách hoàn thiện hồ sơ, đảm bảo quy trình thông quan hàng hóa diễn ra đúng quy định pháp luật. Công việc đòi hỏi sự cẩn trọng trong kiểm tra chứng từ, đối chiếu thông tin và nộp các giấy tờ cần thiết cho cơ quan chức năng. Ứng viên làm ở vị trí này cần có kiến thức vững về xuất nhập khẩu, am hiểu quy định liên quan đến thuế hải quan, cũng như các chính sách thuế áp dụng cho từng loại hàng hóa.

Ngoài ra, khả năng sử dụng ngoại ngữ cùng thành thạo các phần mềm nghiệp vụ như Ecus hoặc VNACCS sẽ giúp nhân viên thủ tục hải quan xử lý công việc nhanh và chính xác hơn.

>>> Xem thêm: Học xuất nhập khẩu ra làm gì? Cơ hội cho nào cho sinh viên ngành XNK?

5. Mức lương nhân viên hải quan bao nhiêu?

Lương của nhân viên khai báo hải quan được đánh giá khá tốt so với mặt bằng chung ngành logistics. Tùy theo quy mô doanh nghiệp, kinh nghiệm thực tế cùng kỹ năng chuyên môn, mức lương có thể dao động đáng kể. Dưới đây là bảng tham khảo mức thu nhập trung bình theo từng cấp bậc:

Vị trí	Mức lương trung bình	Trung vị thấp (VNĐ)	Trung vị cao (VNĐ)
Thực tập sinh	3.000.000 – 5.000.000	3.000.000	5.000.000
Nhân viên (dưới 1 năm kinh nghiệm)	8.000.000 – 10.000.000	8.000.000	10.000.000
Chuyên viên (1–4 năm kinh nghiệm)	10.000.000 – 15.000.000	10.000.000	15.000.000
Trưởng nhóm (4–6 năm kinh nghiệm)	13.000.000 – 18.000.000	13.000.000	18.000.000
Quản lý / Trưởng phòng (trên 6 năm kinh nghiệm)	15.000.000 – 24.000.000	15.000.000	24.000.000

6. Các trường đào tạo chuyên ngành nhân viên hải quan tại Việt Nam

Để có thể trở thành một nhân viên làm ở vị trí hải quan cũng như làm việc ở cơ quan hải quan trong nước, bạn có thể lựa chọn theo học một số ngành học tại các trường Đại học như:

• Ngành Kinh tế hàng hải, Kinh tế vận tải,… tại trường Đại học Giao thông vận tải TP.HCM.
• Chuyên ngành kinh tế đối ngoại, Kinh doanh quốc tế, Thương mại quốc tế,… Đại học Ngoại thương.
• Ngành Kinh tế quốc tế, Quản trị hải quan,… tại Đại học Kinh tế TP.HCM.
• Chuyên ngành Logistics tại các trường Đại học như Đại học Hoa Sen, Đại học RMIT,…

7. Một số câu hỏi phỏng vấn vị trí nhân viên hải quan

Chuẩn bị kỹ trước phỏng vấn giúp bạn thể hiện sự chuyên nghiệp và hiểu rõ hơn về công việc mình ứng tuyển. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp cùng gợi ý trả lời để bạn tham khảo về nhân viên hải quan

Câu 1: Điều gì khiến bạn lựa chọn vị trí Nhân viên hải quan?

Gợi ý trả lời:

Tôi chọn vị trí Nhân viên hải quan vì mong muốn được làm việc trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, nơi đòi hỏi sự chính xác, tuân thủ quy định và khả năng xử lý linh hoạt. Trong quá trình học Logistics, tôi được trang bị kiến thức về quy trình thông quan, quản lý hàng hóa, chứng từ quốc tế. Ngoài ra, tôi yêu thích môi trường làm việc năng động, có sự phối hợp giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý, nên cảm thấy vị trí này phù hợp với định hướng nghề nghiệp của mình.

Câu 2: Bạn xử lý thế nào nếu phát hiện sai lệch giữa chứng từ và hàng thực tế?

Gợi ý trả lời:

Tôi sẽ kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ, xác nhận thông tin với bộ phận kho hoặc đơn vị vận chuyển để làm rõ nguyên nhân sai lệch. Sau đó, tôi lập biên bản ghi nhận, đồng thời thông báo cho cấp trên hoặc khách hàng để điều chỉnh thông tin theo đúng quy định của Hải quan. Mục tiêu là đảm bảo tính chính xác, tránh vi phạm trong quá trình kiểm tra thực tế hàng hóa.

Câu 3: Theo bạn, yếu tố quan trọng nhất khi khai báo hải quan là gì?

Gợi ý trả lời:

Tôi cho rằng yếu tố quan trọng nhất là độ chính xác. Mỗi sai sót nhỏ trong mã HS, giá trị hàng hoặc chứng từ đều có thể gây ảnh hưởng lớn đến thời gian thông quan và chi phí của doanh nghiệp. Do đó, tôi luôn kiểm tra kỹ từng thông tin trước khi nộp hồ sơ, đồng thời sử dụng phần mềm hỗ trợ để giảm thiểu rủi ro.

Câu 4: Bạn sẽ làm gì khi lô hàng bị tạm giữ do nghi ngờ sai mã HS?

Gợi ý trả lời:

Tôi sẽ rà soát hồ sơ, đối chiếu lại mô tả kỹ thuật của hàng hóa, tra cứu danh mục mã HS để xác định nguyên nhân. Sau đó, tôi liên hệ với cơ quan Hải quan để cung cấp chứng từ bổ sung, đồng thời trao đổi với doanh nghiệp để thống nhất cách xử lý. Việc giữ thái độ hợp tác, trung thực và cung cấp đầy đủ tài liệu giúp quá trình giải quyết diễn ra nhanh hơn.

Câu 5: Bạn làm gì để đảm bảo chứng từ luôn chính xác?

Gợi ý trả lời:

Tôi xây dựng quy trình kiểm tra gồm ba bước: đối chiếu thông tin với hợp đồng, xác minh dữ liệu trên hệ thống và rà soát lại toàn bộ nội dung trước khi gửi đi. Tôi cũng thường xuyên cập nhật quy định mới về xuất nhập khẩu để đảm bảo chứng từ phù hợp yêu cầu hiện hành.

8. Kênh tìm việc làm nhân viên khai báo hải quan uy tín

Hiện nay, người tìm việc có thể dễ dàng tiếp cận nhiều nền tảng tuyển dụng khác nhau. Trong đó, JobsGO là lựa chọn được nhiều ứng viên tin tưởng khi muốn tìm việc làm nhân viên khai báo hải quan phù hợp với năng lực.

Trên JobsGO, bạn có thể xem hàng trăm tin tuyển dụng từ các doanh nghiệp uy tín trong lĩnh vực logistics, xuất nhập khẩu với mức thu nhập cạnh tranh. Bên cạnh đó, hệ thống gợi ý thông minh giúp bạn nhanh chóng tìm được vị trí tương thích với kinh nghiệm và định hướng nghề nghiệp của mình.

Ngoài JobsGO, bạn có thể tham khảo thêm các kênh uy tín khác như:

• Website tuyển dụng của doanh nghiệp logistics như Gemadept, Transimex, ITL, Vinalines.
• Trang thông tin việc làm của các trường đại học, cao đẳng chuyên ngành Logistics hoặc Xuất nhập khẩu.
• Các nhóm việc làm trên Facebook và Zalo có nội dung về “Việc làm Xuất nhập khẩu, Logistics, Khai báo hải quan”.

Trên đây là những thông tin tổng hợp giúp bạn hiểu rõ hơn về công việc nhân viên khai báo hải quan, từ mô tả nhiệm vụ đến cơ hội phát triển nghề nghiệp. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn cái nhìn rõ ràng hơn về vị trí này. Nếu đang tìm kiếm công việc phù hợp, hãy truy cập JobsGO để khám phá những cơ hội hấp dẫn nhất hiện nay.

>>> Xem thêm: Clearance là gì ?

Câu hỏi thường gặp

1. Nhân viên hải quan có cần giỏi tiếng Anh không?

Có, vì phần lớn chứng từ, hợp đồng và phần mềm khai báo đều sử dụng tiếng Anh chuyên ngành.

2. Nhân viên hải quan có giống nhân viên xuất nhập khẩu không?

Không hoàn toàn. Nhân viên hải quan chuyên xử lý thủ tục thông quan, trong khi nhân viên xuất nhập khẩu đảm nhiệm toàn bộ quy trình giao dịch hàng hóa quốc tế.

3. Có thể làm nhân viên hải quan nếu không học đúng ngành không?

Có thể, nếu bạn học thêm khóa nghiệp vụ xuất nhập khẩu và có khả năng xử lý chứng từ tốt.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)