Net Income Là Gì? Tìm Hiểu 3 Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Net Income

Net Income là một thuật ngữ được nhắc đến thường xuyên trong các bản báo cáo tài chính doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ Net Income là gì, cách xác định chỉ số này và vì sao nó lại có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động tài chính. Hãy cùng JobsGO tìm hiểu tất cả về thuật ngữ trong bài viết dưới đây nhé!

1. Net Income Là Gì?

Net Income hay thu nhập ròng hoặc lãi ròng là phần lợi nhuận thực sự còn lại sau khi doanh nghiệp hoặc cá nhân đã trừ đi tất cả các khoản chi phí liên quan. Đây là con số thể hiện hiệu quả tài chính cuối cùng và thường được dùng để đánh giá khả năng sinh lời của một cá nhân hay tổ chức.

Net Income là gì?

1.1. Net Income Là Gì Trong Báo Cáo Tài Chính Của Doanh Nghiệp?

Trong báo cáo tài chính, Net Income là khoản lợi nhuận sau cùng mà doanh nghiệp đạt được sau khi đã khấu trừ tất cả chi phí như giá vốn hàng bán, chi phí vận hành, lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp. Chẳng hạn, nếu một doanh nghiệp có tổng doanh thu là 1 tỷ đồng và tổng chi phí là 700 triệu đồng, thì Net Income sẽ là 300 triệu đồng.

Net Income là chỉ số nằm ở dòng cuối cùng trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, vì vậy còn được gọi là “bottom line”. Con số này cho thấy doanh nghiệp có đang vận hành hiệu quả hay không, cũng như khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính. COO cần phải nắm rõ về Net Income của doanh nghiệp mình. ( COO là gì? COO là giám đốc điều hành công ty)

1.2. Net Income Của Cá Nhân

Đối với cá nhân, Net Income là khoản thu nhập thực mà bạn nhận được sau khi đã trừ đi các nghĩa vụ tài chính như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các khoản khấu trừ bắt buộc khác.

Ví dụ, nếu lương tháng của bạn là 20 triệu đồng và các khoản khấu trừ là 5 triệu, thì Net Income của bạn sẽ là 15 triệu đồng. Việc nắm rõ Net Income giúp bạn kiểm soát tài chính cá nhân hiệu quả hơn và đưa ra quyết định chi tiêu phù hợp với khả năng tài chính thực tế. Tuy nhiên, những người sống thiên về cảm xúc, thuộc nhóm tính cách ISFJ hay ISFP thường sẽ không hoàn toàn dựa vào Net Income để đưa ra quyết định chi tiêu.

2. Công Thức Tính Net Income

Công thức tính Net Income hay Net Income Formula là mối quan tâm của nhiều người. Cụ thể, công thức Net Income như sau:

Trong đó:

• Tổng doanh thu: Bao gồm doanh thu thuần (sau khi trừ các khoản giảm trừ doanh thu), doanh thu tài chính từ các khoản đầu tư hoặc giao dịch bất thường, và các thu nhập khác nếu có.
• Tổng chi phí: Gồm giá vốn hàng bán (COGS) phản ánh chi phí trực tiếp sản xuất ra sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ, chi phí hoạt động như chi phí bán hàng và chi phí quản lý, chi phí tài chính (các khoản lãi vay) và các khoản chi phí khác bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Để hiểu rõ hơn về cách tính Net Income, bạn hãy tham khảo ví dụ sau đây:

Một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nội thất gỗ. Trong năm 2025, doanh nghiệp ghi nhận tổng doanh thu đạt 80 tỷ đồng. Để đạt được doanh thu này, doanh nghiệp phát sinh các khoản chi phí như sau:

• Giá vốn hàng hoá (gồm nguyên vật liệu gỗ, nhân công xưởng): 25.000.000.000
• Chi phí máy móc, nhà xưởng: 20.000.000.000
• Chi phí vận hành (Marketing, Logistics, hành chính): 18.000.000.000
• Chi phí lãi vay ngân hàng: 4.000.000.000
• Thuế thu nhập doanh nghiệp: 5.000.000.000
• Chi phí khác (bảo trì, đào tạo, khấu hao…): 6.000.000.000

Sau khi trừ toàn bộ chi phí, doanh nghiệp thu về lợi nhuận ròng như sau:

Net Income = 80.000.000.000 – (25.000.000.000 + 20.000.000.000 + 18.000.000.000 + 4.000.000.000 + 5.000.000.000 + 6.000.000.000) = 2.000.000.000 đồng (2 tỷ đồng).

3. Các Thuật Ngữ Liên Quan Đến Net Income

Để hiểu đúng về Net Income, bạn cần phân biệt rõ với một số thuật ngữ tài chính có liên quan.

3.1. Net Profit Là Gì?

Net Profit (lợi nhuận ròng) là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí, bao gồm cả chi phí hoạt động, lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp. Đây là con số phản ánh lợi nhuận cuối cùng của doanh nghiệp. Trên thực tế, Net Income và Net Profit thường được dùng thay thế cho nhau vì cả hai đều biểu thị lợi nhuận sau cùng còn lại sau mọi chi phí. Ví dụ, nếu doanh thu là 5 tỷ và tổng chi phí là 4 tỷ, thì Net Profit sẽ là 1 tỷ đồng.

3.2. Net Revenue Là Gì?

Net Revenue (doanh thu thuần) là doanh thu thực nhận sau khi đã trừ các khoản như chiết khấu thương mại, hàng bán bị trả lại, giảm giá và các loại thuế gián thu như thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế xuất khẩu. Khác với tổng doanh thu, Net Revenue thể hiện rõ ràng hiệu quả từ hoạt động bán hàng chính. Ví dụ, nếu doanh thu gộp là 2 tỷ nhưng có 100 triệu hàng bị trả lại và 50 triệu giảm giá, thì Net Revenue là 1,85 tỷ. Để nắm bắt toàn bộ bức tranh tài chính, việc hiểu revenue là gì nói chung cũng rất quan trọng.

3.3. Net Earnings Là Gì?

Net Earnings (doanh lợi thuần) là phần lợi nhuận còn lại sau khi trừ tất cả chi phí, bao gồm lãi vay và thuế, đồng thời có thể bao gồm các điều chỉnh liên quan đến vốn chủ sở hữu như cổ tức hoặc thặng dư vốn. Để hiểu rõ hơn về cách doanh nghiệp quản lý và sử dụng phần lợi nhuận được giữ lại, bạn có thể tìm hiểu thêm về retained earnings là gì. Net Earnings đôi khi được chia nhỏ thành lợi nhuận trước thuế và sau thuế để phân tích sâu hơn về hiệu quả tài chính của doanh nghiệp.

3.4. EBIT Là Gì?

EBIT (Earnings Before Interest and Taxes) là lợi nhuận mà doanh nghiệp tạo ra trước khi trừ đi chi phí lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp. Chỉ số này giúp đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố gây nhiễu như cơ cấu tài chính hay nghĩa vụ thuế.

3.5. Operating Income Là Gì?

Operating Income (thu nhập hoạt động) là khoản lợi nhuận doanh nghiệp đạt được từ hoạt động kinh doanh chính sau khi đã trừ giá vốn hàng bán và các chi phí vận hành như bán hàng, marketing hay quản lý. Con số này không tính đến thu nhập tài chính, lãi vay hay các khoản chi phí bất thường. Đây là chỉ số quan trọng giúp đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp từ các hoạt động kinh doanh chính độc lập với các khoản thu nhập, chi phí tài chính hay các mục bất thường.

Operating Income còn được gọi là thu nhập hoạt động

3.6. Gross Income Là Gì?

Gross Income là gì? Gross Income, hay còn gọi là thu nhập gộp hoặc biên lợi nhuận gộp, là chỉ số phản ánh lợi nhuận cơ bản nhất mà doanh nghiệp tạo ra từ hoạt động sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ. Chỉ số này bao gồm tổng doanh thu trừ đi chi phí trực tiếp như nguyên vật liệu, nhân công trực tiếp và các chi phí sản xuất khác. Gross Income không tính đến các chi phí điều hành, thuế hay chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp.

3.7. Net Loss Là Gì?

Net Loss (Lỗ Ròng) xảy ra khi tổng chi phí vượt quá doanh thu trong một khoảng thời gian nhất định. Trường hợp này còn được gọi là lỗ hoạt động ròng (Net Operating Loss – NOL). Dù lỗ ròng cho thấy doanh nghiệp không tạo ra lợi nhuận, nhưng điều đó không có nghĩa là doanh nghiệp lập tức phá sản. Một số công ty có thể duy trì hoạt động bằng cách sử dụng lợi nhuận giữ lại hoặc các khoản vay ngắn hạn. Tuy nhiên, việc duy trì trạng thái lỗ ròng kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sống còn của doanh nghiệp.

3.8. Gross Profit Là Gì?

Gross Profit là gì? Gross Profit là phần lợi nhuận doanh nghiệp thu được sau khi trừ giá vốn hàng bán khỏi doanh thu thuần. Chỉ số này phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh chính, cho thấy doanh nghiệp kiểm soát chi phí sản xuất hoặc cung ứng dịch vụ tốt đến đâu.

Bạn có thể tham khảo bảng so sánh dưới đây để thấy rõ sự khác biệt giữa các thuật ngữ này:

4. Ý Nghĩa Và Tác Động Của Net Income

Net Income có vai trò quan trọng trong xây dựng chiến lược tài chính của doanh nghiệp và cá nhân

4.1. Đối Với Cá Nhân

Đối với cá nhân, hiểu rõ Net Income giúp bạn nắm bắt được tình hình tài chính hiện tại và định hướng chi tiêu một cách hợp lý. Nếu Net Income ở mức dương, bạn có cơ hội dành tiền cho tiết kiệm hoặc đầu tư dài hạn, chẳng hạn như mua nhà, học tập nâng cao hoặc lập quỹ hưu trí. Ngược lại, khi Net Income âm, điều này cho thấy bạn cần đánh giá lại mức chi tiêu hàng ngày, tìm cách gia tăng thu nhập hoặc loại bỏ những khoản chi không cần thiết. Việc thường xuyên theo dõi chỉ số này giúp bạn kiểm soát tài chính cá nhân tốt hơn và đưa ra các quyết định phù hợp với mục tiêu tài chính.

4.2. Đối Với Doanh Nghiệp

Đối với doanh nghiệp, Net Income giúp đánh giá hiệu quả hoạt động và sức khỏe tài chính. Một doanh nghiệp có Net Income dương thể hiện khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh, đồng thời xây dựng được lòng tin từ nhà đầu tư, ngân hàng và các đối tác. Trái lại, nếu Net Income liên tục âm, điều đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về những vấn đề trong quản lý chi phí, hoạt động kinh doanh hoặc định hướng phát triển. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp và uy tín thương hiệu trên thị trường.

Net Income giúp đánh giá tình hình kinh doanh của doanh nghiệp

4.3. Đối Với Nhà Đầu Tư

Với nhà đầu tư, Net Income dương và ổn định là chỉ báo cho thấy doanh nghiệp có khả năng vận hành hiệu quả và tạo ra lợi nhuận bền vững. Đây là yếu tố quan trọng giúp họ yên tâm khi rót vốn. Tuy vậy, nhà đầu tư không nên chỉ dựa vào con số lợi nhuận mà cần phân tích thêm các chỉ số khác để đánh giá chính xác hiệu quả sinh lời và mức độ rủi ro. Nhờ đó, họ có thể đưa ra quyết định đầu tư phù hợp và tối ưu hóa lợi tức trong dài hạn.

>> Tìm hiểu thêm: Lũy kế là gì? Công thức tính lũy kế

5. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Net Income

Có một số yếu tố chính tác động đến Net Income, bao gồm:

5.1. Giá Vốn Hàng Bán (COGS)

Giá vốn hàng bán là chi phí trực tiếp để tạo ra sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ, bao gồm nguyên vật liệu, nhân công và chi phí sản xuất khác. Đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận gộp và sau cùng là Net Income. Khi doanh nghiệp kiểm soát tốt nguồn cung, tối ưu quy trình sản xuất hoặc thương lượng giá nguyên liệu hiệu quả, COGS sẽ giảm, từ đó tăng lợi nhuận.

5.2. Chi Phí Hoạt Động

Chi phí hoạt động bao gồm các khoản như chi phí marketing, tiền lương quản lý, chi phí thuê văn phòng và khấu hao tài sản. Khi các khoản chi này tăng cao, chúng làm giảm lợi nhuận cuối cùng. Doanh nghiệp cần theo dõi sát sao và đánh giá hiệu quả từng khoản chi để đảm bảo chi phí bỏ ra mang lại giá trị tương xứng.

5.3. Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp

Thuế là yếu tố bắt buộc theo quy định pháp luật, tuy nhiên doanh nghiệp vẫn có thể ảnh hưởng gián tiếp đến khoản chi này thông qua việc áp dụng chính sách thuế hợp pháp hoặc tận dụng ưu đãi thuế từ nhà nước. Ví dụ, doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực được khuyến khích như công nghệ xanh có thể được miễn giảm thuế trong vài năm, từ đó giúp tăng Net Income trong ngắn hạn.

6. Lưu Ý Quan Trọng Về Net Income

Khi phân tích Net Income bạn cần chú ý đến các yếu tố sau đây:

6.1. Chất Lượng Và Độ Tin Cậy Của Số Liệu

Khi phân tích Net Income, bạn cần đảm bảo số liệu tài chính được báo cáo một cách chính xác và minh bạch. Kiểm toán định kỳ là phương pháp hiệu quả để xác nhận các khoản mục kế toán, đồng thời phát hiện kịp thời những biến động bất thường trong báo cáo tài chính. Các cá nhân và doanh nghiệp nên ưu tiên sử dụng dữ liệu từ những công ty kiểm toán độc lập có uy tín để có cái nhìn khách quan hơn về hiệu quả hoạt động.

6.2. Các Chỉ Số Tài Chính Bổ Trợ (ROA, ROI)

Bên cạnh Net Income, việc xem xét thêm các chỉ số tài chính như ROA và ROI giúp đánh giá hiệu quả hoạt động một cách toàn diện hơn. Chẳng hạn, ROA thể hiện khả năng sinh lợi từ mỗi đồng tài sản mà doanh nghiệp đang sở hữu, trong khi ROI đo lường mức lợi nhuận thu được so với chi phí đầu tư bỏ ra. Những chỉ số này cung cấp thêm góc nhìn về cách doanh nghiệp sử dụng tài sản và nguồn vốn để tạo ra lợi nhuận bền vững.

Vậy là JobsGO vừa cùng bạn tìm hiểu Net Income là gì? Đây là chỉ số phản ánh lợi nhuận thật sự của doanh nghiệp sau khi trừ đi các khoản chi phí có liên quan. Dù bạn là nhà đầu tư, nhân viên tài chính hay chủ doanh nghiệp, việc nắm vững chỉ số này sẽ góp phần xây dựng một nền tảng kiến thức về tài chính vững chắc cho tương lai.

Câu hỏi thường gặp

1. Net Income Dương Có Luôn Là Tín Hiệu Tốt Cho Doanh Nghiệp Không?

Thông thường, Net Income dương là tín hiệu tích cực, nhưng cần xem xét xu hướng qua các kỳ và so sánh với các chỉ số tài chính khác để đưa ra đánh giá toàn diện.

2. Net Income Có Ảnh Hưởng Đến Cổ Đông Không?

Có. Net Income ảnh hưởng trực tiếp đến lợi tức cổ đông (EPS), cổ tức được chia và giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp.

3. Có Ứng Dụng Nào Giúp Theo Dõi Net Income Không?

Bạn có thể dùng các ứng dụng như Money Lover, Sổ Thu Chi Misa hoặc Excel để theo dõi Net Income.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)