Bảo hiểm thất nghiệp là gì? Đây là một chính sách xã hội quan trọng nhằm hỗ trợ người lao động khi mất việc, giúp họ ổn định cuộc sống và nhanh chóng tìm kiếm cơ hội việc làm mới. Trong bài viết này, JobsGO sẽ gửi đến bạn thông tin chi tiết về chế độ hưởng bảo hiểm thất nghiệp để giúp bạn hiểu rõ và chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi của mình.

Xem nhanh nội dung

1. Bảo Hiểm Thất Nghiệp Là Gì?

Bảo hiểm thất nghiệp là gì - image 1

BHTN là gì?

Theo Khoản 4 Điều 3 của Luật Việc Làm năm 2013, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là một chính sách an sinh xã hội hỗ trợ người lao động khi mất việc làm. Cụ thể, người lao động sẽ được nhận trợ cấp tài chính tạm thời, đồng thời được hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm và đào tạo nghề.

Bảo hiểm thất nghiệp đóng vai trò quan trọng không chỉ với người lao động mà cả với doanh nghiệp. Với người lao động, đây là điểm tựa tài chính trong giai đoạn khó khăn và là cơ hội để nâng cao năng lực nghề nghiệp. Còn với doanh nghiệp, việc tham gia bảo hiểm thất nghiệp góp phần củng cố niềm tin của nhân viên, giảm áp lực quản lý khi xảy ra biến động nhân sự, từ đó xây dựng môi trường làm việc ổn định và bền vững.

2. Ai Phải Tham Gia Bảo Hiểm Thất Nghiệp?

Theo quy định tại Điều 43 Luật Việc Làm 2013, bảo hiểm thất nghiệp là hình thức bắt buộc đối với 2 nhóm đối tượng chính trong quan hệ lao động là:

  • Người lao động: Bao gồm những cá nhân ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn, xác định thời hạn hoặc theo mùa vụ từ đủ 3 tháng trở lên. Trường hợp một người lao động ký nhiều HĐLĐ cùng lúc thì chỉ tham gia bảo hiểm thất nghiệp theo hợp đồng đầu tiên được ký kết.
  • Người sử dụng lao động: Là các tổ chức, doanh nghiệp có sử dụng lao động và ký hợp đồng lao động theo quy định. Doanh nghiệp có trách nhiệm đăng ký và nộp BHTN cho người lao động trong vòng 30 ngày kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực.

Các trường hợp không thuộc đối tượng tham gia bao gồm người giúp việc gia đình, người đang hưởng lương hưu hằng tháng hoặc người đang nhận trợ cấp mất sức lao động. Nhóm này không có nghĩa vụ tham gia vì đã được bảo đảm bằng các chính sách an sinh xã hội khác.

3. Mức Đóng Bảo Hiểm Thất Nghiệp Hàng Tháng Được Tính Thế Nào?

Mức đóng BHTN hàng tháng được tính dựa trên tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc của người lao động. Cụ thể, theo Điều 57 Luật Việc làm 2013, công thức tính như sau:

  • Người lao động: Đóng 1% tiền lương tháng.
  • Người sử dụng lao động: Đóng 1% quỹ tiền lương tháng của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
  • Nhà nước: Hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp và do ngân sách trung ương bảo đảm.

Ví dụ: Nếu tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của người lao động là 10 triệu đồng, thì mỗi tháng người lao động sẽ đóng 0.1 triệu đồng (1% của 10 triệu), người sử dụng lao động cũng đóng 0.1 triệu đồng, và nhà nước hỗ trợ 0.1 triệu đồng, tạo thành quỹ BHTN là 0.3 triệu đồng mỗi tháng.

4. Điều Kiện Hưởng Các Chế Độ Bảo Hiểm Thất Nghiệp

Người tham gia BHTN có thể được hưởng nhiều chế độ như: trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ tư vấn/giới thiệu việc làm, hỗ trợ học nghề và hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm. Mỗi chế độ đều có điều kiện cụ thể để đảm bảo quyền lợi đúng như quy định của pháp luật.

4.1. Điều Kiện Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp

Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động cần đáp ứng 4 điều kiện sau:

  • Chấm dứt HĐLĐ hợp pháp (do hết hạn, sa thải theo quy định của pháp luật).
  • Đóng BHTN đủ thời gian từ 12 đến 36 tháng tùy theo loại hợp đồng.
  • Đã nộp hồ sơ xin trợ cấp trong vòng 03 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ/HĐLV.
  • Sau 15 ngày nộp hồ sơ vẫn chưa tìm được việc làm mới.

Những trường hợp tự ý bỏ việc, đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật, hoặc đang hưởng các chế độ lương hưu, trợ cấp mất sức lao động sẽ không đủ điều kiện hưởng BHTN. Các điều kiện này nhằm đảm bảo rằng trợ cấp thất nghiệp chỉ dành cho những người thực sự cần hỗ trợ.

4.2. Điều Kiện Được Hỗ Trợ Tư Vấn, Giới Thiệu Việc Làm

Dịch vụ tư vấn và giới thiệu việc làm miễn phí được áp dụng với người lao động đang đóng bảo hiểm thất nghiệp vừa mới hoặc đã chấm dứt hợp đồng và có nhu cầu tìm việc mới. Quyền lợi này giúp người lao động tiếp cận nhanh chóng các cơ hội việc làm phù hợp, giảm bớt khó khăn trong quá trình chuyển đổi công việc.

4.3. Điều Kiện Được Hỗ Trợ Học Nghề

Để nhận hỗ trợ học nghề theo Điều 55 Luật Việc làm 2013, người lao động cần đáp ứng:

  • Có thời gian đóng BHTN tối thiểu từ 09 tháng trong 24 tháng hoặc 36 tháng, tùy thuộc vào loại hợp đồng.
  • Chấm dứt HĐLĐ hợp pháp (do hết hạn, sa thải theo quy định của pháp luật).
  • Đã nộp hồ sơ xin trợ cấp trong vòng 03 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ/HĐLV.
  • Sau 15 ngày nộp hồ sơ vẫn chưa tìm được việc làm mới.
Bảo hiểm thất nghiệp là gì - image 2

Người lao động được hỗ trợ học nghề

Những trường hợp tự ý bỏ việc hoặc đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật sẽ không được hỗ trợ. Việc được hỗ trợ học nghề không chỉ giúp người lao động nâng cao năng lực mà còn mở rộng cơ hội chuyển đổi nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động thay đổi liên tục.

4.4. Điều Kiện Hỗ Trợ Đào Tạo Duy Trì Việc Làm Cho Người Sử Dụng Lao Động

Chính sách này hỗ trợ doanh nghiệp khi gặp khó khăn kinh tế hoặc chịu ảnh hưởng của các sự kiện bất khả kháng, giúp duy trì ổn định lực lượng lao động thông qua đào tạo nâng cao kỹ năng. Để được hưởng quyền lợi, doanh nghiệp cần:

  • Đóng đủ và đúng hạn bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.
  • Gặp khó khăn kinh tế hoặc ảnh hưởng bất khả kháng.
  • Thiếu kinh phí cho đào tạo nâng cao kỹ năng.
  • Có phương án đào tạo được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

5. Mức Hưởng Các Chế Độ Bảo Hiểm Thất Nghiệp Được Tính Như Thế Nào?

Để xác định mức hưởng cho từng chế độ BHTN, cần nắm rõ cách tính trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ học nghề, cũng như hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người sử dụng lao động.

5.1. Cách Tính Tiền Trợ Cấp Thất Nghiệp Hàng Tháng

Luật Việc làm 2013 quy định, người lao động sẽ nhận trợ cấp thất nghiệp hàng tháng bằng 60% mức lương bình quân của 6 tháng gần nhất trước khi nghỉ việc. Thời gian nhận trợ cấp phụ thuộc vào tổng thời gian đã đóng BHTN: nếu đóng từ 12 đến 36 tháng thì được nhận 3 tháng trợ cấp; sau đó, mỗi 12 tháng đóng thêm sẽ được cộng thêm 1 tháng trợ cấp, tối đa là 12 tháng.

Ví dụ: nếu mức lương bình quân 6 tháng cuối là 10 triệu đồng, thì mức trợ cấp mỗi tháng là 6 triệu đồng. Người lao động đóng BHTN 24 tháng sẽ được nhận trợ cấp trong 5 tháng. Để duy trì quyền lợi, người lao động phải báo cáo định kỳ với Trung tâm Dịch vụ việc làm về việc tìm kiếm công việc mới.

5.2. Mức Hỗ Trợ Học Nghề

Theo Quyết Định 17/2021/QĐ-TTg, người lao động tham gia đào tạo nghề sẽ nhận hỗ trợ học phí dựa trên thời gian học và mức học phí thực tế.

  • Đối với khóa học dưới 03 tháng: Mức hỗ trợ tối đa là 4.500.000 đồng/người/khóa.
  • Đối với khóa học trên 03 tháng: Mức hỗ trợ tối đa là 1.500.000 đồng/người/tháng.
  • Ngày học lẻ sẽ được quy đổi theo nguyên tắc: từ 15 ngày trở lên tính là 01 tháng, từ 14 ngày trở xuống tính là ½ tháng.

5.3. Mức Hỗ Trợ Đào Tạo Để Duy Trì Việc Làm Cho Người Sử Dụng Lao Động

Doanh nghiệp gặp khó khăn có thể nhận hỗ trợ kinh phí đào tạo để giữ chân người lao động. Theo Nghị Định 28/2015/NĐ-CP, mức hỗ trợ tối đa là 1 triệu đồng/người/tháng, tính theo số tháng học thực tế của từng nghề hoặc khóa học, nhưng không vượt quá 6 tháng.

6. Cập Nhật Mới Nhất 4 Thay Đổi Trong Chính Sách BHTN Áp Dụng Từ 1/1/2026

Luật Việc làm sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 mang đến nhiều thay đổi quan trọng đối với chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Các điều chỉnh tập trung vào việc cập nhật mức đóng, mở rộng đối tượng tham gia, làm rõ căn cứ tiền lương và tăng cường quản lý thông tin người lao động. Dưới đây là 4 điểm thay đổi đáng chú ý:

6.1. Linh Hoạt Hơn Trong Quy Định Mức Đóng BHTN

Thay vì duy trì mức đóng cố định 1% mỗi tháng như hiện nay, chính sách mới áp dụng giới hạn tối đa 1% cho cả người lao động, người sử dụng lao động và ngân sách nhà nước. Tỷ lệ cụ thể sẽ được Chính phủ điều chỉnh theo từng thời kỳ nhằm thích ứng với diễn biến thực tế như khủng hoảng kinh tế, dịch bệnh hay khi Quỹ kết dư lớn. Cách tiếp cận này giúp tăng tính chủ động trong việc sử dụng và điều tiết nguồn lực BHTN.

6.2. Mở Rộng Đối Tượng Bắt Buộc Tham Gia

Luật mới mở rộng diện tham gia BHTN đến nhiều nhóm lao động hơn so với trước. Tất cả những ai có hợp đồng từ 1 tháng trở lên (thay vì 3 tháng) đều thuộc diện đóng. Ngoài ra, còn bao gồm người làm việc không trọn thời gian có thu nhập ổn định, các chức danh quản lý được trả lương trong doanh nghiệp, hợp tác xã. Trong một số trường hợp đặc thù, Quốc hội có thể quyết định bổ sung thêm các nhóm đối tượng khác có việc làm thường xuyên nhưng chưa thuộc diện tham gia.

6.3. Làm Rõ Căn Cứ Tiền Lương Để Đóng BHTN

Chính sách mới quy định rõ hơn về cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHTN. Với khu vực công, căn cứ là chức danh, ngạch, bậc và các khoản phụ cấp theo quy định. Trong khu vực tư nhân, căn cứ gồm lương chính và các khoản bổ sung ổn định theo hợp đồng. Mức lương tối đa để tính đóng được giới hạn ở mức 20 lần lương tối thiểu vùng. Luật cũng đề cập đến các tình huống tạm dừng đóng trong thời gian người lao động bị tạm giam hoặc tạm đình chỉ công việc.

6.4. Tăng Cường Quản Lý Với Cơ Sở Dữ Liệu Đồng Bộ

Luật sửa đổi thiết lập hệ thống quản lý thông tin người lao động thông qua cơ sở dữ liệu tập trung, được kết nối với dữ liệu dân cư và các hệ thống liên quan. Hồ sơ sẽ bao gồm thông tin cá nhân, trình độ, nhu cầu việc làm và lịch sử tham gia BHXH – BHTN. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất toàn quốc không chỉ giúp minh bạch hóa thông tin, mà còn là công cụ hỗ trợ quản lý và hoạch định chính sách lao động chính xác hơn.

7. Thủ Tục Hưởng Bảo Hiểm Thất Nghiệp Dành Cho Người Lao Động

Người lao động có thể làm thủ tục bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm.

Bảo hiểm thất nghiệp là gì - image 3

Thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp

7.1. Hồ Sơ Hưởng Bảo Hiểm Thất Nghiệp Cần Giấy Tờ Gì?

Để được xem xét hưởng bảo hiểm thất nghiệp, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ theo quy định. Cụ thể như sau:

  • Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp theo mẫu của Bộ Lao Động – Thương Binh và Xã Hội.
  • Bản gốc hoặc bản sao công chứng các giấy tờ xác minh việc chấm dứt hợp đồng lao động như: Quyết định thôi việc, hợp đồng hết hạn, thông báo chấm dứt hợp đồng, quyết định sa thải, v.v.
  • Sổ bảo hiểm xã hội hoặc giấy xác nhận thời gian đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
  • Các giấy tờ liên quan khác theo yêu cầu cụ thể của Trung tâm Dịch vụ việc làm.

7.2. Thủ Tục Làm Hồ Sơ Hưởng Bảo Hiểm Thất Nghiệp

Để hưởng các quyền lợi từ BHTN, người lao động cần thực hiện các bước làm thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp theo đúng quy định của cơ quan chức năng. Hồ sơ thường bao gồm đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, quyết định nghỉ việc, sổ BHXH đã chốt sổ và CMND/CCCD còn hiệu lực. Sau khi tiếp nhận, cơ quan bảo hiểm sẽ xem xét và thông báo kết quả trong thời gian quy định. Đặc biệt, người lao động có thể nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp thông qua nền tảng trực tuyến của Cổng Dịch vụ công Quốc gia hoặc nộp trực tiếp tại Trung tâm dịch vụ việc làm.

7.3. Nộp Hồ Sơ Bảo Hiểm Thất Nghiệp Ở Đâu? Thời Hạn Nộp Là Khi Nào?

Người lao động có thể nộp hồ sơ tại Trung tâm Dịch vụ việc làm nơi mình mong muốn nhận trợ cấp, không bắt buộc phải là nơi đang đóng bảo hiểm. Theo quy định tại Nghị định 28/2015/NĐ-CP, hồ sơ cần được nộp trong thời gian tối đa 03 tháng kể từ ngày hợp đồng lao động kết thúc.

8. Cách Tra Cứu Thông Tin Bảo Hiểm Thất Nghiệp

Để theo dõi quá trình đóng và hưởng BHTN, người lao động có thể tra cứu thông tin thông qua các phương pháp sau:

8.1.Tra Cứu Qua Cổng Thông Tin BHXH Việt Nam

Người lao động có thể truy cập vào trang baohiemxahoi.gov.vn, nhập mã số BHXH cá nhân cùng mã xác thực (OTP) được gửi qua điện thoại. Sau đó, hệ thống sẽ trả về kết quả là tình trạng tham gia bảo hiểm của chủ tài khoản.

Bảo hiểm thất nghiệp là gì - image 4

Giao diện cổng thông tin Bảo hiểm xã hội Việt Nam

8.2. Tra Cứu Qua VssID

Người lao động tải ứng dụng VssID và đăng ký tài khoản cá nhân. Nếu đã có tài khoản, chọn mục đăng nhập. Sau khi đăng nhập vào tài khoản và chọn mục “Quản lý cá nhân” rồi chọn “Quá trình tham gia” để để xem chi tiết các thông tin về BHXH, BHYT, BHTN…

Bảo hiểm thất nghiệp là gì - image 5

Giao diện tra cứu bảo hiểm thất nghiệp trên VssID

8.3. Tra Cứu Qua Tổng Đài BHXH Việt Nam

Người lao động có thể liên hệ tổng đài chăm sóc khách hàng của BHXH Việt Nam qua số 1900 9068 để được hỗ trợ kiểm tra thông tin cá nhân liên quan đến bảo hiểm. BHXH Việt Nam cung cấp dịch vụ tra cứu miễn phí, tuy nhiên, người lao động vẫn phải trả cước phí cuộc gọi là 1000 đồng/phút cho nhà mạng.

9. Địa Chỉ Trung Tâm Dịch Vụ Việc Làm Tại Một Số Tỉnh/Thành Lớn

Dưới đây là địa chỉ của một số Trung tâm Dịch vụ việc làm tại các tỉnh/thành phố lớn mà người lao động có thể đến nộp hồ sơ và lãnh bảo hiểm thất nghiệp:

Tỉnh/Thành phố
Địa chỉ
Số điện thoại
Giờ mở cửa
TP. Hồ Chí Minh
153 Xô Viết Nghệ Tĩnh, Phường 17, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
028 3514 7187
8:00 – 17:00 (Thứ 2 đến Thứ 6)
Hà Nội
Số 45, Đường Lý Thái Tổ, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
024 3782 2806
Bình Dương
TP, 369 Đại lộ Bình Dương, KP. Hòa Lân, Thuận An, Bình Dương
0274 3899 019
Đồng Nai
Khu phố 5, phường Tân Hiệp, Biên Hòa, Đồng Nai.
0251 8823 453
Đà Nẵng
278 Âu Cơ, Hoà Khánh Bắc, Liên Chiểu, Đà Nẵng
0236 3825 606
Quảng Nam
84 Nguyễn Du, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam
0235.3810598

Tóm lại, bảo hiểm thất nghiệp là gì? Đây là chế độ an sinh giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động và hỗ trợ doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định trong thời kỳ khó khăn. Nếu bạn đang cần tìm việc, hãy truy cập JobsGO để cập nhật các cơ hội việc làm mới nhất nhé!

Câu hỏi thường gặp

1. Bảo Hiểm Thất Nghiệp Có Được Cộng Dồn Thời Gian Đóng Không?

Có, theo Khoản 1 Điều 45 Luật Việc làm 2013, thời gian đóng BHTN được cộng dồn kể cả khi không liên tục, trừ thời gian đã hưởng trợ cấp.

2. Tôi Đã Đóng BHTN Nhưng Không Đến Nhận, Thời Gian Đó Có Bị Mất Không?

Sau 03 tháng từ ngày người lao động hết thời hạn hưởng TCTN mà không đến nhận, thời gian đóng BHTN sẽ được bảo lưu để tính cho lần hưởng trợ cấp sau nếu đủ điều kiện.

3. Tôi Có Thể Nhận Trợ Cấp Thất Nghiệp Một Lần Được Không?

Không, trợ cấp được chi trả theo từng tháng.

4. Nếu Tôi Đang Nhận Trợ Cấp BHTN Mà Tìm Được Việc Làm Mới Thì Sao?

Khi có việc làm mới, người lao động sẽ bị chấm dứt hưởng trợ cấp từ tháng tiếp theo và thời gian đóng BHTN còn lại sẽ được bảo lưu.

5. Đọc Luật Bảo Hiểm Thất Nghiệp Mới Nhất Ở Đâu?

Gần đây nhất, Luật bảo hiểm thất nghiệp được quy định trong Luật Việc làm 2013 và một số văn bản liên quan khác.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)