BSC là gì? Cách sử dụng Balanced Scorecard (BSC) như thế nào?

Trong quản trị chiến lược, doanh nghiệp luôn cần một công cụ giúp nhìn nhận hiệu quả hoạt động một cách toàn diện, không chỉ dựa trên con số tài chính. Và ứng dụng mô hình BSC là một chiến lược lý tưởng. Vậy BSC là gì? Tìm hiểu cùng JobsGO để có câu trả lời bạn nhé.

Xem nhanh nội dung

1. BSC là gì?
2. Cấu trúc mô hình BSC
3. Lợi ích khi áp dụng mô hình BSC
4. Cách ứng dụng mô hình BSC

1. BSC là gì?

BSC là viết tắt của từ gì? BSC là viết tắt của Balanced Scorecard (thẻ điểm cân bằng), một hệ thống quản lý cho phép các tổ chức làm rõ tầm nhìn và chiến lược của mình, sau đó dịch chuyển chúng thành hành động cụ thể.

Nó không chỉ tập trung vào các chỉ số tài chính truyền thống mà còn bao gồm các khía cạnh quan trọng khác về khách hàng, quy trình nội bộ, học hỏi & phát triển. Mục tiêu của BSC là cung cấp một khung nhìn toàn diện về hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp, giúp cân bằng giữa các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, từ đó đảm bảo việc thực thi chiến lược hiệu quả, bền vững.

Balanced Scorecard là gì? BSC trong doanh nghiệp là gì?

>>>Xem thêm: Jsc là gì?

2. Cấu trúc mô hình BSC

Mô hình Balanced Scorecard được xây dựng dựa trên sự cân bằng của 4 khía cạnh, liên kết chặt chẽ với nhau để biến chiến lược thành hành động. 4 thước đo này tạo thành một chuỗi quan hệ nhân – quả, bắt đầu từ việc học hỏi, phát triển, tác động đến quy trình nội bộ, dẫn đến sự hài lòng của khách hàng, và cuối cùng là đạt được các mục tiêu tài chính.

2.1. Thước đo tài chính (Financial)

Để đảm bảo thành công và khả năng tồn tại lâu dài, mọi hoạt động chiến lược của doanh nghiệp đều phải hướng đến cải thiện hiệu suất tài chính.

Thước đo này tập trung vào việc xác định các mục tiêu tài chính cụ thể, thể hiện những kết quả kinh tế mà tổ chức mong muốn đạt được, chẳng hạn như tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận ròng, lợi tức đầu tư (ROI), và giá trị cổ đông.

Đây là thước đo kết quả cuối cùng mà ba thước đo còn lại nỗ lực đạt được, đảm bảo rằng chiến lược được thực thi sẽ mang lại giá trị kinh tế.

2.2. Thước đo khách hàng (Customer)

Một trong những yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu tài chính chính là sự hài lòng và giữ chân khách hàng mục tiêu. Thước đo này xác định giá trị và lợi ích mà công ty cần mang lại cho khách hàng để đạt được thành công trên thị trường. Các mục tiêu điển hình bao gồm thị phần, tỷ lệ giữ chân khách hàng, mức độ hài lòng, và khả năng thu hút khách hàng mới.

Việc hiểu rõ nhu cầu của khách hàng và định vị sản phẩm/dịch vụ trên thị trường là nền tảng để xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững.

2.3. Thước đo quá trình nội bộ (Internal Business Processes)

Để đáp ứng được mong đợi của khách hàng và đạt được hiệu quả tài chính, tổ chức cần phải nỗ lực trong các quy trình vận hành của mình.

Thước đo quá trình nội bộ tập trung vào việc xác định những quy trình quan trọng nhất mà doanh nghiệp phải thực hiện tốt nhất để tạo ra giá trị cho khách hàng và cổ đông. Các mục tiêu thường bao gồm tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý chất lượng, đổi mới sản phẩm, và thời gian đưa sản phẩm ra thị trường. Đây là nơi các hành động cụ thể để tạo ra sự khác biệt và hiệu quả chi phí được xác định.

>>> Xem thêm: Business Intelligence là gì?

2.4. Thước đo học tập và phát triển (Learning & Growth)

Sự thành công của ba thước đo trên về lâu dài phụ thuộc vào khả năng cải tiến liên tục của tổ chức. Thước đo nền tảng này tập trung vào các tài sản vô hình cần thiết để hỗ trợ các quy trình nội bộ, bao gồm con người, hệ thống công nghệ, và văn hóa doanh nghiệp. Quá trình bao gồm đào tạo và phát triển năng lực nhân viên, sự gắn kết của nhân viên, khả năng truy cập thông tin, và sự sẵn có của công nghệ. Đầu tư vào thước đo học tập & phát triển là yếu tố dẫn dắt quan trọng để đảm bảo sự phát triển và đổi mới trong tương lai.

Hệ thống BSC là gì? Bao gồm những gì?

3. Lợi ích khi áp dụng mô hình BSC

Việc áp dụng mô hình BSC mang lại những lợi ích vượt trội, giúp tổ chức không chỉ đo lường hiệu suất mà còn thúc đẩy sự đồng bộ trong việc thực thi chiến lược. Các lợi ích này giúp chuyển đổi tầm nhìn thành hành động cụ thể và có thể đo lường được, từ đó tạo ra giá trị bền vững.

3.1. BSC lập ra chiến lược hoàn chỉnh, chi tiết, có triển vọng

BSC buộc lãnh đạo phải xây dựng bản đồ chiến lược cân bằng, tích hợp 4 khía cạnh (tài chính, khách hàng, quy trình, học tập & phát triển), không chỉ tập trung vào tài chính ngắn hạn.

Mô hình này giúp dịch chuyển tầm nhìn vĩ mô thành các mục tiêu cụ thể, liên kết nhân – quả rõ ràng, từ đó đảm bảo tính khả thi và định hướng dài hạn cho toàn bộ tổ chức. Đây là cơ sở để mọi nỗ lực đều hướng đến mục tiêu cuối cùng.

>>> Xem thêm: Power BI là gì?

3.2. BSC là sợi dây gắn kết các dự án với nhau

BSC đóng vai trò là khung tham chiếu thống nhất để lựa chọn và ưu tiên các sáng kiến, dự án đầu tư. Nó đảm bảo mọi dự án và ngân sách đều phải gắn kết trực tiếp với các mục tiêu chiến lược trong bản đồ chiến lược. Qua đây, doanh nghiệp loại bỏ được các hoạt động lãng phí, tối đa hóa hiệu suất sử dụng nguồn lực và tập trung vào những hoạt động tạo ra giá trị chiến lược cao nhất.

3.3. BSC giúp truyền thông cho doanh nghiệp dễ dàng hơn

Bản đồ chiến lược và các chỉ số đo lường (KPIs) rõ ràng của BSC tạo ra một ngôn ngữ chung, đơn giản hóa việc truyền đạt chiến lược phức tạp đến mọi cấp bậc nhân viên. Khi nhân viên hiểu được vai trò, đóng góp của họ vào bức tranh lớn, sự đồng thuận và tinh thần trách nhiệm sẽ tăng lên đáng kể. Điều này giúp toàn bộ tổ chức hành động đồng lòng, từ đó tăng cường hiệu quả thực thi chiến lược.

Mô hình BSC là gì? BSC mang lại những lợi ích như thế nào?

3.4. BSC làm cải thiện hiệu suất báo cáo

Sử dụng bộ chỉ số cân bằng (bao gồm cả chỉ số dẫn dắt và chỉ số kết quả), BSC cung cấp một cái nhìn toàn diện, sâu sắc hơn về hiệu suất so với chỉ báo cáo tài chính đơn thuần. Ban lãnh đạo có thể nhận biết sớm các vấn đề tiềm ẩn (ví dụ: sự suy giảm niềm tin nhân viên là chỉ báo cho chất lượng sản phẩm tương lai). Nhờ vậy, việc ra quyết định và điều chỉnh chiến lược trở nên kịp thời, chính xác, dựa trên dữ liệu vững chắc.

>>>Xem thêm: CSS là gì?

4. Cách ứng dụng mô hình BSC

Để áp dụng mô hình BSC một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần tuân thủ một quy trình có hệ thống, tập trung vào việc biến chiến lược thành các hành động và chỉ số có thể đo lường. Quá trình này không chỉ là thiết lập mục tiêu mà còn là xây dựng cơ chế kiểm soát và đánh giá liên tục, đảm bảo sự đồng bộ từ cấp cao nhất đến cấp vận hành.

4.1. Kiểm soát dữ liệu trong mô hình BSC

Việc xây dựng một hệ thống kiểm soát dữ liệu đáng tin cậy là bước tiên quyết. Tổ chức cần phải xác định rõ ràng các nguồn dữ liệu đầu vào, tần suất thu thập, và người chịu trách nhiệm về tính chính xác của dữ liệu đó. Việc này bao gồm việc thiết lập các phần mềm, hệ thống thông tin quản lý (MIS) hoặc các công cụ báo cáo để tự động hóa quá trình thu thập và chuẩn hóa dữ liệu. Nếu dữ liệu không chính xác hoặc không kịp thời, toàn bộ quá trình đánh giá và ra quyết định chiến lược dựa trên BSC sẽ không còn hiệu lực.

4.2. Đo lường, đánh giá các yếu tố mục tiêu

Sau khi hệ thống dữ liệu được thiết lập, tổ chức cần tiến hành đo lường và đánh giá hiệu suất của từng mục tiêu chiến lược đã xác định trong bản đồ chiến lược. Điều này đòi hỏi việc so sánh kết quả thực tế đạt được với các mục tiêu đã đề ra cho mỗi thước đo.

Quá trình đánh giá giúp ban lãnh đạo nhận ra những khoảng cách hiệu suất và xác định xem liệu chiến lược đang đi đúng hướng hay cần phải điều chỉnh. Đây là giai đoạn cung cấp cái nhìn sâu sắc về những điểm mạnh cần phát huy và những lĩnh vực cần cải thiện.

4.3. Gán KPI tương ứng với yếu tố mục tiêu

Việc chuyển các mục tiêu chiến lược thành những chỉ số hiệu suất chính (KPIs) cụ thể và có thể đo lường được là một bước không thể thiếu trong ứng dụng BSC. Mỗi mục tiêu trong 4 thước đo phải được gán ít nhất một KPI phù hợp, có tính chất đo lường rõ ràng (ví dụ: tăng trưởng doanh thu 15%, giảm tỷ lệ lỗi sản phẩm xuống 2%).

Việc này đảm bảo rằng các mục tiêu không chỉ là những tuyên bố mơ hồ mà đã được cụ thể hóa thành các con số rõ ràng mà nhân viên có thể nỗ lực đạt được. Quá trình gán KPI giúp tập trung nguồn lực và nỗ lực vào những yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến thành công chiến lược.

Cách ứng dụng mô hình BSC

4.4. Kết nối các yếu tố mục tiêu

Cuối cùng là bước xây dựng mối quan hệ nhân quả rõ ràng giữa các mục tiêu trong 4 thước đo, thể hiện trên bản đồ chiến lược. Việc này đảm bảo rằng hành động ở cấp độ nền tảng (học tập & phát triển) sẽ tạo ra kết quả ở cấp độ cao hơn (quy trình nội bộ), từ đó tác động đến (khách hàng) và cuối cùng mang lại (tài chính).

Sự kết nối trên là bản chất cốt lõi của BSC, giúp nhân viên hiểu được ý nghĩa chiến lược của công việc hàng ngày của họ. Nó biến BSC từ một tập hợp các chỉ số thành một hệ thống quản lý chiến lược năng động và có tính liên kết cao.

Hiểu rõ BSC là gì giúp doanh nghiệp không chỉ đánh giá đúng những gì đang diễn ra, mà còn định hướng chính xác con đường cần đi. Với cách tiếp cận đa chiều, Balanced Scorecard trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong hoạch định chiến lược hiện đại. Khi được áp dụng đúng cách, BSC sẽ mở ra cơ hội nâng cao hiệu suất và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Để cập nhật thêm các thông tin hữu ích về chiến lược quản trị doanh nghiệp, bạn hãy theo dõi JobsGO thường xuyên nhé.