Storytelling là gì? Nguyên tắc tạo content storytelling

Storytelling đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược marketing của nhiều thương hiệu. Vậy storytelling là gì? Trong bài viết này, hãy cùng JobsGO khám phá tất tần tật về storytelling, từ các dạng storytelling phổ biến đến các bước để xây dựng một câu chuyện thu hút và giữ chân khách hàng.

Xem nhanh nội dung

1. Storytelling là gì?

Storytelling là nghệ thuật sử dụng ngôn từ, hình ảnh hoặc âm thanh để dẫn dắt một câu chuyện nhằm truyền tải thông điệp một cách khéo léo, thay vì chỉ liệt kê các dữ liệu khô khan. Kỹ thuật này tập trung vào việc khơi gợi cảm xúc và trí tưởng tượng, giúp thương hiệu hoặc người nói xây dựng mối liên kết sâu sắc, đồng cảm với người nghe.

Trong marketing hiện đại, storytelling chính là “chìa khóa” giúp doanh nghiệp trở nên khác biệt, khiến khách hàng ghi nhớ và tin tưởng vào giá trị sản phẩm một cách tự nhiên nhất.

Phương pháp storytelling là gì?

2. Lịch sử phát triển storytelling

Storytelling bắt đầu có từ hàng chục ngàn năm trước với văn hóa truyền miệng và hình vẽ hang động, nơi tổ tiên dùng câu chuyện để sinh tồn, gìn giữ ký ức. Bước ngoặt lớn xuất hiện khi chữ viết, máy in ra đời, giúp các sử thi và tri thức được lưu lại vĩnh viễn, đồng thời lan truyền rộng rãi.

Đến thế kỷ 20, công nghệ điện ảnh, phát thanh và truyền hình đã biến đổi storytelling thành trải nghiệm đa giác quan sống động. Ngày nay, trong kỷ nguyên số, storytelling không chỉ là giải trí mà trở thành công cụ marketing quyền năng, nơi thương hiệu và dữ liệu được “thổi hồn” để kết nối cảm xúc tức thời với hàng triệu người qua internet.

3. Tầm quan trọng của storytelling trong marketing

Trong bối cảnh thị trường bão hòa thông tin, storytelling chính là chiến lược sống còn giúp thương hiệu “chạm” đến trái tim khách hàng. Nó biến những chiến dịch quảng cáo vô hồn thành những trải nghiệm cảm xúc đáng nhớ, tạo nên lợi thế cạnh tranh bền vững thông qua các vai trò sau:

Xây dựng kết nối cảm xúc sâu sắc và niềm tin thương hiệu: Thay vì chỉ bán tính năng sản phẩm, câu chuyện giúp khách hàng thấy được giá trị cốt lõi và tính nhân văn của doanh nghiệp, từ đó xóa bỏ rào cản phòng thủ và gia tăng sự tin tưởng tự nhiên.
Tăng khả năng ghi nhớ thông tin vượt trội so với dữ liệu thô: Não bộ con người được lập trình để ghi nhớ các tình tiết và cảm xúc trong câu chuyện tốt hơn gấp 22 lần so với các con số khô khan, giúp thương hiệu lưu lại lâu dài trong tâm trí người tiêu dùng.
Tạo sự khác biệt hóa độc bản giữa thị trường cạnh tranh khốc liệt: Sản phẩm và công nghệ có thể dễ dàng bị sao chép, nhưng câu chuyện thương hiệu là tài sản độc nhất vô nhị, giúp doanh nghiệp định vị bản sắc riêng biệt và không bị hòa tan giữa hàng ngàn đối thủ.
Thúc đẩy hành vi mua hàng và gia tăng tỷ lệ chuyển đổi: Cảm xúc là yếu tố chính dẫn dắt quyết định mua sắm; một câu chuyện hay sẽ khơi gợi nhu cầu tiềm ẩn, thôi thúc khách hàng thực hiện hành động (CTA) một cách tự nguyện và hào hứng hơn là bị ép buộc.

Tầm quan trọng của storytelling trong marketing

4. Các dạng storytelling phổ biến

Storytelling có nhiều hình thức khác nhau, mỗi hình thức lại có đặc trưng riêng phù hợp với mục tiêu và đối tượng khác nhau.

4.1. Brand storytelling

Brand Storytelling là cách thương hiệu chia sẻ về hành trình hình thành, giá trị cốt lõi, tầm nhìn và sứ mệnh của mình. Những câu chuyện xoay quanh giai đoạn khởi đầu hay trận chiến vượt khó giúp thương hiệu khắc sâu bản sắc riêng trong tâm trí khách hàng. Không chỉ tạo cảm giác gần gũi và đáng tin cậy, brand storytelling còn đóng vai trò như một chất keo gắn kết, truyền cảm hứng cho đội ngũ nhân viên nội bộ.

4.2. Digital storytelling

Digital storytelling là gì? Đây là hình thức kể chuyện trên các nền tảng số như website, mạng xã hội, video, podcast hay blog. Nhờ kết hợp linh hoạt giữa văn bản, hình ảnh, âm thanh và video, digital storytelling giúp câu chuyện trở nên sinh động và dễ tiếp cận hơn với khách hàng.

Hình thức này không chỉ lan tỏa thông điệp mà còn tạo điều kiện để thương hiệu tương tác trực tiếp với người xem, từ đó nâng cao mức độ kết nối và mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng tiềm năng.

4.3. Data storytelling

Data storytelling giúp truyền tải thông điệp một cách thuyết phục thông qua việc phân tích và trình bày dữ liệu có chọn lọc. Khi dữ liệu được tổ chức mạch lạc và gắn với yếu tố cảm xúc, nó trở thành một câu chuyện rõ ràng, dễ hiểu, hỗ trợ hiệu quả cho việc ra quyết định.

Đây là hình thức được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực như kinh doanh, tài chính, nhân sự và tuyển dụng để đưa ra các luận điểm đáng tin cậy và giàu sức nặng.

4.4. Visual storytelling

Visual storytelling sử dụng hình ảnh, video, biểu đồ và các yếu tố trực quan khác để truyền tải thông điệp một cách nhanh chóng, thu hút. Trong thời đại người dùng dễ bị quá tải thông tin, hình thức kể chuyện bằng hình ảnh giúp thương hiệu tạo ra dấu ấn mạnh mẽ hơn. Các lĩnh vực như quảng cáo, truyền thông xã hội hay nội dung đa phương tiện thường tận dụng visual storytelling để tăng độ nhận diện và tối ưu hiệu quả truyền thông.

Các dạng storytelling phổ biến

5. Nguyên tắc xây dựng content storytelling

Để một câu chuyện thực sự phát huy tác dụng và đi vào lòng người, người kể chuyện cần tuân thủ 5 nguyên tắc vàng trong mô hình GREAT dưới đây:

Glue (sự kết nối): Đóng vai trò là chất keo gắn kết giữa người kể và người nghe. Câu chuyện cần tạo ra mối liên hệ chặt chẽ thông qua sự đồng cảm sâu sắc và những trải nghiệm cá nhân mà khán giả có thể thấy chính mình trong đó.
Reward (phần thưởng): Đảm bảo người nghe nhận được giá trị xứng đáng cho thời gian họ bỏ ra. Phần thưởng ở đây không nhất thiết là vật chất, mà là những bài học giá trị, kiến thức mới, hoặc sự thỏa mãn về mặt cảm xúc khi câu chuyện khép lại.
Emotion (cảm xúc): Là yếu tố then chốt giúp câu chuyện khắc sâu vào tâm trí. Nội dung phải khơi gợi được những rung động mạnh mẽ, từ niềm vui, nỗi buồn đến sự tò mò, để tạo nên những ấn tượng khó phai mờ.
Authentic (tính chân thực): Là nền tảng để xây dựng lòng tin. Câu chuyện phải bắt nguồn từ sự thật, dựa trên trải nghiệm thực tế và phản ánh đúng giá trị cốt lõi của sản phẩm hay thương hiệu, tránh sự hư cấu sáo rỗng.
Target (mục tiêu & đối tượng): Định hướng rõ ràng cho câu chuyện. Bạn cần xác định chính xác mình đang kể cho ai nghe và kể để làm gì, từ đó xây dựng nội dung phù hợp nhất để đạt hiệu quả truyền tải tối đa.

6. Hướng dẫn viết content storytelling hiệu quả

Muốn chuyển hóa thông điệp khô khan thành một câu chuyện cuốn hút và có sức thuyết phục cao, bạn cần tuân thủ một quy trình xây dựng nội dung chặt chẽ, tập trung vào trải nghiệm người đọc. Dưới đây là 6 bước thực chiến giúp bạn tạo ra những bài viết storytelling “chạm” đến cảm xúc khách hàng:

6.1. Chọn nội dung phù hợp

Trước khi bắt đầu kể chuyện, bạn cần xác định rõ đối tượng mục tiêu và thông điệp mà thương hiệu muốn truyền tải. Nội dung nên xoay quanh những vấn đề thực tế mà khách hàng đang quan tâm, đồng thời phản ánh giá trị cốt lõi của doanh nghiệp.

Ví dụ, nếu thương hiệu của bạn hướng đến lối sống xanh, hãy kể những câu chuyện về sự thay đổi tích cực từ việc sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường.

6.2. Xác định góc nhìn

Việc lựa chọn đúng góc nhìn giúp câu chuyện trở nên chân thực và dễ đồng cảm. Tùy thuộc vào mục tiêu chiến dịch, bạn có thể kể từ góc nhìn của khách hàng, nhân viên, thương hiệu hoặc một bên thứ ba.

Khi đặt mình vào vị trí người nghe, bạn sẽ dễ dàng chọn cách truyền tải phù hợp và chạm đến cảm xúc của họ. Một câu chuyện từ góc nhìn của khách hàng từng trải nghiệm dịch vụ sẽ mang lại cảm giác chân thật và gần gũi hơn.

Hướng dẫn viết content storytelling hiệu quả

6.3. Xây dựng cốt truyện

Storytelling hấp dẫn cần có cấu trúc rõ ràng: mở đầu giới thiệu nhân vật và bối cảnh, sau đó phát triển xung đột, đẩy lên cao trào và kết thúc bằng cách giải quyết vấn đề.

Cốt truyện càng logic và cảm xúc càng mạnh thì khả năng giữ chân người đọc càng cao. Hãy để nhân vật chính trải qua hành trình với những thay đổi cụ thể, giúp người nghe cảm nhận được giá trị mà thương hiệu mang lại.

6.4. Khai thác những điều sâu xa

Đừng dừng lại ở bề nổi của vấn đề. Hãy tìm hiểu thật kỹ insight – những điều người tiêu dùng không nói ra nhưng lại ảnh hưởng lớn đến hành vi của họ. Một câu chuyện phản ánh đúng mong muốn hoặc nỗi lo sâu xa sẽ dễ dàng tạo nên kết nối cảm xúc mạnh mẽ.

Ví dụ, một thương hiệu sữa có thể kể câu chuyện về nỗi lo của người mẹ khi chọn dinh dưỡng cho con thay vì chỉ nói về thành phần sản phẩm.

6.5. Sử dụng dẫn chứng thuyết phục

Để tăng độ tin cậy cho câu chuyện, bạn nên bổ sung các dẫn chứng cụ thể như số liệu thống kê, phản hồi tích cực từ khách hàng hay giải thưởng mà doanh nghiệp đạt được. Những minh chứng thực tế này giúp câu chuyện trở nên rõ ràng và thuyết phục hơn. Khi người đọc nhìn thấy kết quả cụ thể, họ sẽ có thêm lý do để tin tưởng vào thương hiệu.

6.6. Tạo ra “anh hùng” của câu chuyện

Trong storytelling, “anh hùng” là trung tâm của câu chuyện. Anh hùng là người mang lại thay đổi hoặc vượt qua thử thách. Đó có thể là khách hàng đạt được kết quả tích cực sau khi sử dụng sản phẩm, nhân viên nỗ lực đổi mới, hoặc chính thương hiệu đang giải quyết một vấn đề xã hội. Việc xây dựng hình ảnh anh hùng truyền cảm hứng giúp người nghe dễ liên hệ với câu chuyện và ghi nhớ thương hiệu lâu dài.

7. Một số kỹ thuật storytelling lôi cuốn

Ngoài những nguyên tắc trên, bạn cũng cần lưu ý một số kỹ thuật storytelling để đạt được hiệu quả tốt nhất trong quá trình xây dựng câu chuyện cho thương hiệu:

Đầu tư nghiên cứu và chuẩn bị kỹ lưỡng: Hiểu rõ chân dung khán giả cùng bối cảnh để xây dựng cốt truyện chặt chẽ, đảm bảo mọi chi tiết đều phục vụ mục đích truyền tải thay vì lan man.
Cá nhân hóa và duy trì sự nhất quán: Thổi hồn bản sắc riêng vào giọng văn để tạo sự khác biệt, đồng thời điều chỉnh nội dung sao cho mỗi người nghe đều cảm thấy câu chuyện dành riêng cho họ.
Tối ưu hóa trải nghiệm đa phương tiện: Kết hợp linh hoạt giữa văn bản với video, âm thanh, hình ảnh động để kích thích đa giác quan, giúp thông điệp trở nên sống động và dễ tiếp nhận hơn.
Đẩy mạnh các điểm chạm cảm xúc: Khéo léo dẫn dắt tâm lý người xem đi qua các cung bậc từ tò mò, hồi hộp đến vỡ òa, biến câu chuyện thành một trải nghiệm đáng nhớ thay vì thông tin khô khan.
Xây dựng những rào cản và xung đột kịch tính: Tạo ra những thử thách cụ thể mà nhân vật phải vượt qua, bởi chính sự đấu tranh cam go mới là yếu tố then chốt giữ chân khán giả theo dõi đến cùng.
Nghệ thuật điều phối nhịp điệu: Kiểm soát tốc độ kể chuyện lúc nhanh dồn dập, lúc chậm rãi sâu lắng để tránh sự đơn điệu và dẫn dắt cảm xúc người xem theo đúng ý đồ biên kịch.
Sử dụng ngôn ngữ giàu tính trực quan: Vận dụng kỹ thuật “Show, Don’t Tell” với những từ ngữ gợi hình mạnh mẽ, giúp người đọc tự vẽ nên bức tranh toàn cảnh sống động ngay trong tâm trí.
Kết thúc tinh tế, tránh giáo điều: Để khán giả tự chiêm nghiệm và rút ra ý nghĩa thay vì áp đặt những bài học răn dạy cứng nhắc, giúp dư âm của câu chuyện đọng lại sâu sắc và tự nhiên hơn.

Một số kỹ thuật storytelling lôi cuốn

8. Ví dụ về storytelling thành công

Việc ứng dụng storytelling đã được minh họa qua nhiều chiến dịch hiệu quả trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:

8.1. Biti’s – “Đi để trở về”

Biti’s cùng chiến dịch “Đi để trở về” đã khéo léo khai thác hành trình của người trẻ xa quê, nỗi nhớ gia đình và giá trị của sự đoàn tụ. Qua cảnh quay trên những cung đường về quê, âm nhạc giàu cảm xúc và hình ảnh đoàn tụ ấm áp, chiến dịch không chỉ khiến người xem nhớ về thương hiệu mà còn cảm nhận sâu sắc giá trị gia đình. Hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội đã chứng minh sức mạnh của storytelling khi gắn kết cảm xúc và tăng độ nhận diện cho Biti’s.

8.2. Apple – “Think Different”

Một ví dụ điển hình về storytelling trong lĩnh vực công nghệ là chiến dịch “Think Different” (tạm dịch: Nghĩ khác) của Apple. Thay vì tập trung giới thiệu sản phẩm, Apple lựa chọn kể về những con người dám khác biệt và tạo ra dấu ấn trong lịch sử. Qua đó, thương hiệu tự định vị là lựa chọn của những cá nhân sáng tạo, tiên phong. Chiến dịch không chỉ tạo ra kết nối cảm xúc sâu sắc mà còn góp phần vực dậy hình ảnh Apple, đưa công ty vượt qua giai đoạn khó khăn.

8.3. Spotify – “Spotify Wrapped”

Trong vài năm trở lại đây, “Spotify Wrapped” đã trở thành một chiến dịch thường niên mang tính biểu tượng của Spotify, góp phần thu hút hàng trăm triệu người dùng và thúc đẩy doanh thu quảng cáo tăng trưởng mạnh mẽ. Đây là bản tổng hợp cá nhân hóa, được tạo dựa trên dữ liệu nghe nhạc suốt cả năm, phản ánh rõ ràng thói quen và sở thích âm nhạc của từng người.

Năm 2023, với khẩu hiệu “Wrapped Or It Didn’t Happen”, Spotify đã khéo léo áp dụng phương pháp Data Storytelling, biến những con số tưởng chừng khô khan thành các câu chuyện dí dỏm và gần gũi với người dùng. Ví dụ, từ thông tin bài hát “Single Soon” (nói về một cô gái sau khi chia tay) đạt hơn 78 triệu lượt nghe, Spotify đã kết nối con số này với thực tế “Người dùng đã tạo hơn 228 playlist có tên “Dump Him” (tạm dịch: Chia tay anh ta đi) và sẽ sớm độc thân”. Đây là một cách hài hước để nhấn mạnh mức độ phổ biến của ca khúc và xu hướng nghe nhạc mang tính cá nhân, cảm xúc của công chúng.

Bảng quảng cáo trong chiến dịch Spotify Wrapped

Vậy là JobsGO vừa cùng bạn tìm hiểu storytelling là gì? Storytelling giữ vai trò quan trọng trong truyền tải thông điệp, kết nối cảm xúc và xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng cũng như người nghe. Mong rằng bài viết trên hữu ích với bạn.

Câu hỏi thường gặp

1. Storytelling khác gì content marketing?

Content marketing là chiến lược tổng thể về việc tạo và phân phối nội dung để đạt mục tiêu kinh doanh, còn storytelling là kỹ thuật nghệ thuật cụ thể được sử dụng bên trong chiến lược đó để truyền tải thông điệp một cách cảm xúc và nhân văn hơn.

2. Storyteller là gì?

Là người nắm giữ vai trò dẫn dắt câu chuyện, có khả năng xâu chuỗi các dữ kiện khô khan thành mạch cảm xúc lôi cuốn để thuyết phục và kết nối với khán giả.

3. Một bài storytelling nên dài bao nhiêu là hợp lý?

Không có quy chuẩn cố định, nhưng nguyên tắc là "đủ dài để chạm tới cảm xúc, đủ ngắn để giữ sự chú ý"; trên mạng xã hội, nên ưu tiên sự súc tích.

4. Data Storytelling là gì?

Là kỹ thuật biến những con số và biểu đồ khô khan thành một câu chuyện có bối cảnh, giúp người xem dễ dàng hiểu được ý nghĩa và xu hướng đằng sau dữ liệu.