Ngân hàng thương mại là một loại hình đang rất phổ biến hiện nay với những hoạt động kinh doanh liên quan đến tiền tệ. Vậy ngân hàng thương mại là gì? Đặc điểm, chức năng phân loại ngân hàng thương mại như thế nào? Theo dõi bài viết dưới đây để được giải đáp thắc mắc bạn nhé.
Ngân hàng thương mại nghĩa là gì? Ngân hàng thương mại là một tổ chức tài chính hoạt động với mục tiêu thu lợi nhuận thông qua các giao dịch tiền tệ.
Tổng Quan Về Ngân Hàng Thương Mại
Các ngân hàng thương mại thực hiện nhiều hoạt động kinh doanh, từ thu hút tiền gửi có kỳ hạn và không kỳ hạn, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu bằng cách mua tài sản giấy giảm giá, cung cấp các dịch vụ thanh toán. Để huy động vốn, họ có thể phát hành chứng chỉ nhận nợ để thu hút nhà đầu tư. Tất cả các hoạt động này đều được quy định bởi pháp luật nhằm đảm bảo tính ổn định và an toàn của hệ thống tài chính.
Ngân hàng thương mại trong nước được thành lập dưới dạng công ty cổ phần.
Ngân hàng thương mại nhà nước được tổ chức dưới dạng công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, với 100% vốn điều lệ do Nhà nước sở hữu.
3. Đặc Điểm Của Ngân Hàng Thương Mại
Ngân hàng thương mại có những đặc điểm chính sau:
Hoạt động như một định chế tài chính trung gian, liên kết giữa người gửi và người vay, tạo cầu nối cho các dịch vụ tài chính.
Thực hiện nhiều nghiệp vụ và cung cấp dịch vụ đa dạng, bao gồm vay cho sản xuất kinh doanh, cho vay tiêu dùng, thanh toán, chuyển tiền, bảo lãnh, ủy thác.
Thu hút vốn chủ yếu thông qua tiền gửi, kỳ phiếu và trái phiếu, sau đó sử dụng nguồn vốn này để cấp cho vay cho các hoạt động kinh doanh và tiêu dùng.
Hệ thống ngân hàng thương mại có khả năng tạo lượng tiền tệ trong nền kinh tế thông qua hoạt động cho vay và thanh toán, đồng thời ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương.
Ngân hàng thương mại thường có một khối lượng tài sản lớn trong hệ thống ngân hàng, có vai trò quan trọng trong “ngành vàng kinh tế”.
4. Chức Năng Của Ngân Hàng Thương Mại
Chức Năng Của Ngân Hàng Thương Mại
Ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính và có nhiều chức năng, bao gồm:
4.1 Trung Gian Thanh Toán
Ngân hàng thương mại cung cấp các dịch vụ thanh toán như chuyển khoản, séc, thẻ tín dụng, chuyển tiền, giúp các doanh nghiệp và cá nhân dễ dàng thực hiện các giao dịch tài chính mà không cần sử dụng tiền mặt trực tiếp. Điều này tạo ra sự thuận tiện và linh hoạt trong quá trình giao dịch, đồng thời giảm rủi ro và chi phí liên quan đến việc mang theo tiền mặt.
4.2 Trung Gian Tín Dụng
Một chức năng quan trọng của ngân hàng thương mại là làm trung gian tín dụng giữa những người có nhu cầu về vốn và những người có thặng dư vốn. Ngân hàng cung cấp các sản phẩm và dịch vụ vay như vay doanh nghiệp, vay mua nhà, thẻ tín dụng. Bằng cách này, họ hỗ trợ kích thích hoạt động kinh tế và phát triển doanh nghiệp, đồng thời tạo ra nguồn thu nhập từ lãi suất.
4.3 Tạo Tiền
Ngân hàng thương mại có khả năng tạo ra tiền tệ thông qua quá trình cho vay. Khi người gửi gửi tiền vào ngân hàng, ngân hàng có thể sử dụng một phần của số tiền này để cấp cho vay. Điều này tạo ra một hiệu ứng đòn bẩy, khi một số tiền ban đầu có thể tạo ra một lượng tiền tệ lớn hơn thông qua quá trình vay mượn. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với rủi ro về tài chính và cần được quản lý cẩn thận để tránh tình trạng không ổn định.
4.4 Thủ Quỹ
Ngân hàng thương mại thường hoạt động như một thủ quỹ cho khách hàng của mình. Họ cung cấp các dịch vụ như lưu trữ giá trị, quản lý tài sản, cung cấp các sản phẩm đầu tư như chứng khoán và quỹ đầu tư. Qua đó, ngân hàng thương mại giúp khách hàng tối ưu hóa, bảo vệ giá trị của tài sản và đầu tư của họ.
Bên cạnh đó, ngân hàng còn cung cấp các loại bảo lãnh ngân hàng khác nhau, như bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh thanh toán, và bảo lãnh tín dụng, để hỗ trợ khách hàng trong các giao dịch thương mại và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
5. Phân Loại Ngân Hàng Thương Mại
Ngân hàng thương mại có thể được phân loại theo một số tiêu chí khác nhau như theo chiến lược kinh doanh, theo tính chất hoạt động và hình thức sở hữu. Cụ thể loại hình hình đó như sau:
5.1 Theo Chiến Lược Kinh Doanh
Ngân hàng bán lẻ: Chủ yếu phục vụ cá nhân và doanh nghiệp nhỏ, cung cấp các dịch vụ tài chính như tài khoản tiết kiệm, thẻ tín dụng, vay tiêu dùng.
Ngân hàng bán buôn: Hướng đến doanh nghiệp lớn và tổ chức tài chính, cung cấp các sản phẩm phức tạp như vay doanh nghiệp, dịch vụ quản lý tài chính doanh nghiệp, giao dịch chứng khoán.
Ngân hàng kinh doanh tổng hợp: Hoạt động đa dạng trong nhiều lĩnh vực tài chính, bao gồm thu chi tiền, cấp tín dụng, cung cấp dịch vụ thanh toán.
Ngân hàng chuyên doanh: Tập trung vào một hoặc vài lĩnh vực cụ thể, như quản lý tài sản, dịch vụ đầu tư hoặc cho vay doanh nghiệp.
5.3 Theo Hình Thức Sở Hữu
Ngân Hàng Thương Mại Liên Doanh
Ngân hàng thương mại liên doanh là một hình thức sở hữu trong đó ngân hàng được thành lập, hoạt động bởi sự hợp tác giữa các đối tác nước ngoài và đối tác địa phương. Điều này mang lại lợi ích từ sự kết hợp của kiến thức địa phương và quốc tế, giúp ngân hàng phát triển, mở rộng dịch vụ tại thị trường địa phương.
Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh
Đây là ngân hàng do chính phủ quốc gia sở hữu hoặc kiểm soát toàn bộ hay một phần lớn vốn điều lệ. Ngân hàng này thường đảm nhận vai trò quan trọng trong chính sách tài chính và tiền tệ của quốc gia, có thể được sử dụng để thúc đẩy phát triển kinh tế, duy trì ổn định tài chính.
Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần
Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần
Ngân hàng thương mại cổ phần là gì? Đây là ngân hàng có hình thức sở hữu dưới dạng cổ phần, với cổ đông sở hữu phần vốn điều lệ của ngân hàng. Điều này mang lại tính minh bạch và quản lý chuyên nghiệp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho huy động vốn từ cổ đông công chúng. Ngân hàng thương mại cổ phần thường hoạt động theo nguyên tắc thị trường và tập trung vào việc tạo lợi nhuận cho cổ đông.
Ngân Hàng Thương Mại Vốn Đầu Tư Nước Ngoài
Ngân hàng thương mại vốn đầu tư nước ngoài là ngân hàng có nguồn vốn chủ yếu đến từ các nhà đầu tư và tổ chức tài chính quốc tế. Họ thường mở rộng hoạt động kinh doanh tại nhiều quốc gia và thường chuyên về các dịch vụ tài chính toàn cầu như cho vay quốc tế, giao dịch chứng khoán, tư vấn đầu tư cho khách hàng quốc tế.
6. Các Hoạt Động Của Ngân Hàng Thương Mại
Theo Điều 98 của Luật tổ chức tín dụng 2010, ngân hàng thương mại được ủy quyền thực hiện các hoạt động sau:
Tiếp nhận các loại tiền gửi, bao gồm tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn, tiết kiệm và các loại khác.
Phát hành các loại chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu để huy động vốn trong nước và quốc tế.
Cung cấp dịch vụ tín dụng bao gồm:
Cho vay.
Chiết khấu, tái chiết khấu các công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá khác.
Bảo lãnh ngân hàng.
Phát hành thẻ tín dụng.
Bao thanh toán trong nước và quốc tế.
Các hình thức cấp tín dụng khác sau khi được sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước.
Mở tài khoản thanh toán cho khách hàng.
Cung ứng các phương tiện thanh toán.
Cung ứng các dịch vụ thanh toán bao gồm:
Thực hiện dịch vụ thanh toán trong nước như séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thư tín dụng, thẻ ngân hàng, dịch vụ thu hộ và chi hộ.
Thực hiện dịch vụ thanh toán quốc tế và các dịch vụ thanh toán khác sau khi được sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước.
Để thực hiện hiệu quả các hoạt động này, ngân hàng thương mại có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban trong ngân hàng như phòng tín dụng, phòng thanh toán, phòng kế toán và phòng quản lý rủi ro.
7.2 Ngân Hàng Thương Mại Và Ngân Hàng Nhà Nước Khác Nhau Như Thế Nào?
Tiêu chí so sánh
Ngân hàng thương mại
Ngân hàng nhà nước
Mục tiêu và chủ sở hữu
Hoạt động với mục tiêu chính là tạo lợi nhuận, là doanh nghiệp tư nhân hoặc cổ phần, có cổ đông và cổ đông chủ yếu là các nhà đầu tư tư nhân.
Là tổ chức do chính phủ sở hữu hoặc kiểm soát, chịu trách nhiệm chủ đạo trong chính sách tiền tệ, tài chính quốc gia và duy trì ổn định kinh tế.
Chức năng chính
Cung cấp các dịch vụ tài chính như cho vay, tiếp nhận tiền gửi, chiết khấu và thực hiện các giao dịch thanh toán.
Quản lý chính sách tiền tệ, duy trì sự ổn định tài chính và thực hiện các biện pháp can thiệp để ổn định kinh tế quốc gia.
Nguồn vốn
Huy động vốn từ cổ đông, nguồn tiền gửi và thị trường tài chính.
Có thể huy động vốn từ nguồn thuế và phát hành tiền giấy, nhưng chủ yếu là quản lý và điều hành chính sách tiền tệ.
Quyền lực và chức năng pháp luật
Hoạt động theo quy tắc thị trường và phải tuân theo các quy định của cơ quan quản lý tài chính.
Có quyền lực và chức năng pháp luật cao, có thể can thiệp, quyết định chính sách tiền tệ, lãi suất, tài chính quốc gia.
Như vậy, thông qua những chia sẻ trên, chắc hẳn các bạn đã hiểu “ngân hàng thương mại là gì?” rồi đúng không? Đừng quên thường xuyên theo dõi và truy cập JobsGO Blog để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác nhé.
Hồng Nguyễn
