Ngành địa lý học là gì? Đây là lĩnh vực nghiên cứu đa dạng về mối quan hệ giữa con người và môi trường xung quanh. Từ bản đồ chi tiết đến phân tích dữ liệu không gian phức tạp, ngành học này mở ra cánh cửa khám phá thế giới tự nhiên, xã hội đầy hấp dẫn. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về ngành địa lý học qua bài viết sau đây.
Ngành địa lý học là lĩnh vực nghiên cứu về bề mặt Trái Đất, các đặc điểm tự nhiên, hoạt động của con người trên đó. Nó bao gồm việc phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố địa lý tự nhiên như địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng với các hoạt động kinh tế – xã hội của con người.
Trong bối cảnh Việt Nam, ngành địa lý học đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và giải quyết các vấn đề liên quan đến quy hoạch đô thị, quản lý tài nguyên thiên nhiên, biến đổi khí hậu, phát triển bền vững. Với đường bờ biển dài hơn 3.000 km cùng địa hình đa dạng từ miền núi đến đồng bằng, Việt Nam là một “nơi thí nghiệm” lý tưởng cho các nhà địa lý học.
Ngành địa lý học không chỉ giới hạn ở việc vẽ bản đồ mà còn sử dụng công nghệ hiện đại như hệ thống thông tin địa lý (GIS), viễn thám để phân tích dữ liệu không gian phức tạp. Điều đó giúp các nhà địa lý học đưa ra những dự báo chính xác về các hiện tượng tự nhiên, xu hướng phát triển đô thị.
2. Mục Tiêu Đào Tạo Ngành Địa Lý Học
Mục tiêu của ngành địa lý học là đào tạo sinh viên trở thành những chuyên gia có khả năng phân tích, đánh giá các yếu tố địa lý tự nhiên hay nhân văn, từ đó đề xuất các giải pháp phát triển bền vững. Sinh viên được trang bị kiến thức về cả lý thuyết lẫn thực hành, giúp họ có khả năng thực hiện các nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ địa lý trong quản lý tài nguyên, môi trường, quy hoạch đô thị, phát triển kinh tế.
Cụ thể, chương trình đào tạo ngành địa lý học tại các trường đại học ở Việt Nam tập trung vào việc:
Nắm vững các nguyên lý cơ bản của địa lý học.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào phần mềm chuyên dụng trong nghiên cứu địa lý.
Phân tích và đánh giá các vấn đề môi trường, xã hội từ góc độ địa lý.
Nâng cao nhận thức về các vấn đề môi trường, phát triển bền vững.
Phát triển kỹ năng nghiên cứu, làm việc nhóm, giúp sinh viên có khả năng tham gia các dự án liên ngành.
3. Ngành Địa Lý Học Học Những Gì?
Chương trình học của ngành địa lý học bao gồm nhiều môn học liên quan đến cả lý thuyết lẫn thực hành. Sinh viên sẽ được học các môn cơ bản như:
Địa lý tự nhiên: Nghiên cứu về cấu trúc, hình thái, các quá trình địa chất của Trái Đất.
Địa lý kinh tế – xã hội: Phân tích mối quan hệ giữa con người, không gian, ảnh hưởng của con người lên môi trường, sự phát triển kinh tế – xã hội.
Viễn thám: Kỹ thuật thu thập, phân tích thông tin từ khoảng cách xa (thường từ vệ tinh) để nghiên cứu bề mặt Trái Đất.
Quy hoạch không gian: Học cách tổ chức, sắp xếp không gian nhằm phát triển đô thị, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Ngoài ra, sinh viên còn có cơ hội tham gia các dự án nghiên cứu, thực tập tại các tổ chức, công ty liên quan để tích lũy kinh nghiệm thực tế.
Ngành Địa Lý Học Học Những Gì?
4. Ngành Địa Lý Học Thi Khối Nào?
Ngành địa lý học thường tuyển sinh qua các khối thi sau:
Khối A00: Toán, Vật lý, Hóa học
Khối A01: Toán, Vật lý, Tiếng Anh
Khối B00: Toán, Hóa học, Sinh học
Khối C00: Văn, Sử, Địa
Khối C04: Ngữ văn, Toán, Địa lý
Khối D01: Toán, Văn, Tiếng Anh
Mỗi khối thi sẽ phù hợp với những học sinh có thế mạnh khác nhau, nhưng nhìn chung các khối đều yêu cầu khả năng phân tích, tư duy logic, sự quan tâm đến môi trường tự nhiên, xã hội.
5. Ngành Địa Lý Học Học Trường Nào? Điểm Chuẩn Bao Nhiêu?
Ngành địa lý học được giảng dạy tại các trường đại học hàng đầu tại Việt Nam. Dưới đây là bảng liệt kê một số trường đào tạo ngành địa lý học cùng điểm chuẩn mới nhất:
Trường
Phương thức
Điểm chuẩn 2024
Đại Học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn – Đại Học Quốc Gia TPHCM
Tốt nghiệp THPT
22 – 27,32
Đánh giá năng lực
670
Tuyển thẳng
26,5
Học bạ
24
Đại Học Đồng Tháp
Tốt nghiệp THPT
25,2
Đánh giá năng lực
615
Đại Học Sư Phạm – Đại Học Đà Nẵng
Tốt nghiệp THPT
24,25
Đánh giá năng lực
650
Đại Học Sư Phạm TPHCM
Tốt nghiệp THPT
25,17
Học bạ
27,03
6. Ngành Địa Lý Học Có Được Ưa Chuộng?
Ngành địa lý học hiện nay đang ngày càng được ưa chuộng tại Việt Nam, có một số lý do quan trọng giải thích cho sự phổ biến này.
Nhu cầu cấp thiết về bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên thiên nhiên đang trở thành một vấn đề toàn cầu, Việt Nam không phải là ngoại lệ. Với sự biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, các vấn đề môi trường như ô nhiễm, xói mòn đất, suy thoái tài nguyên đang trở nên nghiêm trọng, vai trò của các chuyên gia địa lý là không thể thay thế.
Sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là công nghệ GIS và viễn thám, đã mở rộng phạm vi ứng dụng của địa lý học. Các công nghệ cho phép thu thập, phân tích dữ liệu địa lý một cách nhanh chóng, chính xác giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định chiến lược về quy hoạch đô thị, quản lý tài nguyên, nhiều lĩnh vực khác.
Các công ty, tổ chức chính phủ, phi chính phủ tại Việt Nam đang tìm kiếm những chuyên gia có khả năng sử dụng thành thạo các công cụ để cải thiện hiệu quả công việc, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Sự gia tăng dân số với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, việc lập kế hoạch cùng quản lý không gian sống trở thành một nhu cầu bức thiết.
Tất cả những yếu tố đó khiến ngành địa lý học trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các bạn trẻ có đam mê với môi trường, xã hội, công nghệ.
7. Tố Chất Cần Có Để Theo Đuổi Ngành Địa Lý Học
Tố chất để bạn có thể lựa chọn theo đuổi ngành địa lý học là:
Tố Chất Cần Có Để Theo Đuổi Ngành Địa Lý Học
7.1 Tư Duy Phân Tích Không Gian
Tư duy phân tích không gian là kỹ năng cốt lõi mà bất kỳ sinh viên nào theo đuổi ngành địa lý học cũng cần phát triển. Kỹ năng này giúp bạn nhìn nhận, đánh giá, phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố địa lý như địa hình, khí hậu, con người trong không gian cụ thể.
Ví dụ, khi làm việc với các bản đồ địa lý hoặc dữ liệu từ GIS, bạn cần khả năng phân tích để hiểu được sự phân bố của dân cư, tài nguyên, các hiện tượng tự nhiên. Tư duy phân tích không chỉ giúp bạn nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau mà còn hỗ trợ việc ra quyết định chính xác hơn trong các dự án liên quan đến quy hoạch đô thị hay quản lý tài nguyên thiên nhiên.
7.2 Quan Tâm Đến Các Vấn Đề Môi Trường
Một tố chất không thể thiếu đối với những ai muốn theo đuổi ngành địa lý học là sự quan tâm sâu sắc đến các vấn đề môi trường. Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu, với nhiều khu vực ven biển bị xâm nhập mặn, bão lụt ngày càng nghiêm trọng gây ra những thay đổi đáng kể về hệ sinh thái.
Sự quan tâm không chỉ dừng lại ở nhận thức mà cần được chuyển hóa thành hành động cụ thể thông qua các nghiên cứu, đề xuất giải pháp bền vững, đóng góp vào các chính sách bảo vệ môi trường. Sinh viên địa lý học với niềm đam mê, cam kết với môi trường sẽ có nhiều cơ hội phát triển trong các dự án nghiên cứu, quản lý, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.
7.3 Khả Năng Sử Dụng Công Nghệ
Trong thời đại 4.0, kỹ năng sử dụng công nghệ trở thành một yêu cầu bắt buộc đối với sinh viên ngành địa lý học. Việc sử dụng thành thạo các công cụ công nghệ, viễn thám, phân tích dữ liệu không gian là một yêu cầu bắt buộc đối với sinh viên ngành địa lý học. Những công nghệ này không chỉ giúp thu thập, phân tích dữ liệu một cách hiệu quả mà còn hỗ trợ việc đưa ra các quyết định chiến lược trong quy hoạch không gian, quản lý tài nguyên, ứng phó với thiên tai.
Một ví dụ điển hình là việc sử dụng GIS để theo dõi, dự báo lũ lụt tại các tỉnh miền Trung Việt Nam, giúp chính quyền, người dân có những biện pháp phòng tránh kịp thời.
7.4 Tinh Thần Hợp Tác
Ngành địa lý học thường đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như môi trường, kinh tế, xã hội, công nghệ. Do đó, khả năng làm việc nhóm, tinh thần hợp tác là những tố chất quan trọng mà bạn cần có. Trong các dự án thực địa, sinh viên thường phải phối hợp với các nhà khoa học, kỹ sư, nhà quản lý để thu thập dữ liệu, phân tích kết quả từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp.
Ví dụ, trong các dự án quy hoạch đô thị, bạn sẽ cần làm việc cùng với các chuyên gia quy hoạch, kiến trúc sư, chính quyền địa phương để đảm bảo rằng các kế hoạch phát triển không chỉ khả thi mà còn bền vững.
8. Học Ngành Địa Lý Học Ra Làm Gì?
Dưới đây là một số vị trí công việc mà JobsGO giới thiệu cho bạn sau khi tốt nghiệp:
Học Ngành Địa Lý Học Ra Làm Gì?
8.1 Chuyên Viên Quy Hoạch Đô Thị
Một trong những vị trí việc làm phổ biến cho sinh viên tốt nghiệp ngành địa lý học là chuyên viên quy hoạch đô thị. Ở vị trí này, bạn sẽ tham gia vào việc nghiên cứu, phân tích, lập kế hoạch phát triển không gian cho các khu vực đô thị, đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa kinh tế, xã hội, môi trường.
Ở nước ta, quy hoạch đô thị đang trở thành một lĩnh vực quan trọng do quá trình đô thị hóa nhanh chóng tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM. Chuyên viên quy hoạch đô thị có vai trò quan trọng trong việc thiết kế các khu dân cư, hạ tầng giao thông, các công trình công cộng sao cho hiệu quả, bền vững, đáp ứng nhu cầu của người dân.
8.2 Chuyên Viên Quản Lý Tài Nguyên
Sinh viên tốt nghiệp ngành địa lý học có thể đảm nhận vai trò chuyên viên quản lý tài nguyên tại các cơ quan nhà nước, tổ chức phi chính phủ hoặc công ty tư nhân. Vị trí này đòi hỏi bạn phải có kiến thức sâu rộng về tài nguyên thiên nhiên, khả năng phân tích và đánh giá tài nguyên, cũng như kỹ năng sử dụng các công cụ công nghệ hiện đại.
Việc quản lý tài nguyên thiên nhiên trong nước là một vấn đề cấp bách, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu, sự phát triển kinh tế đang gây áp lực lớn lên các hệ sinh thái. Chuyên viên quản lý tài nguyên đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn tài nguyên, phát triển các dự án bền vững, đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường.
8.3 Chuyên Viên Phân Tích Dữ Liệu Không Gian
Với sự phát triển của công nghệ và nhu cầu ngày càng cao về phân tích dữ liệu không gian, vị trí chuyên viên phân tích dữ liệu không gian đang trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho sinh viên ngành địa lý học. Vai trò chuyên viên yêu cầu bạn có khả năng thu thập, xử lý, phân tích các loại dữ liệu không gian từ nhiều nguồn khác nhau như ảnh vệ tinh, dữ liệu GIS, các cảm biến khác.
Chuyên viên phân tích dữ liệu không gian có thể làm việc tại các công ty công nghệ, viện nghiên cứu, cơ quan chính phủ, tham gia vào các dự án liên quan đến quy hoạch, bảo vệ môi trường hoặc phát triển hạ tầng.
8.4 Nhà Nghiên Cứu Địa Lý
Nếu bạn yêu thích nghiên cứu, muốn đóng góp vào việc phát triển kiến thức địa lý, trở thành nhà nghiên cứu địa lý có thể là con đường phù hợp. Trong vai trò này, bạn sẽ tiến hành các nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến địa lý tự nhiên, xã hội, từ biến đổi khí hậu, môi trường, đến sự phát triển kinh tế – xã hội tại các vùng miền.
Tại các viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức phi chính phủ luôn cần những nhà nghiên cứu có trình độ cao để thực hiện các dự án khoa học, cung cấp dữ liệu, giải pháp cho các vấn đề địa lý phức tạp.
Nếu bạn quan tâm đến việc bảo vệ môi trường, phát triển bền vững và muốn sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề phức tạp, ngành địa lý học chắc chắn sẽ là lựa chọn lý tưởng. Khi đã hiểu rõ “ngành địa lý học là gì“, bạn sẽ nhận thấy rằng đây không chỉ là một ngành học thú vị mà còn là cơ hội để bạn đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Câu hỏi thường gặp
1. Mức Lương Trung Bình Của Ngành Địa Lý Học Là Bao Nhiêu?
Mức lương trung bình của ngành địa lý học tại Việt Nam dao động từ 8-15 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào vị trí công việc và kinh nghiệm của ứng viên.
2. Có Nên Học Ngành Địa Lý Học Nếu Không Giỏi Công Nghệ?
Bạn vẫn có thể học ngành này nếu không giỏi công nghệ, tuy nhiên, việc nắm vững các công cụ công nghệ sẽ giúp bạn có nhiều lợi thế hơn trong công việc.
3. Ngành Địa Lý Học Có Thể Làm Việc Ở Nước Ngoài Không?
Có, ngành địa lý học mở ra nhiều cơ hội làm việc quốc tế, đặc biệt trong các tổ chức phi chính phủ, các dự án môi trường toàn cầu.
4. Thời Gian Đào Tạo Ngành Địa Lý Học Là Bao Lâu?
Thời gian đào tạo ngành địa lý học tại các trường đại học ở Việt Nam thường là 4 năm đối với hệ cử nhân.
Thảo Nguyễn
