Technical Debt (nợ kỹ thuật)là một khái niệm phổ biến trong phát triển phần mềm, để đạt được tiến độ công việc nhanh hơn, nhóm lập trình thường sẽ chấp nhận phương án này. Vậy “món nợ” này sẽ được trả bằng cách nào? Tác hại của nó có nghiêm trọng không? Hãy cùng JobsGO khám phá trong bài viết toàn diện này bạn nhé!
1. Technical Debt Là Gì? Technical Debt trong Agile Là Gì?
Technical Debt là gì? Technical Debt trong Agile là gì?
1.1 Technical Debt Là Gì?
Technical Debt (nợ kỹ thuật) là một khái niệm phổ biến trong phát triển phần mềm, đề cập đến việc tích lũy các quyết định thiết kế tạm thời để đạt được tiến độ nhanh hơn. Giống như nợ tài chính, nợ kỹ thuật có thể giúp bạn đạt hiệu suất công việc nhanh hơn trong thời gian ngắn, nhưng sẽ phải trả một cái giá sau này.
Theo định nghĩa của Ward Cunningham vào năm 1992, Technical Debt là “những thứ không làm đúng cách, nhưng được chấp nhận vì thời gian khẩn cấp.” Ví dụ về Technical Debt bao gồm viết mã không theo chuẩn, bỏ qua việc viết theo tài liệu, thiếu kiểm thử, và những thiết kế kém chất lượng.
1.2 Technical Debt trong Agile Là Gì?
Agile là một phương thức phát triển phần mềm linh hoạt, tập trung vào việc cung cấp phần mềm thường xuyên và đáp ứng sự thay đổi bất cứ lúc nào. Trong Agile, Technical Debt là không thể tránh khỏi vì các nhóm lập trình phải đưa ra các quyết định nhanh chóng và đáp ứng kịp thời các yêu cầu thay nhóm lập trình của phía khách hàng.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhận thức được Technical Debt và quản lý nó một cách hiệu quả. Agile khuyến khích việc thanh toán Technical Debt thường xuyên thông qua các hoạt động như refactoring và đơn giản hóa mã nguồn. Bằng cách này, nhóm lập trình có thể duy trì sự linh hoạt và tốc độ phát triển trong dài hạn.
2. Nguyên Nhân Xuất Hiện Technical Debt
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến Technical Debt trong dự án phần mềm, bao gồm:
Thời gian khẩn cấp: nhóm lập trình khi, các nhóm lập trình cần phải thiết kế phương án lập trình nhanh chóng, để đáp ứng các deadline quan trọng, dẫn đến việc tích lũy Technical Debt.
Thiếu kiến thức hoặc kỹ năng: Nếu các thành viên trong nhóm lập trình thiếu kiến thức hoặc kỹ năng cần thiết, họ có thể đưa ra các phương án code kém chất lượng, góp phần làm tăng Technical Debt.
Yêu cầu thay nhóm lập trình liên tục: Trong quá trình phát triển phần mềm, các yêu cầu thường xuyên thay nhóm lập trình. Để đáp ứng những thay đổi này, các nhóm lập trình có thể phải thực hiện các giải pháp tạm thời, dẫn đến Technical Debt.
Áp lực về ngân sách và thời gian: Các nhà quản lý dự án, nhóm lập trình khi phải đưa ra những lựa chọn khó khăn giữa chất lượng và tiến độ. Để đáp ứng các deadline và giới hạn ngân sách, họ có thể chấp nhận Technical Debt trong ngắn hạn.
Thiếu quy trình và kỷ luật: Nếu một dự án thiếu các quy trình và kỷ luật cần thiết, như kiểm thử, đánh giá mã và tài liệu hóa, Technical Debt có thể tích lũy một cách nhanh chóng.
Áp lực từ các bên liên quan: Các bên liên quan như khách hàng, nhà cung cấp hoặc lãnh đạo công ty đặt ra những áp lực về thời gian hoặc tính năng, buộc các nhóm lập trình phải đưa ra những quyết định thiết kế tạm thời.
3. Tác Hại của Technical Debt
Tác hại của Technical Debt
Khi Technical Debt tích lũy, các nhóm lập trình sẽ phải dành nhiều thời gian hơn để bảo trì, sửa lỗi và thêm tính năng mới vào mã nguồn phức tạp và kém chất lượng. Technical Debt có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho dự án phần mềm, bao gồm:
3.1 Khó Khăn Trong Việc Bảo Trì
Mã nguồn kém chất lượng và thiếu tài liệu hóa sẽ khiến việc bảo trì và nâng cấp phần mềm trở nên khó khăn hơn. Các nhà phát triển phải dành nhiều thời gian hơn để hiểu và làm việc với mã nguồn phức tạp, nhóm lập trình hỏi nhiều công sức và chi phí hơn.
3.2 Rủi Ro Cao Hơn Về Lỗi Và Sự Cố
Technical Debt làm tăng khả năng xuất hiện lỗi và sự cố trong phần mềm. Mã nguồn kém chất lượng, thiếu kiểm thử và tài liệu hóa có nhiều khả năng dẫn đến sự cố và lỗi hơn, ảnh hưởng đến chất lượng và uy tín của sản phẩm.
3.3 Giảm Sự Linh Hoạt Và Khả Năng Mở Rộng
Khi Technical Debt tích lũy, phần mềm trở nên kém linh hoạt và khó mở rộng hơn. Việc thay nhóm lập trình hoặc thêm tính năng mới sẽ trở nên khó khăn hơn, làm hạn chế khả năng đáp ứng các yêu cầu mới và thay nhóm lập trình trong tương lai.
3.4 Chi Phí Tăng Lên
Cuối cùng, Technical Debt sẽ dẫn đến chi phí cao hơn để bảo trì, sửa lỗi và nâng cấp phần mềm. Các công việc như refactoring mã, viết tài liệu và kiểm thử bổ sung đều đòi hỏi nhiều nguồn lực hơn, ảnh hưởng đến ngân sách và lợi nhuận của dự án.
4. Có Những Loại Technical Debt Nào?
4.1 Inadvertent Technical Debt
Inadvertent Technical Debt là loại Technical Debt phát sinh ngoài ý muốn, do thiếu kinh nghiệm, kiến thức hoặc sơ suất của nhóm lập trình. Ví dụ, các lập trình viên mới có thể viết mã không tuân thủ các nguyên tắc thiết kế tốt hoặc các tiêu chuẩn mã hóa, dẫn đến tích lũy Technical Debt.
4.2 Accidental Technical Debt
Accidental Technical Debt là hậu quả của các quyết định được đưa ra dưới áp lực thời gian hoặc nguồn lực hạn chế. Các nhóm lập trình có thể chấp nhận giải pháp tạm thời để đáp ứng các deadline quan trọng, với ý định sẽ quay lại và sửa chữa sau. Tuy nhiên, nếu không được quản lý đúng cách, loại Technical Debt này có thể trở nên khó khăn để trả nợ.
4.3 Deliberate Technical Debt
Deliberate Technical Debt là loại Technical Debt được chấp nhận một cách có chủ đích. Nó được chia thành hai loại:
Prudent Deliberate Technical Debt: Đây là Technical Debt có cân nhắc, được đưa ra sau khi đánh giá cẩn thận lợi ích và chi phí. Ví dụ, người ta có thể chấp nhận một thiết kế tạm thời để đáp ứng một thời hạn quan trọng, với kế hoạch sửa chữa sau đó.
Reckless Deliberate Technical Debt: Đây là loại Technical Debt được chấp nhận một cách bất cẩn, không có đánh giá đầy đủ về rủi ro và chi phí. Điều này thường xảy ra khi các nhóm lập trình đặt mục tiêu thời gian hoặc tính năng lên trên chất lượng mã nguồn.
4.4 Trade Off Technical Debt
Trade Off Technical Debt phát sinh khi các nhóm lập trình phải cân bằng giữa các yêu cầu của khách hàng, công ty chủ quản, chẳng hạn như hiệu suất và khả năng bảo trì. Ví dụ, việc tối ưu hóa hiệu suất có thể dẫn đến một mã nguồn phức tạp hơn, tạo ra Technical Debt về khả năng bảo trì.
5. Làm Sao Để Thoát Khỏi Tình Trạng Technical Debt?
Làm sao để thoát khỏi tình trạng Technical Debt?
Có nhiều cách tiếp cận khác nhau để thoát khỏi tình trạng Technical Debt, bao gồm:
5.1 Thiết Lập Chiến Lược Quản Lý Technical Debt
Đầu tiên, các nhóm lập trình cần thiết lập một chiến lược quản lý Technical Debt cụ thể. Điều này bao gồm xác định các nguồn gốc của Technical Debt, đánh giá mức độ nghiêm trọng, và lập kế hoạch thanh toán nợ theo thứ tự ưu tiên. Chiến lược này nên được điều chỉnh thường xuyên để phù hợp với tình hình thực tế.
5.2 Dành Thời Gian để Trả “Nợ”
Các nhóm lập trình cần dành một phần thời gian trong mỗi chu kỳ phát triển để tập trung vào việc trả “nợ” Technical Debt. Điều này có thể bao gồm việc refactoring mã, viết tài liệu, thực hiện kiểm thử bổ sung, hoặc cải thiện kiến trúc phần mềm. Việc dành thời gian để trả nợ sẽ giúp ngăn chặn Technical Debt tích lũy, giữ cho mã nguồn trong tình trạng tốt.
5.3 Tuân Thủ Nguyên Tắc Thiết Kế Code
Để giảm thiểu Technical Debt mới phát sinh, các nhóm lập trình nên áp dụng các nguyên tắc thiết kế Code, viết tài liệu đầy đủ, thực hiện kiểm thử toàn diện, refactoring mã thường xuyên. Việc đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhóm lập trình cũng rất quan trọng.
5.4 Sử Dụng Công Cụ Phân Tích Mã Nguồn
Các công cụ phân tích tĩnh có thể giúp phát hiện và bám sát Technical Debt trong mã nguồn. Nhóm lập trình có thể phát hiện các vấn đề như mã phức tạp, mã trùng lặp, thiếu tài liệu hóa, vi phạm các nguyên tắc thiết kế thông qua các công cụ này. Việc này sẽ giúp họ trình xác định và ưu tiên các khu vực cần được trả nợ.
5.5 Cải Thiện Quy Trình, Kỷ Luật Trong Nhóm Lập Trình
Cuối cùng, các nhóm lập trình nên cải thiện quy trình phát triển phần mềm và quy tắc, kỷ luật trong nội bộ nhóm, bao gồm việc thực hiện các quy trình kiểm tra, đánh giá mã, tài liệu hóa chặt chẽ. Ngoài ra, việc áp dụng các phương pháp phát triển phần mềm như Agile cũng có thể giúp giảm thiểu Technical Debt.
Bằng cách kết hợp các biện pháp trên, các nhóm lập trình phát triển có thể dần dần thoát khỏi tình trạng Technical Debt và duy trì một mã nguồn chất lượng cao trong dài hạn.
Hy vọng với bài viết trên, JobsGO đã giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện về Technical Debt! Đây cũng là thông tin mà các lập trình viên nói riêng và các doanh nghiệp nói chung cần đặc biệt lưu tâm khi phát triển phần mềm.
Câu hỏi thường gặp
1. Technical Debt Có Phải Là Một Vấn Đề Nghiêm Trọng?
Có, Technical Debt là một vấn đề nghiêm trọng nếu không được quản lý đúng cách. Nó có thể làm giảm tốc độ phát triển, khó khăn trong bảo trì, rủi ro lỗi cao hơn và chi phí tăng lên. Tuy nhiên, nếu được cân bằng, giải quyết một cách có chiến lược, Technical Debt có thể chấp nhận được trong một số trường hợp.
2. Có Nên Loại Bỏ Hoàn Toàn Technical Debt Không?
Không, không nhất thiết phải loại bỏ hoàn toàn Technical Debt. Điều quan trọng là quản lý nó một cách hiệu quả, đưa ra các quyết định cân bằng giữa tiến độ và chất lượng. Một lượng nhỏ Technical Debt có thể chấp nhận được nếu nó được lên kế hoạch “thanh toán” định kỳ.
3. Làm Thế Nào Để Ngăn Chặn Technical Debt?
Ngăn chặn Technical Debt là điều không thể. Tuy nhiên, để giảm số lượng Technical Debt tích lũy, các nhóm lập trình có thể áp dụng các giải pháp như viết tài liệu đầy đủ, thực hiện kiểm thử toàn diện, refactoring mã thường xuyên và tuân thủ các nguyên tắc thiết kế. Ngoài ra, việc đào tạo, nâng cao kỹ năng cho nhóm lập trình cũng rất quan trọng.
ngotinhtam597@gmail.com
