Bạn đã bao giờ tự hỏi về công việc của những người thợ đang miệt mài sửa chữa, bảo dưỡng máy móc? Họ thuộc nhóm ngành nào và đóng vai trò gì trong sự vận hành của các doanh nghiệp? Bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc của bạn về Maintenance là gì và tiềm năng phát triển của nhóm ngành này.
Trong tiếng Anh, Maintenance được định nghĩa qua khái niệm: “the work needed to keep a road, building, machine, etc,… in good condition”. Maintenance dịch sang tiếng Việt có thể được hiểu là sự duy trì, bảo quản thiết bị. Đây cũng là tên gọi chuyên môn của vị trí bảo trì máy móc trong các doanh nghiệp sản xuất.
Khái niệm Maintenance bao gồm ba hoạt động chính: duy trì, bảo dưỡng và sửa chữa.
Duy trì liên quan đến việc giữ cho tài sản ở trạng thái hoạt động tốt thông qua các hoạt động thường xuyên như làm sạch, kiểm tra và điều chỉnh nhỏ.
Bảo dưỡng là các hành động chủ động nhằm ngăn ngừa sự xuống cấp của tài sản, chẳng hạn như bôi trơn định kỳ, thay thế các bộ phận mòn, hoặc cập nhật phần mềm.
Sửa chữa, mặt khác, liên quan đến việc khắc phục các vấn đề đã xảy ra, có thể là phản ứng với sự cố bất ngờ hoặc là một phần của kế hoạch bảo trì dự phòng.
Đối tượng của Maintenance rất đa dạng, bao gồm từ thiết bị văn phòng đơn giản đến các hệ thống máy móc phức tạp trong các nhà máy sản xuất, từ các công trình xây dựng đến cơ sở hạ tầng công cộng như đường xá và cầu cống. Mỗi loại tài sản đều có những yêu cầu bảo trì riêng, đòi hỏi các phương pháp và chiến lược cụ thể.
Bản chất của Maintenance là một quá trình phức tạp và đa chiều, tập trung vào việc duy trì tình trạng hoạt động của hệ thống, thiết bị và cơ sở vật chất. Điều này vượt xa khái niệm đơn giản về việc sửa chữa khi có sự cố; thay vào đó, nó bao gồm một phương pháp tiếp cận toàn diện để quản lý vòng đời của tài sản.
Trọng tâm của Maintenance là sự kết hợp giữa kiến thức kỹ thuật, kỹ năng thực hành và quản lý hiệu quả. Kiến thức kỹ thuật đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về cách thức hoạt động của các hệ thống, thiết bị, bao gồm cả nguyên lý hoạt động và các điểm yếu tiềm ẩn. Kỹ năng thực hành liên quan đến khả năng thực hiện các nhiệm vụ bảo trì cụ thể. Quản lý hiệu quả bao gồm việc lập kế hoạch chiến lược, phân bổ nguồn lực và theo dõi hiệu suất bảo trì.
Ngoài ra, Maintenance còn bao gồm việc dự đoán, phòng ngừa và cải thiện liên tục.
3. Tầm Quan Trọng Của Maintenance
Maintenance đóng một vai trò then chốt trong nhiều lĩnh vực, ảnh hưởng đến các khía cạnh khác nhau của hoạt động kinh doanh và công nghiệp. Tầm quan trọng của nó có thể được phân tích chi tiết như sau:
3.1 Đảm Bảo An Toàn
Bảo trì thường xuyên là yếu tố quan trọng trong việc duy trì môi trường làm việc an toàn. Thông qua các hoạt động kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ, các vấn đề tiềm ẩn có thể được phát hiện và khắc phục.
Phát hiện sớm: Các cuộc kiểm tra thường xuyên có thể phát hiện các dấu hiệu xuống cấp hoặc hỏng hóc.
Ngăn chặn sự cố: Bằng cách giải quyết các vấn đề nhỏ trước khi chúng leo thang, Maintenance giúp ngăn chặn các sự cố lớn.
Duy trì các tính năng an toàn: Đảm bảo rằng các thiết bị an toàn như cảm biến, công tắc khẩn cấp và hệ thống báo động luôn hoạt động tốt.
Giảm thiểu rủi ro tai nạn: Thiết bị được bảo trì tốt ít có khả năng gây ra tai nạn do hỏng hóc hoặc trục trặc.
3.2 Tối Ưu Hóa Hiệu Suất
Maintenance đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và cải thiện hiệu suất của thiết bị và hệ thống.
Hiệu quả hoạt động: Thiết bị được bảo trì tốt hoạt động gần với mức hiệu suất thiết kế của nó, đảm bảo sản lượng và chất lượng tối ưu.
Tiết kiệm năng lượng: Bảo trì đúng cách giúp thiết bị hoạt động hiệu quả hơn, tiêu thụ ít năng lượng hơn. Ví dụ, một động cơ được bôi trơn tốt sẽ tiêu thụ ít điện hơn.
Tối ưu hóa tài nguyên: Bảo trì có thể giúp giảm lãng phí nguyên liệu và tài nguyên khác trong quá trình sản xuất.
3.3 Kéo Dài Tuổi Thọ
Maintenance thích hợp kéo dài tuổi thọ của tài sản, mang lại nhiều lợi ích kinh tế. Giảm tốc độ xuống cấp: Bảo trì thường xuyên giúp làm chậm quá trình hao mòn tự nhiên của thiết bị.
Maintenance rất quan trọng trong việc kéo dài tuổi thọ tài sản
3.4 Tiết Kiệm Chi Phí
Mặc dù Maintenance đòi hỏi đầu tư bước đầu lớn, nhưng sẽ giúp tiết kiệm chi phí về lâu dài.
Chi phí phòng ngừa và chi phí sửa chữa: Phòng ngừa sự cố thông qua bảo trì thường rẻ hơn nhiều so với sửa chữa khẩn cấp hoặc thay thế thiết bị.
Giảm thời gian ngừng hoạt động: Bảo trì có kế hoạch có thể được lên lịch vào thời điểm thuận tiện, trong khi sự cố không lường trước có thể dẫn đến ngừng sản xuất tốn kém.
Tiết kiệm năng lượng: Như đã đề cập, thiết bị được bảo trì tốt tiêu thụ ít năng lượng hơn, dẫn đến tiết kiệm chi phí vận hành.
3.5 Tuân Thủ Quy Định
Trong nhiều ngành công nghiệp, Maintenance không chỉ là một thực hành tốt mà còn là một yêu cầu pháp lý. Nhiều ngành công nghiệp có các quy định bắt buộc về bảo trì để đảm bảo an toàn cho người lao động. Ngoài ra, trong một số trường hợp, việc không thực hiện bảo trì theo yêu cầu có thể dẫn đến mất giấy phép hoạt động kinh doanh.
Tóm lại, Maintenance đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn, tối ưu hóa hiệu suất, kéo dài tuổi thọ tài sản, tiết kiệm chi phí và đảm bảo tuân thủ các quy định. Đầu tư vào một chương trình Maintenance hiệu quả là một chiến lược kinh doanh quan trọng mang lại lợi ích dài hạn.
Để đáp ứng nhu cầu bảo trì trong các lĩnh vực khác nhau, ngành Maintenance đã phát triển nhiều hình thức với những ưu điểm và đặc điểm riêng biệt. Dưới đây là một số hình thức Maintenance phổ biến nhất:
4.1 Bảo Trì Hiệu Chỉnh (Corrective Maintenance)
Đây là hình thức bảo trì phản ứng, được thực hiện sau khi xảy ra sự cố hoặc hỏng hóc. Mục tiêu là khôi phục thiết bị về trạng thái hoạt động bình thường càng nhanh càng tốt. Tuy nhiên cần lưu ý, việc phụ thuộc quá nhiều vào bảo trì hiệu chỉnh có thể dẫn đến thời gian ngừng hoạt động không lường trước và chi phí cao.
4.2 Bảo Trì Dự Phòng (Preventive Maintenance)
Bảo trì dự phòng là các hoạt động bảo trì được lên kế hoạch trước để ngăn ngừa sự cố và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Điều này thường bao gồm kiểm tra định kỳ, vệ sinh, bôi trơn và thay thế các bộ phận theo lịch trình. Bảo trì dự phòng hiệu quả có thể giảm đáng kể số lần hỏng hóc bất ngờ và tối ưu hóa hiệu suất thiết bị.
4.3 Bảo trì Định Trước (Predetermined Maintenance)
Bảo trì định trước dựa trên việc phân tích dữ liệu lịch sử và khuyến nghị của nhà sản xuất để xác định thời điểm tối ưu cho các hoạt động bảo trì. Điều này giúp cân bằng giữa chi phí bảo trì và rủi ro hỏng hóc, đảm bảo rằng các hoạt động bảo trì được thực hiện khi cần thiết nhất.
4.4 Bảo Trì Điều Kiện (Condition based Maintenance)
Bảo trì dựa trên điều kiện sử dụng các công nghệ giám sát và phân tích dữ liệu để đánh giá tình trạng thực tế của thiết bị. Các quyết định bảo trì được đưa ra dựa trên các chỉ số hiệu suất thực tế thay vì lịch trình cố định. Điều này có thể dẫn đến việc sử dụng tài nguyên bảo trì hiệu quả hơn và giảm thiểu các hoạt động bảo trì không cần thiết.
5. Các Vị Trí Công Việc Trong Lĩnh Vực Maintenance
Lĩnh vực Maintenance mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn với mức lương cạnh tranh và tiềm năng phát triển cao. Nhu cầu nhân lực cho ngành này ngày càng tăng do tầm quan trọng của việc bảo trì thiết bị, máy móc trong mọi lĩnh vực. Dưới đây là một số vị trí công việc tiêu biểu:
5.1 Kỹ Sư Bảo Trì
Kỹ sư bảo trì chịu trách nhiệm lập kế hoạch, thiết kế và quản lý các chương trình bảo trì. Họ phân tích dữ liệu hiệu suất, đề xuất cải tiến và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và quy định. Kỹ sư bảo trì thường có bằng đại học về kỹ thuật và kiến thức chuyên sâu về các hệ thống và quy trình cụ thể.
Theo khảo sát của JobsGO, mức lương trung bình của kỹ sư bảo trì là 14.1 triệu đồng/tháng. Khoảng lương phổ biến từ 10 đến 19 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, tùy vào kinh nghiệm, năng lực, vị trí địa lý mà số liệu này có những thay đổi.
5.2 Kỹ Thuật Viên Bảo Trì
Kỹ thuật viên bảo trì thực hiện các nhiệm vụ bảo trì hàng ngày, bao gồm kiểm tra, sửa chữa và thay thế các bộ phận. Họ làm việc trực tiếp với thiết bị và máy móc, đòi hỏi kỹ năng thực hành mạnh mẽ cùng với kiến thức kỹ thuật. Kỹ thuật viên bảo trì thường có bằng cao đẳng hoặc chứng chỉ nghề liên quan.
Mức lương trung bình của kỹ thuật viên bảo trì tại Việt Nam dao động trong khoảng 7 triệu đồng đến 15 triệu đồng/tháng. Những ứng viên có từ 3 – 5 năm kinh nghiệm, mức lương có thể lên tới hơn 20 triệu đồng/tháng.
5.3 Nhân Viên Kỹ Thuật Điện, Nước
Nhân viên kỹ thuật điện và nước chuyên về bảo trì các hệ thống điện và nước trong các tòa nhà hoặc cơ sở công nghiệp. Họ đảm bảo các hệ thống này hoạt động an toàn và hiệu quả, thực hiện các nhiệm vụ như sửa chữa đường ống, cài đặt thiết bị điện và khắc phục sự cố. Các vị trí này thường yêu cầu chứng chỉ hoặc giấy phép cụ thể.
Mức lương trung bình của nhân viên kỹ thuật điện nước tại Việt Nam dao động trong khoảng 6 triệu đồng đến 12 triệu đồng/tháng.
6. Cơ Hội Việc Làm Trong Lĩnh Vực Maintenance Như Thế Nào?
Cơ hội việc làm trong lĩnh vực Maintenance tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, phản ánh xu hướng toàn cầu về nhu cầu ngày càng tăng đối với các chuyên gia bảo trì có kỹ năng. Sự phát triển nhanh chóng của các ngành công nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất và công nghệ cao, đã tạo ra một nhu cầu lớn về nhân viên thuộc nhóm ngành Maintenance.
Cơ hội việc làm trong lĩnh vực Maintenance rất đa dạng
Ví dụ điển hình là tập đoàn Vingroup, một trong những tập đoàn đa ngành lớn nhất Việt Nam. Với việc mở rộng sang lĩnh vực sản xuất ô tô điện thông qua thương hiệu VinFast, Vingroup đã tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm trong lĩnh vực Maintenance. Các kỹ sư và kỹ thuật viên bảo trì tại VinFast không chỉ cần có kiến thức về cơ khí truyền thống mà còn phải thành thạo về hệ thống điện, phần mềm và công nghệ pin – những yếu tố then chốt trong sản xuất ô tô điện. Điều này minh họa cho xu hướng ngày càng tăng về nhu cầu nhân viên Maintenance có kỹ năng đa dạng, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ mới.
Tuy nhiên, lĩnh vực Maintenance tại Việt Nam cũng đang đối mặt với nhiều thách thức và xu hướng mới đáng chú ý. Một trong những vấn đề nổi bật là khoảng cách kỹ năng, với sự thiếu hụt đáng kể nhân lực chất lượng cao. Để giải quyết vấn đề này, các cơ sở giáo dục hàng đầu như Đại học Bách Khoa Hà Nội và TP.HCM đang tích cực tăng cường đào tạo chuyên ngành về bảo trì công nghiệp, nhằm cung cấp nguồn nhân lực cho thị trường. Song song đó, xu hướng chuyển đổi số đang tạo ra những thay đổi lớn trong ngành, với sự tích hợp của Internet of Things (IoT) và trí tuệ nhân tạo (AI), đòi hỏi các chuyên gia Maintenance phải liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng để theo kịp với sự phát triển nhanh chóng.
7. Những Ngành Nghề Nào Cần Maintenance
Maintenance hiện diện trong hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực có sử dụng máy móc, thiết bị, từ sản xuất, công nghiệp đến dịch vụ, đời sống. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:
7.1 Công Nghiệp Chế Biến
Trong ngành công nghiệp chế biến, Maintenance đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quy trình sản xuất liên tục và chất lượng sản phẩm. Điều này bao gồm bảo trì các thiết bị như máy trộn, lò hơi, hệ thống làm lạnh và dây chuyền đóng gói. Bảo trì hiệu quả giúp giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động, tối ưu hóa hiệu suất năng lượng và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
7.2 Xây Dựng
Trong ngành xây dựng, Maintenance liên quan đến việc duy trì và sửa chữa các tòa nhà, cầu đường và cơ sở hạ tầng khác. Điều này bao gồm các nhiệm vụ như bảo trì hệ thống HVAC, sửa chữa mái nhà, bảo dưỡng thang máy và duy trì hệ thống an ninh. Bảo trì đúng cách giúp kéo dài tuổi thọ của các công trình, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và duy trì giá trị tài sản.
7.3 Công Nghiệp Sản Xuất, Chế Tạo
Trong lĩnh vực sản xuất và chế tạo, Maintenance là yếu tố then chốt để duy trì năng suất và chất lượng sản phẩm. Điều này bao gồm bảo trì các máy công cụ, robot tự động, hệ thống vận chuyển và thiết bị kiểm tra chất lượng. Một chương trình bảo trì hiệu quả có thể giảm đáng kể thời gian ngừng máy, cải thiện chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa hiệu suất.
7.4 Y Tế
Trong lĩnh vực y tế, Maintenance đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thiết bị y tế hoạt động chính xác và an toàn. Bảo trì đúng cách không chỉ đảm bảo độ chính xác của chẩn đoán và điều trị mà còn đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và nhân viên y tế.
Với những thông tin cung cấp trên đây, hẳn bạn đã hiểu sâu vấn đề “Maintenance là gì?” cùng bức tranh tổng quan về ngành công nghiệp bảo trì – Maintenance. Đừng quên để lại ý kiến dưới phần bình luận nếu bạn còn bất kỳ băn khoăn nào cần được giải đáp.
Câu hỏi thường gặp
1. Maintenance Department Là Gì?
Phần lớn các doanh nghiệp sản xuất đều cần đến bộ phận Maintenance Department. Đây là tên gọi của ban duy trì máy móc thiết bị, gồm nhiều nhân viên bảo trì khác nhau. Mỗi người có thể chuyên trách cho một hoặc nhiều loại thiết bị trong nhà máy song tất cả đều hướng tới mục tiêu chung là vận hành toàn máy móc trong doanh nghiệp.
2. Low Maintenance Là Gì?
Xét về mặt chuyên môn, Low Maintenance là thuật ngữ chỉ tình trạng máy móc đang ở mức tốt, ít phải tu sửa, bảo dưỡng.
3. High Maintenance Là Gì?
Mang nghĩa trái ngược với Low Maintenance, High Maintenance chỉ trạng thái máy móc đang gặp nhiều vấn đề, cần bảo dưỡng ở mức độ cao và nhanh chóng.
4. High Maintenance Là Gì?
Nếu bạn thấy tấm biển Under Maintenance ở bất kỳ một khu vực nào thì hãy tránh xa nhé vì đây là một thông báo ám chỉ khu vực/ máy móc nào đó đang được bảo trì, có thể gây nguy hiểm khi lại gần.
5. Các Công Cụ Phổ Biến Trong Maintenance Là Gì?
Các công cụ phổ biến trong maintenance bao gồm:
Thiết bị đo lường (như đồng hồ đo điện, nhiệt kế hồng ngoại)
Công cụ cầm tay (như cờ lê, tua vít, kìm)
Phần mềm quản lý bảo trì (CMMS - Computerized Maintenance Management System)
Thiết bị phân tích rung động
Camera nhiệt
Thiết bị kiểm tra không phá hủy (như siêu âm, X-quang)
Hồng Nguyễn
