Địa Lý Học Là Gì? 4 Chuyên Ngành Chính Của Địa Lý Học

Địa lý học là gì? Ngành địa lý học là một lĩnh vực nghiên cứu đa dạng về mối quan hệ giữa con người và môi trường xung quanh. Ngành học này mở ra cánh cửa khám phá thế giới tự nhiên và xã hội đầy hấp dẫn. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu và giải quyết các vấn đề toàn cầu cũng như địa phương. Bài viết dưới đây của JobsGO sẽ cung cấp thông tin chi tiết về khái niệm, các chuyên ngành chính và cơ hội nghề nghiệp ngành địa lý học.

1. Ngành Địa Lý Học Là Gì?

Địa lý học là lĩnh vực đa ngành

Ngành địa lý học là lĩnh vực nghiên cứu về bề mặt Trái Đất, các đặc điểm tự nhiên, hoạt động của con người trên đó. Nó bao gồm việc phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố địa lý tự nhiên như địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng với các hoạt động kinh tế – xã hội của con người. Địa lý học có tính liên ngành cao, tích hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác như sinh thái học, kinh tế học, môi trường học để cung cấp cái nhìn toàn diện về thế giới.

Trong bối cảnh Việt Nam, ngành địa lý học đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và giải quyết các vấn đề liên quan đến quy hoạch đô thị, quản lý tài nguyên thiên nhiên, biến đổi khí hậu, phát triển bền vững. Với đường bờ biển dài hơn 3.000 km cùng địa hình đa dạng từ miền núi đến đồng bằng, Việt Nam là một “nơi thí nghiệm” lý tưởng cho các nhà địa lý học.

Ngành địa lý học không chỉ giới hạn ở việc vẽ bản đồ mà còn sử dụng công nghệ hiện đại như hệ thống thông tin địa lý (GIS), viễn thám để phân tích dữ liệu không gian phức tạp. Điều đó giúp các nhà địa lý học đưa ra những dự báo chính xác về các hiện tượng tự nhiên, xu hướng phát triển đô thị. Để hiểu sâu hơn về các nguyên lý cơ bản của tự nhiên và các hiện tượng vật lý ảnh hưởng đến địa lý, bạn có thể tìm hiểu thêm về vật lý học là gì.

2. Mục Tiêu Đào Tạo Ngành Địa Lý Học

Mục tiêu ngành địa lý học rất đa dạng

Mục tiêu của ngành địa lý học là đào tạo sinh viên trở thành những chuyên gia có khả năng phân tích, đánh giá các yếu tố địa lý tự nhiên hay nhân văn, từ đó đề xuất các giải pháp phát triển bền vững. Sinh viên được trang bị kiến thức về cả lý thuyết lẫn thực hành, giúp họ có khả năng thực hiện các nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ địa lý trong quản lý tài nguyên, môi trường, quy hoạch đô thị, phát triển kinh tế.

Cụ thể, chương trình đào tạo ngành địa lý học tại các trường đại học ở Việt Nam tập trung vào việc:

• Nắm vững các nguyên lý cơ bản của địa lý học.
• Ứng dụng công nghệ thông tin vào phần mềm chuyên dụng trong nghiên cứu địa lý.
• Phân tích và đánh giá các vấn đề môi trường, xã hội từ góc độ địa lý.
• Nâng cao nhận thức về các vấn đề môi trường, phát triển bền vững.
• Phát triển kỹ năng nghiên cứu, làm việc nhóm, giúp sinh viên có khả năng tham gia các dự án liên ngành.

3. Ngành Địa Lý Học Học Những Gì?

Địa lý học phân nhánh thành nhiều chuyên ngành sâu rộng, định hướng kiến thức, kỹ năng đặc thù, mở ra cơ hội việc làm riêng biệt, phù hợp với sở thích và thế mạnh của từng sinh viên. Một số chuyên ngành tiêu biểu gồm:

• Địa lý môi trường: Nghiên cứu mối quan hệ tương tác phức tạp giữa con người và môi trường tự nhiên; thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, đánh giá rủi ro do biến đổi khí hậu hoặc hoạt động công nghiệp, tư vấn giải pháp phát triển bền vững.
• Địa lý kinh tế – xã hội: Tập trung vào phân vùng kinh tế, quy hoạch và tổ chức lãnh thổ, phát triển đô thị – nông thôn; đồng thời phân tích cấu trúc, phân bố, biến động dân số cùng các vấn đề xã hội như sức khỏe cộng đồng, di cư, già hóa dân số, kế hoạch hóa gia đình.
• Bản đồ, viễn thám và GIS: Nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ hiện đại như viễn thám, hệ thống thông tin địa lý (GIS), bản đồ học. Lĩnh vực này có tính ứng dụng cao trong quy hoạch giao thông đô thị, quản lý rừng, tài nguyên đất, dự báo thiên tai, định vị và dẫn đường.
• Địa lý du lịch: Trang bị kiến thức để quy hoạch, quản lý, khai thác, phát triển điểm đến du lịch; nghiên cứu thị trường, tư vấn chiến lược phát triển bền vững; kết nối chặt chẽ giữa địa lý và du lịch nhằm bảo tồn giá trị tự nhiên, văn hóa, tối ưu trải nghiệm cho du khách.

4. Ngành Địa Lý Học Thi Khối Nào?

Có rất nhiều khối thi để thí sinh có thể theo đuổi ngành địa lý học. Các khối thi tuyển sinh phổ biến bao gồm:

• Khối A00: Toán, Vật lý, Hóa học
• Khối A01: Toán, Vật lý, Tiếng Anh
• Khối B00: Toán, Hóa học, Sinh học
• Khối C00: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí
• Khối C04: Ngữ văn, Toán, Địa lý
• Khối D01: Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh
• Khối D10: Toán, Địa lí, Tiếng Anh
• Khối D15: Ngữ văn, Địa lí, Tiếng Anh

Sự đa dạng về tổ hợp môn cho phép thí sinh lựa chọn khối thi phù hợp nhất với thế mạnh học tập của mình.

5. Ngành Địa Lý Học Học Trường Nào? Điểm Chuẩn Bao Nhiêu?

Ngành địa lý học trường nào?

Việt Nam có nhiều trường đại học uy tín đào tạo ngành địa lý học, cung cấp nhiều chương trình và định hướng chuyên sâu cho sinh viên. Dưới đây là danh sách một số trường đào tạo phổ biến và điểm chuẩn ngành địa lý học năm 2025:

Trường	Điểm chuẩn 2025
Đại Học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn – Đại Học Quốc Gia TPHCM	27,13
Đại Học Đồng Tháp	25,2
Đại Học Sư Phạm – Đại Học Đà Nẵng	26,98
Đại Học Sư Phạm TPHCM	26,73
Đại học Sư phạm Hà Nội	28,79

6. Ngành Địa Lý Học Có Được Ưa Chuộng?

Ngành địa lý học hiện nay đang ngày càng được ưa chuộng tại Việt Nam, có một số lý do quan trọng giải thích cho sự phổ biến này.

• Nhu cầu cấp thiết về bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên thiên nhiên đang trở thành một vấn đề toàn cầu, Việt Nam không phải là ngoại lệ. Với sự biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, các vấn đề môi trường như ô nhiễm, xói mòn đất, suy thoái tài nguyên đang trở nên nghiêm trọng, vai trò của các chuyên gia địa lý là không thể thay thế.
• Sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là công nghệ GIS và viễn thám, đã mở rộng phạm vi ứng dụng của địa lý học. Các công nghệ cho phép thu thập, phân tích dữ liệu địa lý một cách nhanh chóng, chính xác giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định chiến lược về quy hoạch đô thị, quản lý tài nguyên, nhiều lĩnh vực khác.
• Các công ty, tổ chức chính phủ, phi chính phủ tại Việt Nam đang tìm kiếm những chuyên gia có khả năng sử dụng thành thạo các công cụ để cải thiện hiệu quả công việc, nâng cao năng lực cạnh tranh.
• Sự gia tăng dân số với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, việc lập kế hoạch cùng quản lý không gian sống trở thành một nhu cầu bức thiết.

Tất cả những yếu tố đó khiến ngành địa lý học trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các bạn trẻ có đam mê với môi trường, xã hội, công nghệ.

7. Tố Chất Cần Có Để Theo Đuổi Ngành Địa Lý Học

Để có triển vọng nghề nghiệp tốt trong ngành địa lý học, bạn cần trang bị cho mình một số tố chất quan trọng.

7.1. Tư Duy Phân Tích Không Gian

Tư duy phân tích không gian là kỹ năng mà bất kỳ sinh viên nào theo đuổi ngành địa lý học cũng cần phát triển. Kỹ năng này giúp bạn nhìn nhận, đánh giá, phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố địa lý như địa hình, khí hậu, con người trong không gian cụ thể.

Ví dụ, khi làm việc với các bản đồ địa lý hoặc dữ liệu từ GIS, bạn cần khả năng phân tích để hiểu được sự phân bố của dân cư, tài nguyên, các hiện tượng tự nhiên. Tư duy phân tích không chỉ giúp bạn nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau mà còn hỗ trợ việc ra quyết định chính xác hơn trong các dự án liên quan đến quy hoạch đô thị hay quản lý tài nguyên thiên nhiên.

7.2. Quan Tâm Đến Các Vấn Đề Môi Trường

Một tố chất không thể thiếu đối với những ai muốn theo đuổi ngành địa lý học là sự quan tâm sâu sắc đến các vấn đề môi trường. Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu, với nhiều khu vực ven biển bị xâm nhập mặn, bão lụt ngày càng nghiêm trọng gây ra những thay đổi đáng kể về hệ sinh thái.

Sự quan tâm không chỉ dừng lại ở nhận thức mà cần được chuyển hóa thành hành động cụ thể thông qua các nghiên cứu, đề xuất giải pháp bền vững, đóng góp vào các chính sách bảo vệ môi trường. Sinh viên địa lý học với niềm đam mê, cam kết với môi trường sẽ có nhiều cơ hội phát triển trong các dự án nghiên cứu, quản lý, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

7.3. Khả Năng Sử Dụng Công Nghệ

Trong thời đại 4.0, kỹ năng sử dụng công nghệ trở thành một yêu cầu bắt buộc đối với sinh viên ngành địa lý học. Việc sử dụng thành thạo các công cụ công nghệ, viễn thám, phân tích dữ liệu không gian là một yêu cầu bắt buộc đối với sinh viên ngành địa lý học. Những công nghệ này không chỉ giúp thu thập, phân tích dữ liệu một cách hiệu quả mà còn hỗ trợ việc đưa ra các quyết định chiến lược trong quy hoạch không gian, quản lý tài nguyên, ứng phó với thiên tai.

Một ví dụ điển hình là việc sử dụng GIS để theo dõi, dự báo lũ lụt tại các tỉnh miền Trung Việt Nam, giúp chính quyền, người dân có những biện pháp phòng tránh kịp thời.

>>> Xem thêm: Công nghệ vật liệu là gì?

7.4. Tinh Thần Hợp Tác

Ngành địa lý học thường đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các chuyên gia thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như môi trường, kinh tế, xã hội, công nghệ. Do đó, khả năng làm việc nhóm, tinh thần hợp tác là những tố chất quan trọng mà bạn cần có. Trong các dự án thực địa, sinh viên thường phải phối hợp với các nhà khoa học, kỹ sư, nhà quản lý để thu thập dữ liệu, phân tích kết quả từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp.

Ví dụ, trong các dự án quy hoạch đô thị, bạn sẽ cần làm việc cùng với các chuyên gia quy hoạch, kiến trúc sư, chính quyền địa phương để đảm bảo rằng các kế hoạch phát triển không chỉ khả thi mà còn bền vững.

8. Học Ngành Địa Lý Học Ra Làm Gì?

Địa lý học (chuyên ngành địa lý du lịch) ra làm gì?

Ngành địa lý học mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp trong nghiên cứu, quản lý, phát triển bền vững ở cả khu vực công và tư.

8.1. Chuyên Viên Quy Hoạch Đô Thị

Đây là một trong những vị trí việc làm phổ biến. Chuyên viên quy hoạch đô thị có vai trò nghiên cứu, phân tích, lập kế hoạch phát triển không gian cho các khu vực đô thị, nông thôn và toàn vùng, đảm bảo sự hài hòa giữa kinh tế, xã hội, môi trường. Bạn sẽ làm việc tại các viện quy hoạch, sở xây dựng, hoặc các công ty tư vấn.

Vị trí đòi hỏi các kỹ năng cụ thể như đọc và phân tích bản đồ quy hoạch, sử dụng thành thạo phần mềm quy hoạch (AutoCAD Civil 3D, SketchUp). Ngoài ra, chuyên viên hiểu biết sâu sắc về luật quy hoạch, quy định về đất đai để đảm bảo tính pháp lý và khả thi của các dự án.

8.2. Chuyên Viên Quản Lý Tài Nguyên

Sinh viên tốt nghiệp ngành địa lý học có thể đảm nhận vai trò chuyên viên quản lý tài nguyên tại các cơ quan nhà nước, tổ chức phi chính phủ hoặc công ty tư nhân. Bạn phải có kiến thức sâu rộng về tài nguyên thiên nhiên, khả năng phân tích và đánh giá tài nguyên, cũng như kỹ năng sử dụng các công cụ công nghệ hiện đại.

Việc quản lý tài nguyên thiên nhiên trong nước là một vấn đề cấp bách, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu, sự phát triển kinh tế đang gây áp lực lớn lên các hệ sinh thái. Chuyên viên quản lý tài nguyên đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn tài nguyên, phát triển các dự án bền vững, đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường.

8.3. Chuyên Viên Phân Tích Dữ Liệu Không Gian

Với sự phát triển của công nghệ và nhu cầu ngày càng cao về phân tích dữ liệu không gian, vị trí chuyên viên phân tích dữ liệu không gian đang trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho sinh viên ngành địa lý học. Vai trò chuyên viên yêu cầu bạn có khả năng thu thập, xử lý, phân tích các loại dữ liệu không gian từ nhiều nguồn khác nhau như ảnh vệ tinh, dữ liệu GIS, các cảm biến khác.

Chuyên viên phân tích dữ liệu không gian có thể làm việc tại các công ty công nghệ, viện nghiên cứu, cơ quan chính phủ, tham gia vào các dự án liên quan đến quy hoạch, bảo vệ môi trường hoặc phát triển hạ tầng.

8.4. Nhà Nghiên Cứu Địa Lý

Nếu bạn yêu thích nghiên cứu, muốn đóng góp vào việc phát triển kiến thức địa lý, trở thành nhà nghiên cứu địa lý có thể là con đường phù hợp. Trong vai trò này, bạn sẽ tiến hành các nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến địa lý tự nhiên, xã hội, từ biến đổi khí hậu, môi trường, đến sự phát triển kinh tế – xã hội tại các vùng miền.

Tại các viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức phi chính phủ luôn cần những nhà nghiên cứu có trình độ cao để thực hiện các dự án khoa học, cung cấp dữ liệu, giải pháp cho các vấn đề địa lý phức tạp.

Địa lý học mang đến nhiều cơ hội đa dạng, mức thu nhập hấp dẫn và tiềm năng. Việc hiểu rõ địa lý học là gì sẽ giúp bạn định hướng nghề nghiệp phù hợp, góp phần cho sự phát triển bền vững của cộng đồng và đất nước. Để nắm bắt được cơ hội tốt nhất, bạn có thể truy cập JobsGO để tìm hiểu thêm về các vị trí tuyển dụng liên quan đến ngành địa lý học.

Câu hỏi thường gặp

1. Có Nên Học Ngành Địa Lý Học Nếu Không Giỏi Công Nghệ?

Bạn vẫn có thể học ngành này nếu không giỏi công nghệ, tuy nhiên, việc nắm vững các công cụ công nghệ sẽ giúp bạn có nhiều lợi thế hơn trong công việc.

2. Các Ngành Nghề Liên Quan Đến Địa Lý Kinh Tế - Xã Hội Là Gì?

Các ngành nghề liên quan gồm: quy hoạch đô thị - nông thôn, phân tích thị trường, quản lý tài nguyên, phát triển vùng và nghiên cứu dân số - xã hội.

3. Ngành Địa Lý Học Có Thể Làm Việc Ở Nước Ngoài Không?

Có, ngành địa lý học mở ra nhiều cơ hội làm việc quốc tế, đặc biệt trong các tổ chức phi chính phủ, dự án môi trường toàn cầu.

4. Thời Gian Đào Tạo Ngành Địa Lý Học Là Bao Lâu?

Thời gian đào tạo hệ cử nhân ngành Địa lý học tại các trường đại học ở Việt Nam thường là 4 năm.

5. Ngành Địa Lý Học Lương Bao Nhiêu?

Mức lương trung bình của ngành địa lý học tại Việt Nam dao động từ 8-15 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào vị trí công việc và kinh nghiệm của ứng viên.

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)