Chọn nghề nghiệp, tìm ra hướng đi cho bản thân trong tương lai là điều quan trọng nhưng không hề dễ dàng với bất kỳ ai, đặc biệt là đối với những bạn trẻ đang ở ngưỡng cửa đại học. Nếu vẫn còn mông lung trước vô vàn nghề nghiệp thì áp dụng ngay thuyết Con Nhím để tự định hướng phù hợp cho bản thân.
Thuyết Con Nhím còn được biết đến với tên gọi khác là Hedgehog Concept, bắt nguồn từ câu chuyện ngụ ngôn Hy Lạp về một Con Nhím và một con cáo.
Vậy thuyết Con Nhím liên quan gì đến chọn nghề nghiệp?
Con cáo tuy khôn ngoan, biết nhiều thứ nhưng hung hăng và suy nghĩ dễ bị phân tán. Nhím là con vật nhỏ bé, chậm chạp và không ồn ào như cáo. Nhưng nhím luôn hiểu rõ thế mạnh của bản thân.
Thuyết Con Nhím là gì?
Cáo luôn tìm đủ chiêu trò để tấn công nhím. Kết quả là hết lần này đến lần khác cáo đều bị đánh bại, thân hình chi chit gai vì nhím thuần thục khả năng tự vệ. Việc làm của nhím chỉ đơn giản là cuộn tròn mình và xù gai nhưng lại có hiệu quả bất ngờ.
Câu chuyện này khẳng định thực tế là tập trung vào một điểm mạnh duy nhất của bản thân sẽ giúp ta có lợi thế cạnh tranh và có cơ hội chiến thắng nhiều hơn. Cũng từ câu chuyện này, Isaiah Berlin đã phân loại con người thành 2 nhóm là cáo và nhím. Cáo là những người có nhiều chiến lược, luôn theo đuổi mục tiêu nhưng lại khó đạt được kết quả. Còn những người như nhím luôn giải quyết mọi việc đơn giản và nhìn mọi thứ bằng cái nhìn bao quát nhất.
Năm 2001, thuyết Con Nhím phổ biến hơn khi Jim Collins phát hành cuốn sách Good to Great. Nội dung thuyết Con Nhím là sự hội tụ của 3 vòng tròn điều mình thích, điều mình giỏi và thứ xã hội cần. Trong việc chọn nghề nghiệp giao giữa 3 yếu tố sẽ là nghề nghiệp lý tưởng của bạn.
5 bước áp dụng thuyết Con Nhím vào chọn nghề nghiệp
Dựa vào thuyết Con Nhím, bạn có thể chọn nghề nghiệp đúng sở thích, phù hợp với năng lực, đáp ứng được nhu cầu việc làm và sát với thị trường thực tế. Điều này sẽ đảm bảo cho những thành công về sau.
Để chọn nghề nghiệp cho tương lai hãy bắt đầu với 3 vòng tròn của Hedgehog và 5 bước cơ bản sau:
Step 1: Khám phá thứ mình thích
Chọn nghề nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố đam mê. Chỉ khi chọn ngành mình thích, làm điều mình thích thì bản thân mới có động lực để theo đuổi và tạo ra cơ hội cho bản thân. Bạn có thể bắt đầu với các gợi ý:
Bạn đặc biệt hứng thú với môn học nào ở trường?
Bạn có sở thích hay quan tâm đến lĩnh vực nào?
Ngoài ra, để chọn nghề nghiệp bạn nên đặt ra cho mình thật nhiều câu hỏi và trả lời nó. Hãy thành thật với chính mình để tìm được chính xác nhất.
Chọn nghề nghiệp cũng phải xuất phát từ điều bạn giỏi nhất. Không khó để xác định điều này. Hãy tiến hành phân tích SWOT (strengths, weaknesses, opportunities, threats). Và đánh giá bản thân trên các phương diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức. Bên cạnh đó, có thể dựa trên nhận xét của mọi người về học tập, tính cách và cuộc sống. Từ những điểm vượt trội này, bạn có thể chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực của mình.
5 bước áp dụng thuyết Con Nhím vào chọn nghề nghiệp
Step 3: Tìm hiểu nhu cầu của xã hội
Chọn nghề bạn thích hay có năng lực thôi chưa đủ. Lựa chọn nghề nghiệp còn cần phù hợp với nhu cầu xã hội. Việc tìm hiểu và cập nhật xu hướng nghề nghiệp là điều quan trọng. Chọn nghề nghiệp đúng với xu thế thị trường sẽ giúp bạn có công việc và mức lương ổn định khi tốt nghiệp.
Bạn có thể tham khảo xu hướng nghề nghiệp tại các website của Tổng cục thống kê, báo chí chính thống, dự báo lao động của Tổ chức lao động quốc tế… Bạn có thể tham khảo thêm từ bạn bè, người thân. Hoặc chủ động nhờ các chuyên gia tư vấn ở phòng hướng nghiệp của các trường đại học uy tín.
Step 4: Tìm điểm giao thoa – ngành nghề lý tưởng
Để chọn nghề nghiệp thì bước thứ 4 này là bước quan trọng nhất của thuyết Con Nhím. Sau khi trải qua 3 bước trên, bạn hãy tìm điểm giao giữa 3 vòng tròn này để tìm ra ngành nghề lý tưởng.
Ví dụ, bạn có thành tích tốt ở các môn khối A, thích tính toán và có khả năng tính nhẩm nhanh. Bạn có thể lựa chọn các ngành nghề như kế toán, kiểm toán, phân tích tài chính… Trên thị trường lao động, ngành phân tích tài chính có xu hướng phát triển và ngày càng nhiều công ty có nhu cầu tuyển dụng vị trí này. Bên cạnh đó, những ngành như kiểm toán, kế toán đang trong tình trạng thừa nhân lực. Kết hợp những yếu tố này, bạn nên chọn nghề nghiệp là phân tích tài chính. Chọn nghề nghiệp này giúp bạn vừa có công việc phù hợp, vừa giảm cạnh tranh.
Một ví dụ nữa cho những bạn đam mê du lịch, có thế mạnh về các môn xã hội, năng động và có kỹ năng giao tiếp tốt. Với tố chất này, bạn phù hợp với các ngành như quan hệ công chúng, hướng dẫn viên du lịch, quản trị khách sạn… Xét về yếu tố nhu cầu xã hội, mảng khách sạn đạt mức tăng trưởng kỷ lục lên đến 15%. Đến năm 2020, ngành này có thể cần đến 870.000 lao động. Như vậy cơ hội việc làm sẽ rất cao với mức lương hấp dẫn. Theo thuyết Con Nhím, quản trị khách sạn chính là điểm giao để bạn chọn nghề nghiệp lý tưởng cho bản thân.
Step 5: Đánh giá, điều chỉnh
Đừng lo lắng nếu thuyết Con Nhím chưa rõ ràng ngay từ lúc đầu. Hay vấp phải sự mâu thuẫn khiến bạn không tìm được điểm giao thoa phù hợp. Bởi vì, có thể những thứ bạn thích hay có điểm mạnh chưa chắc đã phù hợp với nhu cầu cầu xã hội và ngược lại.
Lúc này, bạn cần đánh giá lại bản thân và điều chỉnh các vòng tròn một cách linh hoạt. Sau nhiều lần phân tích và bổ sung, bạn sẽ tìm ra giá trị cốt lõi nhất và chọn nghề nghiệp phù hợp nhất cho mình.
Tìm điểm giao thoa nghề nghiệp trong thuyết Con Nhím có dễ dàng?
Tìm điểm giao thoa nghề nghiệp trong thuyết Con Nhím có dễ dàng?
Tìm điểm giao thoa nghề nghiệp trong thuyết Con Nhím là điều quan trọng nhất quyết định đến việc áp dụng nó có hiệu quả hay không. Chẳng hạn, bạn là người có khả năng tính nhẩm nhanh, điều này giúp bạn đạt điểm cao trong môn toán. Vì vậy mà còn nên chọn các ngành nghề như: Kế toán, kiểm toán, phân tích tài chính.
Hoặc đơn giản hơn, khi bạn là người thích học khối C, nhưng những ngành liên quan đến địa lý, lịch sử lại có rất ít cơ hội việc làm. Khi đó, việc tìm điểm giao thoa nghề nghiệp lại gặp nhiều khó khăn. Lúc này, bạn nên linh hoạt một chút về sự lựa chọn nghề nghiệp cho bản thân. Chẳng hạn như: Bạn thích khối C, với khả năng trí nhớ tốt, đọc hiểu nhanh, tìm tài liệu giỏi, bạn nên chọn theo học ngành luật kinh tế sẽ phù hợp với cả bản thân và xã hội.
Theo đó, để tìm được điểm giao thoa trong thuyết Con Nhím áp dụng giúp bạn tìm việc cần dựa vào:
Đam mê của bản thân.
Tài năng mà bạn có, bạn giỏi.
Nhu cầu của xã hội.
Tìm ra điểm chúng giữa 3 vấn đề này sẽ luôn cho bạn một kết quả việc làm, ngành học phù hợp nhất.
Hy vọng với những gì được JobsGO chia sẻ trong bài viết trên sẽ giúp bạn đọc hiểu và áp dụng thuyết Con Nhím để chọn lựa ngành học phù hợp với bản thân và nhu cầu xã hội. Quyết định nghề nghiệp đúng đắn sẽ giúp bạn có tươi lai sáng hơn đó nhé! Chúc các bạn thành công!
Hạnh Cao
