Có bao giờ bạn tự đặt câu hỏi ấu trĩ là gì? Tại sao đôi khi mình lại bị người khác cho là có suy nghĩ ấu trĩ? Để giải đáp những thắc mắc đó, hãy cùng tham khảo bài viết của JobsGO hôm nay nhé.
Mục lục
1. Ấu Trĩ Là Gì?
Ấu trĩ là cách nhìn nhận, đánh giá, hành xử thiếu chín chắn, đơn giản, thiếu sự thấu hiểu và kinh nghiệm sống. Nó thể hiện qua những suy nghĩ, lời nói, hành động bộc phát, thiếu cân nhắc, dễ bị cảm xúc chi phối và thường đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích chung.
Có thể phân loại ấu trĩ thành hai dạng chính:
- Ấu trĩ về mặt tâm lý: Biểu hiện qua những suy nghĩ, cảm xúc và hành động thiếu chín chắn, đơn giản, dễ bị cảm xúc chi phối.
- Ấu trĩ về mặt hành vi: Biểu hiện qua những hành động thiếu suy nghĩ, thiếu trách nhiệm, gây ảnh hưởng đến bản thân và người khác.
2. Biểu Hiện Hiện Của Tính Cách Ấu Trĩ Là Gì?
Có nhiều biểu hiện của tính cách ấu trĩ như sau:
2.1 Thiếu Suy Nghĩ Thấu Đáo
Đây không chỉ là thiếu khả năng nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện, mà còn thể hiện qua việc thiếu lý trí, thiếu logic trong cách suy luận và ra quyết định. Những người có tư duy ấu trĩ thường hành động theo bản năng, cảm xúc cá nhân hơn là dựa trên lý lẽ vững chắc. Họ cũng dễ dàng bị ảnh hưởng bởi những ý kiến lướt ngoài mặt mà không đặt câu hỏi. Điều này phản ánh sự thiếu trưởng thành trong khả năng phân tích, đánh giá thông tin một cách khách quan và có hệ thống.
2.2 Tự Cao, Tự Mãn
Không chỉ là sự thiếu tôn trọng ý kiến của người khác, mà ấu trĩ còn thể hiện qua lòng tự phụ quá mức và niềm tin mù quáng vào sự hoàn hảo của bản thân. Những người ấu trĩ đôi khi đưa ra những nhận xét, phán quyết thiếu suy nghĩ nhưng lại tin rằng đó là điều tuyệt đối đúng đắn. Họ khó lòng nhận ra giới hạn của mình, khó chấp nhận rằng mình có thể sai lầm. Đây là trở ngại lớn cho sự trưởng thành về nhận thức và tư duy.
2.3 Dễ Nóng Giận, Thiếu Kiềm Chế
Cảm xúc mạnh mẽ, thái quá là một trong những dấu hiệu nổi bật của tư duy ấu trĩ. Những người này thường không có khả năng quản lý, kiểm soát cảm xúc của mình, khiến họ dễ dàng bộc phát cảm xúc tiêu cực như nóng giận, gây hấn một cách bất ngờ. Điều này phản ánh sự thiếu trưởng thành trong việc nhận thức và kiểm soát bản thân trước những tình huống khó khăn, căng thẳng. Nó cũng cho thấy khả năng giải quyết vấn đề còn hạn chế, dễ dàng dựa vào phản ứng bằng cảm xúc hơn là lý trí.
Xem thêm: Vô Duyên Là Gì? Đâu Là Biểu Hiện Của Vô Duyên?
2.4 Thiếu Trách Nhiệm
Trốn tránh, đổ lỗi cho người khác không chỉ là dấu hiệu của sự ấu trĩ mà còn thể hiện sự hạn chế trong năng lực trưởng thành như thừa nhận sai lầm, nhận trách nhiệm cho hành vi của chính mình. Những người có tư duy ấu trĩ thường tìm cách chối bỏ trách nhiệm bằng cách đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho người khác – điều mà người trưởng thành sẽ không làm. Họ khó nhận ra rằng hành động của họ có hệ lụy như thế nào và từ chối đối mặt với hậu quả.
2.5 Lười Biếng, Thiếu Ý Chí
Sự thiếu trưởng thành trong tư duy cũng thể hiện qua xu hướng lười biếng, thích hưởng thụ trước mắt hơn là nỗ lực theo đuổi mục tiêu dài hạn. Những người bị ấu trĩ thường có khuynh hướng tìm kiếm niềm vui ngay lập tức, dễ dàng nản lòng khi gặp khó khăn và thường bỏ cuộc. Điều này cho thấy họ chưa đủ trưởng thành để hiểu giá trị của ý chí, kiên trì và khó khăn chỉ là một phần quá trình đạt được thành công.
2.6 Tâm Lý So Sánh
Việc liên tục so sánh bản thân với người khác là dấu hiệu của sự thiếu tự tin, thiếu lòng tự trọng và chưa trưởng thành về mặt tư tưởng. Thay vì chấp nhận, tập trung phát triển tiềm năng của chính mình, những người có tư duy ấu trĩ thường phung phí thời gian và năng lượng để ghen tị, ganh đua với người khác. Họ cũng thường cảm thấy khó chịu, tự ti vì không thỏa mãn với chính mình khi so sánh. Đây là trở ngại lớn trên con đường trưởng thành.
Xem thêm: Guilty Pleasure Là Gì? Thú Vui Tội Lỗi – Thích Nhưng Vẫn Phải Giấu?
3. Ấu Trĩ Gây Ra Tác Hại Như Thế Nào?
Ấu trĩ tác động đến cuộc sống và công việc như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay bên dưới đây nhé.
3.1 Trong Cuộc Sống
Suy nghĩ ấu trĩ gây ra nhiều tác hại tiêu cực trong các mối quan hệ của cuộc sống. Khi một người thiếu sự chín chắn, hay nóng vội, luôn đòi hỏi sự chiều chuộng, họ rất dễ gây ra những va chạm, xung đột với những người xung quanh. Những rạn nứt trong quan hệ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp là điều khó tránh khỏi. Thêm vào đó, sự thiếu kiên nhẫn, dễ nản chí cũng khiến người ấu trĩ gặp nhiều khó khăn trong quá trình học tập và phát triển bản thân. Họ khó theo đuổi được những mục tiêu dài hạn, dễ bỏ cuộc trước thử thách.
Ngoài ra, suy nghĩ tiêu cực, ảo tưởng cùng với cảm xúc bất ổn, hay stress của người ấu trĩ cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe tinh thần của họ. Theo nghiên cứu của Đại học Harvard, những người có suy nghĩ ấu trĩ có nguy cơ mắc các vấn đề như trầm cảm, lo âu cao gấp đôi người trưởng thành về mặt tâm lý.
>>>Xem thêm: Người nhạy cảm là gì?
3.2 Trong Công Việc
Ở môi trường làm việc đòi hỏi sự chuyên nghiệp, có trách nhiệm cao, những người có suy nghĩ ấu trĩ thường gặp nhiều bất lợi và khó khăn trong việc phát triển sự nghiệp. Sự thiếu trách nhiệm, hay đổ lỗi cùng thái độ ỷ lại của họ khiến công việc khó hoàn thành hiệu quả, dẫn đến cơ hội thăng tiến bị hạn chế. Đồng thời, thái độ thiếu tôn trọng đồng nghiệp, hay gây mâu thuẫn với những người xung quanh cũng ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường làm việc chung.
Những hành vi, suy nghĩ ấu trĩ này khiến người lao động dễ mất đi sự tin tưởng và tôn trọng từ đồng nghiệp cũng như cấp trên, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín cũng như hình ảnh của bản thân.
Xem thêm: Delulu Là Gì? Giải Mã Ý Nghĩa Của Từ Delulu Được GenZ Ưa Chuộng Hiện Nay
4. Làm Sao Để Thoát Khỏi Suy Nghĩ Ấu Trĩ?
Nếu muốn thoát khỏi suy nghĩ ấu trĩ, bạn có thể tham khảo những gợi ý dưới đây:
4.1 Nâng Cao Nhận Thức
Người ấu trĩ thường khó nhìn nhận rõ những sai sót, hạn chế của mình. Vì vậy, bước đầu tiên là phải nhận diện được những suy nghĩ, lời nói và hành vi mang tính chất ấu trĩ của bản thân thông qua việc tự đánh giá một cách khách quan. Bên cạnh đó, bạn cũng cần lắng nghe ý kiến từ những người xung quanh, những người thực sự hiểu rõ về mình để có được cái nhìn toàn diện nhất.
Xem thêm: Trauma Là Gì? Những Biểu Hiện Của Trauma
4.2 Thay Đổi Cách Suy Nghĩ
Khi đã nhận thức được các vấn đề, người ấu trĩ cần thay đổi triệt để cách suy nghĩ và nhìn nhận vấn đề của mình. Thay vì chỉ nhìn nhận một chiều, bạn cần học cách suy nghĩ phân tích, logic và đa chiều về vấn đề. Điều quan trọng là luôn cởi mở tiếp thu ý kiến khác biệt thay vì ngoan cố bảo vệ quan điểm của mình. Xem đó là cơ hội học hỏi và hoàn thiện bản thân. Ngoài ra, việc kiểm soát được cảm xúc, luôn giữ sự bình tĩnh và lý trí trong các tình huống cũng rất cần thiết.
4.3 Rèn Luyện Chịu Trách Nhiệm
Cuối cùng, muốn hoàn toàn thoát khỏi tư duy ấu trĩ, mỗi người cần không ngừng rèn luyện ý thức trách nhiệm của bản thân trong mọi việc. Thay vì trốn tránh, đổ lỗi khi gặp khó khăn hay thất bại, bạn phải học cách thẳng thắn nhìn nhận và đối mặt với hậu quả của hành động mình. Chấp nhận sai lầm, chịu trách nhiệm cho những sai sót là bước đầu tiên để thay đổi và hoàn thiện bản thân.
Các chuyên gia tâm lý khuyên rằng trong quá trình này, mọi người cũng nên thường xuyên tự nhắc nhở, đưa ra những cam kết cụ thể để duy trì sự trưởng thành hơn trong suy nghĩ và hành vi. Người thân, bạn bè cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc động viên, nhắc nhở để bạn không lỡ dỡ quay lại tư tưởng ấu trĩ.
>>>Xem thêm: Khoan dung là gì?
Trên đây là những chia sẻ của JobsGO xoay quanh chủ đề ấu trĩ là gì? JobsGO hy vọng thông qua bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích, giúp bạn thành công hơn trong cuộc sống. Hãy theo dõi trang web của JobsGO để khám phá nhiều hơn những thông tin hữu ích khác nhé.
Câu hỏi thường gặp
1. Suy Nghĩ Ấu Trĩ Có Thể Thay Đổi Thành Suy Nghĩ Trưởng Thành Không?
Có, suy nghĩ ấu trĩ hoàn toàn có thể thay đổi thành suy nghĩ trưởng thành nếu bạn có sự nhận thức và nỗ lực. Quá trình này cần có thời gian và sự kiên nhẫn, nhưng nó hoàn toàn có thể mang lại kết quả như mong đợi.
2. Làm Thế Nào Để Giúp Trẻ Em Tránh Khỏi Suy Nghĩ Ấu Trĩ?
Cha mẹ và nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ em tránh khỏi suy nghĩ ấu trĩ. Dưới đây là một số cách:
- Dạy trẻ cách suy nghĩ thấu đáo: Giúp trẻ nhìn nhận vấn đề từ nhiều khía cạnh khác nhau, phân tích logic và đưa ra quyết định sáng suốt.
- Rèn luyện ý chí cho trẻ: Khuyến khích trẻ kiên trì, không ngừng nỗ lực để đạt được mục tiêu, không dễ dàng bỏ cuộc trước thử thách.
- Kiểm soát cảm xúc cho trẻ: Dạy trẻ cách bình tĩnh, kiềm chế cảm xúc và giải quyết vấn đề một cách hợp lý
- Luyện tập lòng vị tha cho trẻ: Dạy trẻ biết tha thứ cho bản thân và người khác, tránh ghen tị, so sánh.
- Làm gương cho trẻ: Cha mẹ và thầy cô là những tấm gương để trẻ noi theo. Do đó, bản thân cần rèn luyện những suy nghĩ và hành động trưởng thành để ảnh hưởng tích cực đến trẻ.
(Theo JobsGO - Nền tảng tìm việc làm, tuyển dụng, tạo CV xin việc)