Hiện nay vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp đang loay hoay với việc quản trị nguồn nhân lực của mình. Để “gỡ rối” ngay lập tức, hãy tham khảo bài viết dưới đây của JobsGo để tìm hiểu chi tiết về mô hình quản lý nhân sự hiệu quả nhất 2024.
Mô hình quản lý nhân sự là một thuật ngữ dùng để chỉ mọi hoạt động mà doanh nghiệp hoặc tổ chức thực hiện để quản trị nguồn nhân lực. Mô hình này bao gồm nhiều bước khác nhau bao gồm: thu hút, sử dụng, phát triển, đánh giá và giữ gìn đội ngũ lao động chất lượng cao cho doanh nghiệp.
Mô hình quản lý nhân sự là gì?
Quá trình này được thực hiện liên tục để doanh nghiệp luôn có một đội ngũ nhân lực vững mạnh, đáp ứng tốt các yêu cầu hoạt động kinh doanh.
2. Vai Trò Của Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Với Doanh Nghiệp
Quản trị nguồn nhân lực là việc xây dựng và triển khai các chiến lược, chính sách và quy trình nhằm quản lý hiệu quả nguồn lực trong một tổ chức. Đánh giá nhân sự là một phần quan trọng trong mục tiêu then chốt của quá trình này, nhằm tạo điều kiện tối ưu để nhân viên phát huy tối đa năng lực, qua đó góp phần nâng cao hiệu suất hoạt động và đạt được các mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
Việc xây dựng và vận hành một hệ thống quản trị nhân sự hiệu quả có liên quan mật thiết tới mô hình kinh doanh của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp có được một mô hình quản trị nguồn nhân lực phù hợp, các lợi ích tiềm năng sẽ đạt được bao gồm:
Thu hút và giữ chân được nguồn nhân lực chất lượng cao.
Phát triển đội ngũ nhân viên đa năng và chuyên nghiệp, tạo môi trường làm việc năng suất và hiệu quả.
Tối ưu hóa nguồn lực: khai tối đa những kỹ năng và phẩm chất của đội ngũ nhân viên, sử dụng đúng người, đúng việc.
3. Top 10 Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Hiệu Quả Nhất 2024
Việc lựa chọn mô hình quản trị nhân sự phù hợp là một quyết định quan trọng và cần được cân nhắc dựa trên đặc thù kinh doanh và chiến lược phát triển của công ty. Để dễ dàng đưa ra quyết định, doanh nghiệp có thể tham khảo một số mô hình quản lý nhân sự với những đặc điểm sau:
3.1. Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Theo Thuyết Nhu Cầu Maslow
Học thuyết nhu cầu của Maslow đã trở thành nền tảng lý thuyết quan trọng trong việc xây dựng các chiến lược quản trị nguồn nhân lực hiệu quả và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như: quản trị nhân sự, nghiên cứu khách hàng,…Để có thể thiết kế và triển khai một mô hình quản lý nhân sự phù hợp, doanh nghiệp cần phải hiểu rõ các động lực và mục tiêu của đội ngũ nhân viên.
Thuyết nhu cầu Maslow cung cấp một cái nhìn toàn diện về các yếu tố nhu cầu của con người thông qua mô hình phân loại 5 bậc.
Tầng 1- nhu cầu sinh lý: Đây là nhóm nhu cầu cơ bản và cần thiết nhất của con người, thể hiện mong muốn được nghỉ ngơi, giải trí,…
Tầng 2 – nhu cầu an toàn: Khi những nhu cầu cơ bản nhất được đảm bảo, con người sẽ có xu hướng thích sống trong một môi trường sống an toàn cho bản thân, gia đình và tài sản của mình. Không chỉ vậy, họ còn mong muốn có một công việc ổn định, phát triển.
Tầng 3 – nhu cầu xã hội: Bên cạnh an toàn, con người cũng có nhu cầu được kết nối và hòa nhập với cộng đồng xung quanh. Họ khao khát được đóng góp một phần nhỏ cho tập thể, dù ở bất cứ môi trường nào từ gia đình, nhóm bạn bè cho tới cộng đồng.
Tầng 4 – nhu cầu được tôn trọng: Khi mong muốn được kết nối với nhiều người khác nhau trong xã hội, họ lại muốn nhận được sự yêu thương, quan tâm và tôn trọng từ những người xung quanh.
Tầng 5 – nhu cầu thể hiện bản thân: Đây là tầng cuối cùng tháp nhu cầu Maslow. Ở tầng này đồng nghĩa với việc con người được đáp ứng đầy đủ 4 nhu cầu trước đó. Lúc này, họ có khao khát thể hiện bản thân, muốn được mọi người công nhận và đánh giá cao năng lực. Vì vậy, họ sẽ sáng tạo không ngừng để có thể khẳng định mình.
Mô hình quản lý nhân sự theo thuyết nhu cầu Maslow
3.2. Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Theo Thuyết X – Y Của Douglas Mcgregor
Thuyết nhu cầu Maslow và thuyết X – Y của Douglas Mcgregor được coi là 2 thuyết trái ngược nhau dựa trên yếu tố bản chất và cách thức quản lý nhân sự. Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp cần linh hoạt giữa 2 thuyết trên để có thể xây dựng được một mô hình quản lý nhân sự chất lượng nhất.
Dựa trên thuyết X (theory X): tập trung chủ yếu vào việc phân tích bản chất và nhu cầu của con người, thuyết này cho thấy con người có bản chất tiêu cực như:
Không thích phải làm việc.
Phải có sự kiểm soát, theo dõi thường xuyên mới có thể làm việc hiệu quả.
Phần lớn chỉ quan tâm đến việc thỏa mãn nhu cầu và mục tiêu riêng của bản thân, chưa thực sự gắn kết với tầm nhìn và sứ mệnh chung của doanh nghiệp.
Từ đó, để khuyến khích và duy trì đội ngũ nhân viên có hiệu suất làm việc cao, doanh nghiệp nên xây dựng một hệ thống khen thưởng và kỷ luật công bằng và minh bạch. Đối với những cá nhân có thành tích xuất sắc, các chương trình khen thưởng xứng đáng sẽ là động lực to lớn để họ tiếp tục nỗ lực và phấn đấu.
Mặt khác, đối với những trường hợp thiếu tận tâm, có thái độ làm việc thiếu trách nhiệm, doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp kỷ luật nghiêm minh và phù hợp.
Tuy nhiên, thuyết X về mô hình quản lý nhân sự được đánh giá là mang tính cực đoan và không hoàn chỉnh. Bởi trên thực tế, không phải người lao động nào cũng có suy nghĩ và hành động như vậy. Theo đó, thuyết Y ra đời với những nội dung như sau:
Bản chất của con người là thích làm việc.
Họ có ý thức, tự giác điều chỉnh, học hỏi và rèn luyện khi được giao cho những công việc rõ ràng.
Họ có tinh thần trách nhiệm cao.
Họ có khả năng sáng tạo không ngừng và thích được đảm nhận những công việc cần sự sáng tạo.
Với thuyết Y này thì doanh nghiệp cần có những biện pháp phù hợp nhằm thúc đẩy sự sáng tạo cũng như khơi dậy động lực làm việc cho nhân viên:
Tin tưởng vào nghĩa vụ của từng thành viên.
Phân cấp, phân quyền cho nhân viên một cách hợp lý, giao việc rõ ràng để họ chủ động hơn trong công việc và tự quản lý công việc của mình.
Tổ chức nhiều hoạt động khác nhau giúp tăng sự gắn kết giữa nhân viên.
Mô hình Grow là một trong những mô hình được nhiều doanh nghiệp sử dụng với mục đích huấn luyện nhân viên. Grow được viết tắt của 4 từ tương đương với 4 bước bao gồm:
Goal – mục tiêu.
Reality – tình hình thực tế.
Options (hoặc Obstacles) – tùy chọn (hoặc trở ngại).
Will (hoặc Way Forward) – sẵn sàng (hoặc đường đi).
4 bước của mô hình Grow bao gồm:
Bước 1: Nghiên cứu con người và xây dựng mục tiêu.
Bước 2: Đánh giá tình hình thực tế ở công ty, doanh nghiệp, tổ chức.
Bước 3: Đưa ra những giải pháp và lựa chọn giải pháp phù hợp với công ty mình.
Bước 4: Chuẩn bị tinh thần sẵn sàng cho giai đoạn huấn luyện.
3.4. Mô Hình 5Ps Của Schuler
Mô hình 5Ps được đánh giá là một mô hình quản lý nhân sự có tính toàn diện cao cả về cấu trúc và thành phần. Mô hình này được phát triển bởi Schuler với 5 yếu tố bao gồm:
Philosophy: triết lý quản trị nhân lực.
Policies: chính sách quản trị nhân lực.
Programs: những chương trình quản trị.
Practices: những hoạt động, thông lệ đặt ra.
Process: quy trình quản trị nhân lực.
Để triển khai thành công chiến lược quản trị nguồn nhân lực, điều đầu tiên doanh nghiệp cần làm là xác định rõ ràng các mục tiêu và định hướng chiến lược kinh doanh của mình.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp nên xây dựng các chương trình tạo động lực và khích lệ nhân viên nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong tổ chức. Điều này sẽ giúp mỗi cá nhân hiểu được tầm quan trọng của công việc và nỗ lực hướng tới việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, qua đó góp phần vào sự phát triển chung của doanh nghiệp.
3.5. Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Harvard
Theo mô hình quản lý nhân sự Harvard, người lao động sẽ chịu ảnh hưởng chính từ 3 yếu tố là: môi trường làm việc, chính sách tuyển dụng và luân chuyển nhân sự phù hợp, chế độ lương thưởng.
Theo đó, mô hình này tập trung chủ yếu vào mối quan hệ giữa con người với con người thông qua những yếu tố như: giao tiếp, trao đổi, tạo động lực cho nhân viên thấy được tầm quan trọng của mình.
Để hiện thực hóa mô hình này, sự tham gia và phối hợp chặt chẽ từ ban lãnh đạo, quản lý cấp trung gian và toàn thể nhân viên.
3.6. Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Kiểu Nhật Của William Ouchi (Thuyết Z)
Theo phương pháp quản trị nhân sự kiểu Nhật Bản (Thuyết Z) của William Ouchi, việc phân loại nhân viên thành các cấp bậc khác nhau là một yếu tố quan trọng. Cách tiếp cận này giúp nhà quản lý dễ dàng nhận diện các nhu cầu và đặc tính riêng biệt của từng cấp như sau:
Cấp trên (cấp cao nhất): Ở cấp quản lý cao nhất, nhà lãnh đạo cần luôn cập nhật tình hình, diễn biến từ các cấp nhân sự dưới. Trên cơ sở đó, các quyết định điều chỉnh, xử lý phù hợp có thể được đưa ra một cách kịp thời và chính xác.
Nhà quản lý cấp cơ sở: Tầng quản lý cơ sở cần được trao quyền đầy đủ để giải quyết các vấn đề phát sinh trong phạm vi trách nhiệm của mình. Điều này giúp đảm bảo tính linh hoạt và hiệu quả trong việc xử lý các tình huống thực tế. Bên cạnh đó, người quản lý cơ sở phải thể hiện năng lực quản trị vững vàng, bao gồm khả năng nắm bắt nhu cầu của nhân viên một cách nhạy bén. Từ đó, quản lý cấp cơ sở có thể áp dụng các biện pháp khích lệ phù hợp, tạo môi trường và cơ hội để mỗi cá nhân phát huy tối đa tiềm năng và năng lực của mình.
Nhà quản lý cấp trung: Cấp quản lý trung gian, nhiệm vụ quan trọng là tổng hợp các quan điểm, ý kiến đóng góp từ cấp cơ sở và kết hợp với nhận định của mình để đưa ra những đề xuất, báo cáo xác đáng lên cấp trên. Đồng thời, cấp quản lý này cần luôn coi trọng lợi ích và quyền lợi của nhân viên. Những người này phải nỗ lực thúc đẩy các chính sách phúc lợi, môi trường làm việc tốt nhất để nhân viên có thể yên tâm cống hiến và phát huy hết khả năng.
3.7. Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Theo Sản Phẩm
Trong lĩnh vực sản xuất, nhiều doanh nghiệp lựa chọn áp dụng mô hình quản lý nhân sự theo sản phẩm. Cơ cấu tổ chức được thiết kế xoay quanh các dòng sản phẩm riêng biệt. Đối với mỗi dòng sản phẩm, có một đội ngũ gồm các nhân viên chuyên trách đảm nhiệm các vai trò khác nhau như nghiên cứu phát triển, sản xuất, kiểm soát chất lượng, tiếp thị,…
Trong đó, một người đảm nhiệm vai trò quản lý trực tiếp, phụ trách điều phối và giám sát toàn bộ hoạt động liên quan đến sản phẩm. Đối với các doanh nghiệp có đa dạng sản phẩm, thường có một cấp quản lý cao hơn nữa chịu trách nhiệm quản lý và điều hành toàn bộ các nhóm sản phẩm.
Mô hình Grow
3.8. Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Theo Địa Lý, Khu Vực
Đối với các tập đoàn, doanh nghiệp có mạng lưới chi nhánh rộng khắp các vùng miền, việc áp dụng mô hình quản lý nhân sự theo khu vực địa lý là một lựa chọn hiệu quả. Phương thức này giúp tối ưu hóa việc quản trị nguồn nhân lực bằng cách chia sẻ trách nhiệm giữa trụ sở chính và các chi nhánh tại địa phương.
Cụ thể, các chi nhánh sẽ được giao quyền tự chủ trong việc quản lý, tuyển dụng và phát triển đội ngũ nhân viên tại khu vực mình phụ trách. Điều này giúp các quyết định liên quan đến nhân sự luôn phù hợp với đặc thù, văn hóa và nhu cầu cụ thể của từng vùng miền.
Đồng thời, việc tiếp nhận phản hồi và điều chỉnh chính sách kịp thời cũng trở nên dễ dàng hơn.
Mô hình quản lý ma trận là một cách tiếp cận linh hoạt và toàn diện trong việc quản trị nguồn nhân lực. Thay vì gắn nhân viên với một vị trí cố định trong bộ máy tổ chức, mô hình này cho phép họ tham gia vào các dự án và đội nhóm công việc khác nhau.
Cụ thể, mỗi cá nhân sẽ được phân công song song vào một phòng ban chức năng cố định và đồng thời tham gia vào các đội dự án linh hoạt với những vai trò khác biệt. Khi hoàn thành một dự án, họ có thể được bố trí sang dự án mới với vị trí và nhiệm vụ mới.
Phương pháp làm việc linh hoạt này giúp nhân viên có điều kiện phát triển năng lực toàn diện, đáp ứng tốt hơn với môi trường làm việc đa nhiệm vụ và thay đổi không ngừng của doanh nghiệp hiện đại.
3.10. Mô Hình Quản Lý Theo Chức Năng
Mô hình quản lý theo chức năng được rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ lựa chọn. Theo mô hình này, nhân sự sẽ được chia về các phòng ban riêng biệt và đảm nhận chức năng khác nhau. Vậy danh mục hồ sơ là gì trong quá trình quản lý nhân sự? Đây là danh sách các tài liệu và thông tin cần thiết để lưu trữ và quản lý thông tin nhân viên, giúp theo dõi và cập nhật dữ liệu một cách hiệu quả.
Với những thông tin trên vềmô hình quản lý nhân sự, JobsGo đã nêu rõ khái niệm, vai trò cũng như giới thiệu tới bạn đọc những mô hình quản lý nhân sự phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Mong rằng qua đây, việc quản trị nhân sự của doanh nghiệp bạn sẽ đạt hiệu quả cao.
Câu hỏi thường gặp
1. Làm Thế Nào Để Đo Lường Hiệu Quả Của Mô Hình Quản Lý Nhân Sự?
Có rất nhiều cách để đo lường hiệu quả của mô hình quản lý nhân sự như: khảo sát nhân viên, phân tích dữ liệu, đánh giá hiệu quả kinh doanh,...
2. Lựa Chọn Mô Hình Quản Lý Nhân Sự Dựa Trên Những Yếu Tố Nào?
Hồng Nguyễn
