Quỳnh Nguyễn
Trauma hay chấn thương tâm lý, là một vấn đề sức khỏe tâm thần ngày càng được nhiều người quan tâm. Nó có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, bất kể tuổi tác, giới tính hay hoàn cảnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu xem Trauma là gì, các triệu chứng, nguyên nhân và tác động của nó lên cuộc sống.
Mục lục
1. Trauma Là Gì?
Theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), Trauma được định nghĩa là một phản ứng tâm lý bất thường đối với một sự kiện khủng khiếp. Nó liên quan đến việc trải qua hoặc chứng kiến một sự kiện có nguy cơ tử vong, thương tật nghiêm trọng hoặc đe dọa sự toàn vẹn về thể chất.
Trauma không chỉ xảy ra sau một sự kiện đơn lẻ, mà còn có thể là kết quả của các trải nghiệm lặp đi lặp lại. Những trải nghiệm này gây ra sự căng thẳng cấp mãn tính, khiến người bệnh cảm thấy không an toàn và bất lực.
2. Biểu Hiện Của Trauma Là Gì?
Trauma có thể gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến cả thể chất lẫn tinh thần. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
2.1 Biểu Hiện Về Tâm Lý
- Cảm xúc tái diễn, ám ảnh về sự kiện gây Trauma thông qua ký ức đột ngột, ảnh ảo hoặc ác mộng kinh hoàng.
- Tránh né mọi thứ liên quan như hoạt động, địa điểm hoặc đối tượng liên quan đến sự việc gây ám ảnh.
- Mất trí nhớ một phần hoặc toàn bộ về sự kiện gây chấn thương.
- Cảm giác xa cách, lạnh nhạt với mọi người xung quanh, khó duy trì các mối quan hệ.
- Cảm xúc tiêu cực dai dẳng như sợ hãi, tức giận, buồn bã hoặc tự trách móc.
- Khó tập trung, luôn ở trạng thái cảnh giác cao độ.
2.2 Biểu Hiện Về Thể Chất
- Bất an, khó ngủ và mất ngủ kéo dài.
- Các triệu chứng thân thể như đau đầu, đau cơ, buồn nôn, chóng mặt.
- Vấn đề về miễn dịch và sức khỏe do căng thẳng mãn tính.
- Lạm dụng rượu, thuốc hoặc các chất gây nghiện để tạm quên nỗi đau.
Các triệu chứng này thường xuất hiện trong vòng 3 tháng sau sự kiện gây Trauma. Nếu kéo dài quá 1 tháng và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, có thể đó là dấu hiệu của Rối loạn Căng thẳng Sau Sang chấn (PTSD).
Xem thêm: Ấu Trĩ Là Gì? Biểu Hiện Của Người Bị Ấu Trĩ Ra Sao?
3. Trauma Gây Ảnh Hưởng Như Thế Nào?
Nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách, Trauma có thể tác động lâu dài, gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến nhiều khía cạnh của cuộc sống:
3.1 Tác Động Lên Sức Khỏe Thể Chất
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, tiểu đường, ung thư
- Làm suy yếu hệ thống miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng
- Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ và các vấn đề về giấc ngủ liên quan
- Đau đầu, đau cơ, đau dạ dày và các rối loạn chức năng cơ thể khác.
Xem thêm: Social Loafing Là Gì? Ảnh Hưởng Của Social Loafing Như Thế Nào?
3.2 Tác Động Lên Sức Khỏe Tâm Thần
- Trầm cảm, lo âu, rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD)
- Lạm dụng chất gây nghiện để tự an ủi mình
- Khó kiểm soát cảm xúc tiêu cực như giận dữ, buồn chán, cô đơn
- Tự kỷ, xa lánh các mối quan hệ và cô lập bản thân
3.3 Tác Động Lên Các Mối Quan Hệ Xã Hội Và Công Việc
- Khó tập trung và suy giảm hiệu suất công việc
- Quan hệ gia đình, xã hội bị đe dọa bởi các rối loạn sức khỏe tâm thần
- Khó nuôi dưỡng các mối quan hệ mới, cô lập xã hội
- Có nguy cơ mất việc, thất nghiệp dẫn đến gánh nặng tài chính
Nếu không được can thiệp đúng cách, các hậu quả của Trauma sẽ gây tổn hại nghiêm trọng, để lại nhiều di chứng về sau cho người bệnh.
Xem thêm: Blurting Method Là Gì? Bí Quyết Ghi Nhớ Nhanh Chóng Với Blurting Method
4. Nguyên Nhân Dẫn Đến Trauma
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến Trauma, tiêu biểu phải kể đến là:
4.1 Các Vấn Đề Trong Chiến Tranh
- Tham chiến, bị thương trong chiến tranh
- Bị giam cầm, tra tấn, bạo hành trong trại tù
- Mất người thân trong xung đột vũ trang
- Chứng kiến các vụ khủng bố, tàn sát
4.2 Thảm Họa Tự Nhiên Và Tai Nạn
- Động đất, lũ lụt, núi lửa phun trào
- Tai nạn giao thông nghiêm trọng
- Vụ cháy, nổ hoặc tai nạn công nghiệp
- Chứng kiến người khác chết một cách đột ngột, dữ dội
4.3 Các Vấn Đề Y Tế
- Bị chẩn đoán mắc bệnh hiểm nghèo như ung thư
- Phẫu thuật nguy hiểm, ca mổ xảy ra sự cố
- Chấn thương não hoặc chấn thương sọ não nghiêm trọng
- Nhìn thấy cảnh tàn khốc trong bệnh viện
Ngoài ra, nhiều người cũng có thể trải qua chấn thương tâm lý kéo dài và tích tụ dần do các căng thẳng mãn tính trong công việc, hôn nhân, mối quan hệ hoặc vấn đề tài chính. Bất kỳ tình huống nào khiến con người cảm thấy bất lực, hoàn toàn mất kiểm soát và tuyệt vọng trước nguy cơ tính mạng đều có khả năng gây ra Trauma lâu dài.
Xem thêm: Vô Duyên Là Gì? Đâu Là Biểu Hiện Của Vô Duyên?
5. Làm Gì Khi Mắc Hội Chứng Trauma?
Hồi phục từ chấn thương tâm lý không hề đơn giản. Tuy nhiên, những phương pháp sau đã được chứng minh hiệu quả trong việc kiểm soát và giảm thiểu các triệu chứng của Trauma:
5.1 Trị Liệu Tâm Lý
- Trị liệu hành vi nhận thức (CBT) giúp thay đổi cách suy nghĩ và cảm nhận về sự kiện gây sang chấn.
- Liệu pháp tiếp xúc từng bước để đối mặt và xử lý nỗi sợ hãi một cách an toàn.
- Điều trị kích hoạt các phản ứng sinh lý để kiểm soát căng thẳng.
- Tư vấn gia đình và mối quan hệ giúp xây dựng lại các mối liên hệ quan trọng.
5.2 Trị Liệu Bằng Thuốc
- Thuốc chống trầm cảm, lo âu được kê đơn để kiểm soát các triệu chứng tâm lý.
- Thuốc an thần giúp ngủ ngon, giảm căng thẳng và các phản ứng thể chất.
- Trị liệu bằng thuốc thường kết hợp với trị liệu tâm lý để hiệu quả cao hơn.
5.3 Các Phương Pháp Điều Trị Bổ Sung
- Thực hành thiền, yoga, xoa bóp giúp thư giãn và lấy lại cân bằng.
- Hoạt động thể chất, chăm sóc sức khỏe để củng cố thể chất và tinh thần.
- Tham gia nhóm trị liệu, chia sẻ kinh nghiệm với những người trải qua hoàn cảnh tương tự.
- Tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ, nhận giúp đỡ từ gia đình, bạn bè, cộng đồng,…
Quá trình phục hồi thường mất nhiều thời gian và công sức. Nhưng với sự kiên trì và sự hỗ trợ đúng cách, thì những người bị Trauma hoàn toàn có thể tìm lại được sự cân bằng và niềm vui sống.
Qua bài viết trên, JobsGO tin rằng bạn đọc đã nắm được Trauma là gì, cũng như ảnh hưởng của nó lên sức khỏe tinh thần. Bài viết cũng đã cung cấp một số cách để nhận biết cũng như điều trị hội chứng Trauma kịp thời, tránh kéo dài gây ảnh hưởng xấu về sau!
Câu hỏi thường gặp
1. Có Thể Phòng Ngừa Trauma Không?
Không, hoàn toàn phòng ngừa được Trauma vì nhiều nguyên nhân gây ra nó nằm ngoài tầm kiểm soát. Tuy nhiên, việc xây dựng kỹ năng đối phó với căng thẳng, duy trì các mối quan hệ xã hội tích cực và can thiệp tham vấn tâm lý kịp thời có thể giúp giảm thiểu rủi ro hoặc mức độ nghiêm trọng của Trauma.
2. Trẻ Em Có Thể Mắc Trauma Không?
Có, trẻ em dễ bị tổn thương trước các sự kiện gây ám ảnh tuổi thơ như bạo lực gia đình, xâm hại tình dục hoặc mất người thân. Những đứa trẻ này có nguy cơ cao mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần khi trưởng thành.
3. Liệu Có Thể Tự Chữa Trị Trauma Mà Không Cần Liệu Pháp Chuyên Môn?
Hoàn toàn có thể. Nhiều người vượt qua Trauma chỉ với sự hỗ trợ của gia đình và bạn bè. Tuy nhiên, đa số vẫn cần sự trợ giúp chuyên môn từ chuyên gia tâm lý hoặc cơ sở y tế để giải quyết triệt để các vấn đề.
4. Liệu Sau Khi Được Điều Trị, Trauma Có Tái Phát Không?
Có, Trauma không phải bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn một cách dễ dàng. Những biến cố căng thẳng trong tương lai có thể làm dấy lên các triệu chứng hoặc ký ức đau buồn cũ. Do đó, việc duy trì lối sống lành mạnh, tích cực rất cần thiết cho bệnh nhân mắc Trauma.
Tìm việc làm ngay!(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)
