Mindfulness là một trong những liệu pháp tâm lý được rất nhiều người áp dụng nhằm cải thiện tinh thần, tâm trạng, giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi. Vậy thực chất mindfulness là gì? Những lợi ích và cách rèn luyện mindfulness như thế nào? Nội dung dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp toàn bộ thắc mắc.
Mindfulness là một khái niệm được sử dụng trong lĩnh vực tâm lý học hiện đại. Nó chính là trạng thái thức tỉnh của con người khi đặt sự chú tâm, cảm xúc, cảm giác, suy nghĩ vào một sự việc, sự vật nào đó ở hiện tại mà không có bất kỳ phán xét gì.
Mindfulness là gì?
Lý giải cụ thể về khái niệm này như sau:
Thực tại: khi quan sát thật kỹ tâm trí, bạn sẽ nhận thấy nó thường suy nghĩ, tưởng tượng rất lan man về quá khứ hoặc tương lai. Chính điều này đã dẫn đến những cảm xúc tiêu cực trong cuộc sống bên ngoài. Khi thực hành mindfulness, bạn sẽ tập trung hơn ở thực tại, cảm nhận sự bình yên, bình an từ bên trong mình.
Không phán xét: đây là một xu hướng tiêu cực, là sự phân biệt giữa xấu – đẹp, đúng – sai và nó có thể tạo ra những xáo động hay sự sân si ở con người. Bạn có thể sẽ quan tâm quá mức đến điều gì đó không tốt, đôi khi chẳng liên quan đến mình và tâm tính bị thay đổi, khó chịu, bực bội.
Sự chú tâm: đây được xem là nền tảng quan trọng, giúp bạn nhận ra được rằng tâm trí đang ở đâu, quá khứ hay tương lai. Luyện tập mindfulness, bạn sẽ được đưa về thực tại, sống tích cực hơn.
Thực tế, bản chất của mindfulness chính là Chánh niệm hay giác sát trong Phật học. Loại hình này giúp hỗ trợ cho tư duy, các giác quan hoạt động mạnh mẽ hơn, giảm stress, chữa lành tâm hồn con người.
Hiện nay, có 2 loại mindfulness phổ biến, được nhiều người áp dụng đó là:
Mindfulness tập trung: loại này sẽ tập trung toàn bộ sự chú ý vào một đối tượng, suy nghĩ, âm thanh, hình ảnh,… nào đó. Nó loại bỏ những điều phiền nhiễu ra khỏi tâm trí bạn.
Mindfulness mở: đây là loại kích thích bạn mở rộng nhận thức về những khía cạnh của môi trường, ý thức bản thân, rèn luyện tư duy,… Nó có thể gồm những cảm xúc, suy nghĩ bị đè nén.
3. Những lợi ích mà mindfulness mang lại
Những lợi ích mà mindfulness mang lại
Việc luyện tập mindfulness mang lại cho con người rất nhiều lợi ích. Cụ thể như thế nào, cùng JobsGO tìm hiểu thêm bạn nhé.
3.1 Tăng khả năng tập trung
Trong công việc, cuộc sống, chúng ta thường khó tránh khỏi những giây phút mất tập trung, mơ hồ, hay quên,… Điều này vô tình khiến bạn rơi vào trạng thái mệt mỏi, không muốn tiếp tục làm gì.
Và luyện tập mindfulness chính là một phương pháp giúp bạn tĩnh tâm hơn, từ đó cải thiện sự tập trung, chú tâm hơn vào những gì đang diễn ra xung quanh.
Căng thẳng, mệt mỏi về tinh thần, thể chất có thể làm tăng nồng độ hormone cortisol và giải phóng các hóa chất gây viêm cytokine. Đây chính là yếu tố khiến cho giấc ngủ của bạn bị gián đoạn, xảy ra tình trạng tăng huyết áp, lo lắng, trầm cảm,…
Việc luyện tập mindfulness có thể làm giảm được các phản ứng gây viêm này. Hơn nữa, thiền cũng giúp cải thiện những triệu chứng của căng thẳng, rối loạn,…
3.3 Tinh thần lạc quan, hưng phấn hơn
Theo một nghiên cứu chỉ ra rằng, việc mindfulness thường xuyên sẽ giúp giảm bớt các triệu chứng lo lâu ở người mắc chứng rối loạn. Bạn có thể kiểm soát được những lo lắng, bất an trong công việc, cuộc sống, lấy lại được tinh thần hưng phấn, lạc quan và làm tốt mọi việc.
3.4 Cải thiện trí nhớ
Mindfulness có thể kết hợp một số câu thần chú, chuyển động lặp đi lặp lại của ngón tay để tập trung suy nghĩ của bạn. Nó giúp tăng khả năng ghi nhớ, cải thiện trí nhớ rất tốt, đặc biệt là những người cao tuổi.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng, không chỉ giảm stress, mindfulness còn giúp nhiều nhân viên văn phòng tiết kiệm được rất nhiều thời gian làm việc mỗi tuần, năng suất làm việc tăng.
Mindfulness giúp bạn giảm sự tập trung đối với những thứ không quan trọng, chú tâm hơn vào công việc. Nó còn có thể làm mới bộ não, hệ thống lại các thói quen, loại bỏ những thứ tiêu cực, không tốt mà tiêu tốn nhiều thời gian.
Tư duy cảm xúc được xem là nền tảng hữu hiệu của mindfulness. Việc phát triển tư duy cảm xúc sẽ giúp cho bạn kiểm soát bản thân tốt hơn.
Ví dụ bạn không cần phải cố gồng mình, tỏ ra mạnh mẽ khi bản thân đang gặp chuyện không tốt. Sự cố gắng này sẽ khiến bạn rơi vào tình trạng tiêu cực, tồi tệ hơn và hình thành sự sợ hãi, e dè, bất ổn tâm lý.
Theo đó, mindfulness sẽ giúp bạn tiếp cận những cảm xúc theo cách riêng, loại bỏ những điều tiêu cực, tập trung vào điều tích cực. Nó cũng giúp bạn mở lòng ra, thể hiện đúng những điều mình đang cảm nhận nhưng theo cách ít tổn thương nhất.
3.7 Gia tăng sự tự tin
Khi mọi thứ trong cuộc sống được ổn định, đi theo hướng tốt đẹp thì bạn cũng sẽ trở nên tích cực hơn. Từ đây, bạn sẽ đẩy cảm xúc của mình theo cách lành mạnh nhất và toát lên sự tự tin của bản thân.
3.8 Giúp ngủ ngon hơn
Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, người luyện tập mindfulness thường xuyên sẽ dễ đi vào giấc ngủ, ngủ sâu, ngủ ngon hơn những người không thực hiện phương pháp này.
Thật vậy, khi cơ thể của bạn được thư giãn, giải tỏa bớt căng thẳng, mệt mỏi, lo lắng,… thì sẽ cảm thấy thoải mái, bình yên, dễ ngủ hơn.
3.9 Cân bằng huyết áp
Mindfulness là một phương pháp giúp giảm căng thẳng cho tim, từ đó vấn đề cao huyết áp cũng sẽ được cải thiện. Bạn sẽ được cân bằng huyết áp, tránh các bệnh như xơ vữa động mạch, thu hẹp động mạch, đau tim,…
Mindfulness giúp cân bằng huyết áp
3.10 Hỗ trợ cai nghiện chất kích thích
Một lợi ích vô cùng lớn của tập mindfulness chính là giúp hỗ trợ quá trình cai, giảm sử dụng các chất kích thích như rượu, thuốc lá,… Bởi mindfulness giúp bạn kiểm soát bản thân tốt hơn, có nhận thức về các vấn đề, tác hại của chất gây nghiện. Từ đó, bạn sẽ chủ động giảm thiểu, dần dần là bỏ rượu, thuốc lá,…
4. Cách thực hiện mindfulness
Để thực hiện mindfulness, bạn hãy làm theo hướng dẫn sau:
Bước 1: Ngồi xuống bất cứ đâu bạn có thể (ghế, đệm, đất,…), tuy nhiên chỗ ngồi cần ổn định, phẳng, có thể ngồi được lâu.
Bước 2: nếu bạn ngồi trên sàn, hãy ngồi khoanh chân chéo trước mặt; còn nếu ngồi trên ghế, bạn có thể để lòng bàn chân chạm xuống sàn.
Bước 3: ngồi thẳng lưng nhưng cơ thể thoải mái, không cố gồng, cột sống cần có độ cong tự nhiên, đầu và vai tựa lên các đốt sống.
Bước 4: đặt cánh tay song song với cơ thể, sau đó đặt 2 tay lên chân, điều chỉnh các dây trên cơ thể ở trạng thái bình thường, không quá chặt cũng không quá lỏng.
Bước 5: cằm hạ xuống một chút, hướng ánh nhìn xuống dưới. Bạn có thể nhắm mắt nhưng đừng tập trung vào nó.
Bước 6: giữ cơ thể trong vài phút, thư giãn, chú ý vào hơi thở hoặc cảm giác bên trong cơ thể mình.
Bước 7: hít vào thở ra đều, nhẹ nhàng, cảm nhận hơi thở.
Sau khi thực hiện 7 bước trên, bạn hãy nhẹ nhàng mở mắt ra (nếu trước đó có nhắm lại), dành một chút thời gian để cảm nhận mọi thứ, xem cảm giác cơ thể lúc này như thế nào.
5. Một số phương pháp để sống mindfulness mỗi ngày
Ngoài cách ngồi thiền như trên, bạn cũng có thể áp dụng một số phương pháp dưới đây để mỗi ngày của bạn đều mindfulness nhé!
Dậy sớm đón ngày mới: ngắm nhìn bình minh sẽ giúp bạn cảm thấy thư thái, tâm hồn vui tươi, có năng lượng hơn cho ngày mới.
Thay đổi những thói quen chưa tốt: đây là cách để bạn trở nên khác đi, sống tích cực hơn mỗi ngày. Ví dụ bình thường bạn sẽ dậy lúc 7h30 để đi thẳng đến công ty, bỏ qua bữa sáng; hôm nay bạn hãy dậy từ 7h và đi ăn sáng rồi mới đi làm. Điều này sẽ giúp bạn có tinh thần hơn đó.
Tạo to – do – list để nhắc nhở bản thân: đây là một phương pháp để bạn nhanh chóng đạt được mục tiêu của mình. Nó cũng giúp bạn không rơi vào tình trạng dồn việc, căng thẳng, mệt mỏi.
Dọn dẹp nhà cửa gọn gàng: sống trong một không gian rộng rãi, ngăn nắp cũng sẽ tạo cảm giác thoải mái, vui vẻ cho bạn. Hãy thử tưởng tượng, sau một ngày dài làm việc, bạn trở về căn phòng bừa bộn, bạn sẽ thấy như thế nào? Chắc chắn sự mệt mỏi sẽ tăng gấp 2, 3 lần.
Tìm niềm vui trong việc nấu ăn: tự vào bếp và chuẩn bị cho bản thân, gia đình một bữa cơm ngon cũng là cách để bạn quên đi muộn phiền. Vì nấu ăn cần có sự tập trung, bạn sẽ loại bỏ những điều không vui đã gặp phải trong ngày.
Hòa mình vào thiên nhiên để cuộc sống được yên bình, nhẹ nhàng hơn. Bạn có thể tận dụng ban công, sân thượng để trồng rau, cây, chăm chút chúng. Hoặc hàng ngày bạn có thể tìm đến những địa điểm nhiều cỏ cây, hoa lá ngồi thư giãn.
Luyện tập mindfulness là phương pháp vô cùng hữu ích, hiệu quả mà các bạn nên thử, đặc biệt là những ai làm công việc nhiều áp lực, căng thẳng. Hy vọng rằng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ “mindfulness là gì?” cũng như cách để luyện tập mindfulness nhé.
Hồng Nguyễn
