Phobia Là Gì? Chi Tiết Những Hội Chứng Ám Ảnh Sợ Hãi Của Con Người

Phobia là gì? Đây là một hội chứng ám ảnh sợ hãi bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp. Tình trạng này khiến cho người mắc gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống hằng ngày và thường xuyên phải đối mặt với căng thẳng. Vậy làm thế nào để đối mặt với Phobia, cùng tham khảo chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Phobia Là Gì?

Phobia (hội chứng ám ảnh sợ hãi) hay còn được gọi là rối loạn ám ảnh sợ hãi. Đây là một dạng rối loạn tâm lý thuộc nhóm rối loạn lo âu. Bản chất của hội chứng này là sự tồn tại của nỗi sợ hãi quá mức, thiếu tính hợp lý đối với một đối tượng, hoạt động hay tình huống nhất định.

Người bệnh thường bị ám ảnh, đề cao cảm giác lo lắng một cách thái quá so với mức độ nguy hiểm thực tế mà họ có thể gặp phải. Phobia làm ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người mắc phải.

2. Nguyên Nhân Dẫn Đến Hội Chứng Phobia

Hiện nay, nguyên nhân gây ra hội chứng Phobia vẫn chưa được nghiên cứu rõ ràng. Nhiều chuyên gia cho rằng ám ảnh sợ hãi có liên quan tới các yếu tố dưới đây:

2.1. Yếu Tố Di Truyền Và Môi Trường

Một trong những nguyên nhân dẫn đến hội chứng Phobia là do yếu tố di truyền. Nếu có người thân trong gia đình từng mắc phải chứng rối loạn lo âu này, khả năng con cháu cũng sẽ gánh chịu nguy cơ cao hơn. Điều này cho thấy gene di truyền đóng vai trò nhất định trong việc hình thành và phát triển các rối loạn tâm lý như ám ảnh sợ hãi.

Bên cạnh yếu tố di truyền, môi trường sống và trải nghiệm cũng ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng mắc phải chứng Phobia. Những người lớn lên trong môi trường áp lực, căng thẳng hay từng trải qua các sự kiện đau thương, choáng váng đều dễ phát triển nỗi sợ hãi, lo lắng vô cùng tận. Do vậy, yếu tố môi trường là khía cạnh cần được cân nhắc trong việc phòng ngừa và kiểm soát hội chứng này.

2.2. Ám Ảnh Từ Trải Nghiệm Trong Quá Khứ

Bên cạnh di truyền và môi trường, trải nghiệm tiêu cực hay đau thương trong quá khứ là một yếu tố gây ra hội chứng Phobia. Những ký ức đáng sợ, gây tổn thương về mặt thể xác lẫn tinh thần có thể để lại dấu ấn sâu đậm khiến người đó hình thành nỗi sợ hãi đối với điều tương tự. Ví dụ, người từng bị thú vật tấn công sẽ rất dễ phát triển nỗi ám ảnh, khiếp sợ loài vật đó.

Những trải nghiệm đặc biệt khó khăn, kinh hoàng trong giai đoạn nhạy cảm của tuổi thơ càng dễ dẫn đến hậu quả tâm lý lâu dài. Trẻ em có năng lực đối phó, kiểm soát cảm xúc còn hạn chế nên ám ảnh, sợ hãi từ sự việc đáng sợ ấy có thể ngấm sâu, trở thành nỗi ám ảnh khó xóa nhòa. Do vậy, bảo vệ tâm lý trẻ em là việc làm vô cùng quan trọng để phòng ngừa rối loạn ám ảnh sợ hãi.

Xem thêm: 9 cách nói lời cảm ơn trong giao tiếp bạn không nên bỏ qua

3. Phân Loại Phobia

Hiện nay, hội chứng Phobia được chia ra thành nhiều loại khác nhau đồng thời được gọi tên theo đối tượng gây ra nỗi sợ, cụ thể:

3.1. Agoraphobia – Ám Ảnh Sợ Khoảng Trống

Nỗi sợ hãi dường như bủa vây xung quanh những người mắc hội chứng Phobia. Khi ở giữa đám đông, cảm giác bị bao vây, bị nhấn chìm trong biển người khiến họ cảm thấy bất an, khó thở. Thay vì cảm nhận được sự nhộn nhịp, tươi vui từ không khí đông vui, họ chỉ cảm thấy mình đang bị mắc kẹt, không thể thoát ra.

Chính nỗi sợ bị vây hãm, bị thu hẹp không gian đó chi phối cuộc sống của họ. Thói quen ở nhà an toàn, tránh xa các sự kiện đông người trở thành lối sống ưa thích. Cuộc đời của những người này dường như bị giam hãm trong một vòng xoắn sợ hãi vô hình, ngăn cản khả năng tận hưởng những khoảnh khắc tươi đẹp xung quanh.

3.2. Social Phobia – Hội Chứng Rối Loạn Lo Âu Xã Hội

Social Phobia là gì? Đây là tình trạng mà nỗi lo lắng, sợ hãi trở thành rào cản ngăn cách con người khỏi cuộc sống xã hội. Những người gặp phải hội chứng này dường như luôn bị ám ảnh bởi nỗi e ngại khi phải tương tác với người khác.

Nỗi sợ hãi đó trở nên quá mức, vượt ra ngoài tầm kiểm soát, chi phối toàn bộ hành vi của họ. Thay vì tự tin bước ra giao lưu, kết nối, họ lại có khuynh hướng tự cô lập mình, lánh xa mọi tình huống xã hội.

Sự tự cô lập này không chỉ giới hạn ở những hoạt động phức tạp mà ngay cả việc đơn giản như trả lời điện thoại hay nói chuyện với bạn bè cũng trở thành nỗi ám ảnh khó vượt qua. Cuộc sống xã hội đầy màu sắc dường như đã bị thu hẹp lại thành một thế giới đơn điệu, tẻ nhạt bởi sự tràn ngập của suy nghĩ quá mức vô hình.

3.3. Glossophobia – Hội Chứng Sợ Nói Trước Đám Đông

Khi đứng trước một đám người đông đảo, sự tự tin trong những người mắc hội chứng Glossophobia dường như tan biến, thay vào đó là cảm giác bất an, lo lắng tràn ngập tâm trí. Lời nói khó lòng thốt ra, âm vang dường như bị siết chặt nơi cuống họng.

Cơ thể cũng phản ứng mạnh mẽ trước nỗi sợ hãi đó – huyết áp và nhịp tim tăng cao hơn bình thường, gây ra cảm giác khó chịu, bất an trong người. Họ trở nên mất tự chủ, không kiểm soát được cảm xúc của bản thân khi phải đối mặt với đám đông người lạ. Sự thiếu tự tin ngự trị, ngăn cản họ thể hiện năng lực và tài năng trước đám đông.

>>>Tìm hiểu thêm: Ikigai là gì? Xác định phong cách sống của bạn.

3.4. Acrophobia – Hội Chứng Sợ Độ Cao

Đối mặt với những nơi có độ cao lớn, người mắc hội chứng Arcophobia bỗng chốc trở nên mất kiểm soát. Cảm giác lo lắng, sợ hãi tưởng chừng bủa vây lấy tâm trí. Cơ thể bắt đầu phản ứng một cách mãnh liệt – trán đẫm mồ hôi, chân tay run rẩy, hơi thở dồn dập. Chóng mặt, nhịp tim đập loạn xạ như muốn thoát ra khỏi lồng ngực.

Trong trường hợp trầm trọng, họ thậm chí có thể ngất xỉu vì sự hoảng loạn tột độ. Nỗi sợ chi phối hoàn toàn, biến họ trở nên yếu đuối trước độ cao.

3.5. Claustrophobia – Hội Chứng Sợ Không Gian Hẹp

Không gian chật hẹp trở thành địa ngục khiến người mắc Clautrophobia mắc kẹt trong chuỗi cảm xúc tiêu cực. Sự bức bách từ những bức tường thu hẹp dần không khí xung quanh khiến ngực họ dường như bị đè nặng, khó thở. Ý nghĩ không thể thoát ra, không thể tìm được lối thoát trước sự giam hãm của không gian chật hẹp đó khiến mồ hôi vã ra, nhịp tim đập loạn xạ.

Họ cảm thấy mình đang bị mắc kẹt, bị giam cầm trong một thế giới thu nhỏ lại mà không có bất cứ lối thoát nào.

3.6. Aviophobia – Hội Chứng Sợ Bay

Đối với những người mắc hội chứng sợ bay, hay còn gọi là Flying phobia, việc di chuyển bằng đường hàng không trở thành nỗi lo sợ. Ngay từ khi nhìn thấy chiếc máy bay, tâm trí họ đã bị tràn ngập những hình ảnh đen tối về tai nạn rơi máy bay. Khoảnh khắc chiếc máy bay cất cánh khỏi mặt đất chính là lúc nỗi sợ hãi đạt đến đỉnh điểm, chi phối toàn bộ hành vi và cảm xúc của họ.

Xem thêm: Dejavu Là Gì? Cần Làm Gì Khi Gặp Hiện Tượng Này?

3.7. Dentophobia – Hội Chứng Sợ Các Thủ Thuật Nha Khoa

Hội chứng Dentophobia đề cập tới nỗi sợ khi gặp nha sĩ hoặc những thủ thuật nha khoa. Sự sợ hãi này xuất phát từ các trải nghiệm tích cực và gây ám ảnh trong tâm trí con người.

3.8. Hemophobia – Hội Chứng Sợ Máu

Đây là một trong những hội chứng phổ biến hiện nay, những người mắc hội chứng này thậm chí có thể ngất xỉu khi nhìn thấy máu, không chỉ máu của người khác mà ngay cả với máu của chính mình cũng vậy.

3.9. Arachnophobia – Hội Chứng Sợ Nhện

Nỗi sợ hãi dường như bủa vây lấy tâm trí họ mỗi khi nhìn thấy hay chỉ nghe nhắc đến nhện. Bất kỳ dấu hiệu nào của loài vật nhỏ bé này cũng đủ khiến họ rơi vào tình trạng hoảng loạn tột độ. Hành vi của họ trở nên mất kiểm soát – la hét, khóc lóc, bỏ chạy tán loạn hay thậm chí ngất đi vì quá hoảng sợ.

3.10. Cynophobia – Hội Chứng Sợ Chó

Đây là một hội chứng sợ hãi thuộc nhóm ám ảnh sợ động vật. Tương tự như với những người mắc Arachnophobia, người mắc hội chứng này sẽ thấy sợ hãi khi gặp chó.

3.11. Nyctophobia – Hội Chứng Sợ Bóng Tối

Triệu chứng của những người mắc Nyctophobia giống với những hội chứng sợ chó và sợ nhện.

3.12. Ophidiophobia – Hội Chứng Sợ Rắn

Nỗi sợ bóng tối bắt nguồn từ những ký ức tuổi thơ. Qua năm tháng, khi lớn lên, nỗi ám ảnh này không thể phai nhòa mà ngày càng trở nên sâu đậm hơn đối với họ.

Xem thêm: Kiểm tra tính cách bằng tâm lý hình học để hiểu mình, hiểu người

4. Cách Nhận Biết Hội Chứng Phobia

Hội chứng Phobia là một dạng của rối loạn tâm lý với biểu hiện đa dạng bao gồm những triệu chứng như:

• Tim đập nhanh, thở gấp
• Hồi hộp
• Nói nhanh hơn mức bình thường, nói lắp hoặc không thể nói thành câu
• Khô miệng
• Run rẩy
• Tăng huyết áp
• Đau tức ngực
• Đổ mồ hôi
• Choáng váng, ngạt thở
• Ngất xỉu

5. Làm Sao Để Đối Mặt Với Hội Chứng Phobia?

Phobia có thể được kiểm soát trong trường hợp đối mặt và tích cực điều trị. Hiện tại, hai phương pháp được áp dụng chính đó là liệu pháp tiếp xúc và sử dụng thuốc, cụ thể như sau:

5.1. Liệu Pháp Tiếp Xúc

Trong quá trình điều trị rối loạn ám ảnh sợ hãi, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn và thực hành các kỹ thuật đặc biệt bởi các chuyên gia tâm lý để dần vượt qua nỗi sợ hãi của mình.

Mục đích cuối cùng là giúp người bệnh học cách kiểm soát cảm xúc trước những tình huống trước đây gây ra ám ảnh, lo lắng thái quá. Điều này sẽ nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp họ thoát khỏi gông cùm tinh thần do nỗi sợ hãi gây ra để có thể bình tĩnh, tự tin hơn trong mọi hoàn cảnh.

5.2. Sử Dụng Thuốc

Thông qua liệu pháp tiếp xúc, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc giảm lo âu hỗ trợ. Mặc dù thuốc không phải là phương pháp chữa trị chính thức nhưng nó giúp kiểm soát các triệu chứng lo lắng, căng thẳng thái quá của bệnh nhân.

Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc thực hiện liệu pháp tiếp xúc giúp bệnh nhân dễ chịu hơn khi phải đối mặt với những tình huống gây ám ảnh, sợ hãi trước đây. Sự kết hợp liệu pháp tiếp xúc và điều trị thuốc sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất trong việc kiểm soát và điều trị rối loạn ám ảnh sợ hãi.

Trên đây là chia sẻ về Phobia là gì mà JobsGO muốn gửi tới bạn đọc. Mong rằng sau bài viết này, bạn đọc đã có thêm được cho mình những thông tin hữu ích về hội chứng ám ảnh sợ hãi cũng như cách đối mặt với tình trạng này.

Câu hỏi thường gặp

1. Có Nên Tự Điều Trị Phobia Tại Nhà Không?

Không. Việc tự ý điều trị tại nhà không những khó đạt hiệu quả mà còn có nguy cơ làm tình trạng trầm trọng thêm nếu không được áp dụng đúng phương pháp.

2. Thời Gian Điều Trị Phobia Thường Bao Lâu?

Thời gian điều trị Phobia thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ nặng của hội chứng, loại phobia cụ thể, phương pháp trị liệu được áp dụng và đáp ứng của bệnh nhân. Theo các chuyên gia, đa số bệnh nhân sẽ thấy hiệu quả rõ rệt sau 12-20 buổi trị liệu tâm lý kết hợp với các kỹ thuật hành vi điều trị liệu pháp tiếp xúc. 

Tuy nhiên, với những trường hợp phobia nghiêm trọng hoặc kèm theo rối loạn tâm lý khác, quá trình điều trị có thể kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm để đạt được kết quả ổn định và ngăn ngừa tái phát. 

(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)

Chia sẻ bài viết này trên: