Kỹ sư phòng cháy chữa cháy là cánh tay đắc lực trong công cuộc bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản cho con người trước nguy cơ hỏa hoạn. Vậy công việc cụ thể của kỹ sư phòng cháy chữa cháy là gì? Mức lương ra sao? Cơ hội nghề nghiệp như thế nào? Mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây cùng JobsGO nhé!
Kỹ sư phòng cháy chữa cháy là những chuyên gia được đào tạo chuyên sâu về các hệ thống, thiết bị và quy trình để phòng ngừa, kiểm soát và dập tắt đám cháy. Vai trò chính của họ là thiết kế, lắp đặt, kiểm tra và bảo trì các hệ thống phòng cháy chữa cháy trong các tòa nhà, nhà máy, cơ sở công nghiệp và công trình khác để bảo vệ tính mạng, tài sản và môi trường.
Kỹ sư phòng cháy chữa cháy là gì?
Công việc của kỹ sư phòng cháy chữa cháy không chỉ gói gọn trong bốn bức tường văn phòng, mà còn thường xuyên có mặt tại hiện trường, trực tiếp kiểm tra hệ thống, hướng dẫn sử dụng cho cán bộ nhân viên, tham gia diễn tập phòng cháy chữa cháy và tuyên truyền giáo dục về an toàn phòng cháy chữa cháy cho cộng đồng.
Với vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tính mạng, tài sản và môi trường, kỹ sư phòng cháy chữa cháy luôn là một nghề nghiệp được ưu tiên tuyển dụng và có triển vọng phát triển trong tương lai.
2. Mô Tả Công Việc Của Kỹ Sư Phòng Cháy Chữa Cháy
Tùy theo phân công nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức và khả năng làm việc, mỗi kỹ sư phòng cháy chữa cháy có thể đảm nhiệm thực hiện một hoặc một số công việc như sau:
2.1 Khảo Sát Và Đánh Giá Hiện Trạng Hệ Thống Phòng Cháy Chữa Cháy
Trước khi thiết kế hay cải tạo bất kỳ hệ thống phòng cháy chữa cháy nào, kỹ sư cần thực hiện khảo sát và đánh giá toàn diện hiện trạng của công trình. Quá trình này bao gồm:
Phân tích thiết kế kiến trúc, kết cấu công trình: Kiểu thiết kế, sự phân bố không gian, vật liệu xây dựng được sử dụng sẽ ảnh hưởng đến khả năng lan truyền của đám cháy.
Đánh giá tải trọng cơ học và điện: Sự quá tải hay sai sót trong hệ thống điện, máy móc có thể dẫn đến nguy cơ cháy nổ cao.
Kiểm tra hệ thống thông gió, đường thoát hiểm: Đảm bảo luồng không khí lưu thông và các lối thoát hiểm an toàn khi có sự cố xảy ra.
Rà soát các trang thiết bị phòng cháy chữa cháy hiện có: Bình chữa cháy, đầu phun nước, hệ thống báo cháy, camera giám sát,…
Từ đánh giá toàn diện, kỹ sư sẽ xác định được các điểm yếu, nguy cơ rủi ro về cháy nổ tiềm ẩn để đưa ra giải pháp khắc phục phù hợp.
2.2 Thiết Kế Hệ Thống Phòng Cháy Chữa Cháy
Dựa trên kết quả đánh giá, kỹ sư sẽ lên kế hoạch và thiết kế các hệ thống phòng cháy chữa cháy bảo đảm an toàn cho công trình. Các hệ thống này bao gồm:
Hệ thống báo cháy tự động: Cảm biến khói, nhiệt để phát hiện đám cháy sớm nhất. Theo thống kê, hệ thống báo cháy giúp giảm 50-70% thiệt hại về người và tài sản (Nguồn: Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy Việt Nam).
Hệ thống chữa cháy tự động bằng nước (Sprinkler): Đầu phun nước sẽ tự động phun ra để dập tắt đám cháy.
Hệ thống thông gió, hút khói: Đảm bảo không gian thông thoáng, khói không lan tỏa nhanh.
Hệ thống chiếu sáng khẩn cấp, chỉ dẫn lối thoát: Cung cấp ánh sáng đủ để sơ tán khi mất điện.
Các thiết bị chữa cháy như bình xách tay, trạm cứu hỏa, máy phát khói,…
Tất cả hệ thống này phải đáp ứng tiêu chuẩn, quy phạm về phòng cháy chữa cháy và phù hợp với quy mô, chức năng của công trình.
2.3 Trực Tiếp Tham Gia Vào Quá Trình Giám Sát Hệ Thống Phòng Cháy Chữa Cháy
Sau khi thiết kế, kỹ sư phòng cháy chữa cháy sẽ trực tiếp giám sát quá trình lắp đặt, kiểm tra vận hành của các hệ thống để đảm bảo tuân thủ thiết kế và đạt các tiêu chuẩn an toàn.
Ví dụ, trong lắp đặt hệ thống Sprinkler, kỹ sư sẽ kiểm tra các yêu cầu về:
Vị trí, kích thước, khoảng cách của các đầu phun
Lưu lượng và áp suất nước
Dung tích bể/bồn chứa nước chữa cháy
Vật liệu, kích thước ống dẫn nước
Sự kết nối với bảng điều khiển, hệ thống báo cháy
Biện pháp chống đóng băng, ngăn ngừa thất thoát,…
Kỹ sư cũng kiểm soát chất lượng của các vật tư, thiết bị lắp đặt đảm bảo đúng tiêu chuẩn quy định.
2.4 Nghiệm Thu Và Lập Kế Hoạch Bảo Trì Hệ Thống Phòng Cháy Chữa Cháy
Khi các hệ thống hoàn tất, kỹ sư sẽ tiến hành nghiệm thu, kiểm tra vận hành thực tế của từng hệ thống. Chẳng hạn, phun thử hệ thống Sprinkler, kiểm tra báo cháy khói giả… Việc nghiệm thu bao gồm cả kiểm tra tài liệu hướng dẫn vận hành, bảo trì, biện pháp an toàn để chuyển giao lại cho đơn vị quản lý công trình.
Kỹ sư cũng lập kế hoạch bảo trì định kỳ cho các hệ thống, trong đó quy định rõ các công việc cần thực hiện và chu kỳ thực hiện như:
Kiểm tra hoạt động tổng thể mỗi quý
Thay thế pin báo khói hàng năm
Nạp khí cho bình chữa cháy 5 năm/lần
Thay ống Sprinkler mỗi 20 năm,…
Việc bảo trì đúng cách sẽ duy trì hiệu quả hoạt động của hệ thống, kéo dài tuổi thọ và sẵn sàng ứng phó khi có sự cố xảy ra.
2.5 Hướng Dẫn Tập Huấn Sử Dụng Hệ Thống Phòng Cháy Chữa Cháy
Cuối cùng, kỹ sư phòng cháy chữa cháy sẽ tập huấn cho đội ngũ quản lý, vận hành, bảo trì của công trình về cách sử dụng hiệu quả các hệ thống phòng cháy chữa cháy.
Nội dung tập huấn thường bao gồm:
Giới thiệu nguyên lý hoạt động của từng hệ thống, các tính năng chính
Hướng dẫn sử dụng bảng điều khiển, thao tác vận hành
Cách xử lý sự cố thường gặp
Quy trình vận hành, bảo trì định kỳ
Không chỉ đơn thuần cung cấp kiến thức lý thuyết, các khóa tập huấn còn có cả phần thực hành vận hành, bảo trì trực tiếp trên các hệ thống. Kỹ sư sẽ giám sát, đánh giá và cung cấp phản hồi để đội ngũ vận hành thực sự nắm vững quy trình.
Với vai trò tập huấn chuyên nghiệp, kỹ sư phòng cháy chữa cháy đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao ý thức, kiến thức cho đội ngũ vận hành về công tác phòng cháy chữa cháy, qua đó góp phần quan trọng vào việc bảo đảm an toàn cho công trình.
3. Yêu Cầu Cần Có Đối Với Kỹ Sư Phòng Cháy Chữa Cháy
Các doanh nghiệp, tổ chức luôn có nhu cầu tuyển dụng kỹ sư phòng cháy chữa cháy để đảm bảo an toàn cháy nổ tại cơ sở của họ. Để trở thành một kỹ sư phòng cháy chữa cháy, bạn cần đáp ứng một số yêu cầu cụ thể như sau:
3.1 Kiến Thức Chuyên Môn
Kỹ sư phòng cháy chữa cháy cần có kiến thức chuyên sâu về các hệ thống, thiết bị, công nghệ và nguyên lý hoạt động liên quan đến lĩnh vực phòng cháy chữa cháy. Trước tiên, họ phải am hiểu sâu sắc về các hệ thống phòng cháy chữa cháy thường được tích hợp trong các tòa nhà, nhà máy như: hệ thống báo cháy tự động, hệ thống chữa cháy bằng nước (sprinkler), hệ thống thông gió khói, hệ thống chiếu sáng sự cố và đường thoát hiểm khẩn cấp.
Bên cạnh đó, kỹ sư phòng cháy chữa cháy cũng cần nắm vững các quy chuẩn, tiêu chuẩn và quy định pháp lý liên quan đến công tác phòng cháy chữa cháy trong lĩnh vực xây dựng và công nghiệp. Điều này đảm bảo các thiết kế của họ đáp ứng đúng các yêu cầu kỹ thuật và pháp lý.
Kiến thức chuyên môn là yếu tố quan trọng đối với kỹ sư phòng cháy chữa cháy
Đặc biệt, kỹ sư phòng cháy chữa cháy còn phải nắm vững kiến thức về vật liệu xây dựng, thiết kế kiến trúc và kết cấu công trình. Yếu tố này liên quan trực tiếp đến việc đánh giá rủi ro, dự đoán khả năng lan truyền của đám cháy để từ đó có phương án đối phó phù hợp.
Cuối cùng, nền tảng bất khả thiếu là hiểu biết về nguyên lý cháy và cách thức lan truyền của đám cháy. Kiến thức này giúp kỹ sư hiểu được quá trình phát triển của đám cháy để từ đó đề ra phương án xử lý.
Với kiến thức chuyên môn toàn diện về, kỹ sư sẽ đủ năng lực để thiết kế và triển khai các giải pháp hiệu quả, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản cho các công trình một cách tối ưu.
3.2 Kỹ Năng Mềm
Bên cạnh những kiến thức chuyên môn, kỹ sư phòng cháy chữa cháy cũng phải rèn luyện cho mình một số kỹ năng mềm cũng như tố chất cá nhân như sau:
Kỹ năng giao tiếp và thuyết trình hiệu quả: Kỹ năng này giúp kỹ sư phòng cháy giải thích các vấn đề kỹ thuật một cách rõ ràng, súc tích và dễ hiểu cho cả những người không chuyên môn.
Khả năng làm việc nhóm và phối hợp với các bên liên quan: Công việc phòng cháy chữa cháy thường đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan khác như: chủ đầu tư, nhà thầu thi công, cơ quan chức năng phòng cháy chữa cháy… Do đó, kỹ sư phòng cháy chữa cháy cần có khả năng làm việc nhóm hiệu quả.
Kỹ năng giải quyết vấn đề và ra quyết định nhanh chóng: Trong tình huống khẩn cấp như cháy nổ, kỹ sư phòng cháy chữa cháy cần có khả năng phân tích tình hình nhanh chóng, đưa ra quyết định chính xác và kịp thời để xử lý sự cố hiệu quả.
Kỹ năng quản lý dự án và lập kế hoạch: Do kỹ sư phòng cháy chữa cháy thường tham gia vào các dự án thiết kế, thi công hệ thống phòng cháy chữa cháy.
3.3 Tố Chất Cá Nhân
Tính cẩn trọng, tỉ mỉ và chú ý đến từng chi tiết nhỏ: Công việc phòng cháy chữa cháy đòi hỏi sự cẩn thận và tỉ mỉ cao vì bất kỳ sai sót nào cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Khả năng làm việc dưới áp lực và sẵn sàng đối phó với tình huống khẩn cấp: Do đặc thù công việc thường xuyên gặp phải những tình huống khẩn cấp như cháy nổ, do đó, kỹ sư phòng cháy chữa cháy cần luôn sẵn sàng.
Đam mê với công việc và không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức mới: Do lĩnh vực phòng cháy chữa cháy luôn có những thay đổi mới về công nghệ, quy định và tiêu chuẩn.
Trách nhiệm cao và cam kết với an toàn cháy nổ cho cộng đồng: Do an toàn cháy nổ là vấn đề liên quan trực tiếp đến tính mạng và tài sản của con người.
Mức lương của kỹ sư phòng cháy chữa cháy không cố định mà phụ thuộc và nhiều yếu tố như kinh nghiệm làm việc, kiến thức chuyên môn, vị trí công việc,… Dưới đây là một số ví dụ mà JobsGO tổng hợp được dựa theo kinh nghiệm:
Kinh nghiệm
Khoảng lương trung bình
Mới vào nghề
9 – 10 triệu VNĐ/tháng
1 – 2 năm
10 – 20 triệu VNĐ/tháng
3 – 5 năm
15 – 25 triệu VNĐ/tháng
Trên 5 năm
30 triệu VNĐ/tháng trở lên
Có thể thấy, mức lương kỹ sư phòng cháy chữa cháy ở Việt Nam tương đối cao so với mặt bằng chung và có nhiều cơ hội phát triển trong tương lai.
5. Cơ Hội Nghề Nghiệp Của Kỹ Sư Phòng Cháy Chữa Cháy
Ngành phòng cháy chữa cháy mang đến nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cho các kỹ sư. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng, khu công nghiệp, khu đô thị… ngày càng tăng dẫn đến nhu cầu thiết kế, thi công, vận hành và bảo trì hệ thống phòng cháy chữa cháy ngày càng cao, tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho kỹ sư phòng cháy chữa cháy. Bên cạnh đó, ý thức an toàn của người dân được nâng cao cùng với việc Nhà nước ban hành nhiều quy định, tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy đã tạo điều kiện cho ngành này phát triển.
Cơ hội nghề nghiệp của kỹ sư phòng cháy chữa cháy rất rộng mở
Mức lương hấp dẫn cùng cơ hội thăng tiến rộng mở là điểm cộng lớn cho ngành nghề này. Sau khi tích lũy kinh nghiệm, kỹ sư phòng cháy chữa cháy có thể đạt mức lương từ 30-50 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn.
Nếu bạn đam mê lĩnh vực này và mong muốn có một công việc ý nghĩa, hãy lựa chọn nghề kỹ sư phòng cháy chữa cháy để phát triển bản thân và gặt hái thành công.
Câu hỏi thường gặp
1. Học Ngành Gì Để trở Thành Kỹ Sư Phòng Cháy Chữa Cháy?
Bạn có thể học ngành Kỹ thuật Phòng cháy chữa cháy, Kỹ thuật An toàn lao động … Sau khi tốt nghiệp, bạn sẽ có cho mình bằng kỹ sư phòng cháy chữa cháy. Ngoài ra, bạn cũng cần tham gia một số khóa học đào tạo phòng cháy chữa cháy để được cấp chứng chỉ hành nghề.
2. Kỹ Sư Phòng Cháy Chữa Cháy Có Thể Thăng Tiến Lên Chức Vụ Gì?
Kỹ sư phòng cháy chữa cháy có thể thăng tiến lên vị trí quản lý dự án, chuyên gia tư vấn hoặc khởi nghiệp về phòng cháy chữa cháy. Ngoài ra, họ còn có thể phát triển chuyên môn trong các lĩnh vực liên quan như An toàn lao động và Quản lý môi trường.
3. Trong Trường Hợp Bị Thương Trong Quá Trình Làm Nghiệm Vụ, Kỹ Sư Phòng Cháy Chữa Cháy Được Hưởng Đãi Ngộ Gì?
Kỹ sư phòng cháy chữa cháy bị thương khi làm nhiệm vụ được hưởng viện phí, trợ cấp thương binh, trợ cấp hàng tháng cho gia đình nếu hy sinh và các chế độ ưu đãi khác theo quy định. Mức cụ thể phụ thuộc vào mức độ thương tật, thời gian công tác và quy định pháp luật.
Quỳnh Nguyễn
